Nowoczesne społeczeństwo – nowoczesna osobowość społeczna.
W UJĘCIU IDEALNO TYPOWYM SPOŁECZEŃSTWO NOWOCZESNE CHARAKTERYZUJE SIĘ NASTĘPUJĄCO:
Cechy organizacyjne:
wielka liczba członków
otwartość czyli wielorakie powiązania z innymi społeczeństwami
heterogeniczność czyli zróżnicowanie wewnętrzne (klasowe, warstwowe)
wysoki poziom urbanizacji – podstawową organizacją przestrzenną jest miasto
Cechy osobowościowe jednostki:
orientacja na osiągnięcia indywidualne
wysoki poziom empatii i nonkonformizmu
przekonanie o możliwości zapanowania nad przyrodą
orientacja na teraźniejszość i przyszłość
nastawienie liberalne lub demokratyczne
odejście od wiary w przeznaczenie
Cechy społeczno – kulturowe:
dominacja więzów rzeczowych czyli ludzie powiązani ze sobą interesami
struktura społeczna oparta na podziałach warstwowych
porządek społeczny oparty na kontrakcie
pozycja społeczna osiągana np. poprzez edukację
zachowania słabo skondensowane
działania zuniwersalizowane
wysoki poziom skolaryzacji i wykształcenia
wysokie kompetencje symboliczne
powszechne korzystanie z mechanizmów
kultura zdominowana przez profanum (świecka).
Cechy polityczne:
władza legalna usankcjonowana świecko
szeroki udział w instytucjach przedstawicielskich
brak tendencji endogamicznych w elitach władzy (więcej opcji politycznych)
pluralizm instytucji politycznych
Cechy techniczno-ekonomiczne:
nieantarkiczność (kraje trzeciego świata oparte tylko na własnej produkcji, gospodarce – kraje autarkiczne)
skomplikowane technologie, złożony podział pracy, wysoki poziom produkcji w przeliczeniu na 1 mieszkańca
gospodarka zdominowana przez przemysły innowacyjne (informatyka, elektronika)
wyspecjalizowane usługi
korporacje międzynarodowe
Nowoczesna osobowość społ., to wzorzec człowieka racjonalnego, należy go upowszechnić i ma on przynieść rezultaty (zachodnia Europa).
PODSTAWOWE CECHY:
rozbudowana potrzeba osiągania i wyczynu
charakteryzuje ludzi silnie motywowanych do realizacji potrzeb:
stała skłonność do podejmowania ryzyka przy jednoczesnej świadomości jego konsekwencji
predyspozycje do innowacji
umiejętność analitycznej oceny przedsiębranych działań zakończonych zarówno porażką jak i sukcesem
pełna mobilizacja wewnętrzna w warunkach współzawodnictwa, zapewniająca uzyskiwanie bardzo dobrych wyników, przy czym sukces dynamizuje działania jednostek
Konstytuuje się człowieka, którego można nazwać HOMO HUBRIS – pochodzi z języka greckiego. Pierwotnie oznacza nieposkromioną pychę i pragnienie wywyższania się, która wywoływała gniew bogów. Obecnie pojęcie to odnosi się do siły tkwiące w człowieku, które zmuszają do działań prowadzących do dowartościowania siebie, samodoskonalenia, osiągania coraz wyższych pozycji i stanowisk, akceptowania zmian i innowacji. Zaspokojenie tych dążeń rodzi satysfakcję i wywołuje dumę, zwiększa poczucie osobistego bezpieczeństwa, scala indywidualną osobowość, pozwala optymistycznie patrzeć na świat, nadaje sens życiu. Te motywacje hubrystyczne stają się regulatorem rozwoju.
Z potrzebą osiągnięć i wyczynów i motywacją hubrystyczną są związane motywacje kratos (krytyczne). Oznaczają dążenie do osiągnięcia coraz wyższych pozycji i stanowisk w układach władzy i kierowania.
Wielu współczesnych badaczy i organizatorów zaangażowanych w procesy modernizacyjne twierdzi, że bez pojawienia się jednostek o nowoczesnej, hubrystyczne postawie, niemożliwe jest powodzenie zaprojektowanych przekształceń, czyli reform. Są oni zdolni do aktów transgresji (stałego poszerzania granic poznania, przełamywania barier, powoływania nowych instytucji i organizacji). Są to osoby zaangażowane w przestępczość gospodarczą (czarny rynek, ciemny rynek, szara strefa). Są to także triady chińskie (małe zorganizowane grupyprzestępcze).
wysoki poziom empatii
zdolności empatyczne (postrzeganie i rozumienie uczuć) – syndrom emocjonalno – poznawczy i wyraża się w gotowości do współpracy z innymi ludźmi, w zdolności do wczuwania się w nowoczesne role pełnione przez jednostki odniesienia, stany empatyczne w procesach, zmuszają jednostkę do podejmowania nowych ról i wczuwania się w nie tzn. do zachowań …………………. elastycznego reagowania i rozbudowywania własnej wyobraźni.
nonkonformizm
POSTAWA NONKONFORMISTYCZNA – sprzyja zachowaniom o charakterze nie konwencjonalnym, cechuje ludzi o zredukowanej potrzebie wobec ludzi, doznawanai opieki, ograniczonej potrzebie afiliacji (przynależności). Nonkonformista może być dysfunkcjonalny.