Spis roślin i zwierząt chronionych w Polsce

Ministerialne rozporządzenie o ochronie gatunkowej zwierząt i roślin wymienia je często większymi od gatunku jednostkami systematycznymi.

Aby więc określić czy dany gatunek jest chroniony, czy nie - trzeba znać systematykę np. porostów. Dla uniknięcia takich problemów, poniżej zestawiliśmy listę GATUNKÓW roślin i zwierząt podlegających w Polsce ochronie.

Ścisłej ochronie gatunkowej w Polsce podlegają: Rośliny, Grzyby (nielichenizujące), Porosty, Zwierzęta.

ROŚLINY

- cis (Taxus bacatta)
- limba (Pinus cembra)
- brzoza ojcowska, brzoza niska i brzoza karłowata (Betula oycoviensis, B. humilis i B. nana)
- jarząb szwedzki i jarząb brzęk (Sorbus intermedia, Sorbus torminalis)
- kosodrzewina i sosna błotna (Pinus mugho, Pinus uliginosa)

- woskownica europejska (Myrica gale)
- wierzba borówkolistna i wierzba lapońska (Salix myrtilloides, S. lapponum)
- malina moroszka (Rubus chamaemorus)
- wiśnia karłowata (Prunus fruticosa)
- szczodrzeniec zmienny (Cytisus albus)

- wawrzynek wilczełyko i wawrzynek główkowy (Daphne mezereum, D. cneorum)
- rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides)
- kłokoczka południowa (Staphyllea pinnata)
- bluszcz pospolity (Hedera helix)
- różanecznik żółty (Rhododendron flavum)

- chamedafne północna (Chamaedaphne calyculata)
- wrzosiec bagienny (Erica tetralix)
- barwinek pospolity (Vinca minor)
- wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum)
- zimoziół północny (Linnaea borealis)

- długosz królewski (Osmunda regalis)
- pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris)
- podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant)
- języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium)
- salwinia pływająca (Salvinia natans)
- skrzyp olbrzymi (Equisetum maximum = Equisetum telmateia)

- wszystkie gatunki widłaków, to jest: widłak wroniec, torfowy, jałowcowaty, goździsty, alpejski, spłaszczony, cyprysowaty, Isslera i Zeillera (Huperzia selago, Lycopodiella innudata, Lycopodium annotinum, L. clavatum, Diphasiastrum alpinum, D. complanatum, D. tristachyum, D. issleri, D. zeilleri)

- poryblin jeziorny i poryblin kolczasty (Isoetes lacustris, I. setacea)

- goździki: piaskowy, kosmaty, brodaty, skupiony, lodnikowy, siny, postrzępiony, wczesny, okazały, pyszny (Dianthus arenarius, D. armeria, D. barbatus, D. compactus, D. glacialis, D. gratianopolitanus, D. plumarius, D. praecox, D. speciosus, D. superbus)

- łyszczec wiechowaty (Gypsophilla paniculata)
- lepnica litewska (Silene lithuanica)
- pełnik europejski (Trollius europaeus)
- pluskwica europejska (Cimicifuga europaea)
- orlik pospolity (Aquilegia vulgaris)

- tojady: sudecki, mocny, wschodniokarpacki, mołdawski, wiechowaty, tauryjski, dzióbaty, lisi (Aconitum callibotryon, A. firmum, A. lasiocarpum, A. moldavicum, A. paniculatum, A. tauricum, A. variegatum, A. vulparia)

- powojnik prosty (Clematis recta)

- sasanki: alpejska, otwarta, łąkowa, słowacka, wiosenna, zwyczajna (Pulsatilla alba, P. patens, P. pratensis, P. slavica, P. vernalis, P. vulgaris)

- zawilec narcyzowy i zawilec wielkokwiatowy (Anemone narcissiflora, A. sylvestris)
- miłek wiosenny (Adonis vernalis)
- grzybienie białe i grzybienie północne (Nymphaea alba, N. candida)
- grążel żółty i grążel drobny (Nuphar luteum, N. pumilum)
- warzucha polska (Cochlearia polonica)

- rosiczki: okrągłolistna, pośrednia, owalna i długolistna (Drosera rotundifolia, D. intermedia, D. obovata, D. anglica)
- rojniki: pospolity, włochaty, górski (Jovibarba sobolifera, J. hirta, Sempervivum montanum)
- parzydło leśne (Aruncus dioicus)
- ostrołódka kosmata (Oxytropis pilosa)
- groszek wschodniokarpacki i groszek szerokolistny (Lathyrus laevigatus, L. latifolius)

- kotewka orzech wodny (Trapa natans)
- len złocisty i len włochaty (Linum flavum, L. hirsutum)
- dyptam jesionolistny (Dictamnus albus)
- mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum)
- arcydziegiel litwor i arcydziegiel nadbrzeżny (Archangelica archangelica subsp. archangelica i subsp. litoralis)

- mlecznik nadmorski (Glaux maritima)
- pierwiosnka omączona (Primula farinosa)
- pomocnik baldaszkowaty (Chimaphilla umbellata)
- wielosił błękitny (Polemonium coeruleum)
- żmijowiec czerwony (Echium rubrum)

- pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)
- lulecznica kraińska (Scopolia carniolica)
- naparstnica zwyczajna i naparstnica purpurowa (Digitalis grandiflora, D. purpurea)
- gnidosz królewski i gnidosz rozesłany (Pedicularis sceptrum carolinum, P. silvatica)

- goryczki: krótkołodygowa, krzyżowa, przeźroczysta, śniegowa, wąskolistna, kropkowana, wiosenna (Gentiana clusii, G. frigida, G. nivalis, G. pneumonanthe, G. punctata, G. verna)

- goryczuszki: gorzkawa, bałtycka, czeska, polna, orzęsiona, Wettsteina, wczesna, lodnikowa, błotna (Gentianella amarella, G. baltica, G. bohemica, G. campestris, G. ciliata, G. germanica, G. lutescens, G. tenella, G. uliginosa)

- niebielistka trwała (Sweertia perennis)
- grzybieńczyk wodny (Limnanthemum nymphoides)
- zerwa kulista (Phyteuma orbiculare)
- lobelia jeziorna (Lobelia dortmanna)
- ożota zwyczajna (Linosyris vulgaris)

- szarotka alpejska (Leontopodium alpinum)
- arnika górska (Arnica montana)
- omieg górski (Doronicum austriacum)
- dziewięćsił popłocholistny i dziewięćsił bezłodygowy (Carlina onopordifolia, C. acaulis)
- ostrożeń pannoński (Cirsium pannonicum)

- wężymord stepowy (Scorzonera purpurea)
- kosatka kielichowa (Tofieldia calyculata)
- ciemiężyce: biała, zielona i czarna (Veratrum album, V. lobelianum, V. nigrum)
- zimowit jesienny (Colchicium autumnale)
- pajęcznica liliowata (Anthericum liliago)

- lilia złotogłów (Lilium martagon)
- szachownica kostkowata (Frittilaria meleagris)
- śniedek cienkolistny i śniedek baldaszkowaty (Ornithogalum gussonei, O. umbellatum)
- szafirek miękkolistny i szafirek drobnokwiatowy (Muscari comosum, M. botryoides)
- śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum)

- śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis)
- mieczyk błotny i mieczyk dachówkowaty (Gladiolus palustris, G. imbricatus)
- szafran spiski (Crocus scepusiensis)
- turówka wonna (żubrówka; Hierochloe odorata)

- ostnice: piaskowa, włosowata, Jana i powabna (Stipa borysthenica, S. capillata, S. joannis, S. pulcherrima)

- obuwik pospolity (Cypripedium calceolus)
- potrostek alpejski (Chamorchis alpina)
- ozorka zielona (Coeloglossum viride)
- podkolan biały i podkolan zielonawy (Platanthera bifolia, P. chlorantha)
- miodokwiat krzyżowy (Herminium monorchis)
- dwulistnik muszy (Ophrys insectifera)

- storczyki: purpurowy, kukawka, trójzębny, drobnokwiatowy, cuchnący, samiczy, męski, blady, błotny (Orchis purpurea, O. militaris, O. tridentata, O. ustulata, O. coriophora, O. morio, O. mascula, O. pallens, O. laxiflora)

- storczyca kulista (Traunsteinera globosa)
- koślaczek stożkowaty (Anacamptis piramidalis)

- stoplamki: bzowy, plamisty, szerokolistny, Traunsteinera, sercowaty, krwisty, zaniedbany (Dactylorchiza sambucina, D. maculata, D. majalis, D. traunsteineri, D. cordigera, D. incarnata, D. praetermisa)

- gółka długoostrogowa i gółka wonna (Gymnadenia conopsea, G. odoratissima)
- kukuczka kapturowata (Neottianthe cucullata)
- gołek białawy (Pseudorchis albida)

- kruszczyki: błotny, szerokolistny, siny, ostry, rdzawoczerwony, drobnolistny (Epipactis palustris, E. helleborine, E. purpurata, E. leptochila, E. atrorubens, E. microphylla)

- gnieźniki: sercowaty, jajowaty i leśny (Neottia cordata, N. ovata, N. nidus-avis)

- tajęża jednostronna (Goodyera repens)
- kręczynka jesienna (Spiranthes spiralis)

- buławniki: czerwony, mieczolistny i wielkokwiatowy (Cephalantera rubra, C. longifolia, C. alba)

- storzan bezlistny (Epipogium aphyllum)
- wątlik błotny (Hammarbya paludosa)
- wyblin jednolistny (Malaxis monophyllos)
- lipiennik Loesela (Liparis loeselii)
- żłobik koralowy (Corallorhiza trifida)

GRZYBY NIELICHENIZUJĄCE

- smardze: jadalny, stożkowaty i półwolny (Morchella esculenta, M. conica = M. elata, M. gigas = Mitrophora semilibera)

- naparstniczki: stożkowata i czeska (Verpa conica, V. bohemica = Ptychoverpa bohemica)

- szmaciak gałęzisty i szmaciak krótkotrzonowy (Sparassis crispa, S. brevipes)

- soplówki: gałęzista, jodłowa, jeżowata (Hericium clathroides = H. ramosum, H. coralloides = H. flagellum, H. erinaceum)

- modrzewnik lekarski (Lariciformes officinalis)
- flagowiec olbrzymi (Meripilus giganteus)
- żagiew okółkowa (Polyporus umbellatus)
- żagwica listkowata (Grifola frondosa)
- szyszkowiec łuskowaty (Strobilomyces floccopus)

- podgrzybek pasożytniczy (Xerocomus parasiticus)
- purchawica olbrzymia (Langermannia gigantea)
- sromotnik bezwstydny, fiołkowy i dwoisty (Phallus impudicus, Ph. hadriani, Ph. duplicatus = Dicytophora duplicata)
- mądzak psi i m. malinowy (Mutinus caninus i M. ravenelii)

GRZYBY LICHENIZUJĄCE (POROSTY)

a). wszystkie gatunki z rodziny brodaczkowatych (Usneaceae), tj:

- żyłeczniki - czerniejący, halny, zwisający (Alectoria nigricans, A. ochroleuca, A. sarmentosa)

- włostki - jodłowa, dwubarwna, cieniutka, karpacka, Katarzyny, turniowa, pogięta, zwiewna, brązowa, brodata, delikatna, spleciona, poplątana, Kmmerlego, wełnista, osobliwa, Motyki, Nadvornika, brunatnawa, szczeciniasta, Smitha, Zofii, ciemniejsza, Tatarkiewicza, tatrzańska, Wranga (Bryoria abietina, B. bicolor, B. capillaris, B. carpatica, B. catharinae, B. chalybeiformis, B. flexuosa, B. fremontii, B. fuscescens, B. fuscidula, B. haynaldii, B. implexa, B. intricans, B. kmmerleana, B. lanestris, B. mirabilis, B. motykana, B. nadvornikiana, B. pseudofuscescens, B. setacea, B. smithii, B. sophiae, B. subcana, B. tatarkiewiczii, B. tatrica, B. vrangiana)

- koralinka rozgałęziona (Dactylina madreporiformis)

- mąkle: rozłożysta, odmienna, tarniowa (Evernia divaricata, E. mesomorpha, E. prunastri)

- nibywłostki: kędzierzawa i wełnista (Pseudephebe minuscula, P. pubescens)

- odnożyce: bałtycka, rynienkowata, murawkowata, karpacka, drobna, mączysta, kępkowa, jesionowa, pośrednia, Motyki, tępa, opylona, Roeslera, włosowata (Ramalina baltica, R. calicaris, R. capitata, R. carpatica, R. dilacerata, R. farinacea, R. fastigiata, R. fraxinea, R. intermedia, R. motykana, R obtusata, R. pollinaria, R. roesleri, R. thrausta)
szydlina różowa (Thamnolia vermicularis)

- brodaczki: Arnolda, członowana, włosowata, karpacka, grabowa, kaukaska, rogowata, pajęczynowata, zbita, zwodnicza, buczynowa, zwyczajna, nadobna, wysmukła, rozpierzchła, łysiejąca, sina, kępkowa, lapońska, modrzewiowa, niezwykła, zaniedbana, obwisła, południowa, wyprostowana, marszczona, dziobata, kędzierzawa, smukła, Wasmutha (Usnea arnoldii, U. articulata, U. capillaris, U. carpatica, U. carpinea, U. caucasica, U. ceratina, U. chaetophora, U. compacta, U. dolosa, U. faginea, U. filipendula, U. florida, U. fragillescens, U. fulvoreagens, U. glabrata, U. glauca, U. hirta, U. lapponica, U. laricina, U. monstruosa, U. neglecta, U. pendulina, U. perplectans, U. prostrata, U. rugulosa, U. scrobiculata, U. subfloridana, U. tenax, U. wasmuthii)

b). wszystkie gatunki z rodziny granicznikowatych (Stictaceae), tj.:

- graniczniki: płucnik, tarczownicowy, wykwintny (Lobaria pulmonaria, L. scrobiculata, L. virens)

c). wszystkie gatunki z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae) z wyjątkiem pawężnicy rudawej (Pelitigera rufescens) i pawężnicy drobnej (P. spuria), to jest:

- pawężniczki: arktyczna, gładka, jaśniejsza, zachodnia, sorediowa, odwrócona (Nephroma arcticum, N. bellum, N. expallidum, N. laevgatum, N. parile, N. resupinatum)

- pawężnice: brodawkowata, psia, pagórkowa, Degena, Elżbiety, rozłożysta, sałatowa, tarczkowata, żyłkowana, jabłkowata, pergaminowa, forteczna, Neckera, nibypalczasta, palczasta, węgierska, łuseczkowata, szorstka, żeberkowata, zielonkawa (Peltigera aphthosa, P. canina, P. collina, P. degenii, P. elisabethae, P. horizontalis, P. hymenina, P. lepidophora, P. leucophlebia, P. malacea, P. membranacea, P. monticola, P. neckeri, P. neopolydactyla, P. polydactylon, P. ponojensis, P. praetextata, P. scabrosa, P. venosa, P. virescens)

- dołczanki: dwuzarodnikowa, szafranowa, torbiasta, gąbczasta (Solorina bispora, S. crocea, S. saccata, S. spongiosa)

d). wszystkie gatunki z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae s.l.) z wyjątkiem pustułki pęcherzykowatej (Hypogymnia physodes), tarczownicy bruzdkowanej (Parmelia sulcata) i płucnicy islandzkiej (Cetraria islandica), to jest:

- czarniaczek alpejski (Allantoparmelia alpicola)
- oskrzelka rynienkowata i oskrzelka niwalna (Allocetraria cucullata, A. nivalis)
- tapetka pierścieniowata i tapetka pokrzywiona (Arctoparmelia centifuga, A. incurva)
- ustupka brunatna i ustupka halna (Brodoa atrofusca i B. intestiniiformis)

- płucnice: kolczasta, czarniawa, Delisa, kędzierzawa, wątrobiasta, darenkowata, krucha (Cetraria aculeata, C. commixta, C. delisei, C. ericetorum, C. hepatizon, C. muricata, C. odontella)

- nibypłucnik kędzierzawy i nibypłucnik wątpliwy (Cetrelia cetrarioides i C. olivetorum)
- rożynka północna (Cornicularia normoerica)
- żółtlica chropowata (Flavoparmelia caperata)
- zeżyca seledynowa (Flavopunctelia flaventior)

- pustułki: brunatniejąca, Bittera, oprószona, rurkowata i rozdęta (Hypogymnia austerodes, H. bitteri, H. farinacea, H. tubulosa, H. vittata)

- przystrumycznik pustułkowaty (Hypotrachyna revoluta)
- popielak pylasty (Imshaugia aleurites)

- przylepki: szorstka, łuseczkowata, okopcona, łysiejąca, oddzielona, wytworna, listeczkowata, oliwkowa, strzępiasta, sorediowa, żałobna, brodawkowata, złotawa (Melanelia exasperata, M. exasperatula, M. fuliginosa, M. glabra, M. granulosa, M. incolorata, M. laciniatula, M. olivacea, M. panniformis, M. sorediata, M. stygia, M. subargentifera, M. subaurifera)

- brunka isidiowa, brunka drobna i brunka zmienna (Neofuscelia loxodes, N. pulla, N. verruculifera)
- pawężnik Laurera (Nephromopsis laureri)

- tarczownice: czerwieniejąca, ścienna, skalna, pogięta (Parmelia discordans, P. omphalodes, P. saxatilis, P. submontana)

- szarzynki: brodawkowata, dębowa i skórzasta (Parmelina pastillifera, P. quercina, P. tiliacea)
- płaskotka rozlana i płaskotka reglowa (Parmeliopsis ambigua i P. hyperopta)

- kobierniki: Arnolda, orzęsiony, postrzępiony i wybredny (Parmotrema arnoldii, P. chinense, P. crinitum, P. stuppeum)

- płucnik modry (Platismatia glauca)
- wabnica kielichowata (Pleurosticta acetabulum)
- mąklik otrębiasty (Pseudevernia furfuracea)
- biedronecznik zmienny (Punctelia subrudecta)
- przypłaszczka zielonawa (Rhizoplaca chrysoleuca)

- brązowniczka brzozowa i brązowniczka płotowa (Tuckermannopsis chlorophylla, T. sepincola)
- złotlinka jaskrawa i złotlinka halna (Vulpicida pinastri, V. tilesii)

- żełuczki: drobna, isidiowa, Mougeota, zmienna (Xanthoparmelia angustiphylla, X. conspersa, X. mougeotii, X. somloensis)

e). wszystkie gatunki z rodzaju obrostnica (Anaptychia), tj.:

- obrostnice: halna, rzęsowata i wysmukła (Anaptychia bryorum, A. ciliaris, A. crinalis)
- turzynka okazała (Heterodermia speciosa = Anaptychia speciosa)

f). wszystkie gatunki z rodzaju błyskotka (Fulgensia), tj.:

- błyskotki: brodawkowata, jasna i mchowa (Fulgensia bracteata, F. fulgens, F. schistidii)

g). wszystkie gatunki z rodzaju chróścik (Stereocaulon), tj:

- chróściki: alpejski, karłowaty, palczasty, kępkowy, inkrustowany, drobny, pasterski, główkowaty, skalny, górski, orzęsiony, obnażony (Stereocaulon alpinum, S. condensatum, S. dactylophyllum, S. evolutum, S. incrustatum, S. nanodes, S. paschale, S. pileatum, S. saxatile, S. spathuliferum, S. tomentosum, S. vesuvianum)

h). wszystkie gatunki z rodzaju chrobotka (Cladina), tj.:

- chrobotki: leśna, smukła, łagodna, najeżona, reniferowa, alpejska, czarniawa (Cladina arbuscula, C. ciliata, C. mitis, C. portenosa, C. rangiferina, C. stellaris, C. stygia)

ZWIERZĘTA

a). PIJAWKI HIRUDINEA

- Pijawka lekarska Hirudo medicinalis

b). PAJĄKI ARANAE

- Gryziel tapetnik Atypus piceus
- Atypus muralis
- Atypus affinis
- Poskocz krasny Erersus niger
- Strojniś nadobny Philaeus chrysops
- Tygrzyk paskowany Argyope bruennichi

c). OWADY INSECTA
- Straszka północna Sympecma braueri
- Żagnica zielona Aeshna viridis
- Gadziogłówka żółtonoga Stylurus flavipes
- Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia
- Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons

- Zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis
- Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis
- Modliszka zwyczajna Manitis religiosa
- Tęcznik liszkarz Calosoma sycopantha
- Tęcznik mniejszy Calosoma inquisitor

- Calosoma investigator
- Tęcznik złocisty Calosoma auropunctatum
- Calosoma reticulatum
- Biegacz polny Carabus arcensis
- Biegacz złocisty Carabus auratus

- Biegacz zielonozłoty Carabus auronitens
- Carabus besseri
- Biegacz wręgaty Carabus cancellatus
- Carabus clatratus
- Biegacz wypukły Carabus convexus

- Biegacz skórzasty Carabus coriaceus
- Carabus fabricii
- Biegacz gładki Carabus glabratus
- Biegacz granulowany Carabus granulatus
- Biegacz ogrodowy Carabus hortensis

- Carabus irregularis
- Biegacz pomarszczony Carabus intricatus
- Carabus linnaei
- Biegacz obrzeżony Carabus marginalis
- Carabus menetriesi

- Biegacz gajowy Carabus nemoralis
- Carabus obsoletus
- Carabus problematicus
- Carabus scabriusculus
- Carabus scheidleri

- Carabus sylvestris
- Carabus transylvanicus
- Carabus urlichii
- Biegacz gruzełkowaty Carabus variolosus
- Biegacz fioletowy Carabus violaceus

- Carabus zawadzkii
- Biegacz błyszczący Carabus nitens
- Jelonek rogacz Lucanus cervus
- Wynurt Cerchus chrysomelinus
- Sichrawa karpacka Gaurotes excellens

- Kozioróg bukowiec Cerambyx scopolii
- Kozioróg dębosz Cerambyx cerdo
- Nadobnica alpejska Rosalia alpina
- Mieniak strużnik Apatura ilia
- Mieniak tęczowiec Apatura iris

- Paź królowej Papilio machaon
- Paź żeglarz Iphiclides podalirius
- Niepylak apollo Parnassius apollo
- Niepylak mnemozyna Parnassius mnemosyne
- Przeplatka aurinia Euphydryas aurinia

- Górówka sudecka Erebia sudetica
- Strzępotek edypus Coenonympha oedippus
- Modraszek telejus Maculinea teleius
- Modraszek nausitos Maculinea nausithous
- Postojak wiesiołkowiec Proserpinus proserpina

- Zmierzchnica trupia główka Acherontia atropos
- Trzmiel żółty Bombus muscorum
- Trzmiel zmienny Bombus humilis
- Trzmiel ozdobny Bombus distinguendus
- Trzmiel rudoszary Bombus sylvarum

- Trzmiel parkowy Bombus hypnorum
- Trzmiel rudonogi Bombus ruderarius
- Trzmiel rdzawoodwłokowy Bombus pomorum
- Trzmiel wielkooki Bombus confusus
- Trzmiel kamiennik Bombus lapidarius

- Trzmiel paskowany Bombus subterraneus
- Trzmiel ogrodowy Bombus hortorum
- Trzmiel ciemnopasy Bombus ruderatus
- Trzmiel różnobarwny Bombus soroeensis
- Trzmiel sześciozębny Bombus wurfleini

- Trzmiel rudy Bombus pascuorum
- Trzmiel czarnopaskowany Bombus schrencki
- Trzmiel stepowy Bombus laesus
- Trzmiel grzbietoplam Bombus maculidorsis
- Trzmiel szary Bombus veteranus

- Trzmiel wyżynny Bombus elegans
- Trzmiel tajgowy Bombus jonellus
- Trzmiel pirenejski Bombus pyrenaeus
- Trzmiel leśny Bombus pratorum
- Trzmiel gajowy Bombus lucorum

- Trzmiel ziemny Bombus terrestris
- Trzmiel wschodni Bombus semenoviellus
- Trzmiel żółtopasy Bombus sichelii
- Trzmiel olbrzymi Bombus fragrans
- Trzmiel wielki Bombus magnus

d). KRĄGŁOUSTE CYCLOSTOMATA

- Minóg morski Petromyzon marinus
- Minóg rzeczny Lampetra fluviatilis - w stadium larwalnego rozwoju w rzekach
- Minóg strumieniowy Lampetra planeri
- Minóg ukraiński Eudontomyzon mariae

e). RYBY PISCES

- Jesiotr zachodni Acipenser sturio
- Parposz Alosa fallax
- Alosa Alosa alosa
- Łosoś Salmo salar - poza obszarem Morza Bałtyckiego, wód przymorskich, ujść rzecznych do Morza Bałtyckiego oraz rzek: Drwęcy, Drawy i Wisły od Włocławka do ujścia

- Strzeble Phoxinus - wszystkie gatunki
- Kiełb Kesslera Gobio kessleri
- Kiełb białopłetwy Gobio albipinnatus
- Piekielnica Alburnoides bipunctatus
- Ciosa Pelecus cultratus - poza obszarem wód Zalewu Wiślanego

- Różanka Rhodeus sericeus
- Śliz Nemachilus barbatulus
- Koza Cobitis taenia
- Koza złotawa Cobitis aurata
- Piskorz Misgurnus fossilis

- Pocierniec Spinachia spinachia
- Iglicznia Syngnathus typhle
- Babka mała Pomatoschistus minututs
- Babka piaskowa Pomatoschistus microps
- Kur rogacz Myoxocephalus quadricornis

- Głowacz pręgopłetwy Cottus poecilopus
- Dennik Liparis liparis

f). PŁAZY AMPHIBIA

- Salamandra plamista Salamandra plamista
- Traszka grzebieniasta Triturus cristatus
- Traszka zwyczajna Triturus vulgaris
- Traszka karpacka Triturus montandoni
- Traszka górska Triturus alpestris Kumak nizinny Bombina bombina

- Kumak górski Bombina variegata Grzebiuszka ziemna Pelobates fuscusRopucha szara Bufo bufo
- Ropucha zielona Bufo viridis
- Ropucha paskówka Bufo calamitaRzekotka drzewna Hyla arboreaŻaba trawna Rana arvalis
- Żaba moczarowa Rana temporaria
- Żaba dalmatyńska Rana dalmatina

- Żaba jeziorkowa Rana lessonae
- Żaba wodna Rana esculenta
- Żaba śmieszka Rana ridibunda
- Trzy ostatnie gatunki podlegają ochronie tylko w okresie od dnia 1 marca do dnia 31 maja

g). GADY REPTILIA

- Żółw błotny Emys orbicularis
- Jaszczurka zwinka Lacerta agilis
- Jaszczurka żyworodna Lacerta vivipara
- Jaszczurka zielona Lacerta viridis
- Padalec zwyczajny Anguis fragilisZaskroniec zwyczajny Natrix natrix

- Wąż Esculapa Elaphe longissima
- Gniewosz plamisty Coronella austriaca
- Żmija zygzakowata Vipera berus

h). PTAKI AVES

- Nur rdzawoszyi Gavia stellata
- Nur czarnoszyi Gavia arctica
- Lodowiec Gavia immer
- Nur białodzioby Gavia adamsii
- Perkozek Tachybaptus ruficollis

- Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus
- Perkoz rdzawoszyi Podiceps griseigena
- Perkoz rogaty Podiceps auritus
- Zausznik Podiceps nigricollis
- Fulmar Fulmarus glacialis

- Burzyk żółtodzioby Calonectris diomedea
- Burzyk szary Puffinus griseus
- Burzyk śródziemnomorski Puffinus yelkouan
- Nawałnik burzowy Hydrobates pelagicus
- Nawałnik duży Oceanodroma leucorhoa

- Głuptak Sula basana

- Kormoran Phalacrocorax carbo - ochronie nie podlegają ptaki bytujące na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu ustawy o rybactwie śródlądowym, od dnia 15 sierpnia do odlotu

- Kormoran czubaty Phalacracorax aristotelis
- Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus
- Pelikan różowy Pelecanus onocrotalus
- Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus
- Pelikan mały Pelecanus rufescens

- Bąk Botaurus stellaris
- Bączek Ixobrychus minutus
- Ślepowron Nycticorax nycticorax
- Czapla modronosa Ardeola ralloides
- Czapla nadobna Egretta garzetta

- Czapla biała Egretta alba
- Czapla purpurowa Ardea purpurea
- Bocian czarny Ciconia nigra
- Bocian biały Ciconia ciconia
- Ibis kasztanowaty Plegalis falcinellus

- Warzęcha Platalea leucorodia
- Czerwonak Phoenicopterus ruber
- Łabędź niemy Cygnus olor
- Łabędź czarnodzioby Cygnus columbianus
- Łabędź krzykliwy Cygnus cygnus

- Gęś krótkodzioba Anser brachyrhynchus
- Gęś mała Anser erythropus
- Śnieżyca Anser caerulescens
- Bernikla kanadyjska Branta canadensis
- Bernikla białolica Branta leucopsis

- Bernikla obrożna Branta bernicla
- Bernikla rdzawoszyja Branta ruficollis
- Kazarka Tadorna ferruginea
- Ohar Tadorna tadorna
- Świstun Anas penelope

- Czuprynka Anas falcata
- Krakwa Anas strepera
- Cyranka bajkalska Anas formosa
- Rożeniec Anas acuta
- Cyranka Anas querquedula

- Cyranka modroskrzydła Anas discors
- Płaskonos Anas clypeata
- Kaczka jarzębata Marmaronetta angustirostris
- Hełmiatka Netta rufina
- Podgorzałka Aythya nyroca

- Ogorzałka Aythya marila
- Edredon Somateria mollissima
- Turkan Somateria spectabilis
- Birginiak Polysticta stelleri
- Kamieniuszka Histrionicus histrionicus

- Lodówka Clangula hyemalis
- Markaczka Melanitta nigra
- Uhla pstrodzioba Melanitta perspicillata
- Uhla Melanitta fusca
- Sierpiec Bucephala islandica

- Gagoł Bucephala clangula
- Bielaczek Megrus albellus
- Szlachar Mergus serrator
- Nurogęś Mergus merganser
- Sterniczka Oxyura leucocephala

- Trzmielojad Pernis apivorus
- Kaniuk Elanus caeruleus
- Kania czarna Milvus migrans
- Kania ruda Milvus milvus
- Bielik wschodni Haliaeetus leucoryphus

- Bielik Haliaeetus albicilla
- Ścierwnik Neophron percnopterus
- Sęp płowy Gyps fulvus
- Sęp kasztanowaty Aegypius monachus
- Gadożer Circaetus gallicus

- Błotniak stawowy Circus aeruginosus
- Blotniak zbożowy Circus cyaneus
- Błotniak stepowy Circus macrourus
- Błotniak łąkowy Circus pygargus
- Jastrząb Accipiter gentilis

- Krogulec Accipiter nisus
- Krogulec krótkonogi Accipiter brevipes
- Myszołów Buteo buteo
- Kurhannik Buteo rufinus
- Myszołów włochaty Buteo lagopus

- Orlik krzykliwy Aquila pomarina
- Orlik grubodzioby Aquila clanga
- Orzeł stepowy Aquila nipalensis
- Orzeł cesarski Aquila heliaca
- Orzeł przedni Aquila chrysaetos

- Orzełek Hieraaetus pennatus
- Rybołów Pandion haliaeetus
- Pustułeczka Falco naumanni
- Pustułka Falco tinnunculus
- Kobczyk Falco vespertinus

- Drzemlik Falco columbarius
- Kobuz Falco subbuteo
- Sokół skalny Falco eleonorae
- Raróg Falco cherrug
- Białozór Falco rusticolus

- Sokół wędrowny Falco peregrinus
- Pardwa Lagopus lagopus
- Cietrzew Tetrao tetrix
- Głuszec Tetrao urogallus
- Przepiórka Coturnix coturnix

- Wodnik Rallus aquaticus
- Kropiatka Porzana porzana
- Zielonka Porzana parva
- Karliczka Porzana pusilla
- Derkacz Crex crex

- Kokoszka Gallinula chloropus
- Modrzyk Porphyrio porphyrio
- Żuraw Grus grus
- Żuraw stepowy Antrhopoides virgo
- Strepet Tetrax tetrax

- Hubara Chlamydotis undulata
- Drop Otis tarda
- Ostrygojad Haematopus ostralegus
- Szczudłak Himantopus himantopus
- Szablodziób Recurvirostra avosetta

- Kulon Burhinus oedicnemus
- Żwirowiec łąkowy Glareola pratincola
- Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni
- Sieweczka rzeczna Charadrius dubius
- Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula

- Sieweczka morska Charadrius alexandrinus
- Sieweczka mongolska Charadrius mongolus
- Sieweczka pustynna Charadrius leschenaultii
- Mornel Charadrius morinellus
- Siewka złota Pluvialis apricaria

- Siewnica Pluvialis squatarola
- Czajka towarzyska Chettusia gregaria
- Czajka stepowa Chettusia leucura
- Czajka Vanellus vanellus
- Biegus rdzawy Calidris canutus

- Piaskowiec Calidris alba
- Biegus malutki Calidris minuta
- Biegus mały Calidris temminckii
- Biegus długoskrzydły Calidris bairdii
- Biegus arktyczny Calidris melanotos

- Biegus krzywodzioby Calidris ferruginea
- Biegus morski Calidris maritima
- Biegus zmienny Calidris alpina
- Biegus płaskodzioby Limicola falcinellus
- Biegus płowy Tryngites subruficollis

- Batalion Philomachus pugnax
- Bekasik Lymnocryptes minimus
- Kszyk Gallinago gallinago
- Dubelt Gallinago media
- Rycyk Limosa limosa

- Szlamik Limosa lapponica
- Kulik mniejszy Numenius phaeopus
- Kulik cienkodzioby Numenius tenuirostris
- Kulik wielki Numenius arquata
- Brodziec śniady Tringa erythropus

- Krwawodziób Tringa totanus
- Brodziec pławny Tringa stagnatilis
- Kwokacz Tringa nebularia
- Brodziec piegowaty Tringa melanoleuca
- Brodziec żółtonogi Tringa flavipes

- Samotnik Tringa ochropus
- Łęczak Tringa glareola
- Terekia Xenus cinereus
- Brodziec piskliwy Actitis hypoleucos
- Kamusznik Arenaria interpres

- Platkonóg szydłodzioby Phalaropus lobatus
- Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius
- Wydrzyk tęposterny Stercorarius pomarinus
- Wydrzyk ostrosterny Stercorarius parasiticus
- Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus

- Wydrzyk wielki Catharacta squa
- Orlica Larus ichthyaetus
- Mewa czarnogłowa Larus melanocephalus
- Mewa mała Larus minutus
- Mewa obrożna Larus sabini

- Śmieszka Larus ridibundus
- Mewa cienkodzioba Larus genei
- Mewa delawarska Larus delawarensis
- Mewa pospolita Larus canus
- Mewa żółtonoga Larus fusus

- Mewa srebrzysta Larus aeruginosus
- Mewa białogłowa Larus cachinnans
- Mewa polarna Larus glaucoides
- Mewa blada Larus hyperboreus
- Mewa siodłata Larus marinus

- Mewa różowa Rhodostethia rosea
- Mewa trójpalczasta Rissa tridactyla
- Mewa modrodzioba Pagophila eburnea
- Rybitwa krótkodzioba Gelochelidon nilotica
- Rybitwa wielkodzioba Sterna caspia

- Rybitwa czubata Sterna sandvicensis
- Rybitwa różowa Sterna dougallii
- Rybitwa rzeczna Sterna hirundo
- Rybitwa popielata Sterna paradisaea
- Rybitwa białoczelna Sterna albifrons

- Rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus
- Rybitwa czarna Chlidonias niger
- Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus
- Nurzyk Uria aalge
- Nurzyk polarny Uria lomvia

- Alka Alca torda
- Nurnik Cepphus grylle
- Alczyk Alle alle
- Maskonur Fratercula arctica
- Pustynnik Syrrhaptes paradoxus

- Siniak Columba oenas
- Sierpówka Streptopelia decaocto
- Turkawka Streptopelia turtur
- Kukułka Cuculus canorus
- Lelek kozodój Caprimulgus europaeus

- Płomykówka Tyto alba
- Syczek Otus scops
- Puchacz Bubo bubo
- Sowa śnieżna Nyctea scandiaca
- Sowa jarzębata Surnia ulula

- Sóweczka Glaucidium passerinum
- Pójdźka Athene noctua
- Puszczyk Strix aluco
- Puszczyk uralski Strix uralensis
- Puszczyk mszarny Strix nebulosa

- Uszatka Asio otus
- Sowa błotna Asio flammeus
- Włochatka Aegolius funereus
- Jerzyk Apus apus
- Zimorodek Alcedo atthis

- Rybaczek srokaty Ceryle rudis
- Żołna Merops apiaster
- Kraska Coracias garrulus
- Dudek Upupa epops
- Krętogłów Jynx torquilla

- Dzięcioł zielonosiwy Picus canus
- Dzięcioł zielony Picus viridis
- Dzięcioł czarny Dryocopus martius
- Dzięcioł duży Dendrocopos major
- Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus
- Dzięcioł średni Dendrocopos medius
- Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos
- Dzięciołek Dendrocopos minor
- Dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus

- Kalandra szara Melanocorypha calandra
- Kalandra białoskrzydła Melanocorypha leucoptera
- Kalandra czarna Melanocorypha yeltoniensis

- Skowrończyk krótkopalcowy Carandrella brachydactyla
- Dzierlatka Galerida cristata
- Skowronek Alauda arvensis
- Lerka Lullula arborea
- Górniczek Eremophila alpestris

- Brzegówka Riparia riparia
- Dymówka Hirundo rustica
- Jaskółka rudawa Hirundo daurica
- Oknówka Delichon urbica

- Świergotek szponiasty Anthus richardi
- Świergotek polny Anthus campestris
- Świergotek tajgowy Anthus hodgsoni
- Świergotek drzewny Anthus trivialis
- Świergotek tundrowy Anthus gustavi

- Świergotek łąkowy Anthus pratensis
- Świergotek rdzawogardłowy Anthus cervinus
- Siwerniak Anthus spinoletta
- Świergotek nadmorski Anthus petrosus

- Pliszka żółta Motacilla flava
- Pliszka cytrynowa Motacilla citreola
- Pliszka górska Motacilla cinerea
- Pliszka siwa Motacilla alba
- Jemiołuszka Bombycilla garrulus

- Pluszcz Cinclus cinclus
- Strzyżyk Troglodytes troglodytes
- Pokrzywnica Prunella modularis
- Płochacz syberyjski Prunella montanella
- Płochacz halny Prunella collaris

- Rudzik Erithacus rubecula
- Słowik szary Luscinia luscinia
- Słowik rdzawy Luscinia megarhynchos
- Podróżniczek Luscinia svecica
- Kopciuszek Phoenicurus ochruros

- Pleszka Phoenicurus phoenicurus
- Pokląskwa Saxicola rubetra
- Kląskawka Saxicola torquata
- Białorzytka płowa Oenanthe isabellina
- Białorzytka Oenanthe oenanthe

- Białorzytka rdzawa Oenanthe hispanica
- Nagórnik Monticola saxatilis
- Drozd pstry Zoothera dauma
- Drozd ciemny Zoothera sibirica
- Drozd obrożny Turdus torquatus

- Kos Turdus merula
- Drozd oliwkowy Turdus obscurus
- Drozd rdzawy Turdus naumanni
- Drozd różnogardły Turdus ruficollis
- Kwiczoł Turdus pilaris

- Śpiewak Turdus philomelos
- Droździk Turdus iliacus
- Paszkot Turdus viscivorus
- Wierzbówka Cettia cetti
- Świerszczak melodyjny Locustella certhiola

- Świerszczak Locustella naevia
- Strumieniówka Locustella fluviatilis
- Brzęczka Locustella luscinioides
- Tamaryszka Acrocephalus melanopogon
- Wodniczka Acrocephalus paludicola

- Rokitniczka Acrocephalus schoenobaenus
- Zaroślówka Acrocephalus dumetorum
- Łozówka Acrocephalus palustris
- Trzcinniczek Acrocephalus scirpaceus
- Trzciniak Acrocephalus arundinaceus

- Zaganiacz Hippolais icterina
- Zaganiacz szczebiotliwy Hippolais polyglota
- Pokrzewka wasata Sylvia cantillans
- Jarzębatka Sylvia nisoria
- Piegża Sylvia curruca

- Cierniowka Sylvia communis
- Gajówka Sylvia borin
- Kapturka Sylvia atricapilla
- Wójcik Phylloscopus trochiloides
- Świstunka północna Phylloscopus borealis

- Świstunka złotawa Phyloscopus proregulus
- Świstunka żółtawa Phylloscopus inornatus
- Świstunka grubodzioba Phylloscopus schwarzi
- Świstunka brunatna Phylloscopus fuscatus
- Świstunka górska Phylloscopus bonelli
- Świstunka Phylloscopus sibilatrix

- Pierwiosnek Phylloscopus collybita
- Piecuszek Phylloscopus trochilus
- Mysikrólik Regulus regulus
- Zniczek Regulus ignicapillus

- Muchołówka szara Muscicapa striata
- Muchołówka mała Ficedula parva
- Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis
- Muchołówka żałobna Ficedula hypoleuca
- Wąsatka Panurus biarmicus

- Raniuszek Aegithalos caudatus
- Sikora uboga Parus palustris
- Czarnogłówka Parus montanus
- Czubatka Parus cristatus
- Sosnówka Parus ater

- Modraszka Parus caeruleus
- Sikora lazurowa Parus cyanus
- Bogatka Parus major
- Kowalik Sitta europaea
- Pomurnik Tichodroma muraria

- Pełzacz leśny Certhia familiaris
- Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla
- Remiz Remiz pendulinus
- Wilga Oriolus oriolus
- Dzierzba pustynna Lanius isabellinus

- Gąsiorek Lanius collurio
- Dzierzba czarnoczelna Lanius minor
- Srokosz Lanius excubitor
- Dzierzba rudogłowa Lanius senator
- Sójka Garrulus glandarius

- Sójka syberyjska Perisoreus infaustus
- Sroka Pica pica - w okresie od 15 marca do 30 czerwca
- Orzechówka Nucifraga caryocatactes
- Wieszczek Pyrrocorax graculus
- Kawka Corvus monedula

- Gawron Corvus frugilegus - w okresie od 15 marca do 30 czerwca
- Wrona Corvus corone - w okresie od 15 marca do 30 czerwca
- Kruk Corvus corax
- Szpak Sturnus vulgaris
- Pasterz Sturnus roseus

- Wróbel Passer domesticus
- Mazurek Passer montanus
- Wróbel skalny Petronia petronia
- Śnieżka Montifriingilla nivalis
- Zięba Fringilla coelebs

- Jer Fringilla montifringilla
- Kulczyk Serinus serinus
- Osetnik Serinus citrinella
- Dzwoniec Carduelis chloris
- Szczygieł Carduelis carduelis

- Czyż Carduelis spinus
- Makolągwa Carduelis cannabina
- Rzepołuch Carduelis flavirostrris
- Czeczotka Carduelis flammea
- Czeczotka tundrowa Carduelis hornemanni

- Krzyżodziób modrzewiowy Loxia leucoptera
- Krzyżodziób świerkowy Loxia curvirostra
- Krzyżodziób sosnowy Loxia pytyopsittacus
- Dziwonia Carpodacus erythrinus
- Łuskowiec Pinicola enucleator

- Gil Pyrrhula pyrrhula
- Grubodziób Coccothraustes coccothraustes
- Junko Junco hyemalis
- Poświerka Calcarius lapponicus
- Śnieguła Plectophenax nivalis

- Trznadel Emberiza citrinella
- Cierlik Emberiza cirlus
- Głuszek Emberiza cia
- Ortolan Emberiza hortulana
- Trznadel modrogłowy Emberiza caesia

- Trznadel czubaty Emberiza rustica
- Trznadelek Emberiza pusilla
- Trznadel złotawy Emberiza aureola
- Potrzos Emberiza schoeniclus
- Trznadel czarnogłowy Emberiza melanocephala

- Potrzeszcz Miliaria calandra
- Łuszczyk indygo Passerina cyanea

i). SSAKI MAMMALIA

- Jeż wschodni Erinaceus concolor
- Jeż zachodni Erinaceus europaeus
- Kret Talpa europaea - z wyjątkiem występujących w zamkniętych ogrodach, szkółkach i na lotniskach

- Ryjówka aksamitna Sorex araneus
- Ryjówka średnia Sorex caecutiens
- Ryjówka malutka Sorex minutus
Ryjówka górska Sorex alpinus

- Rzęsorek rzeczek Neomys fodiens
- Rzęsorek mniejszy Neomys anomalus
- Zębiełek białawy Crocidura leucodon
- Zębiełek karliczek Crocidura suaveolens
- Podkowiec mały Rhinolophus hipposideros

- Nocek duży Myotis myotis
- Nocek Bechsteina Myotis bechsteini
- Nocek natterera Myotis nattereri
- Nocek orzęsiony Myotis emarginatus
- Nocek wąsatek Myotis mystacinus

- Nocek Brandta Myotis brandti
- Nocek łydkowłosy Myotis dascyneme
- Nocek rudy Myotis daubentoni
- Mroczek posrebrzany Vespertilio murinus
- Mroczek pozłocisty Eptesicus nilssoni
- Mroczek późny Eptesicus serotinus

- Karlik malutki Pipistrellus pipistrellus
- Karlik większy Pipistrellus nathusii
- Borowiec wielki Nyctalus noctula
- Borowiaczek Nyctalus leisleri
- Gacek brunatny Plecotus auritus
- Gacek szary Plecotus austriacus

- Mopek Barbastella barbastellus
- Zając bielak Lepus timidus
- Wiewiórka Sciurus vulgaris
- Świstak Marmota marmota
- Suseł moręgowany Spermophilus citellus

- Suseł perełkowany Spermophilus suslicus
- Bóbr europejski Castor fiber
- Smużka Sicista betulina
- Żołędnica Eliomys quercinus
- Koszatka Dryomys nitedula

- Popielica Glis glis
- Orzesznica Muscardinus avellanarius
- Chomik europejski Cricetus cricetus
- Darniówka tatrzańska Pitymys tatricus
- Nornik śnieżny Microtus nivalis

- Morświn Phocoena phocoena
- Niedźwiedź brunatny Ursus arctos
- Wilk Canis lupus
- Wydra Lutra lutra
- Gronostaj Mustela erminea

- Łasica Mustela nivalis
- Tchórz stepowy Mustela eversmanni
- Norka europejska Mustela lutreola
- Żbik Felis silvestris
- Foka szara Halichoerus grypus

- Foka pospolita Phoca vitulina
- Nerpa Phoca hispida
- Kozica Rupicapra rupicapra
- Żubr Bison bonasus