Demokracja ateńska

w V wieku p.n.e., w atenach powstał ustrój nazywany demokracją, którego główną cechą było przyznanie wszystkim obywatelom możliwości bezpośredniego i osobistego udziału w podejmowaniu decyzji i sprawowaniu rządów w państwie. Praw politycznych nie posiadały kobiety, niewolnicy i cudzoziemcy. Obywatelem był każdy mężczyzna, powyżej 20 roku życia,który był wolny (nie był niewolnikiem) odbył służbę wojskową, a jego ojciec był obywatelem aten. Status obywatela wiązał się zarówno z obowiązkami (służba w wojsku, liturgia) , jak i przywilejami (udział w rządzeniu krajem, zwolnienie z większości podatków). W polis od czasu wprowadzenia ustroju demokratycznego najważniejszym organem władzy była eklezja, czyli zgromadzenie obywateli, podczas obrad decydowano o polityce państwa, głosowano poprzez podniesienie ręki lub w sprawach wymagających tajności przez ostrakon, czyli glinianą skorupkę z wypisanym imieniem danego obywatela , podejrzanego o dążenie do tyranii. Posiedzenia odbywały się 4x w miesiącu, trwały od rana do południa, miejscem zgromadzeń była agora, teatr. Kolejnym organem władzy była rada pięciuset, każdą z 10 jednostek administracyjnych reprezentowało 50 przedstawicieli. Rada zajmowała się przygotowywaniem projektów ustaw poddawanych pod głosowanie zgromadzenia ludowego. Na czele armii i floty stali stratedzy pełniący najważniejsze funkcje w państwie. W atenach funkcjonował sąd ludowy (heliaja) rozstrzygający spory majątkowe oraz skargi wnoszone przeciwko urzędnikom.Kandydaci na ateńskie urzędy byli wybierani poprzez losowanie. Kadencje urzędników były krótkie - trwały rok, początkowo nie otrzymywali wynagrodzenia za urzędy. Dopiero Perykles wprowadził diety dla osób uczęszczających w posiedzeniach eklezji, a także urzędników, sędziów, oraz członkom rady pięciuset.