Państwo - podstawowe zagadnienia.

WIĘKSZOŚĆ KWALIFIKOWANA, liczba głosów większa od połowy ogólnej liczby głosujących, określana stosunkiem oddanych głosów do liczby biorących udział w głosowaniu, np. większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej 1/2 ogólnej liczby posłów jest uchwalana zmiana Konstytucji RP przez sejm.

WIĘKSZOŚĆ ZWYKŁA, większość głosów ważnie oddana za wnioskiem lub kandydatem na określone stanowisko, mniejsza od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się, lecz większa od liczby głosów przeciw; w.z. są uchwalane ustawy w sejmie.

IZBA WYŻSZA jedna z dwóch izb parlamentu. Występuje pod nazwami: Izby Lordów (Wielka Brytania), Izby Parów (Francja 1814), Izby Panów (Prusy, Austria), Senatu (Stany Zjednoczone, Francja 1875, Polska), Rady Starszych (Francja 1795), Rady Państwa (Rosja 1906, Polska 1952), Rady Związkowej (Niemcy 1871).
W państwie federacyjnym ma ona odmienny charakter niż w parlamentach dwuizbowych państw unitarnych, w jej skład wchodzą bowiem członkowie zasiadający w izbie jako przedstawiciele interesów państw, które reprezentują.

Izba niższa, jedna z dwóch izb parlamentu. Występuje pod nazwami: Izby Gmin (Wielka Brytania), Izby Deputowanych (Francja), Izby Reprezentantów (Stany Zjednoczone), Reichstagu (Niemcy), Dumy Państwowej (Rosja). Organ ten jest zwykle liczniejszy od izby wyższej.

SUWERENNOŚĆ, cecha władzy państwowej nieograniczonej, najwyższej, niezbywalnej i bezwarunkowo niezależnej. Suwerenność zewnętrzna oznacza niezależność od wszelkiej władzy w stosunkach z innymi państwami, a wewnętrzna – władzę samodzielną i najwyższą na własnym terytorium. Początkowo suwerenność przypisywano władzy monarchy, później związana była z procesem kształtowania się państwa narodowego. Współcześnie nadawana jest jej nowa treść łączona z tzw. legitymizmem władzy państwa (legitymizacja władzy), oznaczającym, że naród sprawuje nieograniczoną, najwyższą władzę w państwie.

ABSOLUTORIUM, decyzja uprawnionego organu kolegialnego (np. parlamentu, walnego zgromadzenia) wyrażająca pozytywną ocenę działalności finansowej w określonym okresie (na ogół roku) organu wykonawczego (np. rządu, zarządu). Decyzja ta jest podejmowana po wysłuchaniu sprawozdania z działalności i rozliczeniu finansowym. Istota absolutorium to brak zastrzeżeń do prowadzonej polityki finansowej, a nie do programu czy składu organu wykonawczego, co nie wyklucza możliwości jego odwołania z innych powodów. Absolutorium to jedna z form kontroli organu kolegialnego nad wykonawczym. W Polsce Sejm ma prawo kontroli rządu. Zgodnie z Konstytucją, Rada Ministrów ma obowiązek w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedłożyć Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o zadłużeniu państwa. Sejm po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli, podejmuje w ciągu 90 dni uchwałę o udzieleniu lub odmowie udzielenia rządowi absolutorium. Z wnioskiem takim występuje sejmowa Komisja Finansów Publicznych. Jeśli Rada Ministrów nie uzyskała absolutorium, musi podać się do dymisji;

Wotum zaufania (z łaciny votum – ślubowanie, dar), instytucja uzupełniająca wotum nieufności, polegająca na stawianiu przez gabinet wniosku domagającego się od parlamentu potwierdzenia, że rząd ma zaufanie parlamentu, jest to rodzaj testu poparcia dla rządu wyrażony przez parlament.
W myśl postanowień Konstytucji RP prezes Rady Ministrów (premier), w terminie 14 dni od daty powołania przez prezydenta RP, przedstawia sejmowi program działania rządu (expos) z wnioskiem o udzielenie wotum zaufania, sejm uchwala wotum zaufania bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli rządowi nie zostanie udzielone wotum zaufania, sejm w ciągu kolejnych 14 dni wybiera premiera oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów (RM) wg takich samych reguł głosowania.
Prezydent RP powołuje tak wybrany rząd i odbiera przysięgę od jego członków. Jednak gdyby w takim trybie RM nie została powołana, Prezydent w terminie 14 dni powołuje Prezesa RM i na jego wniosek członków RM. Sejm w ciągu następnych 14 dni udziela jej wotum zaufania tym razem większością głosów. W razie nieudzielenia w takim trybie rządowi wotum zaufania, Prezydent RP skraca kadencję Sejmu i zarządza nowe wybory. Ponadto, w myśl Konstytucji RP, premier może zwrócić się do Sejmu o wyrażenie rządowi wotum zaufania, które następuje większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Premier korzysta z tej instytucji wtedy, kiedy zamierza prowadzić dość kontrowersyjną politykę i chce się zorientować, czy zostanie mu udzielone wystarczające poparcie w parlamencie.

Konstruktywne wotum nieufności, kwalifikowana wersja instytucji wotum nieufności. Złożenie przez partie opozycyjne, wniosku o wotum nieufności dla premiera wraz z jednoczesną propozycją kandydatury nowego szefa rządu. Głosowanie w parlamencie dotyczy zarówno decyzji o odwołaniu urzędującego premiera, jak i powołaniu jego następcy.
Instytucja konstruktywnego wotum nieufności stosowana jest w Niemczech i Hiszpanii, gdzie ma charakter obligatoryjny. Taka sama zasada obowiązuje w Polsce. W myśl Konstytucji RP sejm, większością ustawowej liczby posłów, wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności, na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów z jednoczesnym imiennym wskazaniem kandydata na premiera. Jeżeli uchwała została przyjęta przez sejm, prezydent RP musi przyjąć dymisję rządu i powołać nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów.
Instytucja konstruktywnego wotum nieufności służy m.in. wzmocnieniu pozycji premiera i jego rządu wobec politycznie rozbitego parlamentu.

Inicjatywa ustawodawcza, prawo zgłaszania projektów ustaw pod obrady parlamentu, który zobowiązany jest do ich rozpatrzenia i zajęcia wobec nich rozstrzygającego stanowiska w trybie przewidzianym przez regulamin sejmu. W Polsce w myśl postanowień konstytucji prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje: posłom, senatowi, prezydentowi i Radzie Ministrów, a także grupie co najmniej 100 tys. obywateli mających prawo wybierania do sejmu.
Poselskie projekty ustaw mogą być wnoszone przez komisję sejmową lub co najmniej 15 posłów. Inicjatywa ustawodawcza dotycząca: ustawy budżetowej, prowizorium budżetowego, zmiany ustawy budżetowej, zaciągania długu publicznego oraz udzielania gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie rządowi. Projekty ustaw wraz z uzasadnieniem składa się w formie pisemnej marszałkowi sejmu, który zarządza ich drukowanie oraz doręczanie posłom.

KONSTYTUCJA ustawa zasadnicza określająca zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa, organizację naczelną organów państwa oraz podstawowe prawa i obowiązki obywatelów

PRAWO zbiór norm postępowania które są ustanowione lub uznane przez aństwo i zabezpieczone zagrożeniem przymusu państwa.