Finanse międzynarodowe (ściąga)

FINANSE MIĘDZYNARODOWE- proces gromadzenia i wydatkowania zasobów finansowych pomiędzy różnymi krajami. Są one określone przez podmioty działające w ramach finansów. MIĘDZYNARODOWY SYSTEM WALUTOWY – zasady dotyczące kursu walutowego, polityki pieniężnej, budżetowej, które mają regulować wzajemne powiązania pomiędzy różnymi krajami. Zespół układów, reguł, instytucji, zasad, zwyczajów, które określają sposoby funkcjonowania pieniadza w sferze międzynarodowej. Wyróżniamy 4 typy MSW : I ) system WALUTY ZŁOTEJ – pierwszy i najstarszy system, obecnie nie występuje. Główna waluta międzynarodową był kruszec. Zasady te przyjęto na konferencji w Jamajce w 1880 roku. Obowiązywał wszystkie kraje które przeprowadzały transakcje międzynarodowe, rezerwy dewizowe musiały być tworzone tylko w złocie, w tym systemie banknot można było wymieniać na złoto. W ramach tego systemu bardzo proste było równoważenie bilansów płatniczych, ponieważ nadwyżki przekazywano do krajów deficytowych. Funkcjonował do pierwszej wojny światowej. Upadł ponieważ zwiekszono wydatki, banki emitowały banknoty które nie do końca miały pokrycie w złocie, brak kontroli wymienności. II ) system SZTABOW-ZŁOTY waluty ponownie złotej – działał podobnie jak system waluty złotej z jedna różnicą: nie można było wymienić dowolnej ilości banknotów, dopiero po przekroczeniu pewnego pułapu. Ten system przetrwał do II wojny światowej. III ) system DEWIZOWO ZŁOTY – powstał po II wojnie światowej z uwagi na kurczące się zasoby złota. System z Brettarz Woods z 1944 r- przedstawiciele ponad 100 krajów opracowali ogólne zasady działania systemu. Nad poprawnością funkcjonowania systemu miał czuwać MFW. Zasady: nadal złoto było głównym środkiem rezerwowym i mogło być środkiem płatniczym, waluty narodowe powinny mieć stabilne kursy wobec walut wymiennych na $ i na złoto, stabilnośc miała być uzyskana przez popyt i podaż na walute na danym rynku lub przez interwencję BC. IV ) system WIELODEWIZOWY / WIELOWALUTOWY – nowe zasady wprowadzono w 1976 r. Główną walutą międzynarodową było SDR (specjalne prawo ciągnienia, jest to jednostka rozrachunkowa niefizyczna) SDR rozdysponowano między członków MFW. WALUTA MIĘDZYNARODOWA- jest to waluta która znajduje zastosowanie przez rezydentów w innych krajach niż jest emitowana. Aby uznać walutę za międzynarodową musi ona pełnic tradycyjne funkcje pieniądza tzn: środek akumulacji, wymiany, miernik wartości. Warunki które decydują o tym że waluta stanie się MIĘDZYNARODOWĄ: - wysoka pozycja kraju emitującego walutę w gospodarce światowej oraz w światowym eksporcie. - powszechnie uzasadnione zaufanie do przyszłej wartości waluty - dobrze rozwinięty rynek finansowy WYMIENIALNOŚĆ W RAMACH MSW – to ustanowione przez władze monetarne zasady wymiany wartości krajowych na wartości zagraniczne. TYPY WYMIENIALNOŚCI (z punktu widzenia ograniczeń dewizowych) - BRAK WYMIENIALNOŚCI – waluty nie są wymieniane, wystepuje pełna reglamentacja obrotów dewizowych we wszystkich sferach. - WYMIENIALNOŚĆ WEWNĘTRZNA - najmłodszy typ wymienialności, wymusiły ja kraje które przechodziły z gospodarki kierowanej centralnie na rynkową. Cechy : brak ograniczeń dewizowych w transakcjach bieżących dla rezydentów, stosowana jest polityka jednolitego kursu walutowego, występuje obowiązek odsprzedaży dewiz pochodzących z eksportu oraz brak możliwości otwierania kont dewizowych w kraju i za granicą, - WYMIENIALNOŚĆ ZEWNĘTRZNA- brak ograniczeń dewizowych w transakcjach bieżących dla nierezydentów, waluta danego kraju może być walutą fakturowań i notowań w handlu zagranicznym, wystepuje polityka jednolitego kursu walutowego, wystepuje częściowa reglamentacja obrotó kapitałowych. - WYMIENIALNOŚĆ STANDARDOWA – (najpopularniejsza- ma ją 146 kr) rząd nie stosuje ograniczeń dewizowych w zakresie transakcji bieżących za granicą, nie uczestniczy w dyskryminujących inne kraje porozumieniach handlowych, stosuje politykę jednolitego kursu walutowego, Odmiany wymienialności standardowej: - restrykcyjna – ma dodatkową zasadę: występuje obowiązek odsprzedaży państwu dewiz oraz bezzwłocznego sprowadzenia dewiz z zagranicy. - mniej liberalna - nie ma obowiązku odsprzedaży dewiz państwu ale jest obowiązek niezwłocznego sprowadzenia dewiz z zagranicy - najbardziej liberalna – nie ma obowiązku odsprzedaży dewiz państwu ani sprowadzani ich z zagranicy. - WYMIENIALNOŚĆ PEŁNA - nieograniczona możliwość wymiany waluty krajowej na inną, następuje swobodny przepływ walut między uczestnikami. Jest ona zwana również wymienialnościa absolutną ponieważ nie ma zakazów ani nakazów. PODMIOTEM WYMIENIALNOŚĆI W POLSCE SĄ : - krajowe środki płatnicze ( banknoty , monety) - pełniące funkcję płatniczą – płatne w walucie polskiej ( weksle, czeki, czeki podróżne, akredytywy, polecenia zapłaty, przekazy, [=surogaty pieniądza] ) WARTOŚCI DEWIZOWE – tworzą dwie grupy instrumentów: - zagraniczne środki płatnicze ( waluty obce, dewizy) - kruszce dewizowe ( złoto dewizowe, platyna dewizowa) KURS WALUTOWY- cena jednej waluty wyrażana w drugiej walucie. Składa się z ceny dwóch walut. W kraju jest to z jednej strony waluta obca, z drugiej strony waluta krajowa. Kurs kupna ( BID) – cena po której dany dealer jest gotów kupić 1 lub 100 jednostek waluty bazowej. Po kursie kupna klient wymienia walute bazową na kwotową. Kurs sprzedaży ( OFFER lub ASK ) – cena po której dealer jest gotowy sprzedać 1 lub 100 jednostek waluty bazowej. Po kursie sprzedaży klient wymienia walutę kwotową na bazową. KURS STAŁY – (sztywny, fix) – charakteryzuje się tym że władze monetarne kraju wiążą w sposób stały cene waluty krajowej z inną walutą międzynarodową lub z koszykiem walut. Może być on ustalony na czas określony lub nieokreślony. Ceny walut na rynku mogą się wahać w granicach 1% . Na ten kurs może sobie pozwolić kraj posiadający wysokie rezerwy dewizowe. (np. Chiny, Arabia, Maroko, Łotwa). wymaga on częstych interwencji BC. W Polsce ten kusr był wprowadzony w 1990 r na 20 miesiecy. KURS STAŁY Z PRZEDZIAŁEM WAHAŃ – zostaje ustalony kurs niezmienny wobec waluty lub koszyka walut. Cena walut na rynku walutowym może wahać się o określony przedział wahań. Najniższym przedziałem jest 2,5% (góra,dół), Jest on stosowany tylko w 4 krajach ( Cypr, Kongo, Dania, …) KURS PEŁZAJĄCY – (crawling peg) – zostaje ustalony kurs bazowy na stałym poziomie, a nastepnie jest on okresowo korygowany w niewielkich wartościach. Ta zmiana następuje dosyć często. Stosowany jest w krajach mających wysoką inflację, pozwala zatrzymać ją na stałym poziomie. (ma go : Meksyk, Tunezja, Nikaragua.) KURSY PEŁZAJĄCE Z WIDEŁKAMI WAHAŃ- dla rynku walutowego jest dopuszczony określony przedział wahań np. 5%, 10%, 15%, W Polsce ten kurs był od 1992 do 2000 roku. Obecnie jest stosowany w 20 krajach, dominują kraje ameryki łacińskiej. KURSY PŁYNNIE KIEROWANE – cena waluty krajowej wobec innych walut jest wypadkową popytu i podaży. BC koryguje ten kurs przez interwencje walutowe w przypadku kiedy cena odchyli się od poziomu optymalnego lub pożądanego. O tym poziomie wie tylko BC. Trudno przewidzieć interwencje walutowe. Uczestnicy nie są informowani. W Polsce był on od 2000 do 2004 ale tylko na pismie bo nie było żadnych interwencji. KURS PŁYNNY NIEZALEŻNY – (pływający, floating) – ten kurs ustalany jest tylko i wyłącznie przez rynek. Cena jest wypadkową popytu i podazy na walutę. Jest on najpowszechniejszy ze wszystkich systemów kursowych, ma go 50% krajów. Obecnie jest stosowany w Polsce. SPRED – różnica między kursem BID i OFFER. Czysty spred dotyczy wyłącznie rynku międzybankowego (czysty= bez marży) Na rynku detalicznym bank zmienia kursy w stosunku do klienta indywidualnego doliczając lub odliczając określoną marżę. DUŻA FIGURA – część ceny której dealerzy nie kwotuja , część waluty kwotowej która ulega mniejszym wahaniom, tzw . stała cena waluty kwotowej. PESTKI – dwie ostatnie cyfry w zapisie kursu walutowego, które są kwotowane przez dealerów , jest to ta część ceny waluty kwotowanej która ulega największym zmianom, wahaniom. PROWIZJE – opłata kwotowa lub % związana z przeprowadzeniem transakcji wymiany. KWOTOWANIE lub notowanie- zasada przyjęta na danym rynku odnośnie podawania ceny waluty krajowej wobec walut obcych. Kwotowanie BEZPOŚREDNE – waluta krajowa jest walutą kwotowaną czyli przyjmuje zmienne wartości, natomiast waluta zagraniczna – stałe wartoisci. Kwotowanie POŚREDNIE – polega na wyrażeniu w danym kraju wartości waluty krajowej w jednostkach waluty obcej np. EUR / USD. RYNEK WALUTOWY – to miejsce zawierania transakcji walutowych pomiędzy jego uczestnikami, oraz zespół norm, zasad, narzędzi i instrumentów w oparciu o które mogą być przeprowadzone te transakcje. Organizatorem rynku walutowego jest Bank Centralny. Jego rola sprowadza się przede wszystkim do kreślenia zasad przeprowadzania transakcji walutowych. Dodatkową rolą jest wykonywanie transakcji mających na celu przywrócenie równowagi w bilansie płatniczym. Kolejnym zadaniem BC jest zarządzanie rezerwą dewizową. Nie może on jednak przeprowadzic transakcji która przyniosłaby mu zysk, nie może zarabiac na rynku walutowym. BC określa zasady podziału rynku. WOLNY rynek walutowy – występuje pełna swoboda wymiany danej waluty na inną dowolną walutę. REGLAMENTOWANY rynek walutowy – nie można swobodnie wymieniac walut danego kraju. Istnieje państwowy monopol walutowy, co oznacza przymus odsprzedazy zarobionych za granicą walut obcych. Reglamentacja dewizowa powoduje powstanie tzw. czarnego rynku. TYP POŚREDNI- występuje wtedy gdy w danym kraju istnieje częściowa reglamentacja dewizowa. Ze względu na podmiot wyróżnia się: RYNEK MIĘDZYBANKOWY- (FOREX) – głównymi uczestnikami są banki. BC jest zobligowany przeprowadzać transakcje na tym rynku. Uczestnikami mogą być niebankowe instytucje finansowe (giełdy , instytucje factoringowe, korporacje przemysłowe…) Transakcje na tym rynku przeprowadza się na bardzo duze kwoty (przeciętnie wielkość jednej transakcji wynosi 1 mln USD) Uczestnicy wykazuja ciągłą gotowość do zawarcia transakcji. Cena na tym rynku ma wpływ na inne rynki. Działa na tym rynku BROKER WALUTOWY ( jest to pośrednik walutowy, kojarzy uczestników rynku walutowego, robi najdokładniejsze analizy rynku walutowego, nigdy nie przeprowadza transakcji we własnym imieniu) RYNEK TRANSAKCJI Z KLIENTAMI – przeprowadzane są transakcje między przedsiębiorstwami a uczestnikami rynku międzybankowego. Ma za zadanie umożliwienie przeprowadzenie transakcji między eksportem a importem . Dostarcza instrumenty pozwalające ograniczyć ryzyko kursowe. RYNEK DETALICZNY- jednym z uczestników są osoby fizyczne. Celem tego rynku jest przejęcie / dostarczenie walut osobom fizycznym. Przeciętna wielkość transakcji jest na poziomie 1 tys USD. Z punktu widzenia terminu na jaki zawierane sa transakcje wyróżniamy: rynek walutowy SPOT- transakcje walutowe z natychmiastową dostawą po aktualnym kursie kasowym, waluty stawiane do dyspozycji w ciagu 2 dni roboczych po dniu zawarcia transakcji, fizyczna wymiana walut. rynek walutow FORWARD – transakcje walutowe z dostawą późniejszą po kursie terminowym wczesniej uzgodnionym, waluty stawiane do dyspozycji w określonym dniu w przyszłości, jest to młody rynek w Polsce. KURS TERMINOWY – określa ilość waluty którą należy zapłacić za walutę kupioną w przyszłości lub to ile za nią otrzyma się w określonym dniu w przyszłości. Jest ona więc cena waluty w przyszłości ustalana dzisiaj. Wysokość tego kursu zalezy od % waluty. Waluta wyżej oprocentowana w kursie terminowym ma tzw. dyskonto, waluta nizej oprocentowana ma premię. WALUTA TRANSAKCYJNA- wykonywanie transakcji w ramach kontraktu międzynarodowego, , płatności za realizacje transakcji. WALUTA POSREDNICZĄCA – przy jej uzyciu wymienia się inne waluty. WALUTA INTERWENCYJNA- waluta w której władze monetarne (np. BC) przeprowadzają interwencje na krajowym rynku walutowym aby osiągnąć odpowiednią cenę waluty krajowej wobec waluty obcej. WALUTA NOTOWAŃ – waluta w której wyrażone są ceny instrumentów finansowych na rynkach międzynarodowych, najczęściej na giełdach. WALUTA FAKTUROWANA- w tej walucie wystawiane są dokumenty rozliczeniowe w ramach kontraktów handlowych. KOTWICA STABILIZACYJNA – waluta wobec której mogą być stabilizowane kursy innych walut. REZYDENT – osoba fizyczna zamieszkała w kraju, mająca czasowy pobyt lub stały (nie liczy się obywatelstwo), osoba prawna lub inny podmiot mający siedzibę w kraju (przedsiębiorstwa, banki), oddziały przedsiębiorstw nierezydenta w kraju, Korpus Dyplomatyczny Państwa. NIEREZYDENT – osoba fizyczna mieszkająca za granicą, osoba prawna lub inny podmiot mający siedzibę za granicą, Korpus Dyplomatyczny Państw obcych. HEDGING - Strategia polegająca na zabezpieczaniu się przed ryzykiem wahań cen. Strategia ta umożliwia zagwarantowanie przyszłej ceny sprzedaży badź zakupu między innymi akcji, towarów czy też walut po biężącej cenie terminowej. DEPRECJACJA - Jest to zjawisko obniżenia się siły nabywczej pieniądza. Na rynku krajowym deprecjacja przejawia się zmniejszeniem ilości dóbr i usług, które można kupić za określoną kwotę. Z reguły jest ona wynikiem inflacji. Na rynku międzynarodowym w warunkach płynnego kursu walutowego deprecjacja przejawia się obniżeniem kursu danej waluty w stosunku do innych walut. APRECJACJA- Jest to wzrost kursu waluty krajowej względem walut zagranicznych, który oznacza zwiększenie się siły nabywczej pieniądza krajowego. Jest ona wynikiem przewagi popytu nad jej podażą. OPCJA WALUTOWA – instrument na mocy którego nabywca ma prawo do zakupu/sprzedaży określonej ilości waluty po określonym kursie. Natomiast sprzedawca ma ma obowiązek sprzedaży/odkupienia określonej ilości waluty o po określonym kursie. O realizacji instrumentu decyduje nabywca. OPCJE NOTOWANE NA GIEŁDZIE - warunki standaryzowane - zawierane za pośrednictwem giełdy - w większości bez fizycznej dostawy - pozycja może być zamknieta przez kontrakt przeciwstawny - wykonanie kontraktu gwarantuje giełda - konieczność wniesienia depozytu zabezpieczającego - opcje amerykańskie i europejskie OPCJE POZAGIEŁDOWE (OTC) : - warunki negocjowane indywidualnie - zawirane za pośrednictwem brokera - w większości z fizyczną dostawą - trudności w zamknięciu przez zawarcie kontraktu przeciwstawnego - nie ma gwarancji wykonania kontraktu - bez depozytu zabezpieczającego - dominuja opcje europejskie ELEMENTY kontraktu opcyjnego: - CENA WYKONANIA ( to cena po jakiej wykonuje się opcje czyli kupuje lub sprzedaje instrument podstawowy) - DATA WYGAŚNIĘCIA (to dzień i godzina po upływie których opcja nie może być już wykonana) - PREMIA ( jest ceną którą kupujący płaci wystawcy opcji za możliwość decydowania o sposobie wykonania opcji) - WYKONANIE OPCJI ( oznacza wymiane opcji na instrument bazowy lub gotówkowe rozliczenie kontraktu) Typy kontraktów opcyjnych : - PO CENIE – jeżeli cena wykonania jest równa lub bliska bieżącej cenie instrumentu bazowego. - W CENIE – opcja której cena wykonania ma taką wartość iż opłaca się ja wykonac. - NIE W CENIE - opcja której cena wykonania ma taką wartość iż nie opłaca się jej wykonać. SWAP KURSOWY – instrument rzeczywisty, dopasowany do potrzeb klienta. Jest to kontrakt walutowy na podstawie którego określona ilość waluty jest kupowana i jednocześnie sprzedawana za inną walutę w dwóch różnych terminach realizacji. (kupno/sprzedaż > IN ; sprzedaż/kupno > OUT ) SWAP KAPITAŁOWO WAUTOWY - swap będący umową dwóch stron, które na początku transakcji przeprowadzają wymianę wartości nominalnych w dwóch różnych walutach, po określonym kursie a następnie przekazują sobie okresowo płatności odsetkowe. W terminie zapadalności dokonuje się zwrotny przepływ walut. Strony mogą modyfikować warunki transakcji dotyczące tak faktycznej wymiany wartości nominalnej (nie jest ona konieczna), jak i płatności odsetkowych (zmienne bądź stałe). Wyróżnia się 3 rodzaje transakcji swapowych: - kombinacja transakcji natychmiastowej i terminowej (S/F) - kombinacja dwóch transakcji terminowych (F/F) - swapy na krótkie terminy (O/N, T/N, S/N, S/W) BILANS PŁATNICZY – sumaryczne i uporządkowane zestawienie wszystkich transakcji, które rezydenci danego kraju zawarli z nierezydentami w określonym czasie . Pokazuje nam obraz więzi danego kraju ze światem zewnętrznym. Poziom obrotów odzwierciedla stopień otwartości wobec zagranicy i całego międzynarodowego rynku. Struktura bilansu pokazuje rodzaj powiązań danego kraju ze światem zewnętrznym. Bilans transakcji płatniczych dzieli się na 4 kategorie: 1) RACHUNEK OBROTÓW BIEŻĄCYCH - towary - usługi - dochody - transfery bieżące 2) RACHUNEK KAPITAŁOWY I BILANSOWY - inwestycje bezpośrednie - inwestycje portfelowe - pozostałe inwestycje zagraniczne - pozostałe instrumenty finansowe 3) RACHUNEK OBROTÓW 4) SALDO BŁEDÓW I OPUSZCZEŃ Typy transakcji zagranicznych objętych bilansem płatniczym: ODPŁATNE – kupno i sprzedaż towarów i usług w zamian za element finansowy (np. gotówke) ; zamiana towarów lub usług na inne tow. lub usł. ; wymiana jednego elementu finansowego na drugi. NIEODPŁATNE – nieodpłatne nabycie lub dostarczenie towaru lub usługi (np. wysyłka krewnym paczki za granicę) ; nieodpłatne otrzymanie lub przekazanie elementu finansowego (np. zapłata składki na rzecz organizacji międzynarodowej). RACHUNEK TOWAROWY – obejmuje wpływy z eksportu i importu towarów. RACHUNEK USŁUGOWY – na nim ewidencjonuje się import i eksport usług w związku z przewozami towarów oraz osób różnymi środkami transportu, usługi świadczone przez banki, firmy ubezpieczeniowe, maklerskie, spedytorskie, budowlane, audytorskie, reklamowe, itd. RACHUNEK DOCHODÓW – na nim księguje się dochody z kapitału i dochody z pracy, dochody z kapitału od odsetek i lokat, obligacji i kredytów, oraz dywidendy i inne zyski z zagranicznych inwestycji bezpośrednich. RACHUNEK TRANSFERÓW JEDNOSTRONNYCH – na niego składają się transfery oficjalne (np. środki pomocowe PHARE, pomoc humanitarna polski dla ofiar kataklizmów za granicą, składki na NATO ) , oraz transfery prywatne (np. przekazy od krewnych, spadki, darowizny, renty i emerytury) NIESKLASYFIKOWANE OBROTY BIEŻĄCE – ujmowane są wpływy i wydatki z towarów lub usług dokonane prze osoby podróżujące w celach turystycznych. INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE- inwestycje o charakterze międzynarodowym które dokonane zostały przez przedsiębiorstwo pochodzące z jednego kraju działające na terenie innego kraju w celu osiągnięcia trwałych korzyści poprzez: - tworzenie lub rozbudowę posiadanego w całości przedsiębiorstwa - uzyskanie pełnej własności istniejącego przedsiębiorstwa - udział w nowym lub istniejącym przedsiębiorstwie - pożyczkę podporządkowana (fasadową) POŻYCZKA FASADOWA – jest to pożyczka która jest korzystna zarówno dla pożyczkodawcy jak i pożyczkobiorcy ; jest realizowana za pośrednictwem instytucji (banku) Formy inwestycji bezpośrednich : PRZEDSIĘBIORSTWA ZALEŻNE (subsidiary) – polegaja na tworzeniu istniejących już za granicą przedsiębiorstw, nad którymi firma macierzysta sprawuje kontrole. ODDZIAŁY (banches) – które nie stanowią samodzielnych jednostek gosp. i nie mogą być rejestrowane poza granicami kraju macierzystego jako niezależne towarzystwa przemysłowe lub handlowe ; nie posiadają osobowości prawnej. PRZEDSIĘBIORSTWA SIOSTRZANE (affiliates) – gdzie udział firmy macierzystej nie musi wynosić 100% , przedsiębiorstwa siostrzane posiadają odrębną osobowość prawną i są rejestrowane w krajach przyjmujących jako oddzielne jednostki gospodarcze o własnych statutach. Działaja pod logiem firmy macierzystej (np. McDonald). NABYWANIE UDZIAŁÓW W FIRMIE ZAGRANICZNEJ lub tworzenie joint venture, co oznacza współudział w zakładaniu nowej firmy. INWESTYCJE PORTFELOWE – polegają na zakupie lub sprzedaży udziałowych lub dłużnych papierów wartościowych. Kategorie różnicujące : INWESTYCEJ BEZPOSREDNIE – korporacje międzynarodowe cel inwestycji : sprawowanie efektywnej kontroli nad działalnością ze strony inwestora zagranicznego. najważniejsze motywy : uwzględnienie przez inwestora nie tylko stopy zysku i strat lecz również wielu innych czynników. czas trwania : inwestycja długoterminowa horyzont czasowy : korporacja rozpatruje jedna lokatę przez pryzmat korzyści jakie przyniesie dana inwestycja. szybkość wejścia i wycofania się z rynku : procesy długotrwałe stabilność inwestycji : wysoka stabilność, inwestor zainteresowany jest stałym strumieniem dochodu zakres kontroli inwestora: ma mniejszy lub większy wpływ na rentowność danego przedsiębiorstwa możliwość stosowania zachęt przez kraje przyjmujące inwestycje: skomplikowany i kosztowny proces prowadzenia zachęt. INWESTYCJE PORTFELOWE – jednostkowy kapitał prywatny. cel inwestycji : nie prowadzą do sprawowania efektywnej kontroli nad działalnością ze strony inwestora zagranicznego. najważniejsze motywy :korzystna stopa % i niskie ryzyko czas trwania : inwestycja chwilowa horyzont czasowy :inwestor zainteresowany jest głównie akcjami przedsiębiorstw zagranicznych. szybkość wejścia i wycofania się z rynku :łatwość wejścia i wyjścia stabilność inwestycji : mała stabilność, inwestor nabywa akcje w zależności od aktualnych notowań zakres kontroli inwestora: nie ma wpływu na na rentowność przeds. w którym ma udziały możliwość stosowania zachęt przez kraje przyjmujące inwestycje: w przypadku papierów rządowych, łatwość w zachęcaniu inwestorów. Wystarczy pomniejszyć, wydrukować.... i ściąga gotowa ;)