Pojęcie administracji, prawa

I.POJĘCIE ADMINISTRACJI I ADMINISTRACYJNEGO PRAWA USTROJOWEGO:
1.Adminisracja publiczna i prywatna: obie te kategorie wykazują wiele cech wspólnych tj. niektóre techniki organizacji i zarządzania mogą być stosowane zarówno w administracji publicznej, jaki prywatnej, administracja wielkich koncernów m/n posiada w swojej dyspozycji środki porównywalne ze środkami publicznymi itd., ale z prawnego punktu widzenia różnice mają charakter zasadniczy tj. odmienna legitymacja i cel działania, sposób kształtowania postaw prawnych itp.

2.Tradycyjne pojęcie administracji dotyczy m.in. zarządzania, kierownictwa, służby i w zależności od kontekstu jest odnoszone do czynności lub osób je podejmujących, względnie do obu tych elementów jednocześnie.

3.Administracja publiczna obejmuje z kolei administrację państwową w tym rządową, tj. działającą w imieniu państwa oraz administrację samorządową, tj. administrację odrębnych od państwa podmiotów, którym państwo przekazuje część swoich uprawnień.

4.Definicja negatywna- mówi o tym, czym administracja nie jest.

5.Definicja pozytywna- administracja w trzech znaczeniach:
-podmiotowym, jako wydzielone w państwie struktury organizacyjne powołane specjalnie do realizacji określonych celów o charakterze zadań publicznych,
-przedmiotowym, jako charakteryzująca się specjalnymi cechami działalności podejmowana w ramach realizacji celów o charakterze publicznym,
-jako zespół ludzi zatrudnionych w strukturach organizacyjnych państwa lub samorządu terytorialnego.

6.Definicje podmiotowe i przedmiotowe wg E. Ochendowskiego
Administrację publiczną w ujęciu organizacyjnym (podmiotowym) stanowi ogół podmiotów administracji, a więc organy administracji i inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu administracji publicznej, w ujęciu materialnym (przedmiotowym) jest to taka działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne tj. zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej.

7.Cechy administracji- 3 cechy wg Ochendowskiego:
I. administracja jako zjawisko społeczne ma realizować interes publiczny.
II. ma ją cechować aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość.
III. administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć.
Cechy wg J. Łętkowskiego administracja jest zjawiskiem prawnym, społecznym i politycznym, można wskazać jej cechy:
- działanie w imieniu i na rachunek państwa lub innego, odrębnego od państwa podmiotu władzy publicznej, któremu państwo przekazało część swojej władzy,
- możność działania w formach władczych, zabezpieczonych możliwością zastosowania przymusu państwowego,
- działanie w interesie publicznym,
- polityczny charakter,
-działanie na podstawie ustaw i w granicach przez nie określonych,
aktywność, zwrócenie ku przeszłości, możność podejmowania działania z własnej inicjatywy,
-działanie w sposób ciągły i stabilny,
-oparcie na zawodowym personelu,
-charakter monopolistyczny i bezosobowy.

8.Trójpodział prawa administracyjnego-składa się z: ustrojowego prawa administracji, prawa regulującego formy aktywności administracji łącznie z prawem procesowym oraz materialne prawo. Prawo administracyjne oprócz części procesowej nie zostało skodyfikowane w poszczególnych ustawach możemy znaleźć zarówno normy prawa materialnego, jak i normy procesowe czy dotyczące ustroju organów adm. O charakterze norm prawa materialnego, procesowego i ustrojowego nie przesądza miejsce ich zamieszczenia, lecz treść.

9.Prawo materialne- obejmuje tzw. normy zadaniowe dotyczące działalności niewładczej adm, jej funkcje organizatorskie i tzw. administrację świadczą.

10.Prawo procesowe- jego celem jest zabezpieczenie realizacji norm prawa materialnego, jeśli konkretyzacja praw i obowiązków następuje w drodze aktu administracyjnego. Powinno spełniać funkcje pomocnicze w stosunku do prawa materialnego, a także ma gwarantować ochronę praw jednostki w postępowaniu przed organami adm. publicznej.

11.Ustrojowe prawo administracyjne- jest częścią prawa adm. regulującą problematykę zasad i struktur spełniających funkcje adm. publicznej z uwagi na wypełnianie celów publicznych. Do tego prawa zalicza się: problematykę zasad budowy aparatu adm. publicznej, struktury i kompetencje podmiotów realizujących adm. publ., podziału terytorialnego, kadr w adm., a także kontroli adm. publ.

12.Podstawy ustroju administracji- określają normy konstytucyjne, co w naturalny sposób wskazuje za związki ustrojowego prawa adm. z prawem konstytucyjnym. Związki te wynikają ze swoistości regulacji ustrojowych, które sprowadzają się do kształtowania zrębów organizacji i funkcjonowania adm. pub.

II. ŹRÓDŁA PRAWA:
1.Źródła prawa adm- to rodzaje aktów prawnych regulujących organizację i funkcjonowanie administracji oraz stosunki adm. z podmiotami- obywatelami. W ujęciu materialnym źródłem prawa jest wszystko to, co wpływa na powstanie prawa. W ujęciu formalnym oznacza rezultat działalności kompetentnego organu państwowego, w którym jest wyrażone prawo. Źródła prawa o znaczeniu formalnym tworzą hierarchiczny układ aktów normatywnych, obejmujący mającą pierwszorzędne znaczenie Konstytucję, dalej ustawy oraz akty podstawowe o różnej mocy prawnej.

2.Hierarchia aktów normatywnych- jest to uporządkowanie aktów normatywnych od najwyższego do najniższego, ustalenie pierwszeństwa dokonywane jest w oparciu o ich ważność, przejawiająca się w przypisywanej im różnej mocy prawnej. Moc prawna aktu normatywnego uzależniona jest od takich czynników jak koncepcja budowy systemu źródeł prawa przyjęta w danym państwie, pozycja organu tworzącego prawo w strukturze aparatu państwowego oraz stosunku aktów podstawowych do ustawy.

3.Zasada prymatu Konstytucji- oznacza uznanie, że Konstytucja tworzy fundament porządku prawnego, ustala zasady systemu źródeł prawa, ma najwyższą moc wiążącą wszystkie władze państwowe, w tym władzę ustawodawczą.

4.Klasyfikacja źródeł prawa- charakteryzuje się różnym stopniem użyteczności, zależnym od kierunku i kontekstu analizy wybranych zagadnień.
Największe znaczenie w nauce prawa przypisuje się podziałowi ze względu na zakres obowiązywania prawa, tj. na:
-źródła powszechnie obowiązującego prawa,
-źródła prawa wewnętrznego.

5.Katalog powszechnie obowiązujących aktów prawnych-ma charakter zamknięty, do takich aktów należą: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy m/n, rozporządzenia jak również akty prawa miejscowego na obszarze działania organów, które je ustanowiły, oraz rozporządzenia z mocą ustawy wydawane przez Prezydenta RP na wniosek Rady Ministrów w okresie stanu wojennego, jeżeli Sejm nie może zebrać się na posiedzenie.

6.Źródła prawa o charakterze wewnętrznym- należą uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

7.Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2000r- Trybunał stwierdził, że zgodnie z art.87 ust.1 i art.92 ust.1 Konstytucji, aktami wykonawczymi do ustawy, mającymi charakter powszechnie obowiązujący, mogą być wyłącznie rozporządzenia wydawane przez organy wskazane w Konstytucji. Wyrok dotyczył organów nie wymienionych w tych przepisach, tj. NBP, jego zarządu oraz Rady Polityki Pieniężnej.

8.Pojęcie „powszechnie obowiązującego prawa”- jest pojęciem zastanym tzn. znanym i ugruntowanym w doktrynie i praktyce, zgodnie z utrwalonym już poglądem norma powszechnie obowiązująca to norma, która może być adresowana do każdego podmiotu i która może kształtować ich sytuacje prawne tzn. wyznaczać obowiązki, przyjmować uprawnienia, udzielać upoważnień.

9.Zamknięty system źródeł prawa powszechnie obowiązującego- Konstytucja przewiduje zamknięty wykaz form aktów prawotwórczych, prawotwórczych kompetencje do ich wydawania mają jedynie podmioty w niej wskazane.

10.Konstytucja-jest najwyższym prawem RP, czyli jest aktem prawnym najwyższej rangi, zajmującym najwyższą pozycję w systemie źródeł prawa, gdyż jej normy są wyposażone w najwyższą moc prawną, cały system prawa musi nie tylko wynikać z Konstytucji, ale również pozostawać z nią w zgodzie.

11.Zasada bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji- oznacza możliwość powołania się obywateli bezpośrednio na postanowienia ustawy zasadniczej.

12.Zasada związania prawem organów władzy publicznej- organy władzy publicznej powinny działać na podstawie prawa i w granicach prawa. Działania tych organów są wyznaczone przez prawo, w którym powinna być zawarta podstawa działania i które zakreśla granice działania.

13.Ustawy-w hierarchii źródeł prawa zajmują miejsce bezpośrednio po Konstytucji. Mają one charakter źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Pojęcie ustawy występuje w 2 znaczeniach: materialnym- jako akt zawierający normy generalno- abstrakcyjne, formalnym- jako akt woli parlamentu. Szczególny charakter ustawy jako źródła prawa wynika z przyjęcia, że jest ona wyrazem woli suwerena, realizującym zasadę zwierzchnictwa narodu.

14.Inicjatywa ustawodawcza- przysługuje posłom, Prezydentowi RP, Senatowi, Radzie Ministrów oraz grupie co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.

15.Centralne miejsce ustawy w regulacji działań adm. publ.- w demokratycznym państwie prawa ustawy wraz z konstytucja mają podstawowe znaczenie dla adm. publ., bowiem tworzą dla tej administracji podstawy prawne do działania oraz wyznaczają granice tego działania. Wszystkie inne źródła prawa muszą być formalnie zgodnie z ustawami, a także materialnie muszą służyć ich wykonywaniu.

16.Umowy międzynarodowe- zaliczane są do źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Umowa m/n staje się źródłem prawa po jej ratyfikacji i ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP. Ratyfikowana umowa m/n po jej ogłoszeniu w Dz.U. stanowi część krajowego, czyli wewnętrznego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana. Ratyfikacja oznacza, że państwo przyjmuje obowiązek przestrzegania umowy.

17.Podstawowe grupy umów m/n- Konstytucja wyróżnia 2 podstawowe grupy :
a)umowy, których ratyfikacja należy wyłącznie do Prezydenta RP (obowiązuje zasada, że o zamiarze przedłożenie prezydentowi do ratyfikacji takich umów m/n Prezes Rady Ministrów powinien zawiadamiać sejm)
b)umowy, których ratyfikacja i ewentualne wypowiedzenia wymagają uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, dotyczą one:
-pokoju, sojuszy, układów politycznych lub wojskowych,
-wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
-członkostwa RP w organizacji m/n,
-znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
-materii ustawowej tj. spraw uregulowanych w ustawie lub, w których konstytucja wymaga ustawy.

18.Ustawowa definicja umowy m/n- oznacza porozumienie między RP a inny, podmiotem lub podmiotami prawa m/n, regulowane przez prawo m/n, niezależnie od jej postaci oraz bez względu na to, czy jest zawierane w imieniu państwa, rządu czy ministra kierującego działem administracji rządowej właściwego do spraw, których dotyczy umowa m/n.

19.Związanie Polski umową m/n- wymaga zgody wyrażonej w drodze ratyfikacji lub przez zatwierdzenie. Ratyfikacji przez Prezydenta RP podlegają umowy m/n określone w Konstytucji, a także inne umowy m/n w sytuacji, gdy albo same przewidują wymóg ratyfikacji albo ją dopuszczają. Innym sposobem związania Polski umową jest jej podpisanie, wymiana not lub inny sposób dopuszczony przez prawo m/n.

20. Ratyfikowanie umowy m/n jako źródło prawa- warunkiem konstytucyjnym obowiązywania takich umów jest opublikowanie ich w Dzienniku Ustaw.

21. Prawo Wspólnot- składa się 2 kompleksów norm i stosowanie do tego wyróżnia:
a)prawo pierwotne obejmujące układy tworzące Wspólnoty Europejskie i Unię Europejską, aneksy do nich, traktaty je nowelizujące, traktaty o przystąpieniu nowych państw do Wspólnot, traktaty z państwami nienależącymi do Wspólnot,
b)prawo wtórne obejmujące akty stanowione przez organy Wspólnot:
-rozporządzenia, które wiążą we wszystkich częściach i obowiązują bezpośrednio w każdym państwie członkowskim,
-dyrektywy wiążące państwo członkowskie, którego dotyczą, ale pozostawiające mu swobodę wyboru środków realizacji określonych przez siebie zadań,
-decyzje, które wiążą we wszystkich swoich częściach państwo członkowskie, którego dotyczą, ale nie mogą też być skierowane do osób fizycznych i prawnych.

22.Europeizacja prawa administracyjnego- proces ten wiąże się z włączaniem do polskiego porządku prawnego zaakceptowanych zasad i norm europejskiego porządku prawnego, przy czym odbywa się to z uwzględnieniem specyfiki polskich uwarunkowań. Proces ten obejmuje etap tworzenia i stosowania prawa i dotyczy wszystkich działów prawa administracyjnego.

23.Rozporządzenia z mocą ustawy- jest powszechnie obowiązującym źródłem prawa, które może wydawać Prezydent RP na wniosek Rady Ministrów, wyłącznie w sytuacji stanu wojennego, gdy Sejm nie może zebrać się na posiedzenie. Mogą one określać zasady i zakres działania organów władzy publicznej, zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i zasady wyrównania szkód powstałych w związku z tymi ograniczeniami.

24.Rozporządzenie- jest głównym sposobem konkretyzacji ustawy, dlatego stanowienia rozporządzeń zalicza się do klasycznych, podstawowych form udziału administracji w stanowieniu prawa. Zawierają one przepisy abstrakcyjno- generalne wydawane w celu dostosowania ogólniejszych przepisów ustawowych do warunków funkcjonowania adresatów norm ustawowych. Rozporządzenia mają wobec ustaw charakter wykonawczy i mogą być wydawane:
-przez organy wyraźnie wskazane w Konstytucji,
-na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie,
- w celu wykonania ustawy.

25.Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń- wg Konstytucji są:
-Prezydent RP ( art.142 ust.1)
-Rada Ministrów (art.146 ust.4 pkt.2)
-Prezes Rady Ministrów (art.148 pkt.3)
-Ministrowie (art.149 ust.2)
-Przewodniczący komitetów określonych w ustawach (art.149 ust.3)
-Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (art.213 ust.2).
Katalog podmiotów uprawnionych do stanowienia rozporządzeń jest zamknięty i nie może być rozszerzany lub zmieniany w trybie innych aktów prawnych np. ustaw.

26.Zamknięty system źródeł prawa powszechnie obowiązującego- przyjęcie w Konstytucji RP z 1997r. przyczyniło się do istotnego wzrostu liczby i roli rozporządzeń, które są obecnie najniżej usytuowanymi w hierarchii źródeł aktami normatywnymi administracji centralnej o mocy powszechnie obowiązującej. Tzn., że dawne zarządzenia, które obecnie stały się aktami wewnętrznymi administracji, musiały zostać zastąpione przez rozporządzenia, przy uwzględnieniu wszelkich wymogów konstytucyjnych.

27. Prawo miejscowe- jest to prawo, które obowiązuje wyłącznie na części terytorium państwa i może być ono wydawane przez organy centralne i terenowe.

28.Prawo miejscowe w Konstytucji- Konstytucja z 02.04.1997r. określa akty prawa miejscowego jako źródła powszechnie obowiązującego prawa na obszarze działania organów, które je ustanowiły (art.87 ust.2).Konstytucja wskazuje zakres podmiotowy organów uprawnionych do stanowienia prawa miejscowego (organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej)oraz podstawową zasadę tworzenia tego prawa- ustanowienie takich aktów może następować wyłącznie na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach (art.94). Do aktów tych odnosi się także konstytucyjna zasada, że warunkiem wejścia w życie aktów normatywnych jest ich ogłoszenie, przy czym kwestię zasad i trybu ogłaszania tych aktów pozostawiono do regulacji w drodze ustawowej (art.88 ust.1-2).

29.Przepisy prawa miejscowego- zalicza się tu system dwojakiego rodzaju aktów prawotwórczych, zawierających:
a)przepisy prawne powszechnie obowiązujące na określonym terytorium,
b)przepisy prawne kierownictwa wewnętrznego.

30.Podstawa prawna: ze względu na podstawę prawną wydawania aktów prawa miejscowego wyróżnia się następujące rodzaje przepisów:
a)wydawane na podstawie upoważnień zawartych w ustawach szczególnych (mają charakter uchwał wykonawczych, przy czym za ustawę szczególną należy uważać każdy akt prawny rangi ustawowej inny niż ustawa rządowa, a za upoważnienia ustawowe konkretny przypis ustawy szczególnej),
b)wydawane na podstawie ustaw samorządowych, są to:
- przepisy gminne wydawane w zakresie: ustroju wewnętrznego gminy i jednostek pomocniczych, organizacji urzędowych i instytucji gminnych, zasad zarządu mieniem gminy, zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,
-powiatowe akty prawa miejscowego stanowione w szczególności w sprawach: wymagających uregulowania w statucie, porządkowych, szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu, zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
c)przepisy porządkowe.

31.Organy stanowiące- organem wyłącznie właściwym do stanowienia aktów prawa miejscowego jest rada (rada gminy, rada powiatu i sejmik wojewódzki).Rada uchwalając akt prawa miejscowego, nie może upoważniać zarządu do ustanowienia szczegółowych regulacji wykonawczych w przedmiocie uchwalonego aktu. Przepisy gminne lub akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada gminy lub rada powiatu w formie uchwały.

32. Skarga powszechna- przewidują ja przepisy art.87 i 101 u.s.g., oraz 90 u.s.w., stanowiąć, że każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ jednostki samorządu terytorialnego w sprawie zakresu administracji publicznej, może po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia, zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

33.Akty prawa miejscowego- na podstawie i w granicach upoważnień w ustawie wojewoda oraz organy administracji niezespolonej stanowią te akty na obszarze województwa lub jego części. W zakresie nieuregulowanym w ustawach lub innym przepisach powszechnie obowiązujących wojewoda może wydać rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

34.Zaskarżenie przepisu do sądu administracyjnego- kiedy każdy, czyj interes prawny zostanie naruszony przepisem aktu prawa miejscowego wydanym z zakresu administracji publicznej, może po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis, lub organu upoważnionemu do uchylenia przepisu w trybie nadzoru, do usunięcia naruszenia zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. Przepis ten nie ma zastosowania, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.

35.Kontrola bądź uchylenia aktu prawa miejscowego- organy administracji niezespolonej zobowiązane są do przekazania ustanowionych aktów prawa miejscowego wraz z uzasadnieniem niezwłocznie po podpisaniu właściwemu rzeczowo ministrowi, a gdy regulują sprawy należące do właściwości 2 lub więcej ministrów muszą przekazać wszystkim zainteresowanym ministrom. Właściwy rzeczowo minister dokonuje kontroli aktu i w razie stwierdzenia uchybień przedstawia Prezesowi Rady Ministrów projekt rozstrzygnięcia w sprawie uchylenia aktu prawa miejscowego wraz z uzasadnieniem.

36.Akty prawa miejscowego stanowione przez organy administracji niezespolonej- to przepisy wydawane przez terenowe organy administracji morskiej i żeglugi śródlądowej. Dyrektorzy urzędów morskich wydają przepisy prawne na podstawie upoważnień udzielonych im w ustawach. Przepisy te są wydawane w formie zarządzeń, które znajdują się w wojewódzkim dzienniku urzędowym właściwym ze względu na terytorialny zakres obowiązywania tego zarządzenia.

37.Zarządzenia porządkowe- wchodzi w życie z dniem w nim określonym, nie wcześniej niż z dniem jego ogłoszenia. Zarządzenie to podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym właściwym ze względu na terytorialny zakres obowiązywania.

38.Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych- określa ustawa z 20.08.2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U.Nr 62,poz. 718), która weszła w życie 01.01.2001r.Odrębne ustawy określają zasady i tryb ogłaszania umów m/n (Dz.U.Nr 39.poz.443). Akty normatywne ogłaszane są w dzienniku urzędowym.

39.Wejście w życie aktów normatywnych- ustawa formułuje zasadę wejścia w życie aktów zawierających przepisy powszechnie obowiązujące, które są ogłaszane w dzienniku urzędowym, po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach akty te mogą w chodzić w życie w terminie krótszym niż 14 dni, w szczególnych przypadkach dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.

40.Dzienniki urzędowe-wg ustawy są to: Dziennik Ustaw RP, Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski”, Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski B”, dzienniki urzędowe ministrów kierujących działaniami administracji rządowej, dzienniki urzędowe urzędów centralnych oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe.

41.Dziennik Ustaw- ogłasza się w nim: Konstytucję, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy i rozporządzenia, oraz teksty jednolite tych aktów, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenia ministra. Dodatkowo ogłaszane są również akty prawne dotyczące: stanu wojny i zawarcia pokoju, wybory do Sejmu i Senatu, wybór Prezydenta RP, stwierdzenia ważności tych wyborów i ważność referendum, stanu wojennego, stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej.

42.Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski”- ogłasza się w nim: zarządzenia Prezydenta RP wydawane na podstawie ustawy, uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Prezesa RM wydane na podstawie ustawy, oraz teksty jednolite tych aktów, a także uchwały Zgromadzenia Narodowego, Sejmu i Senatu oraz niektóre akty urzędowe Prezydenta RP i postanowienia TK.

43. Dziennik Urzędowy „Monitor Polski B”- ogłaszane są: sprawozdania finansowe, ogłoszenia i obwieszczenia przedsiębiorców, przedsiębiorców także inne wymagane ustawy, akty prawne, informacje, komunikaty, ogłoszenia i obwieszczenia organów, instytucji i osób.

44.Dzienniki urzędowe ministrów-ogłasza się: akty normatywne organu wydającego dziennik urzędowy i nadzorowanych przez niego urzędów centralnych, uchwały Rady Ministrów uchylające zarządzenia ministra wydającego dziennik urzędowy, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach aktów normatywnych. Mogą być także publikowane informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia organu wydającego dziennik urzędowy i nadzorowanych przez niego urzędów centralnych.

45.Wojewódzki dziennik urzędowy- ogłaszane są: akty prawa miejscowego, statuty związków międzygminnych i powiatów, akty Prezesa RM uchylające akty prawa miejscowego, wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego, porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych, uchwały budżetowe województw oraz sprawozdanie z wykonania budżetów województw, obwieszczenia o rozwiązaniu sejmiku wojewódzkiego, rady powiatu lub rady gminy, statut urzędu wojewódzkiego, wojewódzkiego także, przewidziane w przepisach szczególnych, inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli takie stanowią przepisy szczególne.

46.Akty wewnętrzne organów administracji publicznej- organy administracji publicznej wydają akty prawa powszechnie obowiązującego oraz akty wewnętrzne.

47.Zarządzenia i uchwały- są to rządowe akty prawne o charakterze wewnętrznym. Akty te obowiązują wyłącznie jednostki organizacyjne podległe organowi je wydającemu i dlatego nie mogą być kierowane wobec podmiotów hierarchicznie im podporządkowanych. Muszą być zgodne z aktami powszechnie obowiązującymi i podlegają pod tym względem kontroli materialnej i proceduralnej. Wyłączną podstawą prawną do wydawania zarządzeń są ustawy, które określają zarówno organ, który ma wydać zarządzenie, jak i przedmiot regulacji. Uchwała Rady Ministrów nie ma charaktery wykonawczego, lecz samoistny. W drodze tych uchwał rząd reguluje sprawy będące w sferze jego konstytucyjnych uprawnień, a wydając uchwałę RM musi wskazać uprawnienie konstytucyjne, które stanowi wystarczającą podstawę do jej wydania.

III.PODMIOTY ADMINISTRACJI- wyróżnia się:
a)adm. rządową, obejmującą administrację centralną oraz administrację terenową;
b)adm. samorządową, obejmującą samorząd terytorialny oraz samorząd specjalny.
1.Aparat administracyjny- są to podmioty realizujące zadania adm. publicznej. W skład tego aparatu wchodzą: organy adm. publicznej, państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne oraz instytucje publiczne.

2.System adm. publicznej- w skład tego systemu wchodzą: podmioty zaliczane do aparatu administracyjnego oraz podmioty niepubliczne w zakresie, jakim wykonują funkcje adm. publicznej.

3.Organ administracyjny- jest zasadniczą jednostką składową w sensie podmiotowym.

4.Pojęcie organu państwowego- wg M.Jaroszyńskiego- org. pań. nazywamy wyodrębnioną część aparatu państwowego powołaną do wykonywania oznaczonych przez prawo zadań państwowych przy zastosowaniu środków wypływających z przysługującej państwu zwierzchniczej władzy. Do istotnych elementów zaliczamy: wyodrębnienie organizacyjne, określony przez prawo zakres działania oraz wykonywanie władzy zwierzchniczej państwa.

5.Cechy organu:
-stanowi wyodrębnioną część aparatu adm. publicznej, tworzoną na podstawie prawa i w sposób przez prawo przewidziany,
-działa w imieniu i na rachunek państwa albo w imieniu i na rachunek jednostki samorządu terytorialnego, będącej odrębnym podmiotem władzy publicznej w państwie,
-o ile prawo dopuszcza, jest upoważniony do posługiwania się środkami władczymi,
-wykonuje zadania publiczne z zakresu administracji,
-działa w ramach przyznanych mu przez prawo kompetencji.

6.Wyodrebnienie organizacyjne- polega na określeniu cech wyróżniających dany organ spośród innych organów wchodzących w skład aparatu administracyjnego państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Wyodrębnienie następuje już jako konsekwencja prawnego wydzielenia kompetencji.

7.Uprawnienie do korzystania z środków władczych- jest istotnym elementem pojęcia organu adm. publicznej. Uprawnienie to musi być każdorazowo wyraźnie określone w ustawie lub w akcie normatywnym wydanym na jej podstawie. Korzystanie z tych środków przejawia się m.in. w uprawnieniu do stanowienia aktów prawnych posiadających moc obowiązkową, zagwarantowaną możliwością użycia środków przymusu w celu doprowadzenia do wykonania tychże czynności.

8.Klasyfikacje organów administracji- w oparciu o różne kryteria wyróżnia się organy: centralne i terenowe, naczelne i centralne, o właściwości ogólnej i specjalnej, jednoosobowe i kolegialne, zawodowe i społeczne, decydujące i pomocnicze, a także powstające w drodze wyboru i nominacji.

9.Centralny organ państwowy- jest to każdy organ państwowy, który jest jednostkowy w skali państwa oraz ma kompetencje rozciągające się na obszar całego kraju lub ściśle określone kompetencje związane z państwem jako takim.

10.Centralny konstytucyjny organ państwowy- jest to organ, który jest jednostkowy w skali państwa, ma kompetencje rozciągające się na obszar całego kraju lub ściśle określone kompetencje związane z państwem jako takim, ma określoną przez Konstytucję własną nazwę bądź należy do wyróżnionej przez Konstytucję niepowtarzalnej kategorii organów.

11.Organy naczelne centralne- kryterium odróżniającym te organy jest pozycja i znaczenie. Organy naczelne to organy bezpośrednio wchodzące w skład Rady Ministrów.

12.Organy jednoosobowe- istotą tych organów jest związanie przepisami prawa kompetencji organu z działaniami jednej osoby fizycznej, choć posługuje się ona często zastępcami lub pracownikami podległego urzędu. Organy te tworzy się dla załatwienia spraw konkretnych, wymagających fachowości, szybkiego działania, przykładem tego organy jest wojewoda, minister.

13.Organy kolegialne-to organy wieloosobowe, np. rada gminy, Rada Ministrów, sejmik wojewódzki. Kolegialność sprawia, że wolę organu wyraża uchwała zespołu osób. Zaletą tych organów jest udział w nich wielu osób, wybieranych w demokratycznych wyborach, dzięki czemu możliwe jest rozważenie sprawy z różnych punktów widzenia. Do wad należą: powolność działania, duże koszty, mniejsze poczucie odpowiedzialności za podjęte rozstrzygnięcia.

14.Urząd- z pojęciem tym wiąże się wiele znaczeń:
I. Jest to wyodrębniony zespół kompetencji, tj. praw i obowiązków związanym z określonym organem adm. publicznej.
II. To szczególna nazwa organu administracyjnego np. urząd morski.
III. Pojęcie to występuje w znaczeniu aparatu pomocniczego, tj. zorganizowanego zespołu osób przydatnych organowi administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji.

15.Zakres działania organu- obejmuje tylko wyliczenie spraw, jakimi organ się zajmuje. Zakres działania jest określony w przepisach ustrojowych powołujących dany organ. Przepisy określające zakres działania nie stanowią wystarczającej podstawy do podejmowania działań władczych, określają one tylko sferę spraw, w których organ powinien wykorzystać swoje kompetencje. Natomiast to podjęcia konkretnych działań konieczny jest przepis kompetencyjny.

16.Właściwości organu- w doktrynie właściwość rozumiana jest jako normatywnie wyznaczone ramy przedmiotowe (właściwość rzeczowa), przestrzenne(właściwość miejscowa) i czynnościowe (właściwość funkcjonalna) działania organów adm. publicznej. Aby ustalić organ właściwy należy uwzględnić wszystkie właściwości.

17.Właściwość rzeczowa- oznacza upoważnienie i zobowiązanie organu lub rodzaju organów do załatwienia danej kategorii spraw, ustala się ją wg przepisów o zakresie działania tj:
-wg ustaw ustrojowych,
-wg ustaw kompetencyjnych oraz wydanych do niej aktów wykonawczych,
-wg ustaw zawierających prawo materialne.

18.Właściwość miejscowa- dotyczy terytorium działania organu, tj. tego, na jakim obszarze dany organ może realizować swoją właściwość rzeczową.

19.Delegacja- kiedy organ wyższego stopnia przekazuje organowi podległemu część swoich kompetencji, organ, któremu je powierzono, musi je wykonać samodzielnie, nie może ich przekazać dalej.

20.Dewulacja-kiedy organ wyższy przejmuje kompetencje organu niższego. W przypadku wyłączenia organu administracji od załatwienia danej sprawy, sprawę tę powinien rozstrzygnąć organ wyższego stopnia.

21.Zakład publiczny (administracyjny)- to jednostka organizacyjna, nie będąca organem państwowym ani organem samorządu, powołana do wykonywania zadań publicznych i uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjno- prawnych. Jest to jednostka wyposażona w zespół środków osobowych i rzeczowych, realizująca zadania publiczne i korzystająca z władztwa zakładowego.

22.Zakłady publiczne mogą być tworzone:
-w drodze ustawy,
-w drodze aktów organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego,
-przez osoby fizyczne i prawne za zezwoleniem organu adm. publicznej.

23.Władztwo zakładowe- jest to upoważnienie organów do abstrakcyjnych i konkretnych regulacji na podstawie i w ramach ustaw. Stanowi ono zakres upoważnień dla organów zakładu do jednostronnego kształtowania stosunków prawnych z użytkownikami zakładu.

24.Fundacja- jest jednostką wyposażoną w osobowość prawną, utworzoną z inicjatywy osób fizycznych bądź prawnych do realizacji w sposób trwały, wskazany w akcie fundacyjnym celów użyteczności publicznej na podstawie środków uzyskiwanych z przekazanego jej majątku.

25.Podstwy prawne działania fundacji- Ustawa z 6.04.1984 r. o fundacjach przewiduje możliwość ustanawiania fundacji przez osoby fizyczne lub prawne dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami RP celów społecznie lub gospodarczo użytecznymi, w szczególności tj. ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna. Podstawą prawną działania są przepisy ustawy i statutu fundacji. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, nadzór nad nią sprawują właściwy minister i wojewoda.

26.Zakład Narodowy imienia Ossolińskich- fundacja ta działa pod patronatem Prezydenta RP i jej siedzibą jest Wrocław. Do celów należy: utrzymywanie Narodowej Biblioteki Ossolineum i pomnażanie jej zbiorów, utrzymywanie i pomnażanie dóbr kultury polskiej, wspieranie i prowadzenie prac naukowo- badawczych oraz działalność wydawnicza.

27.Centrum Badania Opinii Społecznej- fundacja ta ustanowiona 1)a ustawą z 20.02.1997 r. Jej celem prowadzenie badań opinii społecznej na użytek publiczny. Do zadań CBOS należy: organizowanie i prowadzenie prac dotyczących badania opinii społecznej, gromadzenie, opracowywanie i udostępnienie danych z badań, upowszechnianie w społeczeństwie wiedzy o stanie i tendencjach opinii społecznej oraz przekazywanie wyników badań organom państwowym i instytucjom publicznym. Szczegółowy zakres działania, kompetencje organów i zasady organizacji wewnętrznej określa statut, który nadaje Prezes Rady Ministrów, który sprawuje władzę nad fundacją.

28.Działalność pożytku publicznego i wolontariat- przedmiotem regulacji jest ustawa z 24.04.2003 r., która mówi o zasadach prowadzenia tej działalności przez organizacje pozarządowe i korzystania z działalności przez organy adm. publicznej w celu wykonywania zadań publicznych. Ustawa określa zasady uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu oraz funkcjonowania pożytku publicznego oraz sprawowania nadzoru nad prowadzeniem działalności.

29.Organizacje pożytku publicznego- mogą nimi zostać organizacje pozarządowe oraz inne podmioty tj. stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, osoby prawne i jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych. Ustawa przewiduje szereg warunków otrzymania takiego statusu: prowadzenie działalności statutowej na rzecz społeczności lub określonej grupy podmiotów, działalność ta ma być wyłączoną statutową działalnością organizacji pozarządowej i dotyczy realizacji zadań publicznych na rzecz ogółu społeczności.

30.Działalność statutowa organizacji pożytku publicznego- musi być prowadzona w sferze zadań publicznych. Katalog zadań odejmuje 24 pozycje i dotyczy m.in.: pomocy społecznej, działalności charytatywnej, ochrony i pomocy zdrowia, kultury, sztuki, edukacji, oświaty i wychowania. Katalog ten ma charakter zamknięty, ale Rada Ministrów może określić w drodze rozporządzenia zadania w innym zakresie jako należące do sfery zadań publicznych.

31.Zasada obowiązkowej współpracy organów adm. publicznej- współpraca ta powinna odbywać się na zasadach: suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności. Współpraca ta może odbywać się w formach: zlecania organizacjom pożytku publicznego realizacji zadań publicznych, wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działania i współdziałania, tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym.

32.Uprawnienia organizacji pożytku publicznego- posiadają szereg uprawnień, np. przysługuje jej zwolnienie od niektórych podatków (dochodowego od osób prawnych, od nieruchomości, od czynności cywilnoprawnych) i opłat (skarbowej i sądowej).Organizacje te mają obowiązek sporządzania rocznego sprawozdania merytorycznego ze swojej działalności.

33.Nadzór nad działalnością organizacji pożytku publicznego- sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. W przypadku organizacji pożytku publicznego, działających w zakresie ratownictwa i ochrony ludności nadzór sprawuje minister właściwy do spraw wewnętrznych.