Ekonomia -Pieniądz
Pieniadz-jest to srodek umożliwiający wymiane dobr i usług,a jego funkcje może pelnic co kolwiek co jest powszechnie akceptowane przez tych ludzi przy tej wymianie.Funkcje pieniadza:a)pieniadz jako miernik wartości-dzieki istnieniu p. pojawia się kategoria ceny która jest niczym innym ja wartością towary wyrazana w p.,b)pieniadz jako srodek wymiany-dzieki p. cala wymiana zostaje podzielna na odrebna akty sprzedazy i kupna w formie towar-pieniadz,pieniadz-towar,c)p.jako srodek placy-funkcja przyczynila się do szybkiego rozwoju kredytowo-pozyczkowego,d)symboliczny charakter pieniadza-pieniadz papierowy jest p. symbolicznym,e)wymienialność pieniadza-p.moze pelnic funkcje p. swiatowego poza granicami określonego kraju,ale jedynie wówczas gdy panstwo prawnie gwarantuje jego wymienialność zewnetrzna po kursie ustalonym na głównych gieldach swiatowych.Dzialalnosc gospodarcza-jest to zarobkowa działalność wytworcza,handlowa,uslugowa oraz poszukiwanie,rozpoznawanie i eksploatacja zasobow naturalnych wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany.Cel działalności gosp.-uzyskanie stalego źródła dochodow oraz zaspokojenie potrzeb gospodarczych człowieka.Przedsiebiorca-to osoba fizyczna,osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadajaca osobowości prawnej,która zawodowo we we wlasnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospod. i ponosi ryzyko gospod.Jak rozpocząć działalność gospod.:a)Urząd miasta lub gminy-zgłaszanie o dokonywanie wpisu do ewidencji działalności gospod.,b)Urząd statystyczny-wniosek o nadanie nr.regon(26-1).,c)Urząd skarbowy-wniosek o nadanie NIP(NIP-1) oraz wybierammy jaka forma opodatkowania(Karta podatkowa,ryczaly od przychodow ewidencjonowanych i zasady ogolne.,d)Bank-wniosek o otwarcie firmowego rachunku bankowego.,ZUS-zgloszenie platnika skladek(ZUS ZFA).,f)sanepid,PIP,PIH w określonych przypadkach.
REGON-(od rejestr gospodarki narodowej)to 9-cyfrowy numer nadawany przez Urząd Statystyczny,który otrzymuje każdy przedsiebiorca.Rejestr jest powszechnym systemem identyfikacji kodowania podmiotow gospodarki narodowej konieczny dla celow statystyki.NIP(numer identyfikacji skarbowej)-nadawany przez Urząd Skarbowy ma !)cyfr.Otrzymuje go każda osoba i przedsiębiorstwa rozliczające się z Urzedem Skarbowym.Ulatwia identyfikacje podatnikow.PIT-28-zeznanie o wysokości uzyskiwanego przychodu,wysokości wykonanych obliczen i naleznego ryczalu od przychodow ewidencjonowanych.PIT-16-deklaracja w sprawie opodatkowania w formie karty podatkowej.PIT-37-roczne zeznania o wysokości osiągniętego dochodu z wynagrodzen ze stosunku pracy służbowego,emerytur,ret krajowych,ze stypendiow,zasiłków,umow zlecenia.PIT-36-roczne zeznania o wysokości osiągniętego w danym roku,które składają sosby otrzymujące zagraniczna emeryture lub uzyskiwali przychody z poza rolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej.Forma prawno-organizacyjna:dzielimy na spoldzielnie,przedsiębiorstwa państwowe, przedsiębiorstwo indywidualne,spolki(a)s.cywilna,b)s.prawa handlowego-s.osobowe(jawne),-s.kapitalowe(akcyjne Z.O.O.,partnerska,komandytowa,komandytowo-akcyjna,).Zrzeszenie się przedsiębiorstw:-tworzenie gospodarki rynkowej w Polsce polega nie tylko na przeksztalcaniach własnościowych(prywatyzacji) ale również na demopolizacji,czyli na tworzeniu barier przeciwko monopolu i ich polityce gospodarczej.Zwiazki przedsiębiorstw:a)kooperacja(-kartel,-syndykat,-konsorcjum),b)koncentracja(-holidzing,-trust,-fuzja,-koncern).Kooperacja-wspolpraca,współdziałanie miedzy przedsiebiorstwani.Przedsiebiorstwa zachowuja samodzielność.Koncentracja-wspolpraca wśród przedsiębiorstw prowadzace do utraty samodzielności.Koszt-jest to wyrazony w pieniadzu celowe i gospodarczo uzasadnione zuzycie srodkow pracy,przedmiotow pracy i pracy ludzkiej w określonej jednostce czasu.Wyroznia się koszty:a)stale SA niezależne od wielkości produkcji.Wystepuja tylko w krotkim okresie czasu,np. wynagrodzenia pracownikow administracyjnych,wynajmem lokali,zuzycie budynkow,maszyn,urządzeń.b)koszty zmienne-zaleza od wielkości produkcji i wraz z nia się zmieniaja.Wystepuja w krotkim i dlugim okresie zaliczamy do niech np.koszty zakupow, surowcow,materiałów.c)koszty krancowe.d)koszty przeciętne-sa to koszty przeniesione na wyprodukowanie każdej pojedynczej jednostki produktu wyraza się przeciętnie koszty stale i koszty zmienne.e)koszty całkowite-to suma kosztow przeniesionych na wszystkie czynniki wytworcze,wykorzystywane do produkci.Wyroznia się całkowite koszty zmienne i stale.Przychody-to określone w jednostkach pieniężnych wpływy na rzecz podmiotu gospod. zaprzedane na rynku krajowym lub zagranicznym wyroby,usługi,towary,patenty.Wyroznia się przychody:a)przychody całkowite stanowia wartość sprzedanych produktow,a oblicza się je mnożąc ilość sprzedanych produktow przez ich cene.b)p.krancowe-przyrost przychodow całkowitych swobodnych.c)p.przecietne-przychody uzyskane przez podmiot z tytulu sprzedazy przychodow calkowitych sprzedzy pojedynczej jednostki produktu.Zysk-osiagniete przychody sa wieksze od poniesionych kosztow.a)z.przecitny:to wielkość zysku przypadjacego na kazda sprzedana jednostke,produktu lub kazda wyswiadczona usługę.b(z.calkowity-roznica pomiedzy przychodami całkowitymi i kosztami całkowitymi.c).z.krancowy-zmiana zysku całkowitego wynikając za zmiany wiekosci produkcji o jednostce.Rownowaga przedsiębiorstwa-przedsiebiorca dazy do ustalenia kombinacji czynnikow wytwórczych oraz rozmiarow produkcji przy których osiagnie możliwie największy zysk.Budzet-jet to plan dochodow i wydatkow.Rodzaje dochodow:-z wynagrodzenia ze stosunku pracy,-z renty,emerytury,-z tytulu działalności gospodar.,-z niezarobkowych źródeł,-gospodarstwa pracownikow użytkujących.Celem gospodarstw domowych juest zaspokojenie wlasnych potrzeb i wszystkich jego członków.Podmiot ten pelni role uczestnika rynku,dobr i usług po stronie popytu.Na rynku dobr i usług:Konsument-jest uczwestnikuem rynku i jako suwerenny podmiot gospodar.,który decyduje o zakupach,w oparciu o wlasne preferencje i istniejące ograniczenia(cena,dochod).Ma możliwość podejmowania decyzji,które dobra kupic.Oferta rynkowa-jest zbiorem cech będącym źródłem korzyści nabywcy nazywamy zbiorem użyteczności.a)użytecz. formy,która obejmuja takie cechy jak smak,kształt,kolor.b)uzytecz. Czasu i miejsca polegajaca na:jest dostepna na rynku wszacie i miejscu odpowiadającym potrzebom nabywcy.Kalkulacja-jednostkowe koszty produktu.Kalkulacj kosztow polega na rozliczeniu lub podziae kosztow ogółem na jednostke wytwarzanych i sprzedawanych produktow.Koszt jednostkowy=koszt całkowity/ilość produkcji.Kalkulacja:a)doliczeniowa,b)podzialowa (prosta,wspolczynnikowa).Rynek pracy-uczestnikami tego rynku sa z jednaj strony pracodawcy,którzy oferuja miejsca pracy(zgłaszają popyt na prace) z drugiej strony zas poszukujący pracy(pracobiorcy-tworza podaz pracy).Praca-to swiadoma i celowa działalność człowieka.Podaz pracy-liczba osob które chca w danym okresie pracowac za okreslona stawke placy(pracobiorcy).Popyt pracy-to wielkosc zgłoszonego zapotrzebowania na prace przy danej stawce pracy(pracodawcy).Czynniki wpływające na popyt na prace:-zasoby kapitału potrzebnego do stworzenia nowych miejsc pracy,-wielkosc globalnego popytu na rynku,-struktura dobr i usług na rynku,-warunki klimatyczne i kwalifikacje pracownikow.Rownowaga na konkurencyjnym rynku pracy wystepuje gdzy ilość oferowana pracy i ilość nabywana pracy zrównają się ze soba przy określonej stawce placy.Deflacja-to wzrost wartości pieniadza w czasie – z czasem można za dana ilość pieniędzy kupic coraz wuecej towarow i usług.Parytet-stosunek wymiany dwoch lub wiecej walut.Denomnacja-zmiana wartości nominalnej stosowanych dotychczas znakow pieniężnych,oznacza zmiane starych zlotych na nowy zloty.Deprecjacja-obnizenie sily nabywczej pieniądza,oznacza jaka ilość roznego rodzaju dobr i usług można kupic za jednostke lub okreslona ilość pieniadza.Sila nabywcza pieniadza zalezy od poziomu cen.Dewaluacja-decyzja władz państwowych polegajaca na podwyższaniu kursu walut obcych wyrazonych w walucie krajowej,wskutek czego jednostce waluty obcej odpowiada wieksza ilość waluty krajowej.Rewaluacja-jest to wzrost kursu waluty danego kraju względem waluty zagranicznej pod wypływem ilości waluty krajowej.Aprecjacja-wzrost sily nabywczej danego pieniadza w rozliczeniach międzynarodowych.Stagflacja-powstaje,gdy wysoka inflacja i bezrobocie wystepuje równocześnie.