Moja ocena PRL

PRL -Polska Rzeczpospolita Ludowa to oficjalna nazwa państwa polskiego pod rządami partii komunistycznej od 22 lipca 1952 do 29 grudnia 19891 Geneza powstania PRL - u sięga lat II wojny światowej, kiedy to w roku 1944, na Kremlu w Moskwie z inicjatywy przywódcy sowieckiego Józefa Stalina powołano całkowicie zależny od jego woli Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Właśnie powstanie PKWN dało początek pierwszej fazie istnienia PRL -u, pod nazwą Polski Lubeskiej Władze Polski Lubelskiej już w roku 1944, podczas pobytu w Moskwie oddały ziemie polskie położone na wschód od linii Ribbentrop - Mołotow pod wyłączną jurysdykcję Sowietów, godząc się bez żadnych warunków wstępnych na oddanie Kremlowi Kresów Wschodnich. Dla celów taktycznych, Stalin zgodził się by komuniści z PKWN zawarli, tymczasowy sojusz z częścią polityków reprezentowaną przez obóz londyński, co stało się uwerturą do powołania Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. W jego skład wszedł były premier polskiego rządu na emigracji Stanisław Mikołajczyk.
Po sfałszowaniu referendum z dnia 30 czerwca 1946, jak również powtórce fałszerstwa przy wyborach do Sejmu ze stycznia 1947 komuniści rozpoczęli demontaż TRJN w celu pełnego samodzielnego uchwycenia władzy. Partia Mikołajczyka, jakim było Polskie Stronnictwo Ludowe uległo rozbiciu w wyniku brutalnych represji stosowanych przez komunistyczną bezpiekę. W ten sposób PRL wszedł w czas pełnego stalinizmu. Na czele rządzącej partii, która 16 grudnia 1948 przyjęła nazwę Polska Zjednoczona Partia Robotnicza stał sowiecki agent, funkcjonariusz Kominternu, działacz KPP, współpracownik z administracją niemiecką z lat okupacji w Mińsku na Białorusi Bolesław Bierut.
Okres stalinowsko - bierutowski trwający do roku 1956 był najbardziej ponurym czasem PRL - u. Państwo pod rządami partii komunistycznej osiągnęło dojrzały model totalitaryzmu, i pozostało totalitarne do samego końca tj. do roku 1 989. Gdyż do samego końca funkcjonowały takie podstawowe atrybuty totalitaryzmu, jak monizm polityczny, brak podstawowych swobód i wolności obywatelskich, co przekreślało pluralizm, wszechobecna cenzura pozwalająca na kontrolę kultury, no i oczywiście fasadowość wyborów parlamentarnych. Również przez cały czas istnienia PRL -obecne były w jego „krajobrazie" represje skierowane przeciwko społeczeństwu. Ich największe nasilenie miało miejsce
1 29 grudnia 1989 na swym ostatnim posiedzeniu w czasach PRL parlament przyjął poprawkę do konstytucji o zmianie nazwy państwa na IU Rzec/pospolita.

2 podczas bierutyzmu i po wprowadzeniu stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981.
W czasach dyktatury Bieruta ostrze represji było zwrócone głównie przeciwko wojskowym i cywilnym działaczom Polskiego Państwa Podziemnego, Kościołowi, i oczywiście zwolennikom Stanisława Mikołajczyka, Pośród dziesiątków tysięcy zamordowanych w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa, czy też rozstrzelanych na mocy wyroków sądowych należy wymienić: Aleksandra Krzyż ano wskigo ps. „Wilk", Emila Fieldorfa ps. „Nil", Na śmierć skazano w roku 1950: Antoniego Olechnowicza, Zygmunta Łupaszkę - obydwaj byli żołnierzami Armii Krajowej okręgu wileńskiego. W więzieniu zmarli: Lech Hajdukiewicz i Leon Dziubecki z Stronnictwa Narodowego, prof. anglistyki Władysław Tarnawski. W Rawiczu zamordowano w 1950 Kazimierza Pużaka i Józefa Dzięgielewskiego - z Polskiej Partii Socjalistycznej . W 1952 zmarł we Wronkach Antoni Antczak, a rok później w więzieniu mokotowskim - ks Zygmunt Kaczyński. Zamordowano także Jana Rodowicza ps. „Anoda" - legendarnego przywódcę Szarych Szeregów . Wszyscy oni byli postaciami wybitnymi w swoich środowiskach, reprezentowali różne grupy zawodowe, poczynając od polityków poprzez wojskowych, do przedstawicieli środowiska akademickiego czy też młodzieżowego. Z kolei najbardziej znane ofiary stanu wojennego, tej wojny polsko -jaruzelskiej, to: Grzegorz Przemyk - maturzysta z Warszawy - zamordowany na komisariacie Milicji Obywatelskiej w roku 1983, tylko dlatego, że jego matka Barbara Sadowska była znaną opozycyjną poetką, Bogdan Włosik - robotnik z Nowej Huty zabity przez funkcjonariusza bezpieki Andrzeja Augustyna w czasie manifestacji, w październiku 1982, czy chociażby najmłodsza ofiara stanu wojennego Emil Barchański - uczeń jednego z warszawskich liceów. To tylko wybrani z pośród dziesiątków tysięcy, których zamordowała władza komunistyczna w ciągu 45 lat rządów.
Należy podkreślić, że w każdym dziesięcioleciu PRL -u, pod rządami każdego I Sekretarza KC PZPR, od Bieruta poczynając a na Mieczysławie Rakowskim kończąc komuniści uciekali się do przemocy, której efektem były zabójstwa polityczne. I tak pod „rządami" Edwarda Ochaba 28 czerwca 1956 spacyfikowano zbrojne powstanie poznańskie, zginęło 73 osoby, w tym 13 letni Roman Strzałkowski - uczeń szkoły muzycznej. Z kolei 16 grudnia 1970 roku siły wojskowo- milicyjne zostały użyte w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie, przeciwko protestującemu społeczeństwu tych miast Tylko w samym Gdańsku zginęło minimum około 46 osób. To najbardziej znana

3
zbrodnia, ale nie jedyna, obciążająca konto Władysława Gomułki, Następca jego Edward Gierek, któremu miłośnicy PRL - u, chcą wznosić pomniki, ma na „sumieniu" Stanisława Pyjasa - studenta polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, zamordowanego przez bezpiekę za działalność w Komitecie Obrony Robotników w roku 1977, Oczywiście nie jest mi znana ofiara czasów Stanisława Kani. Wynika to jednak z tego, że zbyt krótko stał na czele PZPR - od września 1980 do października 1981,
i to w czasie gdy komuniści znaleźli się defensywie spowodowanej działalnością „Solidarności". Co nie znaczy, że w ogóle, nie zanotowano żadnych represji. Potwierdzeniem tego może być pobicie przez milicję w marcu 1981 na posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy znanego działacza „Solidarności" Jana Rulewskiego oraz dwóch innych osób.
Trudno jest w ograniczonej formie zanalizować chociażby w minimalnym zakresie każdy odcinek społecznego życia z czasów PRL, dlatego oprócz represji odniosę się jeszcze do rozwoju kultury niezależnej Symbolem tejże stało się niezależne słowo pisane w postaci druku na powielaczu zwane bibułą, prohibitem, drugim obiegiem. Rozwój słowa wolnego od ingerencji komunistycznych cenzorów rozpoczął się na dobre po roku 1976. Związane to było z powstaniem opozycji demokratycznej -Komitetu Obrony Robotników, Ruchu Młodej Polski, Ruchu Obrony Praw Człowieka
i Obywatela, Konfederacji Polski Niepodległej. Struktury te tworzyli ludzie dziś znani z pierwszych stron gazet. Byli wśród nich min: Leszek Moczulski, Antoni Macierewicz, Ludwik Dorn, Jacek Kuroń, Adam Michnik, Henryk Wujec, ks. Jan Zieją, działacz PPS z czasów okupacji Antoni Pajdak, Wojciech Ziembiński. Dodatkowym impulsem napędzającym rozwój wydawnictw niezależnych było powstanie „Solidarności" oraz stan wojenny wprowadzony celem jej zniszczenia. To właśnie w okresie karnawału - oficjalna nazwa wewnętrznych dziejów PRL między sierpniem
1980 a grudniem 1981, odbył się w gdańskiej hali Oliwii największy, jak do tej pory, festiwal piosenki niezależnej. Wzięli w nim udział min. okrzyknięty w stanie wojennym bardem „Solidarności" Jacek Kaczmarski, Wojciech Zembaty, Leszek Wójtowicz, Jan Krzysztof Kellus.
Analizując heroiczne postacie czasów Polski Ludowej w kontrastowym zestawieniu z ich oprawcami, nie można pominąć milczeniem jeszcze przynajmniej dwóch osób To Anna Walentynowicz i płk. Ryszard Kukliński. Pierwsza z nich jest postacią bez

4
wątpienia historyczną, gdyż to właśnie jej zwolnienie z pracy w Stoczni Gdańskiej w roku 1980 uruchomiło falę bezprecedensowego strajku, który doprowadził do powstania „Solidarności". Ryszard Kukliński zmarły w roku 2004, oficer Ludowego Wojska Polskiego z własnej nie przymuszonej woli, nie pobierając żadnego wynagrodzenia, między 1972 a 1981 przekazywał Amerykanom najistotniejsze informacje dotyczące Układu Warszawskiego, w szczególności sowieckich planów ataku na Europę Zachodnią, jak również plany wprowadzenia stanu wojennego przez Jaruzelskiego. W opinii Amerykanów był ich najcenniejszym informatorem w całym okresie zimnej wojny Jako jedyny Polak w historii, a jeden z ośmiu łudzi na świecie, został uhonorowany przez prezydenta Ronalda Regana medalem za wybitne zasługi. Oczywiście komuniści skazali pułkownika zaocznie w latach osiemdziesiątych na karę śmierci a sowieckie KGB przyczyniło się do zaginięcia w tajemniczych okolicznościach dwóch synów Ryszarda Kuklińskiego.
Czasy PRL - u to okres działalności, jak wykazano postaci pomnikowych, przeważnie jeżeli nie wszystkich komuniści skazali na śmierć, to wszystkich w mniejszym lub większym stopniu represjonowanych. Lecz także to czas ich oprawców, którzy dzisiaj, i to jest niezrozumiałym chichotem historii, dobrze wkomponowali się w koloryt III Rzeczpospolitej, państwa, które wypłaca im miesięczne horrendalne uposażenia emerytalne, za to, że nie tak jeszcze dawno byli katami polskiego społeczeństwa.