Historyczne formy integracji

Działania zmierzające do zjednoczenia Europy podjęta po II wojnie światowej, nie były czymś nowym. Zalety zintegrowanego państwa dostrzegali już starożytni Rzymianie.

Umieli je stworzyć, wiedzieli również, jak uczynić z niego największą potęgę ówczesnego świata. Granice Imperium Romaanum strzegły niezwyciężone legiony, broniące ludność przed najazdami wrogów. Dzięki spokojowi wewnętrznemu mogły rozwijać się gospodarka i handel, które zapewniały olbrzymiemu państwu pomyślność i bogactwo. O rozkwicie ekonomicznym zdecydowały ludne miasta połączone siecią doskonałych dróg, jednakowe prawo oraz wspólny dla całego Imperium pieniądz. Rzymianie znali zalety tolerancji: choć podbili wiele krajów, z reguły nie wtrącali się w ich wewnętrzne sprawy. Poznawali czcić miejscowych bogów zachowywać tradycje chętnie też korzystali z dorobku cywilizacyjnego podbitych ludów. Wielu lokalnych królów utrzymywało władzę, rządząc w imperium Rzymu.
Choć po ponad tysiącu lat istnienia Cesarstwo Rzymskie uległo napadowi barbarzyńców jego kultura nie zginęła. Chwała Imperium przetrwała jego upadek (476 ) Rychło zwycięscy barbarzyńcy zaczęli mówić po łacinie, stosować normy rzymskiego prawa, upodabniać swoje państwo do rzymskiego. Olbrzymią rolę odegrało chrześcijaństwo: Kościół przechował i wzbogacił dorobek grecko-rzymskiej cywilizacji antycznej.
W 800r Karol, król Franków przybył do Rzymu i tam z rąk papieża Leona III otrzymał koronę cesarską. Swemu państwu choć obejmowało tylko część dawnego Imperium nadał nazwę Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W ten sposób Kościół oraz władza państwowa łącząc dziedzictwo antyku z wiarą chrześcijańską stworzył na zachodzie Europy jedność religijno-kulturową. Pod jej wpływem znalazły się ludy romańskie germańskie zachodniosłowiańskie rozciągające się od Półwyspu Iberyjskiego po Bałtyk. Za czasów Karola Wielkiego i jego następców nazwy „Europa” chrześcijaństwo, świat oznaczały to samo. Monarchia

Karola Wielkiego rozpadła się w 843r. a kolejną próbę podporządkowania państw chrześcijańskich podjął Otton I w 962r Ideę zjednoczonej Europy próbował zrealizować cesarz Otton III. W jego wizji narody zamieszkujące cztery państwa Germanię Italię Galię i Sklawonię ( Słowiańszczyzne ) wyznając jedną wiarę o wspólnej kulturze opartej na tradycji chrześcijańsko-antycznej miały pozostawać pod władzą własnych królów działających pod przewodnictwem cesarza. W poszukiwaniu jedności Europy Otton III przybył do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie gdzie spotkał się z Bolesławem Chrobrym którego uznał za współpracownika.
Jednak władcy średniowieczni przekładali niezależność i samodzielność na jedność i współpracę. I choć Europa nie zapomniała o wspólnych korzeniach i pielęgnowała tradycję antyczno-chrześcijańską przez następne stulecia pozostała podzielona a różnice między krajami pogłębiały się. Tylko od czasu do czasu wybitne jednostki przypominały o idei zjednoczonej Europy.