XX-lecie i Młoda Polska- ustna
1. Omów postawę końca wieku reprezentowaną w poezji Kazimierza Przerwy- Tetmayera odwołując się do filozofii Schopenhauera i Nietzshego.
„Hymn do Nirwany” Tetmajera wyraźnie nawiązuje do filozofii Schopenhauera. W jego poezji dominują nastroje dekadenckie. Podmiot liryczny jest zagubiony, bezradny, przeczuwa nadchodzącą zagładę. Filozofia Fredricha Nietzschego widoczna jest w wierszu „Nie wierzę w nic”- siła tworzenia czynu pełnego energii samoistnej jednostki twórczej, zbuntowanej jak młodopolski poeta.
2. Obraz rodziny w dramacie A. Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej”. Przedstaw zasady jakimi się kierowała w życiu bohaterka.
Rodzina w dramacie A. Zapolskiej składa się z osób: Mama Dulska, która trzyma w garści swoją mieszczańską rodzinę, dwie dorastające córki, syna i męża. Wychowuje ona swoje dzieci w hipokryzji i obłudzie. Żyje ona w fałszu małych brudnych rozgrywek. Jej główne zasady jakimi się kierowała: -prać brudy w swoich czterech ścianach; -utrzymywać porządek na pokaz; -pieniądz nie śmierdzi.
3. Omów najważniejsze symbole powieści „Ludzie bezdomni”.
Bezdomność- ideowa, polegająca na tym, że Judym jako służebnik idei rezygnuje z możliwości posiadania własnego domu i własnej rodziny - duchowa, reprezentowana przez Korzeckiego, jest on zagubiony w świecie
Rozdarta sosna- odzwierciedlenie rozdartej duszy Judyma a zarazem obrazuje sytuację psychiczną jednostki podejmującej decyzję poświęcenia się dla ogółu.
„Wenus z Milo”- zmysłowość, miłość i radość, obraz „Ubogi Rybak”- smutek i nędza.
4. Czy powieść Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni” można nazwać utworem o problematyce społecznej?
Tak, powieść ta jest o tematyce społecznej. Jest to chyba najważniejszy motyw powieści. Świat w powieści oparty jest na kontraście i odzwierciedla faktyczne antynomie społeczne. Z jednej strony poznajemy Warszawę inteligencką, z drugiej natychmiast przenosimy się na tereny biedoty. Problematykę społeczną potwierdza historia życia doktora Judyma.
5. Wyjaśnij znaczenie tytułu powieści „Ludzie bezdomni”.
Bezdomni to ludzie nie tylko nie mający gdzie mieszkać, lecz także nie mający rodziny, oazy najbliższych osób, do której ucieka człowiek przed zgiełkiem świata, może to być także ojczyzna. Bezdomność Joasi i Judyma jest moralno ideowa, zaś samego głównego bohatera bezdomność oznacza samotność jednostki.
6. Czy możemy mówić o Judymie, że jest to bohater tragiczny- uzasadnij swoją wypowiedz.
O Judymie możemy mówić, że jest to bohater tragiczny, gdyż stoi przed decyzją: albo zwiąże się z Joasią, albo poświęci się całkowicie pracy społecznej. Obie możliwości wykluczają się bo gdy wybierze rodzinę będzie musiał zrezygnować z życia społecznika, bo zniszczyłby miłość i skrzywdził Joasię. Prywatnie jako człowiek nigdy nie będzie szczęśliwy. Możemy zatem stwierdzić, że jest to sytuacja tragiczna.
7. Dlaczego powieść pt. „Chłopi” Władysława Reymonta nagrodzono literacką Nagrodą Nobla?
Nie sposób tu wyliczyć wszystkich walorów dzieła ani też wyłuszczyć dokładnie kryteriów, jakie stawia komisja przydzielająca tę słynną nagrodę. Jedno jest pewne: dzieło musi być uniwersalne, musi dotyczyć spraw ogólnoludzkich, podejmować temat ponadnarodowy, omawiać wartości ponadczasowe. I ten warunek dzieło Reymonta, zwane epopeją chłopską, spełnia nie tylko w skali narodowej- lecz nawet w skali światowej.
9. Przedstaw przyczyny konfliktu rodzinnego toczącego się w rodzinie Borynów.
Osią fabularną powieści „Chłopi” władysława Reymonta jest konflikt Macieja i Antka Borynów. Dwie namiętności powodują tę rodzinną nienawiść: kobieta- Jagna, której obaj pożądają i ziemia – scheda rodzinna, do której Antek, jako syn ma prawo.
10. Przedstaw genezę „Wesela” odwołując się do historii i postawy inteligencji końca wieku.
„Wesele” powstało między końcem listopada 1900 r. , marcem 1901 r. Wyspiański napisał „Wesele” zainspirowany autentycznym ślubem poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Wesele odbywało się w podkrakowskich Bronowicach w domu Włodzimierza Tetmajera.
11. Jak Stefan Wyspiański scharakteryzował inteligencję i chłopów w „Weselu”?
Inteligencja jest: bierna, niezdolna do czynu, przygnieciona przez rzeczywistość, nieufna wobec chłopów, wymowna, hałaśliwa, znudzona i dekadencka. Chłopi są: egoistyczni, myślący tylko o swojej zagrodzie, dumni ze swego rodowodu, na swój sposób rozumni, chciwi, pazerni, energiczni, aktywni, z zazdrością patrzą na miejskich gości.
XX-lecie międzywojenne
1. Mieszczaństwo jako motyw literacki. Omów sposób ukazywania odwołując się do utworów dwóch wybranych epok („Granica”, „Moralność pani Dulskiej”).
Nałkowska poddaje krytycznej analizie mieszczaństwo, w miarę bogate, żyjące z posiadanych nieruchomości, zadowolone z siebie, bezmyślne, interesujące się przede wszystkim własnym stanem majątkowym i wyzyskiwaniem biedoty.
"Moralność pani Dulskiej" pokazuje zakłamanie, deformacje oraz skrzywienia moralne. Pani Dulska jest obłudna, zakłamana, dbająca o pozory i zniewolona konwencjami swego mieszczańskiego świata.
2. Zaprezentuj „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego jako powieść będącą wyrazem niepokoju pisarza o losy odrodzonej Polski.
Stefan Żeromski był pisarzem, który "całą swoją twórczością pytał o kształt nowej Polski, upominał się o sprawiedliwość społeczność w niepodległej ojczyźnie.
"Przedwiośnie” jest wyrazem rozczarowania pisarza rozwojem sytuacji w Polsce po odzyskaniu niepodległości, a jednocześnie przestrogą przed zagrożeniami komunistycznej rewolucji. "Przedwiośnie" jest powieścią polityczną, w której autor stawia pytania o drogi rozwojowe ojczyzny i sam jednocześnie próbuje na nie odpowiedzieć.
3. Odwołując się do treści utworu omów znaczenie tytułu powieści „Granica” Z. Nałkowskiej.
- granica między dwoma różnymi warstwami. W tym podejściu do tytułu oznacza on, że ludzi bogatych i biednych dzieli granica nie do przebycia.
- granica ludzkiej krzywdy
- granica poznania, kres możliwości ludzkiego umysłu.
- w sensie filozoficznym granica między świadomością jednostki, jej subiektywną motywacją i oceną własnych działań a oceną zewnętrzną opartą na społecznych skutkach jej działań.
4. Odwołując się do powieści „Ferdydurke” Gombrowicza wyjaśnij czym jest „upupienie”.
W powieści „Ferdyduke” Gombrowicza „upupianie” polega na ponownym wtrącaniu w dziecinność.Szkoła ma produkować ludzi „upupionych” czyli niedojżałych, niedorosłych, niezdolnych do samodzielnego myślenia.
5. Jak widzi rewolucję i jej skutki St. Ig. Witkiewicz w dramacie „Szewcy”?
Witkacy pokazuje, że rewolucja nie ma żadnego sensu i ponad to jest szkodliwa dla społeczeństwa - wymierzona jest ostatecznie przeciwko jednostce, prowadzi do zagłady indywidualizmu (więc także kultury i sztuki); ostatecznie rewolucja niszczy wszystko, łącznie ze swoimi twórcami ostatecznie doprowadzi to do zagłady ludzkości...
6. Omów program poetycki grupy Skamander, przedstaw twórczość wybranego poety z tego kręgu.
Poetycka grupa Skamander – głosiła poglądy antymieszczańskie, szarganie zapleśniałych wartości, "sztukę na sprzedaż" i odejście od poetyckiej chwały.
Julian Tuwim urodził się 13 IX 1894 r. w Łodzi, zmarł 27 XII 1953 r - poeta i tłumacz. Był czołowym przedstawicielem grupy Skamander. Współpracował także z kabaretem artystycznym Qui Pro Quo (1919-1932). W czasie II wojny światowej przebywał na emigracji, znalazł się w Ameryce Płd., potem w Nowym Jorku. Do kraju wrócił w 1946 r.