Wykłady

Prawo gospodarcze - zbiór przepisów prawnych, która w sposób kompleksowy regulują pewna dziedzinę społeczną.
Akty prawne to:
- ustawa z lipca 2004 „O swobodzie działalności gospodarczej”,
- ustawa z 15 września 2000 „Kodeks spółek handlowych”,
- ustawa z 29 lutego 2003 „Prawo upadłościowe i naprawcze”, a także kodeks cywilny i
kodeks postępowania cywilnego.
Pierwszym aktem prawnym, który w sposób odmienny od dotychczasowego regulował działalność gospodarczą była ustawa z 23.XII.1988r. Był to akt o charakterze rewolucyjnym, który wprowadził zasadę, że podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu w granicach określonych prawem we własnym imieniu i na własny rachunek. Natomiast działalnością gospodarczą uznano działalność usługowo-handlowo - wytwórczą i budowlaną rozszerzoną o poszukiwanie, wydobywanie i eksploatację zorganizowaną w sposób ciągły. Podmiotami gospodarczymi wg. tej ustawy mogły być osoby fizyczne oraz osoby prawne, które we własnym imieniu i na własny rachunek prowadziły działalność usługową, handlową, wytwórczą i budowlaną.
28.V.1989r. wydano dwie ustawy dotyczące prawa gospodarczego zatytułowaną „O rozpoznaniu przez sądy sprawy gospodarczej”. Ta ustawa oprócz powołania sądów gospodarczych nałożyła na te sądy obowiązek prowadzenia rejestrów spółek przedsiębiorstw. Miało to praktyczne i prawne znaczenie także, że mogły powstawać i prowadzić działalność gospodarczą spółki kodeksu handlowego z 34r. z tym, że wspólnikami mogły być tylko osoby fizyczne, a zatem mogły powstawać z udziałem tych osób spółki: jawna, z o.o., komandytowa, akcyjna. Nie mogły przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie tworzyć spółek bo nie były uregulowane.
Kolejnym aktem prawnym dotyczącym prawa handlowego i gospodarczego była ustawa z 28.VII.1990r. „Zmiana kodeksu cywilnego”, którą to ustawą:
1)powołano jako osobę prawną Skarb Państwa, który zarządzał, podejmuje czynności cywilno-prawne z mienia państwowego, a ponadto zerwano z podziałem ludu pracującego. Wprowadzono zapis, z godnie z którym mieniem jest własność i inne prawa rzeczowe. Ten zapis należy rozumieć, że prawo własności jest jedno o jednakowym zakresie uprawnień i ochrony prawnej. Z tego wynika, że bez względu na to, kto jest właścicielem, to w jednakowym stopniu maja uprawnienia i ochronę prawną.
2)W tej ustawie w art. 40 dokonano zapisu, że „Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstw państwowych i państwowych osób prawnych i przedsiębiorstwa państwowe i osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania.

Dopiero w 61r.uwłaszczono przedsiębiorstwa i spółdzielnie. Na ich wniosek wojewodowie przyznali im prawo własności.
Przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55 kodeksu SA nie tylko tereny, ale także prawa, znaki szczególne, zapasy, wyroby.
Od 91r. na naszym rynku zaistniała możliwość występowania wszystkich podmiotów prawa gospodarczego. Zarówno osoby fizyczne jak i prawne w tym przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie mogły prowadzić działalność, brać udział w powoływaniu spółek by dysponowali własnością i mieniem, którym za swoje zobowiązania mogli odpowiadać.
Podstawą tworzenia spółdzielni i osób prawnych był kodeks handlowy z 39r., a zatem obowiązywało prawo, które dostosowywano do przemian społeczno-gospodarczych.
Zgodnie u ustawą z 89r. sądami gospodarczymi zostały wydziały sadów rejonowych, ale tylko tych, które tę siedzibę miały w stolicach województw i te sądy rozpoznawały sprawy gospodarcze całego województwa. A sprawami gospodarczymi zgodnie z tą ustawą SA sprawy państwowe między podmiotami prawa gospodarczego i na tle prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Te sądy gospodarcze pierwszej instancji rozpoznają apelacje od wyrobów sądów pierwszej instancji rozpoznają w drugiej instancji wydziały sądów okręgowych, które są jednocześnie sądem pierwszej instancji, a więc rozpoznają sprawy o większym wymiarze gatunkowym. Apelacje od wyrobów rozpoznają wydziały gospodarcze sądów apelacyjnych. Przepisy dotyczące postępowania przed tymi sądami stanowią, że wyrok powinien być wydany w terminie 3 miesięcy od złożenia pozwu w sądzie.
Dla zrealizowania tego celu wprowadzono w ustawie zapisy, polegające na tym, że:
1) powód składając pozew do sądu powinien powołać i przytoczyć wszystkie okoliczności znane mu, a dotyczące przedmiotu sporu pod rygorem utraty prawa do zgłoszenia ich w terminie późniejszym, chyba że w dniu zgłoszenia pozwu nie były mu dane. Powód ma obowiązek dołączenia do pozwu stosownego dokumentu, z którego wynika, że podjął próbę mediacyjnego załatwienia sporu. Brak takiego dokumentu może spowodować, że sąd nie przyzna powodowi zwrotu kosztów, jeżeli wytoczył proces w sytuacji zbędnej.
2) Ponadto przepisy w sprawach gospodarczych pozwalają sądowi bez udziału stron na posiedzeniu niejawnym wydać wyrok w sprawie, gdy:
a) pozwany nie udzieli odpowiedzi na pozew, a ma obowiązek w 14 dni od otrzymania pozwu taką odpowiedź złożyć,
b) sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym gdy pozwany uzna dowództwo,
c) sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym gdy pozwany nie uznaje powództwa, ale dowody przedstawione w pozwie pozwalają na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.

Umowa gospodarcza – jest podstawowa normą współpracy miedzy partnerami, a w dziedzinie gospodarczej w szczególności bowiem mamy do czynienia z produkcją, obrotem, usługami. Każda taka działalność wiąże się z umowami, np. umowę dostawy, kupna – sprzedaży, najmu, dzierżawy, kredytowa, o dzieło. Umowa to zgodne doświadczenie woli 2 podmiotów gospodarczych zmierzających do ustanowienia zmiany lub zniesienia wzajemnych praw i obowiązków o charakterze majątkowym. Umowa to czynność prawna. Jest ona jednym ze źródeł zobowiązań, a zobowiązania to węzeł prawny, gdzie wierzyciel ma prawo żądać od dłużnika określonego świadczenia, a dłużnik powinien je spełnić. Świadczenie polega na płaceniu, zaniechaniu. Zatem umowa to czynnik organizujący proces wymiany dóbr i usług w obrocie gospodarczym. Zawierając umowę powinniśmy zwracać uwagę, czy jest to umowa gospodarcza, czy obrotu handlowego, bo przede wszystkim inne są zasady postępowania.
Rodzaje umów gospodarczych:
1)Każda umowa wymaga porozumienia stron, czyli złożenia zgodnych oświadczeń woli jako niezbędnie koniecznego warunku dojścia umowy do skutku. Tak powstające umowy nazywamy KONSENSUALNYMI i zaliczamy do nich umowę o dzieło.
2)Są w naszym prawie umowy, które oprócz porozumienia do ich zawarcia wymagają podania rzeczy (umowa składu, przechowania).
3)Są w naszym prawie tzw. umowy nazwane. Są to te wszystkie umowy, których konstrukcja prawna uregulowana jest w kodeksie cywilnym.
4)Są również umowy nienazwane, dla których jest brak odniesienia w obowiązującym porządku prawnym. Sporządzając umowę nienazwaną strony tej umowy dla własnego bezpieczeństwa powinny w sposób szczegółowy i wyczerpujący uregulować swoje obowiązki tak, żeby nie było luki. Bo tak sporządzona umowa będzie podstawa do rozliczenia tej treści. Szczególna role przy sporządzaniu umów maja norm prawne i bezwzględnie obowiązujące.
5)Są w naszym prawie umowy tzw. mieszane, które charakteryzują się , że w ich treści znajdują odzwierciedlenie co najmniej 2 umowy nazwane. Zaliczamy do nich umowę hotelową.

Przygotowanie umowy gospodarczej
Zawarcie umowy gospodarczej pociąga za sobą konsekwencje majątkowe, finansowe, i stąd przed zawarciem takiej umowy trzeba czynić przygotowania. Takim przygotowaniom służy umowa przedwstępna. Umowa przedwstępna to taka, w której obie strony lub jedno z nich zobowiązuje się do zawarcia w przyszłości określonej umowy i zawiera istotne postanowienie umowy przyrzeczonej. Z takimi umowami przedwczesnymi spotykamy się w procesie inwestycyjnym i przebranżowienie.

Każda umowa gospodarcza w swej treści powinna zawierać elementy, które maja wpływ na treść tej umowy i bezpieczeństwo. Te elementy to:
- w treści umowy powinna być zawarta jej nazwa,
- data i miejsce zawarcia umowy,
- dokładne oznaczenie strony umowy i ich przedstawicieli,
- oznaczenie ceny towaru, usługi lub sposobu naliczenia,
- dokładne oznaczenie przedmiotu umowy,
- oznaczenie terminu świadczenia (wykonania usługi, spłaty zadłużenia),
- powinny być wskazane możliwości przejścia praw tej umowy na inne osoby,
- miejsce u umowie, gdzie strony powinny uregulować wzajemne prawa i obowiązki wg.
swojego uznania i w sposób zgodny z prawem,
- powinna być zawarta klauzula informacyjna, jakie przepisy prawa będziemy stosowali na
wypadek sporu powstałego na tle tej umowy,
- w umowie powinna być klauzula juryzdykcjna, czyli zapis, z którego będzie wynikało, jaki
sad jest właściwy do rozstrzygania sporów powstałych na tle umowy,
- ilość egzemplarzy sporządzonych z zaznaczeniem kto je otrzyma,
- podpisy stron.

Umowa dostawy i umowa sprzedaży
1)Umowa sprzedaży polega na tym, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i za nią zapłacić. Przedmiotem umowy sprzedaży mogą być rzeczy oznaczona co do gatunku (które da się zmierzyć, zwarzyć), rzeczy oznaczone co do tożsamości. Są to rzeczy posiadające im tylko cechy niepowtarzalne (obraz, jedyny w swoim rodzaju znaczek). Przedmiotem umowy sprzedaży mogą być rzeczy istniejące lub które zostaną wytworzone. Wydanie rzeczy przy tej umowie odbywa się częściowo, periodycznie lub jednorazowo.
2)Umowa dostawy to taka umowa, w której dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściowo lub merytorycznie, a druga strona (odbiorca) zobowiązuje się do odebrania rzeczy i zapłacenia. Przedmiotem umowy dostawy mogą być jedynie rzeczy oznaczona co do gatunku (które da się zmierzyć, zwarzyć). Przedmiotem umowy dostawy są rzeczy nieistniejące w momencie spisywania umowy. Wydanie rzeczy przy tej umowie odbywa się częściowo lub periodycznie. Jeżeli zastrzeżono, że przedmiot dostawy ma być wytworzony z surowca określonego gatunku lub pochodzenia to dostawca ma obowiązek zapoznać z tym surowcem odbiorcę, uzyskać akceptację (jest to prawo kontroli surowca). Jeżeli w umowie dostawy zastrzeżono, że przedmiot dostawy ma być wytworzony w sposób określony, to na dostawcu ciąży obowiązek zapoznania z tym procesem odbiorcę (prawo kontroli surowca). Jeżeli strony uzgodniły, że surowiec do wytworzenia przedmiotu dostawy dostarczy odbiorca, a surowiec wg. oceny dostawcy nie daje gwarancji wytworzenia przedmiotu dostawy o cechach zawartych w umowie, to powinien poinformować odbiorcę.

Obie umowy są podobne. Są to umowy konsensualne i wzajemnie obowiązujące z tym, że wydanie rzeczy przy umowie sprzedaży powinno występować wraz z dokumentami tej rzeczy. Wydanie rzeczy powinno być dokonane w taki sposób, żeby zapewniało jej nienaruszalność. Właściwe opakowanie obciąża sprzedającego. Czas i miejsce wykonania umowy kupna – sprzedaży powinna zawierać umowa. Gdyby było brak jej zapisu to zgodnie z zasadami w miejsce spełnienia świadczenia jest miejsce zamieszkania osoby fizycznej i siedziba osoby prawnej. Jeżeli rzecz ma być dostarczona za pośrednictwem kuriera, to należy sprawdzić, kto jest winny uszkodzenia. Jeżeli kupujący jest w zwłoce z jej odebraniem, to w takiej sytuacji sprzedający może rzecz oddać na przechowanie na rzecz kupującego. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz, która pod wpływem warunków jest narażona na jej zepsucie, a kupujący jest w zwłoce z jej odebraniem, to na kupującym spoczywa zbycia tej rzeczy po najbardziej atrakcyjnej cenie. Są to przepisy dotyczące ochrony dóbr i usług. Jeżeli mamy do czynienia z umowa dostawy i umową kupna - sprzedaż to zasadą jest, że do tych umów stosuje się przepisy dotyczące rękojmi i gwarancji.

Gwarancja – jest to oświadczenie woli na piśmie sprzedającego skierowane do kupującego, który w określonym czasie i warunkach rzecz naprawi lub zwróci pieniądze. Z uwagi na to, że gwarancja jest dobrą wolą sprzedającego i pełni funkcje reklamową to w rzeczywistości mamy do czynienia z różnymi terminami gwarancji.
Rękojmia – daje takie same prawa, ale jest niezależna od woli stron, bo wynika z ustawy i wynosi w zasadzie rok.

Umowa przewozu – w ramach tej umowy przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działania swojego przedsiębiorstwa do przewożenia za wynagrodzeniem osób i rzeczy. Przewoźnik musi przewieść przesyłkę na odcinku od – do, ponosi odpowiedzialność za utratę rzeczy, zniszczenie lub uszkodzenie od chwili przyjęcia do zdania, nie ponosi odpowiedzialności za ubytki naturalne (są to określone przepisami ubytki wagowe zwierząt, artykułów w transporcie). Wysyłający ma obowiązek podać dokładny adres swój i odbiorcy tak, aby można się było komunikować w trakcie transportu. Na żądanie powinien dostać oświadczenie co do stanu przesyłki. Wysyłający ma obowiązek przekazać przewoźnikowi wszelkie dokumenty z uwagi na przepisy celne, podatkowe i administracyjne. Niekonsekwencje i nierzetelność dokumentów powoduje, że w wypadku ponosi odpowiedzialność wysyłający. Wysyłający z umowy może odstąpić, jeżeli rozpoczęcie dozna czasowej przeszkody ze strony przewoźnika. Przewoźnik ma prawo do tego, że nie musi dokonać tego osobiście. Może to zlecić innemu przewoźnikowi. W wypadku, gdy wykonuje inny przewoźnik odpowiedzialność spoczywa na tym, co wykonał umowę jak i na tym, co wykonał przewóz.


Spółki dzielimy na:
1) osobowe – to takie, które nie posiadają pełnej osobowości prawnej. Taka spółkę na
zewnątrz reprezentują wszyscy wspólnicy. W takiej spółce bez względu na wielkość wniesionych wkładów czy posiadanych udziałów każdy ze wspólników posiada jednakowa liczbę głosów. Wspólnicy za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie tzn. że każdy z nich za zobowiązania spółki odpowiada całym swoim majątkiem osobistym tych udziałów w majątku wspólnym małżonków i za cały dług. Wkładem może być w tej spółce praca. Do spółek osobowych zaliczamy:
- jawną,
- komandytową,
- komandytowo – akcyjna,
- partnerską.
2) kapitałowe – to takie, które ustalają osoby prawne. Taką spółkę na zewnątrz reprezentuje zarząd. W takiej spółce proporcjonalnie do posiadanych udziałów każdy z wspólników ma odpowiednią liczbę głosów. W spółce tej za zobowiązania spółki, czyli za długi odpowiada spółka całym swoim majątkiem, w tym kapitałem zakładowym, utworzonych z wkładów wspólników. Wkładem nazywamy to wszystko, co wnosimy do spółki na jej własność jako kapitał zakładowy, a zatem wkładem mogą być wkłady pieniężne, rzeczowe (ruchomości, nieruchomości) zwane aportami.
Udział jest to prawo wspólnika do funkcjonowania w spółce, a przede wszystkim prawa do udziału w zysku.
Ściśle z funkcjonowaniem spółek związana jest firma.
Firma jest to nazwa, pod która występuje w obrocie handlowym spółka.
Generalnym zadaniem firmy jest identyfikacja podmiotu występującego w stosunkach gospodarczych. W obrocie firma identyfikuje zarówno spółkę jak i prowadzoną przez nią działalność. Identyfikując w obrocie działalność prowadzona przez spółkę firma poniekąd ucieleśnia określone oceny i odczucia kontrahentów i klientów przedsiębiorstwa. Stanowi symbol jego dobrej lub zlej sławy. Stad biorą się reklamowe i jakościowe funkcje firmy. Dobra firma działa na podstawie prawa rynku: popytu i podaży. Tak rozumiana firma jest nie tylko dobrem osobistym spółki, ale także wymiernym samoistnym dobrem o charakterze majątkowym. Stąd też przepisy dotyczące ochrony firmy chronią ją nie tylko jako dobro osobiste spółki, ale obejmują ochroną wymierne korzyści materialne. Zgodnie z tymi przepisami każdy, kto bez zgody uprawnionego używa firmy, to na żądanie tego uprawnionego musi zaniechać używania firmy i na żądanie uprawnionego zobowiązany jest do naprawienia szkody, jaką tym działaniem wyrządził. Z funkcjonowaniem spółek związana jest PROCURA, tzn. pełnomocnictwo handlowe. Osoba posiadająca takie pełnomocnictwo, zwana prokurentem, uprawniona jest za pomocą czynności prawnych nabywać prawa, zaciągać zobowiązania w imieniu i na rachunek spółki.

SPÓŁKA CYWILNA – jest to umowa , na mocy której wspólnicy poprzez działanie w sposób określony, a w szczególności poprzez wniesienie wkładów zobowiązuje się do
osiągnięcia celu gospodarczego – korzyści gospodarczej. Korzyść gospodarcza – cel gospodarczy jest pojęciem szerszym niż zysk, tzn. że mogą być spółki cywilne, które w czasie ich trwania osiągnie cel gospodarczy – korzyść gospodarcza, ale nie osiągnie zysku. Z def. tej spółki wynika, że nadaje się ona do prowadzenia wielkiej działalności gospodarczej, a zatem handlowej, wytwórczej, budowlanej. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie. Zawarta może być na czas określony i nieokreślony, a czas trwania spółki może być określony warunkiem rozwiązującym, tzn. że spełnienie tego warunku powoduje rozwiązanie spółki. W spółce cywilnej jest domniemanie, że udziały wspólników maja jednakowa wartość, a zatem udziały w zyskach i stratach jest jednakowy z tym, że te przepisy pozwalają wspólnikom w umowie spółki na to, że mogą w sposób dowolny określić, zróżnicować udział wspólnika w zyskach i stratach tak dalece, że mogą jednego lub kilku zwolnić całkowicie od udziału w stratach, ale nie wolno im odsunąć całkowicie wspólnika od udziału w zyskach. W spółce cywilnej obowiązuje zasada solidarnej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki, które umowy spółki nie można znieść ani ograniczyć. Zwolnienie wspólnika od udziału w stratach dotyczy wewnętrznych rozliczeń wspólników a nie dotyczy odpowiedzialności zewnętrznej tej solidarnej. Wspólnik spółki cywilnej w czasie trwania spółki nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. Jest to def. majątku (kapitału) zakładowego spółki, jego trwałość. W czasie trwania spółki wspólnik nie może rozporządzać tym majątkiem, jedynie z ważnych powodów może żądać rozwiązania umowy spółki, jak też z ważnych powodów może wystąpić ze spółki. Występującemu ze spółki wspólnikowi nie zwraca się w naturze tego co do spółki wniósł tytułem wkładu, ale zwraca mu się wartość tego wkładu, ale taka, jaką miał w chwili wniesienia do spółki. A zatem, strony w umowie nie napiszą, w jaki sposób obliczyć wartość wkładu występującego wspólnika to zostanie mu zwrócona wartość określona w ustawie. Każdy ze wspólników bez uprzedniej zgody i uchwały może podjąć lub wykonać czynność nie przekraczającą zakresu czynności. Ale gdy takiej czynności sprzeciwi się choćby jeden z nich to do dalszego prowadzenia takiej sprawy wymagana jest uchwała wspólników. Każdy ze wspólników spółki cywilnej może podjąć i wykonać tzw. czynność nagłą. Czynność nagła to taka, której niepodjęcie i niewykonanie może spowodować dla spółki niepowetowaną stratę. Niepowetowana strata to taka, której skutków nie da się odwrócić. W umowie spółki cywilnej wspólnicy mogą postanowić, że spadkobiercy wspólnika wchodzą na jego miejsce do spółki, jeżeli tych spadkobierców jest więcej niż jeden to mają obowiązek z grona swego wytypować jednego, który będzie reprezentował ich interesy w spółce. Z chwila rozwiązania umowy spółki wspólnicy dzielą się majątkiem spółki w ten sposób, że spłacają w pierwszej kolejności swoje wkłady, a potem dzielą się pozostałym majątkiem w taki sposób, jak określili w umowie, a gdyby ona tego nie precyzowała to zgodnie z kodeksem cywilnym. Mimo rozwiązania umowy spółki za długi spółki wspólnicy są nadal odpowiedzialni solidarnie aż do przedawnienia. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej.

SPÓŁKA JAWNA – jest odmianą spółki cywilnej, a różni się od spółki cywilnej tym, że:
1) cel spółki jawnej to zysk, który ma być osiągnięty poprzez prowadzenie przedsiębiorstwa,
2) spółka jawna powstaje z chwilą zarejestrowania jej w sądzie rejestrowym. Umowa spółki cywilnej musi być pod rygorem nieważności sporządzona na piśmie.
3) kapitał zakładowy spółki jawnej jest tworzony tak samo jak i spółki cywilnej, bo spółka jawna nie ma osobowości prawnej.
4) w spółce jawnej obowiązuje zasada solidarnej – subsydialnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Polega ona na tym, że wierzyciel spółki domagając się swojej wierzytelności ma obowiązek w pierwszej kolejności kierować egzekucję do majątku spółki, a dopiero gdy ta egzekucja w całości lub części okaże się bezskuteczna, może ja skierować na zasadach pełnej solidarnej odpowiedzialności.
W spółce jawnej obowiązuje zasada jednomyślności przy podejmowaniu uchwał w sprawach spółki, czyli zarówno w sprawach nie przekraczających zakresu zwykłych czynności, jak i w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności. W spółce jawnej każdy, kto przystępuje do tej spółki w czasie jej trwania odpowiada za długi spółki powstałe przed jego wstąpieniem. Ponadto każdy, kto sporządza umowę spółki z przedsiębiorca jednoosobowym, to odpowiada za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przez tego przedsiębiorcę przed dniem utworzenia spółki. W umowie spółki wspólnicy mogą postanowić, że tylko niektórzy z nich będą mieli prawo prowadzenia spraw spółki i reprezentowania ich. I z takim zapisem sytuacja zmienia się na tyle, że w sprawach codziennych spółki uchwały będą podejmować ci, którzy kierują spółką. Natomiast w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności ci wspólnicy wyłączeni też biorą udział. Przepisy o spółce jawnej stanowią, że nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobie trzeciej z wyłączeniem wspólników. Te przepisy jednocześnie zakazują wspólnikom tej spółki podejmowania i prowadzenia działalności konkurencyjnej tj. takiej, która by była sprzeczna z interesem prowadzonej spółki. Każdy ze wspólników, kto narusza ten zakaz musi się liczyć z tym, że każdemu z pozostałych wspólników przysługuje prawo żądania przed sądem stosownego żądania odszkodowania za krzywdę, względnie zwrot tego, co w wyniku tej działalności osiągnął. Spółka jawna rozwiązuje to z przyczyn zawartych w umowie spółki w sposób jednomyślny uchwały wspólników na mocy wyroku sądowego prawomocnego albo na skutek upadłości. Jeżeli rozwiązująca się spółka jest w dobrej kondycji finansowej tzn. że majątek jej przedstawia taką wartość, że jest w stanie pokryć jej wszystkie długi, to w takim razie w takiej sytuacji dalszy proces kończenia spraw tej spółki odbywa się w drodze likwidacji. Zarząd nad majątkiem przejmuje likwidator lub likwidatorzy. Mogą nimi być wspólnicy z tym, że generalnym zadaniem likwidatora jest spieniężenie majątku spółki, ściągnięcie jej wierzytelności i spłacenie wszystkich długów, a następnie złożenie do sądu wniosku o wykreślenie z funkcji z rejestru. Nie wolno likwidatorom rozwijać działalności spółki, jeżeli przyczyną rozwiązania spółki była upadłość, to o upadłości decyduje sąd, a mamy z nią do czynienia, gdy spółka trwale zaprzestała płacić długi, a jej majątek przedstawia taką wartość, która jest niższa niż wartość tych długów. Sąd może ogłosić upadłość na wniosek wspólników, wierzycieli z tym, że może połączyć upadłość z likwidacją majątku spółki i w takim wypadku ustanawia syndyka masy upadłościowej, do którego obowiązków należy spieniężenie majątku spółki, ściągnięcie jej wierzytelności, a następnie po zatwierdzeniu listy wierzycieli przez sąd ma obowiązek spłacić tych wierzycieli, dla zaspokojenia których wierzytelności zgromadzono środki pieniężne ze sprzedaży majątku spółki. Sąd może ogłosić upadłość połączoną z możliwością zawarcia układu. Do zawarcia układu dochodzi zawsze, gdy wierzyciele nie widząc innej możliwości odzyskania swoich środków godzą się na to, by spółkę prowadziła nadal działalność gospodarczą określoną w układzie i na zasadach tam podanych. Takiej decyzji towarzyszą najczęściej umorzenia częściowego zadłużenia oraz udzielenie dodatkowej pożyczki na podjęcie i powadzenie działalności przewidzianej układem. Jeżeli układ się powiedzie i spółka odzyska zdolność kredytową to nie zostanie wykreślona z rejestru. A zatem likwidacja ma to do siebie, że zawsze kończy się wykreśleniem spółki z rejestru, zaś przy upadłości może zaistnieć sytuacja poprzez zawarcie układu, że spółka odzyska swoją samodzielność.

SPÓŁKA PARTNERSKA – jest to spółka osobowa, utworzona przez wspólników, zwanych partnerami, w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Umowa takiej spółki powinna być prowadzona w formie aktu notarialnego. Spółka powstaje z chwilą zarejestrowania jej w sądzie. Jest to spółka, której cechą charakterystyczną jest to, że wspólnikami mogą być tylko osoby fizyczne i to takie, które maja uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu (lekarz, adwokat). Zasada jest, że taka spółką zarządzają i reprezentują na zewnątrz wspólnicy i na zasadach określonych w spółce jawnej z tym, że mogą oni powołać albo ustanowić do prowadzenia spraw spółki zarząd. Z chwilą ustanowienia zarządu tracą prawo partnerzy do reprezentowania spółki. Do zarządu stosuje się przepisy dotyczące zarządu w spółce kapitałowej tzn. zarząd może być jedno lub wieloosobowy. W skład zarządu mogą wchodzić partnerzy lub osoby z poza spółki, może być wybrany na czas określony lub kadencję. O tym wszystkim decydują w umowie wspólnicy. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki będące wynikiem wykonywania wolnego zawodu w spółce przez innych partnerów ani też za zobowiązania będące wynikiem działania lub zaniechania osób zatrudnionych w spółce, które przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki podlegały kierownictwu innego partnera. Poza tymi zobowiązaniami za wszystkie inne zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie – subsydialnie, czyli tak jak w spółce jawnej. Spółka ta jest zarządzana jak spółka jawna z tym, że rozwiązuje się z tych samych powodów co spółka jawna, a dodatkowo rozwiązuje się, gdy wszyscy partnerzy utracili prawo do wykonywania wolnego zawodu, będącego przedmiotem działalności spółki. Ponadto spółka rozwiązuje się najpóźniej w ciągu roku od dnia, w którym w spółce pozostał jeden partner albo, gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu będącego przedmiotem działalności spółki. Przepisy dotyczące tej spółki zawierają zapis, z którego wynika, że wspólnik, który utracił prawo do wykonywania wolnego zawodu powinien z tej spółki wystąpić najpóźniej z końcem roku obrotowego, czyli gospodarczego, który utracił to prawo. Wystąpienie dokonuje się w ten sposób, że składa oświadczenie na piśmie, doręcza wspólnikom zarządzającym spółką lub zarządowi, gdy go powołano. Gdyby taki wspólnik z sugestii dobrowolnego wystąpienia nie skorzystał, to i tak z mocy ustawy uważa się go za takiego, który wystąpił ze spółki ostatniego dnia roku obrotowego, w którym utracił to prawo. W spółce partnerskiej jest zasada, że spadkobiercy wspólnika nie wstępują na jego miejsce do spółki, ale przepisy dotyczące tej spółki pozwalają partnerom w umowie zmienić ta zasadę z tym, że spadkobierca wstępujący do spółki musi mieć prawo do wykonywania wolnego zawodu będącego przedmiotem działalności spółki. W spółce można wykonywać kilka wolnych zawodów. W tej spółce, tak samo jak w spółce jawnej, przystępujący do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed jego wstąpieniem. W wypadku, gdy rozwiązująca się spółka jest w dobrej kondycji finansowej, to dalszy proces kończenia jej spraw odbywa się w trybie likwidacji, czyli tak, jak w spółce jawnej, a gdy podstawy rozwiązania stanowi upadłość, to stosuje się przepisy prawa upadłościowego i naprawczego, czyli taj samo, jak w spółce jawnej.

SPÓŁKA KOMANDYTOWA – jest to spółka, w której wspólnicy pod wspólna firmą prowadzą przedsiębiorstwo, w której co najmniej jeden ze wspólników za zobowiązania spółki (długi) odpowiada w sposób nieograniczony, nazywa się komplementariusz, a co najmniej jeden z nich odpowiada w sposób ograniczony i nazywa się komandytariusz. Umowa spółki powinna być zawarta w formie Aktu Notarialnego, a w nim po za firmą, czyli nazwą i siedzibą spółki, przedmiotem działalności, oznaczeniem wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika powinno być w sposób czytelny zaakcentowane, który ze wspólników jest komplementariuszem, a który komandytariuszem, a przy każdym komandytariuszu powinna być wyznaczona określona kwota pieniężna, zwana sumą komandytową, która jest granicą odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki i jednocześnie jednym z elementów naliczenia udziału w zysku. Spółka powstaje z chwilą zarejestrowania jej w sądzie. Prawo prowadzenia spółki w tej spółce mają komplementariusze, nie mają go zaś komandytariusze. Firma, czyli nazwa tej spółki składa się z nazwiska lub nazwisk komplementariuszy z dodatkiem „spółka komandytowa”. Jest ustawowy zakaz zamieszczania w umowie spółki nazwiska komandytariusza. Gdyby mimo tego zakazu nazwisko komandytariusza znalazło się w firmie spółki to konsekwencją tego faktu jest to, że taki komandytariusz w stosunku do wierzycieli spółki traktowany jest jako komplementariusz, czyli odpowiada w sposób nieograniczony za zobowiązania spółki. Spółka komandytowa jest odmianą spółki jawnej, a zatem kto do niej przystępuje odpowiada za długi spółki powstałe przed jego wstąpieniem. Komandytariusze nie maja prawa udziału w podejmowaniu uchwał w sprawach nie przekraczających zakresu zwykłych czynności, czyli tych bieżących dnia codziennego spółki, ale w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności, a zatem w sprawach o strategicznym znaczeniu dla spółki biorą udział przy podejmowaniu uchwał, które to uchwały zapadają w zachowaniu jednomyślności (zgody wszystkich), czyli tak jak w spółce jawnej. Komandytariusze mają prawo wglądu w księgi, dokumenty spółki, maja prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy. Jest to tego rodzaju prawo, którego w umowie spółki nie można wyłączyć ani ograniczyć. Poza tym do tej spółki stosuje się przepisy tak jak w spółce jawnej, a zatem rozwiązuje się z tych samych powodów co spółka jawna jak też proces kończenia spraw tej spółki odbywa się w trybie likwidacji w sytuacji, gdy rozwiązująca się spółka jest w dobrej kondycji finansowej, co należy rozumieć w ten sposób, że jej majątek przedstawia taką wartość, której jest w stanie pokryć jej zobowiązania, zatem zarząd nad majątkiem spółki przejmują likwidatorzy, których prawa i obowiązki przedstawione są omawiając spółkę jawną. Gdyby podstawą rozwiązania w umowie spółki była upadłość, to o upadłości na wniosek wspólników , na wniosek wierzycieli decyduje sąd. On też decyduje, czy upadłość będzie połączona z likwidacją majątku spółki, czy też z możliwością zawarcia układu. O tym, jak należy prowadzić postępowanie upadłościowe w zależności od treści postanowienia sądu decyduje ustawa „Prawo upadłościowe i naprawcze”. Podstawowe zasady tego postępowania omówiono przedstawiając spółkę jawną.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO – AKCYJNA – jest ostatnią spółką osobową, nieznana dotychczas prawu polskiemu, a wprowadzona Kodeksem Spółek Handlowych z 15 września 2000 r. Jest to spółka osobowa, w której wspólnicy pod własną firmą prowadza przedsiębiorstwo, w której co najmniej jeden z nich za zobowiązania spółki odpowiada w sposób nieograniczony, nazywa się komplementariusz, a co najmniej jeden z nich jest akcjonariuszem.
Cechą charakterystyczną tej spółki jest to, że:
1)do sytuacji komplementariuszy w spółce, ich odpowiedzialności w stosunku do osób trzecich stosuje się przepisy o spółce komandytowej, a za to w tej spółce prowadzą sprawy spółki, zarządzają ją komplementariusze,
2)do kapitału zakładowego, akcji, Rady Nadzorczej, Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy stosuje się „Przepisy o spółce jawnej”,
3)ta spółka charakteryzuje się tym, że podstawę organizacji spółki stanowi statut, który zastępuje umowę spółki, podpisują go wszyscy komplementariusze. Powinien być sporządzony w formie Aktu Notarialnego, a w nim poza siedzibą, firmą, nazwą powinno się określić przedmiot działalności spółki, kapitał zakładowy i co ważne jest to jedyna spółka osobowa, w której ustawodawca wymaga, aby kapitał zakładowy wynosił co najmniej 50000zł. Kapitał ten dzieli się na akcje o równej wartości minimalnej z tym, że wartość jednej akcji najniższa wynosi 1 grosz. Zatem w statucie musi być podane, jakie są rodzaje akcji w danej spółce, czy są akcje uprzywilejowane czy nieme. Powinni być w statucie wymienieni komplementariusze, którzy mają prawo do zarządzania spółki. Spółka powstaje z chwilą zarejestrowania jej w sądzie.

AKCJA – jest to część majątku spółki przez wykonanie którego nabywamy prawo do tego majątku. Na dowód posiadania akcji otrzymujemy dokument akcyjny zwany potocznie akcją, który legitymuje akcjonariusza w spółce dając mu prawo do udziału w Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy, prawo udziału w podejmowaniu uchwał dotyczących najistotniejszych spraw spółki. Akcja to też papier wartościowy. Przedstawia określoną wartość, może być środkiem obrotu, spłaty zobowiązań. W związku z taki jej charakterem ustawodawca wymaga, żeby była sporządzona na piśmie i w treści swej posiadała takie dane jak firma, czyli nazwę spółki, siedzibę i adres spółki, oznaczenie sądu rejestracyjnego i numer, pod którym zarejestrowano tą spółkę, datę rejestracji i datę emisji wystawienia akcji, wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych, ewentualnie ograniczenie w rozporządzaniu. Dokument powinien być opatrzony pieczęcią spółki, podpisami zarządu z tym, że ustawodawca dopuszcza możliwość mechanicznego odtwarzania podpisu. Akcje mogą być imienne lub na okaziciela. Obrót na okaziciela odbywa się z ręki do ręki. Akcje imienne – obrót nimi odbywa się w ten sposób, że na dokumencie akcyjnym lub scalonym z nim załączniku dokonuje się zapisu, kto od kogo i kiedy nabył prawo do tej akcji. Akcje imienne mogą być uprzywilejowane. Przywilej może polegać na zwiększonym prawie głosu, ale nie więcej niż trzy głosy na jedną akcję. Przywilej może polegać na zwiększonym prawie do udziału w zysku, ale nie więcej niż 50% w stosunku do akcji , które takiego przywileju nie posiadają. Akcje uprzywilejowane do zwiększonego prawa w zysku mogą mieć odjęte prawo głosu. Są to wówczas akcje nieme. Zasadą w tej spółce jest to, że spółką zarządzają i reprezentują ją komplementariusze, którym takie prawo przyznano w statucie. Nie mają takiego prawa akcjonariusze. Dla nadzoru nad działalnością spółki można w tej spółce ustanowić Radę Nadzorczą, a obowiązkowo należy ją ustanowić, gdy liczba akcjonariuszy jest większa niż 25 osób. Nie może być członkiem Rady Nadzorczej komplementariusz ani jego pracownik. Generalnym zadaniem Rady Nadzorczej jest sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Do szczególnych obowiązków Rady Nadzorczej należy badanie i opiniowanie, sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki za poprzedni rok obrotowy, w tym sprawozdania finansowego, pod kątem zgodności z księgami, dokumentami i stanem faktycznym, a także opiniowanie wniosków komplementariuszy w przedmiocie podziału zysku lub pokrycia straty. Raz w roku na piśmie Rada Nadzorcza ma obowiązek złożyć sprawozdanie Walnemu Zgromadzeniu Akcjonariuszy ze swojej działalności. Do funkcjonowania Rady Nadzorczej stosuje się „Przepisy o Radzie Nadzorczej w spółce”. Liczy ona co najmniej 3 osoby powołane i odwoływane przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Organem władzy w spółce jest Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, które władne jest podejmować decyzję w formie uchwał w najistotniejszych sprawach spółki. Mamy Walne Zgromadzenie zwyczajne i nadzwyczajne. Zwyczajne Walne Zgromadzenie musi co najmniej raz w roku być zwołane i nie później niż przed upływem pół roku od zakończenia roku obrotowego , na którym to obowiązkowo w porządku okiennym powinno znaleźć się:
1)rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki, w tym sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy,
2)udzielenie komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązku,
3)udzielenie absolutorium członkom Rady Nadzorczej oraz podjecie uchwały w przedmiocie podziału zysku i pokrycia strat.

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie jest wówczas, gdy sprawy spółki tego wymagają, a najczęściej wymagają wówczas, gdy zachodzi konieczność zbycia nieruchomości, nabycia przedsiębiorstwa, podwyższanie lub obniżanie kapitału zakładowego, zmiany statutu, rozwiązanie spółki, połączenia i przekształcenia spółki. Uchwały Walnego Zgromadzenia mają to do siebie, że z chwilą ich podjęcia i wpisania do księgi protokołów maja moc obowiązującą, podlegają wykonaniu. Można taką uchwałę zaskarżyć do sądu. Takie prawo przysługuje komplementariuszom, Radzie Nadzorczej i członkom, a także każdemu akcjonariuszowi, któremu uniemożliwiono udział w Walnym Zgromadzeniu, oraz takiemu akcjonariuszowi, który był obecny na zgromadzeniu i głosował, ale go przegłosowano i żądał napisania w protokole, że będzie składał sprzeciw.
W Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy związane są następujące zasady:
1) powinno się ono odbyć w siedzibie spółki albo w każdym innym miejscu określonym w statucie lub miejscu, na które wyrazili zgodę wszyscy wspólnicy z tym, że to miejsce musi być na terenie Rzeczypospolitej,
2) uchwały Walnego Zgromadzenia można podjąć po odbyciu Walnego Zgromadzenia z tym, że wyjątkowo w określonej sprawie można podjąć uchwałę bez odbycia zgromadzenia w głosowaniu pisemnym jeżeli wszyscy wspólnicy na piśmie wyrażą na to zgodę,
3) nie można podjąć uchwały na zgromadzeniu wspólników w sprawie, która nie była objęta porządkiem obrad doręczonych wspólnikom. Od tej zasady jest jeden wyjątek pozwalający na podjęcie uchwały w takiej sprawie, jeżeli na takim zgromadzeniu cały kapitał był reprezentowany i wszyscy wyrazili zgodę na podjęcie takiej uchwały. Wspólnik ma prawo osobiście lub przez pełnomocnika brać udział w zgromadzeniu, którym nie może być komplementariusz lub jego pracownik. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie i dołączone do protokołu.
4) glosowanie na Walnym Zgromadzeniu jest jawne, a w sprawach osobowych – tajne. Zawsze będzie głosowanie tajne na Walnym Zgromadzeniu we wszystkich sprawach, jeżeli zabzyczy sobie tego jeden ze wspólników.
Poza tymi zmianami do Walnego Zgromadzenia stosuje się te same przepisy co do Walnego Zgromadzenia w spółce akcyjnej. Spółka rozwiązuje się z przyczyn określonych w statucie na skutek uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy w wyniku upadłości, a także na skutek prawomocnego wyroku sądu, który zapada wówczas, gdy spółka prowadzi działalność niezgodną z prawem. Jeżeli spółka jest w dobrej kondycji finansowej to wówczas stosujemy przepisy likwidacyjne, a jeżeli rozwiązaniem była upadłość to stosujemy przepisy upadłościowe.

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ – jest to spółka kapitałowa, która może być założona przez jedną albo większą liczbę osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym z tym jednak ograniczeniem, że nie może ona być wyłącznie zawiązana przez jednoosobową spółkę z o.o. Umowa spółki musi być sporządzona w formie Aktu Notarialnego. Spółka powstaje z chwilą zarejestrowania jej w sądzie ustawodawca wymaga, żeby kapitał takiej spółki nie był niższy niż 50000 zł i dzieli się on na udziały z tym, że wartość udziału nie może być niższa niż 50 zł. Poza firmą, siedzibą, przedmiotem działalności, wysokością kapitału zakładowego, liczbą udziałów objętych przez każdego wspólnika obowiązkowo wspólnicy w umowie musza postanowić, czy w ich spółce wspólnik może mieć jeden udział czy większą liczbę udziałów. Jeżeli zdecydują się na zapis, że wspólnik może mieć jeden udział to konsekwencją tego zapisu jest to, że w takiej spółce udziały są różnej wartości i są podzielne, co oznacza w sensie prawnym i faktycznym, że wspólnik może rozporządzać udziałem (sprzedać, darować, obciążyć) w częściach ułamkowych 1/5, 1/10, 1/20, z tym jednak zastrzeżeniem powstała po takiej czynności udziały nie mogą mieć mniejszej wartości niż 50 zł. Gdyby przyjęto zapis, że wspólnik może mieć więcej niż jeden udział to w takiej spółce udziały są równe i nie są podzielne, a zatem obracać nimi można w całości np. 1, 2, 3.
Spółkę do rejestracji zgłasza zarząd, wniosek o rejestrację podpisują wszyscy członkowie zarządu, a do wniosku powinni dołączyć:
1)umowę spółki,
2)wykaz członków zarządu z adresami do doręczeń,
3)wykaz wspólników z imienia i nazwiska, a przy każdym z nich ilość i wartość udziałów jakie objął,
4)oświadczenia wszystkich członków zarządu na piśmie, że wkłady na pokrycie udziałów zostały zgromadzone,
5)wzory podpisów członków zarządu tzw. uwierzytelnione podpisy członków zarządu -złożone w obecności notariusza lub uprawnionego pracownika sądu, którymi to podpisami powinni się ci członkowie zarządu posługiwać przy składaniu oświadczeń w imieniu i na rachunek spółki np. przy zakładaniu umów. Każdy ze wspólników spółki z o.o. ma równe prawa i obowiązki. Ma prawo do udziału w zysku proporcjonalnie do posiadanych udziałów, prawo do swobodnego obrotu udziałami z tym, że czynność taka, której zbycie objęto udział lub część udziału powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. W umowie spółki obrót udziałami może być ograniczony np. uzależniony od zgody spółki. W takim wypadku zgody udziela Zarząd. Gdyby Zarząd odmówił zgody to o zezwolenie można się zwrócić do Sądu Rejestrowego. W spółce z o.o. za zobowiązania spółki odpowiada spółka całym swoim majątkiem, w tym kapitałem zakładowym utworzonym z wkładów wspólników. Organami spółki są: Zarząd, Rada Nadzorcza lub Komisja Rewizyjna oraz Zgromadzenie Wspólników. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy. W skład Zarządu mogą wchodzić wspólnicy lub osoby spoza spółki. Zarząd może być ustanowiony na czas określony lub na kadencję. O tym wszystkim decydują w umowie wspólnicy. Każdy członek Zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenie spraw spółki. W sprawach nie przekraczających zakresu zwykłych czynności każdy członek Zarządu może podjąć i wykonać taką czynność, jeżeli się sprzeciwi choćby jeden to wówczas do dalszego prowadzenia takiej sprawy potrzebna jest uchwała Zarządu. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów z tym, że decydują obecni na posiedzeniu, a pozostali nieobecni prawidłowo zostali o terminie posiedzenia powiadomieni. W wypadku równej liczby głosów głos prezesa jest decydujący. Członkowie Zarządu mają ustawowy zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej tzn., że nie wolno im w tym okresie podejmować i prowadzić takiej działalności, która była by sprzeczna z interesem prowadzonej spółki. Ustawodawca zobowiązał ich również do tego, by powstrzymali się od udziału w podejmowaniu decyzji w takich sprawach, w których istnieje sprzeczność interesów członka Zarządu, jego krewnych, powinowatych czy też osób, z którymi związany jest osobiście, a spółką.

Nadzór nad działalnością spółki – każdy ze wspólników ma prawo do nadzoru nad działalnością spółki tzn, że może w każdym czasie przeglądać dokumenty spółki, księgi, żądać informacji od Zarządu, sporządzać dla siebie bilans z tym, że Zarząd spółki może odmówić wspólnikowi wyjaśnień, czy też wglądu w księgi i dokumenty, ale tylko wtedy, gdy istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta te informacje w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi jej znaczną szkodę. Takiemu wspólnikowi, któremu odmówiono prawa do nadzoru przysługuje złożenie wniosku o rozstrzygnięcie tego sporu przez Zgromadzenie Wspólników, która może, ale nie musi podjąć uchwały w tej sprawie w terminie miesiąca od wpływy wniosku. Gdyby nie podjęto uchwały, albo podjęto ją, ale jest niekorzystna dla wspólnika to w terminie 7 dni od dnia, kiedy miała być podjęta uchwała względnie dni o zawiadomieniu go o treści uchwały przysługuje mu skierowanie wniosku do Sądu Rejonowego o rozstrzygnięcie tego procesu. Stanowisko Sądu w tym wypadku jest ostateczne i nie podlega zaskarżeniu. Istnieje możliwość w tej spółce powołania Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej do pełnienia nadzoru nad spółką, a obowiązkowo Rada Nadzorcza i Komisja Rewizyjna musi być powołana w spółce, w której kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500000zł, a wspólników jest więcej niż 25.


W spółce z o.o. prawo do nadzoru nad działalnością spółki w zasadzie przysługuje wspólnikowi, ale mogą oni w tym celu ustanowić Radę Nadzorczą lub Komisje Rewizyjną, a w spółkach, w których kapitał zakładowy przekracza 500 000 zł., a wspólników jest więcej niż 25 ustanowienie Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej jest obowiązkowe. Generalnym zadaniem Rady Nadzorczej jest sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności, a do szczególnych obowiązków jest badanie i opiniowanie sprawozdania zarządu z działalności spółki, w tym sprawozdania finansowego za ostatni rok działalności spółki pod kątem zgodności z księgami, dokumentami i stanem faktycznym, opiniowanie również wniosków zarządu w przedmiocie pokrycia strat lub podziału zysków, a nadto na wniosku na piśmie Rada ma obowiązek złożyć sprawozdanie ze swojej działalności zgromadzeniu wspólników. Rada jest powoływana i odwoływana przez zgromadzenie wspólników na czas określony lub kadencję z tym, że w każdej chwili może być odwołana, jak również przestaje funkcjonować chwilą nieudzielania absolutorium. Rada składa się z trzech członków. Wspólnicy mogą wyposażyć Radę w prawo zawieszania w czynnościach członków zarządu lub całego majątku, jak też mogą zobowiązać zarząd w ściśle określonych sprawach enumeratywnie, czyli ściśle określonych przed ich podjęciem na uzyskanie zgody przez Radę Nadzorczą. Rada Nadzorcza dla wykonania stojących przed nią zadań uprawniona jest jak i poszczególni jej członkowie do żądania od pracowników spółki i organów spółki, czyli zarządu, wglądu w księgi, dokumenty, żądania wyjaśnień, a także ma prawo wstępu na teren, do pomieszczeń, w których prowadzona jest działalność spółki. Ustawa stanowi, że nie mogą być członkami Rady Nadzorczej ani Komisji Rewizyjnej – członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik zakładu, oddziału oraz zatrudniony w spółce, główny księgowy, radca prawny lub adwokat, a także każda inna osoba zatrudniona w spółce, która służbowo bezpośrednio podlega zarządowi.
Zgromadzenie Wspólników jest organem władzy w spółce, zwoływana jest przez zarząd. Zwyczajne zgromadzenie musi się odbyć co najmniej raz w roku i przed upływem 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego. Na tym zgromadzeniu obowiązkowo musi być punkt:
1)dotyczący rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki, w tym sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy,
2)udzielenie lub nieudzielanie absolutorium dla Rady Nadzorczej i Zarządu,
3)podjęcie uchwały w przedmiocie podziału zysków lub pokrycia strat.

Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników zwoływane jest wówczas, gdy sprawy spółki tego wymagają:
1)podjęcie uchwały dotyczącej kupna – sprzedaży nieruchomości, przedsiębiorstwa, wydzierżawienie go,
2)podwyższanie lub obniżanie kapitału zakładowego,
3)podziału spółki, połączenia spółek, czy też przekształcenia.

Uchwały Zgromadzenia Wspólników mają to do siebie, że z chwilą ich podjęcia podlegają wykonaniu. Uchylić uchwałę względnie wstrzymać jej wykonanie może tylko sąd, w przypadku zaskarżenia jej do sądu. Prawo zaskarżenia uchwały do sądu ma każdy ze wspólników, który został przegłosowany i po głosowaniu żądał zaprotokołowania, że będzie zgłaszał sprzeciw. Prawo takie przysługuje również Zarządowi, Radzie Nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów, a także każdemu wspólnikowi, któremu uniemożliwiono udział w zgromadzeniu wspólników. Przysługuje im takie prawo w terminie 30 dni od dnia dowiedzenie się o uchwale nie później niż 6 miesięcy od podjęcia uchwały. Spółka z o.o. rozwiązuje się tak, jak spółka jawna. Jeżeli spółka jest w dobrej kondycji finansowej to dalszy proces kończenia jej spraw odbywa się w trybie likwidacji. Likwidacją zajmuje się likwidator.
Proces likwidacji polega na tym, że zarząd nad majątkiem spółki przejmują likwidatorzy i do nich należy:
1)spieniężenie majątku spółki,
2)ściągnięcie jej wszystkich wierzytelności,
3)spłacenie jej wszystkich długów,
4)podzielenie majątkiem, jeżeli takie pozostanie wspólnikom z tym, że zasady podziału majątku tego są takie, jakie w umowie spółki ustalili wspólnicy, gdyby takiego zapisu nie było, to dzieli się majątek pozostały po likwidacji proporcjonalnie do udziałów, jakie ma każdy ze wspólników z tym zastrzeżenie, że nie można podzielić się majątkiem pozostałym po likwidacji spółki wcześniej, niż przed upływem 6 miesięcy od dnia, w którym ogłoszono w monitorze sądowym i gospodarczym o rozpoczęciu procesu likwidacji i wezwaniu wierzycieli spółki by zgłaszali swoje wierzytelności,
5)obowiązkiem likwidatorów jest po wykonaniu wszystkich czynności związanych z procesem likwidacji złożenie wniosku do sądu o wykreślenie spółki z rejestru.

Jeżeli podstawą rozwiązania spółki była upadłość to dalszy proces kończenia spraw tej spółki odbywa się w oparciu o ustawę „Prawo upadłościowe i naprawcze”, czyli w taki sposób, jaki omawiany był przy spółce jawnej.

SPÓŁKA AKCYJNA – założyć ją może jedna lub większa liczba osób z tym, że nie może jej zawiązać wyłącznie jednoosobowa spółka z o.o. Podstawą funkcjonowania tej spółki jest statut sporządzony w formie Aktu Notarialnego. Spółka powstaje z chwilą zarejestrowania jej w sądzie. Kapitał zakładowy spółki nie może być niższy niż 500 000 zł., dzieli się na akcje. Najniższa wartość akcji wynosi 1grosz (rodzaje akcji były już omawiane). Organami spółki jest zarząd, który prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz (ma takie same obowiązki jak w spółce z o.o.). Rada Nadzorcza różni się kompetencjami do Rady Nadzorczej w spółce z o.o. tylko tym, że w spółce akcyjnej Rada Nadzorcza ma prawo powoływania i odwoływania zarządu. Statut spółki może przewidywać że prawo powoływania i odwoływania zarządu może przysługiwać Walnemu Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Generalnie Rada Nadzorcza w spółce akcyjnej liczy 3 osoby, a w spółkach tzw. publicznych zgłoszonych na giełdzie Rada Nadzorcza liczy co najmniej 5 osób. Walne Zgromadzenie funkcjonuje tak samo, jak to przedstawiono przy spółce komandytowo – akcyjnej. Spółkę rozwiązuje się z tych samych przyczyn w zasadzie co spółkę z o.o. z tym, że jeśli jest w dobrej kondycji to likwidacja, a zatem likwidatorzy mają takie same prawa i obowiązki jak w spółce komandytowo – akcyjnej. Nie mogą się wcześniej podzielić wspólnicy majątkiem pozostałym po likwidacji spółki niż po upływie 1 roku licząc od dnia ogłoszenia o zamiarze likwidacji. Jeżeli podstawą rozwiązania spółki była upadłość to stosujemy przepisy „Prawo upadłościowe i naprawcze”, czyli w takim samym stopniu i zakresie jak to przedstawiono przy spółce jawnej. Spółki mogą się łączyć w formie fuzji i inkorporacji. Mogą się łączyć zarówno spółki osobowe jak i kapitałowe.
Fuzja polega na tym, że co najmniej 2 spółki sporządzają nową umowę spółki, powołują do życia nową spółkę, na którą przechodzi cały majątek łączących się spółek w zamian za udziały lub akcje, które umowa spółki przyzna wspólnikom łączących się spółek.
Inkorporacja polega na tym, że jedna za spółek zwana inkorporującą przyjmuje, wchłania drugą inkorporowaną w zamian za udziały lub akcje, które przyzna wspólnikom spółki przyjmowanej inkorporowanej.
Z chwilą zarejestrowania nowo powołanej spółki lub zarejestrowania podwyższonego kapitału zakładowego spółki przyjmującej w sądzie spółki, które powołały umowę spółki, jak i spółka przyjmowana inkorporowana przestają istnieć. Spółka nowo powołana do życia jak i spółka przyjmująca wchodzą w prawa i obowiązki spółek, które podlegają łączeniu tzn, że maja prawo ściągać wierzytelności od dłużników łączących się spółek jak i obowiązki spłaty długów jakie miały łączące się spółki. Zasadą jest przy tym łączeniu, że zawsze na skutek połączenia nowo powstała spółka musi być spółką kapitałową, jak również spółka przyjmująca zawsze musi być spółką kapitałową (z o.o., akcyjną). Nie mogą łączyć się spółki co do których ogłoszono upadłość, jak też spółki, co do których ogłoszono likwidację i są na etapie podziału majątku pozostałego po likwidacji spółki podlegają podziałowi, ale tylko spółki kapitałowe (z o.o., akcyjną).
Dzielić się mogą w następujący sposób:
1)przez przeniesienie całego majątku na inne spółki w zamian za udziały lub akcje przyznane wspólnikom spółki dzielonej (podział przez przejęcie),
2)przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi majątek dzielonej spółki,
3)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na spółki już istniejące jak i nowo powstałe,
4)przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę istniejącą i spółkę nowo powstałą.

Proces łączenia spółek i dzielenia spółek wymaga zgodnych uchwał wspólników łączących się spółek, a co za tym idzie wspólnicy muszą mieć zapewnioną informację od zarządu spółki (z kim się dzielą, z kim się łączą i co toda).

DO PRZYGOTOWANIA SAMEMU
Jak powstają przedsiębiorstwa i spółdzielnie.

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN:
1)Co to jest wkład, udział, akcje.
2)Podaj istotne cechy spółki jawnej, komandytowej, akcyjnej, z o.o. Jak spółka powstaje, jakie mają prawa i obowiązki wspólnicy, jak są podejmowane uchwały, kto rządzi, jaka jest odpowiedzialność (solidarna czy subsywialna), udział w zyskach i stratach.
3)Podaj kompetencje Rady Nadzorczej.
Zaczynami pisać od: Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki.
4)Czym się różni upadłość od likwidacji?
Likwidacja jest to proces polegający na tym, że będąca w dobrej kondycji spółka likwiduje się.
5)Obowiązki i prawa wspólników w spółce akcyjnej i innych.
6)Umowy kupna – sprzedaży, na czym polegają?