Kryzys ONZ.

KRYZYS ONZ – NARODY ZJEDNOCZONE WOBEC KONFLIKTU W IRAKU.

Obecnie ONZ jest związana z konfliktem w Iraku. Konflikt iracki rozpoczął się w 1990 kiedy to irackie wojska zajęły Kuwejt, uznając go za swą historyczną i geograficzną część, choć Kuwejt uzyskał niepodległość w 1961, przez Irak został uznany dopiero 1973. Rada Bezpieczeństwa potępiła iracką agresję, wprowadziła zakaz importu irackiej ropy oraz nałożyła embargo gospodarcze na Irak. 29 listopada 1990 Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła kraje koalicji antyirackiej do udzielenia pomocy wojskowej Kuwejtowi w celu jego wyzwolenia, jeśli Irak nie wycofa się dobrowolnie do 15 stycznia 1991 roku. Była to pierwsza od powstania ONZ tak zgodna akcja pięciu wielkich mocarstw, stałych członków ONZ – było to możliwe dzięki zakończeniu zimnej wojny: ZSRR po raz pierwszy do zakończenia II wojny światowej znalazł się w konflikcie po tej samej stronie co USA. W skład antyirackiej koalicji, liczącej ponad 700 tys. żołnierzy, poza wojskami USA, wchodziły oddziały m. in. z: Arabii Saudyjskiej, Bangladeszu, Egiptu, Francji, Kanady, Wielkiej Brytanii, Włoch, a także symboliczne kontyngenty z wielu innych krajów, w tym także z Polski. Ultimatum nie zostało przyjęte i 16 stycznia 1991 rozpoczęły się zmasowane ataki lotnicze na Irak, akcję tą określono kryptonimem „Pustynna Burza”. Konflikt zakończył się 27 lutego 1991 gdy Saddam Husajn zgodził się na wycofanie wojsk irackich z Kuwejtu. Na mocy rozejmu zobowiązano Irak m. in. do: ujawnieniu stanu prac na bronią nuklearną, wprowadzenia ograniczeń w eksporcie irackiej ropy. ONZ w 1992 zaaprobowała przesunięcie granicy iracki – kuwejckiej na korzyść Kuwejtu, który otrzymał 120 km2 roponośnego terenu. W następnych latach Saddam Husajn wyrzucił z Iraku inspektorów, którzy mieli sprawdzić, czy Irak faktycznie zaprzestał produkcji broni masowego rażenia. W następnych latach ONZ złagodziła embargo na sprzedaż irackiej ropy naftowej, aby Irak nabywał żywność za zdobyte w ten sposób pieniądze. Rosja i Chiny stali członkowie Rady Bezpieczeństwa przestali popierać twardy kurs antyiracki. W samej tylko sprawie irackiej od 1991 r. Rada Bezpieczeństwa podjęła 17 rezolucji, z których żadna nie została wykonana w sposób zadawalający.

W październiku 2002 roku Rada Bezpieczeństwa uchwaliła rezolucję o rozbrojeniu Iraku (tzw. Rezolucja 1441). Decyzję to można było interpretować jako zgodne międzynarodowe poparcie amerykańskiej tezy, że należy obalić rządy Saddama Husajna. W razie odmówienia współpracy władz Iraku przy rozbrojeniu Rada miała spotkać się jeszcze raz i ustalić dalszy tryb postępowania. Irak wpuścił inspektorów rozbrojeniowych, którzy mogli pracować bez przeszkód. Dzień przed upływem wyznaczonego terminu (8.12.2002) na złożenie raportu o stanie broni, władze irackie przekazały ONZ dokumenty dotyczące posiadanej broni. Zapowiadało się na załagodzenie sporu. Amerykanie liczyli na to, że przedstawione Radzie Bezpieczeństwa ONZ dowody irackiego zagrożenia. Amerykanie chcieli zaatakować Irak ale ONZ podtrzymywała swoją pokojową politykę. Sednem rezolucji 1441 nie była praca inspektorów rozbrojeniowych, lecz nakaz, by Irak się rozliczył z broni masowego zrażenia i udowodnił, że zniszczył jej zapasy (w skład dowodów miały wchodzić bomby chemiczne, zasoby wąglika i gazu bojowego VX). Amerykanie uważali, że zwiększenie liczby inspektorów niewiele by dało, zlekceważyli więc postanowienie ONZ i zaatakowali Irak 20 marca 2003. Zlekceważenie ONZ przez Amerykanów znacznie osłabiło jej pozycje w świecie, podzieliło kraje członkowskie. Konflikt ten uszkodził jednocześnie trzy organizacje: NATO, ONZ i UE. ONZ została ośmieszona, gdyż dominują w niej Amerykanie, którzy jednocześnie nie stosują się do jej postanowień. NATO przeżył bardzo poważny kryzys. A Unia Europejska podzieliła się zanim jeszcze skończył się proces jej rozszerzenia.
W obecnej sytuacji ONZ może tylko udzielać pomocy humanitarnej cywilnej ludności Iraku. Rehabilitacją Organizacji Narodów Zjednoczonych ma być sprawowanie przez nią kontrola nad powojennym Irakiem.

Organizacja Narodów Zjednoczonych swoją działalnością zrobiła bardzo wiele dla światowego pokoju, polepszenia warunków życia, walce z chorobami cywilizacyjnymi jednak w obecnych czasach przeżywa kryzys w swoich strukturach. Jeśli poradzi sobie z obecnymi problemami nadal będzie dobrze funkcjonować i pomagać ludziom ma całym świecie.