Stosunki międzynarodowe

Stosunki międzynarodowe:
- rzeczywistość międzynarodowa
- gałąź nauki
Pokuj Wersalski 1648 r. – ład wersalski – równość państw wobec siebie
Stosunki międzynarodowe to trans graniczne (przekraczające granice ) interakcje (oddziaływania ) podmiotów polityki w środowisku poliarchicznym.
Pole stosunków międzynarodowych oddziaływanie na siebie różnych podmiotów, to pole nie jest prosta sumą działań uczestników stosunków międzynarodowych.Każdy uczestnik prowadzi jakieś działania.
Podmioty polityki to państwa uczestniczące w stos. Mn. Państwa maja terytorium, mogą zezwalać na działania na swoim terytorium, mają suwerenność, są wobec siebie równe.
ONZ - członkami są państwa, powstaje na podstawie umowy Mn. działa w oparciu o umowę Mn. Org. Mn. posiadają wtórną podmiotowość.
Zdolność prawna - zdolność do zaciągania zobowiązań i nabywania praw
Zdolność do działania – zdolność do wywoływania skutków prawnych własnym działaniem, zdolność do zawierania Um. Mn. prawo legacji (prawo do wysyłania swoich przedstawicieli dyplomatycznych i przyjmowania obcych), zdolność do uczestniczenia w Org. Mn.
Zdolność procesowa – zdolność do bycia stroną przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości, ponoszenie odpowiedzialności za swoje zachowanie, zdolność do przedsiębrania samoobrony
in statu nascendi – podmioty tworzące się
Organizacje międzyrządowe: NATO, ONZ, NAFTA, CEFTA,
Organizacje pozarządowe – org. w których uczestniczą osoby prawne, bądź osoby fizyczne które działają w oparciu o prawo wewnętrzne państw: Czerwony Krzyż, Org. Studenckie, Org. Feministyczne,
Środowisko poliarchiczne – rządy wielu państw, jest to środowisko głęboko zdecentralizowane, państwa są suwerennie równe, wpływ rozumiany jako zdolność uczestnika stosunków Mn. do nakłaniania uczestnika do określonego zachowania, w tym środowisku nie ma rządu, nie ma obowiązującego sądownictwa, istnieją sankcje ale to nie są środki przymusu. To środowisko jest bardzo złożone: pod względem podmiotowym, np. mamy uczestników o różnym statusie
!!!!!!!!!!!!!!!Bifurkacja – status uczestników suwerennych i nie suwerennych, uczestnicy maja zróżnicowany potencjał, np. mocarstwa globalne, regionalne, środowisko jest różne kulturowo, cywilizacyjnie, ideologicznie, w tym środowisku następuje duże oddziaływanie na siebie przez co jest niezwykle żywiołowe i dynamiczne i dlatego jest trudne do prognozowania
W systemie zdecentralizowanym – decyzje narodowe powstają w wyniku oddziaływań co najmniej 2 suwerennych ośrodków władzy i zawsze są kompromisem
Czynniki kształtujące stosunki międzynarodowe:
1.geopolityczne
2.ekonomiczne
3.militarne
4.demograficzne
5.ideologiczne
6.religijne
7.etyczne
8.osobowościowe
Geopolityczne porównanie wielkości i jakości ośrodków władzy w pobliżu państwa z jego własnym potencjałem
Ekonomiczne państwa które mają największy potencjał gospodarczy maja wpływ na Stos. Mn. duży wpływ waluty:$, Euto, Jeny
Globalizacja – istotą tych procesów jest kompresja czasu i przestrzeni, dystans geograficzny przestaje mieć znaczenia dla pewnych przestrzeni
Globalizacje na płaszczyźnie informacyjnej: internet, telewizja satelitarna
Militarne znaczenie ma jakość a nie ilość, kwestia jaki % PKB przeznacza się na zbrojenia, USA – jako jedyne mają potęgę milotarna!
NPT – układ o nie rozprzestrzenianiu broni atomowej, posiadają: Indie, Pakistan, Izrael, Korea Północna
Doktryna Busha przymusu bezpośredniego można użyć wobec państwa jeżeli podejrzewa się, że jakieś państwo może zagrozić bezpieczeństwu Mn. Bush wymienił wtedy: Irak, Iran, Koree Północną
Demograficzne wszystko to co wiąże się z ludnością : Bogata Północ biedne Południe-przeludnienie, zbyt wielu mieszkańców
Ideologiczne opis świata do roku 1989 Fakuyama – politolog amerykański napisał artykuł „koniec historii” Jeżeli chodzi o ideologie to wszystkie już przeminęły . Ideologia liberalnej dominacji twierdził ze ta ideologia opanuje Świat, niestety tak się nie stało
Religijne – książka „Zderzenie cywilizacji” Hundingtona, podzielił świat na 8 cywilizacji:
1) Zachodnia Europa i Ameryka Północna – Chrześcijaństwo
2) Prawosławna
3) Islam
4) Konfuncjańska
5) Chinduistyczna
6) Japońska
7) Afrykańska
8) Latynoamerykańska
Koniec z wojnami w XXI wieku ale będą wojny między cywilizacjami, najbardziej narażone są granice między tymi cywilizacjami
!!!!!!!!!!!!!!!Etyczne - wartości i normy moralne
Osobowościowy – rola osobowości i ich wpływ na kształt Stos. Mn., np. :prezydenci USA, Stalin, Hitler, Wałęsa, wynalazcy
Formy Stos. Mn. – stanowi obiektywnie istniejący sposób uzewnętrzniania się struktury ich stosunków oraz ich treści, cechy: trwałość w przeciwieństwie do ich treści, która zmienia się z potrzebami interesów Państwa
Aktywność dyplomatyczna składa się z 4 form:
1.misje specjalne
2.misje stale
3.konferencje
4.org.mn.
Misje specjalne – były pierwsze, historyczne, dyplomatyczne, misje czasowe
Misje stałe – ambasady, konsulaty, na stałe reprezentują państwa wysyłające w państwach poszczących, powstały w XV w.
Obie te misje zachodzą w stosunkach dwustronnych.
Wielostronne – konferencje – pierwsze Org. Mn. – XIX wiek, w drugiej połowie XX powstało najwięcej
Ewolucja form
I Ewolucje od form doraźnych do stałych
II Ewolucja od form dwustronnych do wielostronnych
Nauka – taka działalność człowieka, której celem jest możliwie obiektywne poznanie rzeczywistości, a następnie kształtowanie jej, zgodnie z potrzebami człowieka
Aby dana dyscyplina mogła być nauką musi:
1.mieć podmiot badawczy
2.mieć teorie naukową – nie ma jednej teorii która może być jedna MEGA teorią, która wyjaśnia teorie Stos. Mn. Teorie cząstkowe bądź oparte na innych naukach
3.posiadać metody technik badawczych:
metoda historyczna – rekonstrukcja wydarzeń, metody prawniczej
metoda czynnikowa – kształtująca Stos. Mn. klasyfikacja i hierchalizacja Stos. Mn.
metoda systemowa
metoda behawioralna – analiza zachowań
metoda decyzyjna – wyjaśnianie decyzji politycznych:
· Sytuacja decyzyjna – podpisanie traktatu
· Badanie ośrodków decyzyjnych
· Proces decyzyjny – jak zachodził dany proces
· Badanie decyzji
· Implementacja decyzji – wprowadzenie w życie
· Analiza zawartości dokumentu
metoda symulacyjna – można symulować programy symulacyjne
4.ośrodki które zajmują się dyscypliną
Nauka o Stos. Mn. pełni funkcje:
1.Deskryptywną – opisywanie rzeczywistości międzynarodowej
2.Eksplanacyjną – wyjaśnianie procesów, które zachodzą w Stos. Mn.
3.Predyktywną – prognozowanie jak będą wyglądały Stos. Mn.
4.Ekspertyzowo-doradczą – wskazywanie polityka jak należy działać w Stos. Mn.
5.Aksjologiczną – określić wartości do których powinno dążyć państwo w Stos. Mn.
Teoria Stos. Mn.
Teorie klasyczne:
1. Idealizm (Wilson)
2. Relalizm (Morgenthoan)
Modernizm:
1.Teorie systemowe:
a)władzy (Kaplen)
b)cywilizacyjne (Moelski)
2.Teoria więzi (Rosenan)
3.Teoria pola (Wuight)
Postmodernizm
1.Neoliberalizm
2.Neorealizm
Idealizm – twórcą jest Wilson po I W.Ś. 1918r. stworzył program „14 punktów prezydenta Wilsona” :
1.demokratyzacja Stos. Mn
2.wolności w przepływie ludzi, idei
3.większego liberalizmu gospodarczego i handlowego
4.prawo narodów do samostanowienia
5.poszanowanie prawa Mn.
6.pokojowe rozwiązywanie sporów
7.utworzenie Org. Mn. która będzie rozwiązywała problemy świata