Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. W szczególności wydaje koncesje na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, sprawuje kontrolę nad działalnością nadawców, określa wysokość opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych. Krajowa Rada ustala wiele istotnych praw dla nadawców i odbiorców mediów, sama podejmuje decyzje administracyjne, określa warunki prowadzenia działalności przez nadawców, czyli reguluje prawa i obowiązki obywateli, co stanowi materię ustawową.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie jest podporządkowana ani Radzie Ministrów ani Prezydentowi. O niezależności Krajowej Rady od Rady Ministrów świadczy fakt, że przedstawia ona sprawozdanie ze swej działalności Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi, natomiast Prezesa Rady Ministrów jedynie informuje o swoich dokonaniach. Niezależność ta nie jest jednak bezwzględna. Rada jako całość podlega kontroli w zakresie swej działalności. Dowodem tego jest obowiązek składania corocznego sprawozdania i informacji o podstawowych problemach radiofonii i telewizji. Sprawozdanie składane jest obu Izbom parlamentu oraz głowie państwa.
W skład KRRiT wchodzi 9 członków powoływanych przez Sejm, Senat i Prezydenta. Osoby powoływane powinny wyróżniać się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu. Prawo zgłaszania kandydatów ma grupa, co najmniej 35 posłów, przy czym poseł może udzielić poparcia tylko jednemu kandydatowi. Sejm dokonuje wyboru bezwzględną większością głosów. W wypadku, gdy takiej większości nie uzyskano w danej turze skreśla się kolejno kandydatów, którzy otrzymali najmniejszą liczbę głosów. Podobny jest tryb postępowania w Senacie: wybór bezwzględną większością głosów, a w razie jej nieosiągnięci skreślenie przed kolejną turą kandydata, który uzyskał najmniejszą liczbę głosów.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem o ciągłym trybie działania w tym sensie, że nie występuje w jej pracy przerwa międzykadencyjna. Rada nie jest powoływana na określony czas, w przeciwieństwie do jej członków, którzy pełnią mandat przez 6 lat. Kadencja każdego członka Krajowej Rady liczona jest indywidualnie. Jest to konieczne ze względu na konieczność odnawiania Krajowej Rady w okresach dwuletnich. Członkowie Krajowej Rady pełnią swe funkcje do czasu powołania ich następców. Kadencja członka KRRiT liczona jest od momentu jego powołania, który nie zawsze pokrywa się z dniem podjęcia decyzji przez uprawniony organ. Ustawa zakazuje powoływania członka Krajowej Rady na kolejną pełną kadencję, tj. trwającą 6 lat. Powołanie ponowne na pełną kadencję jest możliwe pod warunkiem, że nie jest to kadencja kolejna, lecz nastąpi choćby dwuletnia przerwa. Istnieje jednak możliwość ponownego powołania danej osoby do składu Krajowej Rady bezpośrednio po zakończeniu jego poprzedniej kadencji jedynie celem dokończenia kadencji poprzednika. Można też powołać tę samą osobę do składu Rady bezpośrednio po zakończeniu jego poprzedniej kadencji o ile trwa ona krócej niż 6 lat. Zakaz ten dotyczy powołania danej osoby przez wszystkie uprawnione organy a nie tylko przez organ, który powołał ją na pierwszą kadencję.
Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w okresie swojej kadencji muszą zawiesić swoje członkostwo w partiach politycznych oraz we władzach stowarzyszeń, związków zawodowych, związków pracodawców, organizacji kościelnych lub związków wyznaniowych. Zawieszenie następuje z mocy prawa bez konieczności dokonywania szczególnych czynności przez członka Krajowej Rady. Osoby wchodzące w skład KRRiT nie mogą również sprawować mandatu poselskiego lub senatorskiego.
Członkowie KRRiT są w zasadzie nieodwołalni przed upływem kadencji poza wyjątkowymi sytuacjami uzasadniającymi odwołanie członków. Należą do nich m.in. choroba trwale uniemożliwiająca sprawowanie funkcji, skazanie prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej, naruszenie przepisów ustawy stwierdzone przez Trybunał Stanu. Wystąpienie wskazanych okoliczności nie powoduje automatycznie odwołania członka Krajowej Rady, a jedynie zobowiązuje uprawniony organ do dokonania oceny tych przyczyn i dopiero potem do podjęcia decyzji.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest podmiotem w ramach, którego działają dwa odrębne organy o własnych kompetencjach i środkach działania. Z jednej strony Krajowa Rada jest organem kolegialnym i ma własne ustawowe zadania, z drugiej zaś w obrębie tego organu kolegialnego działa drugi, jednoosobowy organ, jakim jest Przewodniczący Rady mający odmienne od niej kompetencje i prawo wydawania decyzji. Przewodniczący wykonuje też pewne funkcje w imieniu i na rzecz całej Rady, tzn. kieruje jej pracami i reprezentuje Radę w stosunkach zewnętrznych i wewnętrznych z innymi podmiotami.
Ustawa o radiofonii i telewizji do najważniejszych zadań KRRiT zalicza:
 Projektowanie w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów kierunków polityki państwowej w dziedzinie radiofonii i telewizji;
 Określenie warunków działalności nadawców programów radiowych i telewizyjnych;
 Rozpatrywanie wniosków i podejmowanie rozstrzygnięć w sprawach przyznawania koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych;
 Sprawowanie kontroli nad działalnością nadawców, nadawców zakresie określonym ustawą;
 Organizowanie badań treści i odbioru programów radiowych i telewizyjnych;
 Określenie opłat za udzielenie koncesji oraz wpis do rejestru;
 Określenie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych;
 Inicjowanie postępu naukowo-technicznego i kształtowanie kadr w dziedzinie radiofonii i telewizji;
 Prowadzenie współpracy z zagranicą w dziedzinie radiofonii i telewizji;
 Opiniowanie projektów ustaw oraz umów międzynarodowych dotyczących radiofonii i telewizji;
 Współpracę z organizacjami i instytucjami w zakresie ochrony praw autorów, wykonawców, producentów oraz nadawców programów radiowych i telewizyjnych.
Przewodniczącego KRRiT wybierają jej członkowie spośród swego grona. KRRiT może odwołać przewodniczącego z jego funkcji większością 2/3 ustawowej liczby członków. Na wniosek przewodniczącego, Rada ze swego grona wybiera zastępcę Przewodniczącego Krajowej Rady. Przewodniczący Krajowej Rady reprezentuje KRRiT oraz wykonuje zadania określone w ustawie:
 W porozumieniu z Ministrem Łączności ogłasza w prasie informacje o możliwościach uzyskania koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych;
 Podaje do publicznej wiadomości listę wnioskodawców uczestniczących w postępowaniu o udzielenie koncesji;
 Wydaje decyzje w sprawie przyznania koncesji na podstawie uchwały KRRiT;
 W porozumieniu z Ministrem Łączności przydziela jednostkom organizacyjnym radiofonii i telewizji publicznej częstotliwości niezbędne do wykonania ich zadań;
 Jest organem rejestracyjnym programów rozprowadzanych w sieciach kablowych;
 Współdziała z Ministrem Łączności przy ustalaniu warunków i trybie rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych
 Przekazuje jednostkom publicznej radiofonii i telewizji przyznane im przez KRRiT udziały z tytułów wpływów z opłat abonamentowych;
 Może żądać od nadawcy oraz operatora sieci kablowej zaniechania działań w zakresie tworzenia i rozpowszechniania lub rozprowadzania programów, jeżeli naruszają one przepisy, uchwały KRRiT lub warunki koncesji;
 Może wydawać decyzję nakazującą zaniechania przez nadawcę lub operatora sieci kablowej działań naruszających ustawę oraz nałożyć karę pieniężną na osobę kierującą działalnością nadawcy w przypadku niewykonania decyzji.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Krajowej Rady, którego organizację i tryb działania określa regulamin uchwalony przez KRRiT. Pracą Biura kieruje Dyrektor Biura powoływany przez Przewodniczącego KRRiT na podstawie uchwały Krajowej Rady. W skład biura wchodzą następujące komórki organizacyjne:
 Gabinet Przewodniczącego;
 Departament Prawny;
 Departament Programowy i Monitoringu;
 Departament Techniki;
 Departament Reklamy;
 Departament Ekonomiczny;
 Departament Finansowy;
 Departament Współpracy z Zagranicą;
 Samodzielny Wydział Administracyjno-Gospodarczy.
Dyrektor Biura może doraźnie powołać zespół międzydepartamentowy do określonych zadań. Spory kompetencyjne między jednostkami rozstrzyga Dyrektor Biura, który podlega Przewodniczącemu KRRiT. W Biurze obowiązuje zasada jednoosobowego kierownictwa, zgodnie, z którą pracą jednostki organizacyjnej kieruje jeden kierownik, a każdy pracownik podlega tylko jednemu zwierzchnikowi. Dyrektor Biura nadzoruje działalność po9dległych mu komórek organizacyjnych oraz wykonuje decyzje Przewodniczącego KRRiT i uchwały KRRiT.


Wykaz źródeł:
 Banaszak B., „Prawo konstytucyjne”, Warszawa 1999r.
 Czarny P., „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (w:) Prawo konstytucyjne”, pod red. W. Skrzydły, Lublin 2000r.
 Dz. U. nr 78 z 1997r.
 Internet: www.Krrtv.gov.pl
 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.
 Sobczak J., „Ustawa o radiofonii i telewizji, Komentarz”, Warszawa 1993r.
 Zięba-Załucka H., „Organy kontroli państwowej i ochrony prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”, Rzeszów 2000r.