Rola poety i poezji w "Nie-Boskiej komedii" Krasińskiego.
"Nie-Boska komedia" jest nawiązaniem do "Boskiej komedii" Dantego. Jest utworem, który ukazuje destrukcję porządku świata boskiego. Jest to wieloznaczny i wielotematyczny dramat romantyczny, w którym występują trzy wątki: poetycki, rodzinny i historiozoficzny. Krasiński w swoim dziele w specyficzny sposób traktuje poetę i poezję. Już we wstępie ukazuje swoje poglądy na ten temat.
Poeta według niego to ktoś nieprzeciętny, wieszcz, który stoi ponad tłumem. Jest kimś kto posiada dar poetycki oraz natchnienie od samego Boga, a nawet jest jego wysłannikiem. Artysta rozumie przeszłość i przyszłość, dociera do prawdy. Jest osobą, która w romantyzmie była utożsamiana z duchowym przywódcą narodu, ideologiem potrafiącym poruszyć zbiorowość. Koncepcja poety ukazuje go jako geniusza przeznaczonego do spełniania określonej funkcji społecznej, np. do prowadzenia rewolucyjnej działalności. Jego poezja stanowi natomiast oręże w walce o określone ideały. Według Krasińskiego tworzenie poezji to dar. Poeta miał być przywódcą duchowym narodu, wieszczem, drogowskazem. Poeta to postać wyjątkowa, obdarzona przez Boga przymiotami. Poeta to indywidualista i człowiek o niezmiernie bogatym życiu wewnętrznym, pełen sprzeczności, rozterek i wahań.
Jednak autor potępia poetów i samego siebie za miłość do własnych dzieł, a nie ludzi. To potępienie poezji wypływa z faktu, iż romantycy często odrzucali poezję słowa i przekładali nad nią poezję życia. Artysta ze sztuki czyni źródło przyjemności, zamiast czynić z niej źródło moralnego podniesienia życia.
Poeta jako człowiek bardzo wrażliwy i czujący więcej niż przeciętni ludzie stwarza sobie swój własny wyidealizowany świat, do którego dąży. Czasami granica pomiędzy tymi światami może się zatrzeć, a skutki tego mogą być naprawdę tragiczne.
Krasiński rozróżnia dwa typy poetów: "fałszywych" i "błogosławionych".
W dramacie fałszywym poetą jest Hrabia Henryk - życie swoje próbował budować według zewnętrznych wzorców i odebrał w ten sposób sobie zdolność autentycznego przeżywania życia. Poetą błogosławionym jest Orcio. W momencie chrztu matka zwróciła się do Boga, by jej syn był poetą. By być prawdziwym poetą, według Krasińskiego, trzeba cierpieć. Z cierpienia bierze się moc twórcza - dziecko dotknięte jest ślepotą. Ma to znaczenie symboliczne - Orcio traci wzrok fizyczny, zyskuje duchowy - dar prorokowania.
Poezja to dar od Boga. Jest pięknem i prawdą, lecz jako, że jest tworzona przez człowieka, czyli twór niedoskonały, może być prawdziwa jak i pusta. Istotą poezji
jest nie tylko odzwierciedlenie uczuć, ale także jej celem jest rozsławienie poety.
Poezja miała odzwierciedlać wielkość autora i dwoistość świata, w jego materialnym i duchowym wymiarze. Miała ona wyrażać tajemniczość istnienia i natury, odkrywać tę tajemniczość i nazywać to, co do tej pory było nie nazwane. Nawoływała do podjęcia walki z ciemiężycielami narodów i wpływała na poczucie świadomości narodowej.
Romantycy stworzyli nową koncepcję poezji i poety - wieszcz i geniusz. Poeta w ich ujęciu stawał się najwyższym prawodawcą i prorokiem, wysłannikiem Boga. Poezja danego narodu miała przedstawiać jego dawne i teraźniejsze dzieje, sławić bohaterów, w razie potrzeby podtrzymywać na duchu i zagrzewać do walki z wrogiem. Poezja i poeci spełniali ważną rolę w epoce romantyzmu, co można wywnioskować z lektury "Nie-Boskiej komedii". Być poetą, oznacza jednak być postacią tragiczną - mającą świadomość swojej wielkości i geniuszu, jednak wiedzącą, że dar jakim jest poezja prowadzi do zguby.