Pierwotne ludy Italii

Pierwotnymi ludami Italii były ludy nieindoeuropejskie, których potomkami byli zapewne Ligurowie, zamieszkujący w VIII w. obszary północno-zachodnie (Nizinę Padańską i rejon podalpejski). Indoeuropejczycy pojawili się na Półwyspie Apenińskim w II tysiącleciu p.n.e., główną ich grupę stanowili Italikowie, obok nich spotykamy w Italii także ludy illiryjskie, do nich można zaliczyć Japygów w południowo-wschodniej części Italii (późniejsza Apulia). Starożytni uważali za Illyrów również Wenetów, ale współczesne badania temu zaprzeczyły. Wśród właściwych Italików wyróżnia się na ogół dwie zasadnicze grupy językowe: latyńsko-falijską oraz ubryjsko-sabelską. Ludy tej ostatniej grupy zajęły wschodnią część Półwyspu Apenińskiego, najważniejsze z nich to Umbrowie na północnym wschodzie i góralscy Samnici w centrum Apeninów, którzy wykazali największe tendencje ekspansjonistyczne. Bliższymi sąsiadami Latynów byli Sabinowie, Ekwowie i Wolskowie.