Rada Stanu,Sejm, Senat
Rada Stanu
Prezydował jej król lub jego namiestnik. W skład Rady wchodzili ministrowie, radcowie stanu
i referendarzowi. Rada Stanu dzieli się na Radę Administracyjną i Ogólne Zgromadzenie. Do jej kompetencji należało przygotowywanie projektów dekretów królewskich i ustaw sejmowych. Oddawała też urzędników publicznych pod sąd. Stanowiła także sąd kompetencyjny
i administracyjny. Przestała funkcjonować w czasie Powstania Listopadowego.
Rada Administracyjna- jej struktura i kompetencje
Pierwotnie, Rada Administracyjna stanowiła organ składowy Rady Stanu. Zgodnie z konstytucją,
w jej skład wchodzili ministrowie pięciu komisji rządowych: Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Sprawiedliwości, Spraw Wewnętrznych i Policji, Przychodów i Skarbu oraz Wojny. Członkami rady stawały się także osoby specjalnie powołane przez króla. Na jej czele stał namiestnik, a sama rada stanowiła jego ciało doradcze. Do jej zadań należało wykonywanie postanowień królewskich oraz rozstrzyganie spraw przekraczających kompetencje jednego ministra. Przygotowywała też projekty dla Ogólnego Zgromadzenia Rady Stanu.
W czasie Powstania Listopadowego Rada podjęła decyzje, których nie uznał król. Między innymi, uznała się za nieustającą, działającą w imieniu króla. Przekształciła się w organ władzy powstańczej oraz dokooptowała członków Towarzystwa Patriotycznego i Sejmu. 3 grudnia 1830 roku Rada formalnie przestała istnieć, a władzę przekazano Rządowi Tymczasowemu składającego
się z pięciu osób pod prezesurą księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. W roku 1832 Rada Administracyjna została reaktywowana w myśl przepisów Statutu Organicznego i oddzielona
od Rady Stanu. W jej skład wchodzili odtąd trzej dyrektorzy główni (zlikwidowano Komisje Rządowe Wojny oraz Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego).
Organizacja sejmu i senatu polskiego
W skład Sejmu Królestwa wchodziły trzy izby: Król, Senat oraz Izba Poselska. Nadrzędną pozycję posiadał król jako stan sejmujący. Ograniczony był zakres spraw ustawodawczych, którymi Sejm mógł się zajmować. Izba Poselska mogła uchwalać projekty praw sejmowych w sprawach z zakresu poboru do wojska, budżetu, monety, podatków, prawa cywilnego, karnego, administracyjnego. Miała również możliwość zgłaszania petycji do króla oraz uwag pod adresem Rady Administracyjnej. Członkowie Izby rekrutowali się z grona posłów szlacheckich, którzy wybierani byli na sejmikach powiatowych oraz deputowani ze zgromadzeń gminnych. Na czele Izby stał marszałek. W strukturze Izby Poselskiej znajdowały się komisje: praw administracyjnych
i organicznych, prawa cywilnego i karnego oraz prawa skarbowego. Sesje były zwoływane
na 30 dni co 2 lata, a każdy z członków Izby posiadał immunitet.
1
Senat składał się z powoływanych przez króla biskupów, wojewodów i kasztelanów. Do jego własnych kompetencji należało przeprowadzanie kontroli ważności mandatów członków Izby Poselskiej(tzw. rugów poselskich) oraz nadzór nad księgami obywatelskimi. Na czele senatu stał prezes. Senatorowie tworzyli Sąd Sejmowy, orzekający w sprawach zdrady stanu i oskarżenia ministra o łamanie konstytucji.