Pojęcie administracji, jej cechy i funkcje

Pojęcie administracji, jej cechy i funkcje


Administracja (od łac. ministrare, administratio, administrare) rozumiana jest jako:
pewne działanie
n pewna wyodrębniona organizacja o szczególnych cechach


Rozróżnia się administrację:
q publiczną
q państwową/rządową
q samorządową
q prywatną (zakładów opieki zdrowotnej, szkół prywatnych, etc.).


Administracja:
Publiczna
Prywatna (organizacji pozarządowych)


Administracja:
Rządowa państwowa
samorządowa


„…Administracja publiczna jest sługą ustroju i aparatem wykonawczym władzy politycznej, cała jej działalność polega na wykonywaniu prawa i na prawie się opiera” H. Izdebski, M. Kulesza

„Administrację stanowi ta część działalności państwa, która nie jest ani ustawodawstwem, ani sądownictwem…” W.Jellinek, O. Mayer
„…W granicach wyznaczonych przez ustawy, pod kontrolą sądów, władza wykonawcza odpowiada za wykonywanie ustaw, zajmuje się rządzeniem i ponosi odpowiedzialność za stan spraw państwa” H. Izdebski, M. Kulesza


Definicje administracji:
Podmiotowa -Zespół ludzi powiązanych w pewną całość z uwagi na wspólne cele, wyposażonych w pewien zakres uprawnień władczych, dysponujących określonymi środkami rzeczowymi, z planowym zgrupowaniem w w służbie pewnej misji publicznej, a dopiero potem – z sumą urządzeń, którymi dysponują
Przedmiotowa -Jest to jedna z form realizacji funkcji państwa polegająca na bezpośredniej, praktycznej realizacji zadań zmierzająca do osiągania pewnych celów.


Administracja publiczna to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach.
H. Izdebski, M. Kulesza


Administracja publiczna to system złożony z ludzi zorganizowanych w celu stałej, systematycznej, skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej, polegającej głównie na bieżącym wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne. I Lipowicz


Cechy administracji publicznej

Działanie w imieniu i na rachunek państwa lub innego. odrębnego od państwa podmiotu władzy publicznej, któremu państwo przekazało część swojej władzy (imperium),
Możność działania w formach władczych, zabezpieczonych możliwością stosowania przymusu państwowego,
Działanie w interesie publicznym (w imię dobra wspólnego, interesu społecznego),
Polityczny charakter – cele jej działania i jego rezultaty ocenia się w kategoriach politycznych, wpływają one na kształtowanie się stosunku obywateli do podmiotów administracji,


Działanie na podstawie ustaw i w granicach przez nie określonych (z tego względu w odniesieniu do działania administracji publicznej nie ma zastosowania zasada „co nie jest zabronione, jest dozwolone”),
Aktywność, zwrócenie ku przyszłości, możność podejmowania działania z własnej inicjatywy,
Działanie w sposób ciągły i stabilny,
Oparcie się (z reguły) na zawodowym personelu,
Charakter monopolistyczny i bezosobowy

Charakter monopolistyczny oznacza iż administracja, działając w ramach powierzonych jej kompetencji, występuje jako wyłączny gospodarz w określonej kategorii spraw.
Charakter bezosobowy oznacza iż nawet jeśli w ramach struktur administracji działają ludzie, to uprawnienia do wydawania decyzji przysługują nie komuś, kto np. pełni funkcję wojewody, lecz organowi noszącemu tę nazwę.
Niekomercyjny charakter administracji oznacza iż zazwyczaj jej celem nie jest dążenie do osiągania zysku finansowego.

Charakter zorganizowania i działania zasadniczo na zasadzie kierownictwa i podporządkowania
Polityczny charakter administracji polega na tym, iż jest demokratycznie kontrolowana
Przejrzystość działań administracji wynikająca z zasady jawności życia publicznego polega na poddaniu jej kontroli prawa, obywateli i ich związków


Funkcje administracji i ich podziały


q Kryterium podziału terytorialnego kraju:
Centralna
Powiatowa
Wojewódzka
Gminna

q Kryterium oparte na przedmiotowo wyodrębnionych działach:
Gospodarcza
Oświatowa
Ochrony środowiska
Rolnictwa
Miar
Aktów stanu cywilnego
Celna
Finansowa


q Kryterium charakteru działań:

Administracja publiczna
Władcza
(reglamentacyjna)
Niewładcza
(świadcząca)

q Kryterium zakresu zadań:
Ogólna
-Rada ministrów
-Minister
-Wojewoda
Specjalna
-Wojska
-Sądownicza
-Spraw zagranicznych



Pojęcie administracji, jej cechy i funkcje

n Podział władz nowoczesnego państwa na trzy sfery: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą dał podstawy do kształtowania się nauki administracji a później prawa administracyjnego.

n Wyodrębnienie wykonawczej funkcji państwa (administracji państwowej) spowodowało zapotrzebowanie na badania nad nimi.

Państwo demokratyczne:
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza