Komunikowanie - wykłady
Wykład 1 2002.10.02
DEFINICJE I MODELE KOMUNIKOWANIA
1. Komunikowanie – jest symboliczną interakcją pomiędzy ludźmi, którzy są świadomi swojej obustronnej obecności.
2. Komunikowanie wg Gładowskiego – to dynamiczny proces, polegający na wymianie tzn. wysyłaniu i odbieraniu przekazów w ramach określonej sytuacji lub kontekstu.
3. Komunikowanie wg Cooley’a – to mechanizm powstający i funkcjonujący dzięki kontaktom międzyludzkim. Obejmuje wszystkie symbole: rozum, wyraz twarzy, postawę, gesty, brzmienie głosu, słowo, pismo, druk, kolej, telegraf, telefon, i wszystko to, co służy zdobywaniu przestrzeni czasu.
Komunikowanie interpersonalne to:
1. Proces przekazywania i odbierania informacji pomiędzy dwiema osobami lub małą grupą ludzi, za pośrednictwem jednego lub więcej kanałów, zakłócony przez szum, wywołujący pewne skutki i kilka natychmiastowych sprzężeń zwrotnych – def. syntetyczna
2. Jest to ciąg interakcji uszeregowanych od impersonalnych (bezosobowych) na początku, poprzez wzrastające interpersonalne do personalnych, jest to komunikowanie między co najmniej dwiema osobami, w którym interakcje opierają się na:
- psychologicznych danych
- zdobytej wiedzy
- osobiście ustalonych zasadach
3. Wymiana komunikatów pomiędzy dwiema związanymi ze sobą osobami.
Modele komunikowania:
1. Lasswella
2. Shannona i Vearera
3. Berlo
Wykład 2 2002.10.09
CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW SYNTETYCZNEGO MODELU KOMUNIKOWANIA INTERPERSONALNEGO.
1. Kodowanie – dekodowanie
2. Kompetencja komunikacyjna (komunikowanie i wykonanie)
3. Przekazy
Mogą mieć charakter:
a) werbalny (przekazują dużo informacji)
b) niewerbalny (nie umiemy odczytać informacji)
c) intencjonalny – zamierzony
4. Kanał
a) kanał wizualny (wzrok)
b) kanał werbalny (słuch)
c) kanał kinestetyczny (dotyk)
d) kanał węchowy (węch)
e) kanał słuchowy (słuch)
5. Szum informacyjny
Rodzaje szumów informacyjnych:
I Szum fizyczny (zewnętrzny lub mechaniczny):
- hałas, dym papierosowy
- nieodpowiednia temperatura, miejsce, pora dnia
- problemy techniczne
- zbyt duża ilość uczestników
- presja czasu
- ciemne okulary
- kleksy i plamy w tekście
II Szum psychiczny
- nastawienie od negatywnego (uprzedzenie i nieprzychylność) po skrajnie pozytywne (całkowity brak krytycyzmu i uwielbienie)
- poczucie wyższości lub kompleksu niższości
- lekceważenie słuchaczy
- brak przygotowania merytorycznego
- monotonna wypowiedź
- zmęczenie
- brak umiejętności słuchania
III Szum semantyczny
- posługiwanie się specjalistyczną terminologią naukową, techniczną lub żargonem
- skrajny przypadek to mówienie różnymi językami
6. Sprzężenie zwrotne (informacja, meldunek zwrotny)
Informacja zwrotna:
I Sprzężenie samozwrotne
II Właściwe sprzężenie zwrotne:
a) bezpośrednie
b) pośrednie
7. Kontekst komunikacyjny (sytuacyjny)
a) fizyczny
b) społeczno-psychologiczny (chodzi o charakter więzi pomiędzy rozmówcami)
c) czasowy (istotne jest w jakim czasie mówimy)
8. Obszar doświadczeń
Komunikowanie jest bardziej skuteczne, gdy będzie wspólny obszar doświadczeń pomiędzy osobami rozmawiającymi:
a) transakcje równoległe – ten sam poziom
b) transakcje krzyżujące – różne poziomy
9. Efekt
Podstawowe tezy w procesie komunikowania:
1. Nie można nie komunikować się
2. Nie można opisać wszystkiego autentycznie
3. Nie wywołuje reakcji, które można przewidzieć do końca
4. Jest zawsze zwrotne
5. Posiada wymiar merytoryczny i osobowościowy
6. Kształtuje nowy system społeczny
Wykład 3 2002.10.16
GŁÓWNE CELE KOMUNIKOWANIA INTERPERSONALNEGO
1. Poznanie siebie
2. Poznanie zewnętrznego świata
3. Nawiązanie i podtrzymywanie bliskich związków
4. Przekonanie i wpływanie na innych
5. Przyjemność i zabawa
Gdy żartujemy w towarzystwie to poprzez swoje zachowanie wpływamy na inne osoby, gramy aby nas polubili.
6. Pomaganie innym
Cechy procesu komunikowania:
- odnosi się co najmniej do dwóch osób
- zachodzi w środowisku społecznym
- zdeterminowany jest przez liczbę i charakter uczestników
- posiada charakter: interpersonalny, publiczny, masowy lub międzykulturowy
- posługuje się znakami i symbolami
- istnieje wspólnota semiotyczna między uczestnikami, która warunkuje operowanie tym samym zespołem symboli i znaków
- posiada charakter:
a) symetryczny (jeśli reakcje zachodzące między uczestnikami procesu są równorzędne)
b) niesymetryczny, komplementarny (w przypadku, gdy zachodzi dominacja jednego z uczestników oraz podporządkowanie pozostałych członków procesu)
- jest nieodwracalny (nie można go powtórzyć, cofnąć lub zmienić jego biegu)
Rodzaje sytuacji komunikacyjnych:
1. Intrapersonalna
Komunikowani z samym sobą. Mają na nią wpływ różne czynniki zewnętrzne.
2. Interpersonalna
Jest to komunikowanie pomiędzy ludźmi. Ma charakter: formalny i nieformalny.
3. Interpersonalno-medialna
Osoby biorące udział w komunikowaniu nie mają ze sobą kontaktu fizycznego. Odbywa się ono za pomocą środków przekazu: telefon, telegraf
4. Publiczna
5. Masowa
Ma charakter pośredni, za pośrednictwem różnych środków technicznych: TV, radio, Internet. Jest opóźniona reakcja.
Podsumowanie:
1. Pięć omówionych sytuacji komunikacji wzajemnie się przenika
2. Sytuacje intrapersonalne są bardziej osobiste, prywatne i bezpośrednie, choć te cechy mają w znacznej mierze sytuacje interpersonalne
3. Sytuacje interpersonalno-medialne są mniej osobiste i raczej pośrednie
4. Sytuacje masowe są ogólnie bezosobowe, mogą być formalne lub nieformalne i zwykle mają charakter przekazu pośredniego
5. W obrębie wszystkich sytuacji komunikacyjnych interakcje mogą być werbalne, niewerbalne lub mieszane
Wykład 4 2002.10.23
SŁUCHANIE JAKO CZYNNIK ZAPEWNIAJĄCY SKUTECZNOŚĆ KOMUNIKOWANIA.
70% tzw. aktywnego dnia poświęcamy na komunikowanie
Struktura czasu w procesie komunikowania:
42% słuchanie
32% mówienie
15% czytanie
11% pisanie
Słuchanie obejmuje:
1. Słyszenie
2. Uważanie
Z zagadnieniem selektywnej uwagi wiąże się:
a) tzw. prawo najmniejszego wysiłku w słuchaniu (najlepsze są programy telewizyjne)
b) problem coctail party (rozmowa w grupie osób)
c) progiem słyszalności
d) poziom pobudzenia i zainteresowania danej osoby (stan pobudzenia sprzyja pobudzeniu bodźców)
3. Zrozumienie
4. Zapamiętywanie
Zapamiętywanie to przechowywanie informacji w celu późniejszego jej wykorzystania. Pamięć jest: krótkotrwała i długotrwała.
Rodzaje słuchania:
1. Słuchanie dla przyjemności
2. Uważne, wnikliwe słuchanie
3. Słuchanie krytyczne
4. Słuchanie empatyczne (gdy słuchacz stara się wczuć w sytuację mówiącego)
Przyczyny nieskutecznego słuchania:
1. Problemy ze słuchem
2. Przeciążenie
3. Dekoncentracja
4. Szum informacyjny
5. Osądzanie
6. Zaabsorbowanie sobą
7. Gadatliwość
8. Obawa
Jak polepszyć słuchanie (praktyczne wskazówki)?
1. Uzbroić się w cierpliwość i pozwolić mówcy skończyć.
2. Zrobić przerwę, jeśli nie mamy czasu na słuchanie.
3. Skoncentrować uwagę na temacie i mówcy, a nie na własnych przemyśleniach.
4. Okazać gotowość do uczenia się oraz otwartość na opinie innych.
5. Likwidować bariery komunikacyjne.
6. Nie prezentować pseudosłuchania.
Sposoby słuchania:
I Słuchanie nierefleksyjne (jest to najprostsza forma słuchania)
Kiedy należy słuchać nierefleksyjnie?
1. Gdy mówca jest skłonny opowiedzieć o swoich zamiarach, poglądach czy propozycjach.
2. Gdy mówca czuje nieodpartą potrzebę wyrzucenia z siebie intensywnych emocji.
3. Gdy mówca ma kłopoty z przedstawieniem swoich problemów osobistych.
4. Gdy mówca nie czuje się swobodnie rozmawiając z osobą posiadającą wiedzę, będącą zwierzchnikiem, wykładowcą czy nauczycielem.
II Słuchanie refleksyjne (rodzaj uczestnictwa w procesie komunikowania, za pomocą słów, w którym słuchacz odzywa się do nadawcy (mówcy) w sposób pozbawiony jakichkolwiek osądów)
1. Wyjaśnianie – gdy dana sytuacja nie jest do końca jasna. Dotyczą formy i treści przekazu.
2. Parafrazowanie – słuchamy i powtarzamy główną myśl.
3. Odzwierciedlanie emocji i uczuć
4. Podsumowywanie – pozwala lepiej zrozumieć pewne kwestie i je uporządkować.
Dlaczego należy słuchać refleksyjnie?
1. Wiele słów ma kilka a nawet kilkanaście znaczeń.
2. Informacje muszą być „odkodowane”.
3. Ludzie mają kłopoty z jasnym formułowaniem swoich myśli, szczególnie osoby nieśmiałe, które nie chcą nikogo urazić.
4. Istnieją czynniki subiektywne utrudniające porozumiewanie się.
Wykład 5 2002.10.30
KOMUNIKOWANIE NIEWERBALNE
Komunikowanie interpersonalne ma charakter:
- niewerbalny 65%
- werbalny 35%
Komunikowanie niewerbalne
- obejmuje sygnały pozbawione słów lub uzupełniające słowa.
- przekazami niewerbalnymi są wszystkie sygnały występujące w międzyosobowej interakcji, które nie mają ani formy mówiącego słowa, ani pisanego wyrazu, które wywierają pewien wpływ na jej uczestników
Kategorie niewerbalnego zachowania: (wg. Głodowskiego):
1. Aparycja (ubranie, uczesanie, makijaż, przybranie i ozdoby, cechy takie jak: fizjonomia, waga, tusza, wzrost)
2. Kinezyka (ruchy ciała: gestykulacja, mimika twarzy, ruchy tułowia i kończyn, pozy, wzrok, spojrzenia)
3. Prostemika (dystans interpersonalny)
4. Haptyka
5. Parajęzyk (wysokość, głośność języka, modulacja)
6. Chronemika (czas oczekiwania, czas trwania, ilość spędzonego z kimś czasu)
Podstawowe funkcje zachowań niewerbalnych:
1. Informacyjna
2. Definiowania i wspierania przekazów werbalnych:
a) powtarzania
b) zaprzeczania
c) zastępowania
d) uzupełniania
e) akceptowania
f) regulowania
3. Wyrażania postaw i emocji
4. Definiowania relacji
5. Kształtowania i kierowania wrażeniami
Wykład 6 2002.11.06
Komunikowanie:
1. Werbalne
2. Niewerbalne
a) język ciała
b) mowa ciała
Formy wypowiedzi w mowie ciała:
1. Kontakt cielesny
Kategorie i funkcje dotyku:
a) dotyk funkcjonalno-profesjonalny
b) dotyk grzecznościowo-rytualny
c) dotyk przyjacielsko-koleżeński
d) dotyk miłosno-intymny
e) dotyk seksualno-podniecający
Style uściskania dłoni:
a) rękawica
b) „martwa ryba”
c) „łamacz kości”
Układy dłoni:
a) wzniesiona wieża
b) opuszczona wieża
2. Bliskość przestrzenna
a) dystans interpersonalny (045cm)
b) dystans prywatny (45120cm)
c) dystans społeczny (120350cm)
d) dystans publiczny (1025m)
3. Postawa ciała
4. Cechy zewnętrzne mimika
Rodzaje gestów:
a) emblematory
b) ilustratory
c) regulatory
d) afektatory
e) adaptatory (manipulatory)
Techniki kierowania mimiką:
a) intensyfikowanie emocji
b) minimalizowanie emocji
c) neutralizowanie emocji
d) maskowanie emocji
Podstawowe emocje wyrażane twarzą: radość, smutek, zaskoczenie, gniew, wstręt, strach
5. Ruchy rąk
6. Kontakt wzrokowy
Zachowania wzrokowe:
- za pośrednictwem oczu odbieramy 80% informacji o świecie
- uwaga koncentruje się na oczach przez 43,4% interakcyjnego czasu, drugim z kolei obszarem wizualnej uwagi są usta, których obserwowanie zajmuje 12,6% czasu
Podstawowe formy kontaktu wzrokowego:
a) spoglądanie i przyglądanie się
b) wzajemne spoglądanie
c) bezpośredni kontakt wzrokowy
Elementy charakteryzujące komunikowanie parafrazowane:
- czas trwania rozmowy
- emocjonalna intonacja
- błędy wymowy
- rytm języka
- melodia języka (właściwe akcentowanie głosek)
- szybkość wypowiedzi
- przerwa (pauza, mogą być związane z błędami wymowy, które można wyeliminować)
Wykład 7 2002.11.13
WYSTĄPIENIA PUBLICZNE
Wystąpienia dzielą się na:
1. Przemówienia
a) homilie
b) kazania
c) orędzia
d) wezwania
e) odezwy
f) przesłania
g) mowy informacyjne, informacyjno-perswazyjne
h) wystąpienia w sytuacji kryzysowej
i) mowy inauguracyjne, pogrzebowe i gratulacyjne, toasty
j) wykłady, odczyty
k) mowy obrończe, oskarżające
l) mowy publiczne
2. Prezentacje
a) szkoleniowe
b) informacyjne i informacyjno-szkoleniowe
c) promocyjne
d) przetargowe
Różnice między prezentacją i przemówieniem:
1. Prezentacje są swobodniejsze niż przemówienia
2. W prezentacjach przeważnie używa się pomocy audiowizualnych (w przemówieniach rzadko)
3. Podczas prezentacji można zadawać pytania, wiele przemówień nie dopuszcza zadawania pytań w trakcie wystąpienia, (czasem po zakończonej przemowie)
4. Prezentacje mają bardzo pragmatyczne cele, których w przemówieniach na ogół nie ma
5. Prezentacje to jeden z powszechnych sposobów komunikowania się między profesjonalistami. Odbiorcami przemówień są natomiast ludzie z bardzo różnym przygotowaniem, stanowią grupę heterogeniczną
Cechy wspólne prezentacji i przemówień:
1. Cechy mówcy, które decydują o skuteczności zarówno podczas prezentacji jak i przemówień:
a) wyraźne mówienie
b) dobra dykcja i intonacja
c) kontakt wzrokowy
2. Chociaż przemówienia mają charakter głównie perswazyjny, to również i prezentacje służą przekonaniu słuchaczy o zaletach lub/i wyższości podmiotu prezentacji
Wykład 8 2002.11.20
KOMUNIKOWANIE W GRUPIE
Grupa – to dwie lub więcej osób, między którymi istnieje bezpośrednia interakcja, które posiadają wspólne, ustalone normy, mają wspólny cel, tworzą rozwiniętą strukturę grupową i mają poczucie odrębności swojej grupy w stosunku do innych grup. (Mika)
Grupa – to pewna liczba osób, które spotykają się ze sobą częściej niż z innymi. (Homans)
M. Sader opracował pięć kryteriów charakteryzujących grupę:
1. Grupa jest relatywnie mała
2. Istnieją trwałe wzajemne kontakty między członkami grupy
3. Grupę charakteryzuje koherencyjność
4. Grupę charakteryzuje funkcjonalność i rozpisanie ról
5. Grupa oznacza się specyficznym morale, które jest kształtowane przez normy i reguły zachowania w obrębie grupy
Etapy rozwoju grupy:
ETAP ZAWARTOŚĆ PROCES
1. FORMOWANIE ORIENTACJA NA ZADANIA – członkowie starają się określić zadanie i sposób podejścia do niego. TESTOWANIE I ZALEŻNOŚĆ – członkowie starają się określić, jakie są zachowania interpersonalne akceptowane są w grupie. Będą .......
2.
3. NORMOWANIE OTWARTA WYMIANA ISTO-TNYCH INFORMACJI – otwarta dyskusja na temat cech i zadań członków lub wymiana opinii na temat zadania. ROZWÓJ SPÓJNOŚCI GRUPY –członkowie grupy zaczynają akceptować się nawzajem, tworzą się normy grupowe. Grupa będzie unikać konfliktów.
4. WYKONANIE WYŁONIENIE SIĘ ROZWIĄZAŃ – konstruktywne dążenie do zakończenia zadania. FUNKCJONALNE DOPASOWANIE RÓL – członkowie grupy przyjmują role, które pozwalają im zakończyć zadanie.
5. ROZPAD
Zalety pracy zespołowej:
- pozwala na rozważanie treści zadania z wielu różnych punktów widzenia, ponieważ członkowie grupy różnią się doświadczeniem i wiedzą
- daje możliwość wypracowania większej liczby wariantowych rozwiązań i dostarcza większej ilości informacji pozwalających lepiej ocenić optymalne możliwości rozwiązania problemu
- współudział większej liczby osób w rozwiązaniu problemu przyczynia się do lepszego zrozumienia podjętej decyzji oraz jej głębszej akceptacji
- wysiłek grupowy jest zawsze większy od sumy indywidualnych wysiłków członków tej samej grupy kiedy członkowie grupy pracują w obecności innych osób, każdy z nich doświadcza tzw. efektu społecznej obecności. Zjawisko to polega na podświadomym podnoszeniu poziomu aktywności, który skutkuje lepszą jakością i wydajnością pracy
- grupowe analizowanie problemów sprzyja ................. i pewności podejmowanych decyzji
Ujemne strony pracy zespołowej:
- osoba o silnych predyspozycjach do dominacji lub po prostu uparta może utrudniać paraliżować pracę grupy, namawiając innych do wyrażania własnych poglądów
- niektórzy członkowie grupy mogą być pasywni i w ograniczonym zakresie angażować się we wspólną pracę, (powody: obawa przed śmiesznością lub lęk przed ewentualnymi sankcjami z powodu wygłaszania opinii odmiennych od opinii innych członków grupy, którzy posiadają wyższy status, wyczekiwanie na efekty pracy innych)
- czasami zdarza się, że grupa działa ................... i pośpiesznie koncentruje się na wybranych aspektach ......................
- członkowie grupy mogą bardziej koncentrować się na swoich subiektywnych opiniach i starać się za wszelką cenę udowodnić ich słuszność nie dbać o obiektywną ocenę zagadnień
Wykład 9 2002.12.04
LUDZIE I ICH LIDERZY – CECHY OSOBOWOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI LIDERA
Kto to jest lider?
Lider – to osoba, która skutecznie przewodzi ludziom w procesie prowadzącym do realizacji ich własnych potrzeb.
Lider – to człowiek, któremu poprzez wpływanie na innych ludzi udaje się przekonać ich do współdziałania z sobą i innymi ludźmi oraz nakłonić zwolenników lub współpracowników do spełnienia swoich oczekiwań i wypełniania poleceń.
Czynniki decydujące o tym, jakimi jesteśmy liderami?
1. Posiadanie wzorów przywództwa w swojej rodzinie i w najbliższym otoczeniu.
Ważne jest dla posiadania wzorców i wcielania ich w życie:
- czy osoba uznana za wzór przywódcy stawia wymagania?
- karą jest brak nagrody
- w jaki sposób mobilizowała do różnych prac?
- jak nagradzała i czy w ogóle nagradzała?
- jakie kary stosowała?
- jak rozstrzygała konflikty?
- w jaki sposób podejmowała decyzje?
- jakie wdrażała normy?
2. Osobowość – cechy prawdziwego przywódcy to przede wszystkim:
a) cechy fizyczne – a wśród nich miła powierzchowność, względnie wysoki wzrost (ważne u mężczyzn), zgrabna sylwetka, zadbany wygląd zewnętrzny
b) cechy psychologiczne – a wśród nich: pewność siebie, odporność na stres, wewnątrzsterowność, stanowczość, decentralizacja interpersonalna
3. Sposoby kierowania ludźmi:
a) przywódca – kierownik, nastawiony na zadania (skupia się na precyzyjnym określaniu zadań i sposobu ich wykonania)
b) przywódca nastawiony na ludzi – troszczy się o pracowników, motywuje ich do pracy
4. Style przewodzenia:
a) dyrektywny (autokratywny)
b) konsultatywny (demokratyczny)
c) towarzyski (wspólnie podejmowanie decyzji, unika konfliktów)
d) niezaangażowany (pasywny) – w niewielkim stopniu nastawiony na zadania i ludzi
Lidera transformacyjnego cechują następujące cechy:
1. Zdolność monitorowania otoczenia
2. Zdolność inspirowania pracowników
3. Szybkość i konsekwencja działania
4. Umiejętność dostosowania tego, czego inni nie dostrzegają
5. Umiejętność tworzenia takich wizji, o których innym się nawet nie marzy
Podstawowe umiejętności lidera:
1. Kształtowanie wizji i celów
2. Komunikacja interpersonalna
3. Motywowanie innych do działania
4. Rozwiązywanie konfliktów
Porównanie zarządcy i lidera:
1. Lider wybiega w przyszłość, zarządca skupia się na teraźniejszości
2. Lider inspiruje ludzi, zarządca rozlicza, kontroluje
3. Lider roznieca entuzjazm, zarządca kontroluje i sprawdza
4. Lider wspiera, zarządca wytyka błędy
5. Lider wskazuje drogę, zarządca zmusza do posłuszeństwa
6. Lider edukuje ku niezależności, zarządca uzależnia
Przywództwo, jako proces przechodzący przez kolejne etapy:
Etap 1 – nominacja
Etap 2 – tworzenie więzi
Etap 3 – realizacja zadań
Etap 4 – inwestowanie w siebie i w innych
Etap 5 - przywództwo
Style przywództwa:
1. Miękki
2. Twardy
Wykład 10 2002.12.11
KOMUNIKOWANIE WERBALNE
Formy komunikowania werbalnego:
- ustna
- pisemna
Zalety i wady pisemnej funkcji komunikowania werbalnego:
ZALETY WADY
Możliwość dokładnego przemyślenia i przygotowania treści, przekazu, jeśli chodzi o słownictwo.
Trwałość przekazu. Brak bezpośredniości.
Nie można korygować tego, co już zostało napisane.
Wysokie ryzyko powstania nieporozumień.
I. Cechy ludzkiego języka:
1. Wyspecjalizowanie (nasza mowa jest wyspecjalizowanym systemem, stosowanym do celów komunikowania się. Nie spełnia żadnych biologicznych funkcji)
2. Wydajność (przekazy werbalne charakteryzują się dużą kreatywnością i wydajnością)
3. Ulotność (dźwięki i słowa pojawiają się i znikają. Jest efemeryczność – identycznie nie powtórzą się. Nawet to, co wyryte na kamieniu, czy zarejestrowane na taśmie mogą ulec zniszczeniu. Najbardziej ulotne są słowa)
4. Arbitralność (sygnały językowe są arbitralne – nie posiadają cech fizycznych, ani żadnych cech. Np. słowo wino, nie jest bardziej wilgotne niż piasek (słowa nie mają cech fizycznych w znaczeniu))
5. Zdolność do transmitowania (wykorzystujemy język, aby mówić o przeszłości, przeszłości)
6. Transmisja kulturowa
II Znaczenie i rozumienie słów
1. Znaczenia słów tkwią w ludziach
2. Znaczenia są czymś więcej niż tylko słowami
3. Znaczenia mają charakter unikatowy
III. Zdolność ukierunkowywania, sugerowania
IV. Język denotywny i konotywny
1. Denotacja słowna – jest jego obiektywną definicją
Konotacja słowna – jest jego subiektywnym lub obiektywnym znaczeniem
(Znaczenie słowa śmierć: dla lekarza – przestaje bić serce, określenie przypadku. Dla matki- subiektywne znaczenie, odczucie tej osoby)
2. Denotywne znaczenie słowa jest bardziej ogólne lub uniwersalne niż znaczenie konotywne
3. Denotyczne znaczenie słowa jest relatywnie stabilne i statyczne, natomiast znaczenie konotywne zmienia się bardzo szybko
(np. słowo południe – region, pora dnia. W sensie konoktywnym zmienia się bardzo szybko – południe – kraj, państwo, kultura)
Rozróżnienie między znaczeniami denotywnym i konoktywnym posiada kilka praktycznych implikacji lub komunikatów interpersonalnych:
1. Znaczenia zmieniają się
2. Znaczenia są rodzajem połączenia
3. Znaczenia są wielowymiarowe np. kobiety „słuchają między linijkami” – nie chodzi o to co słowa dokładnie oznaczają w sensie dosłownym, ale także jakie myśli przekazuje nadawca
V Język, subjęzyk, kultura
Główne cechy subjęzyków:
- żargon, czyli argot – to słownictwo i zwroty językowe charakterystyczne dla różnych grup i kategorii społecznych, które wyodrębniają się w ramach zbiorowości narodowej w wyniku posiadania swoistej subkultury
- gwara środowiskowa – służy wyrażaniu emocjonalnego stosunku do różnych zjawisk rzeczywistości, a także podtrzymywaniu więzi emocjonalnych między członkami grupy
- gwara zawodowa (profesjonalizmy) – to typy gwary środowiskowej, która funkcjonuje w grupie społecznej ze względu na łączące jej członków więzi zawodowe
- slang – to potoczna odmiana języka mówionego, służąca do porozumiewania się w określonej grupie społecznej
Bariery w werbalnej interakcji:
1. Polaryzacja (bardzo trudno jest określić coś pomiędzy tymi biegunami)
2. Etykietowanie
3. Pomieszanie faktów i wniosków (łatwo jest ocenić kolor i rzecz)
4. Przesadna pewność siebie (znamy kogoś na wylot, my o sobie nie wiemy wszystkiego)
5. Statyczna opinia i ocena (dorabiamy opinię o kimś)
6. Klasyfikowanie i nie odróżnianie
Wykład 11 2002.12.18
KOMUNIKOWANIE MASOWE
Poziomy (szczeble) komunikowania wg. Mc Quaila
Podstawowe systemy w komunikowaniu:
1. System komunikowania społecznego (sposób żywiołowy, bez ograniczeń)
2. System komunikowania publicznego (uczestniczą większe zbiorowości)
3. System komunikowania masowego
4. System komunikowania organizacyjnego (komunikowanie w organizacji)
Komunikowanie masowe – to każda forma komunikowania, w której uczestniczy rozproszona publiczność podczas:
1. Wypowiedzi publicznych (a więc bez ograniczonego i personalnie zdefiniowanego odbiorcy), poprzez techniczne środki rozpowszechniające np.: radio, gazety, TV, Internet, itp.
2. Wypowiedzi pośrednich (a więc przy przestrzennym i czasowym dystansie pomiędzy partnerami biorącymi udział w procesie komunikowania)
3. Wypowiedzi jednostronnych (bez możliwości wymiany ról pomiędzy osobą mówiącą i przysłuchującą się)
Cechy publiczności rozproszonej:
1. Nie jest to układ społeczny, który tworzą ludzie koncentrujący swoje działania wokół wspólnych spraw
2. Informacje przekazywane są za pomocą mass-mediów, jest to komunikowanie pośrednie, apersonalne i publiczne
3. Członkowie publiczności rozproszonej są odrębnymi jednostkami lub relatywnie małymi grupami zebranymi w danym miejscu
4. Jest to relatywnie duża liczba ludzi, którzy są ograniczeni technicznymi warunkami rozpowszechniania informacji i tej granicy, nie można przekroczyć
5. Członkowie publiczności rozproszonej nie znają się nawzajem
6. Są to ludzie, którzy pochodzą z różnych warstw społecznych
7. Publiczność rozproszona nie jest strukturalizowana i nie ma podziału ról
Systematyka mass-mediów:
1. Media drukowane (gazety, czasopisma, książki)
2. Media optyczne (gazety, czasopisma, książki, videotekst, teletekst)
3. Media akustyczne (radio, płyty, kasety, taśmy magnetofonowe)
4. Media optyczno-akustyczne (TV, film, kasety video, Internet)
Charakterystyka komunikowania masowego:
1. Nie dopuszcza wymiany ról i jest ściśle określone
2. Duża różnorodność, akustyczność i zakres oddziaływania
3. Percepcja treści przekazywanych przez mass-madia zależy od cech osobowościowych
Minus – nie można odbierać komunikatów zwrotnych; ulotność
Plus – aktualność
Wykład 12 2003.01.08
PUBLIC RELATIONS JAKO FORMA KOMUNIKOWANIA MASOWEGO
Co to jest Public relations?
Public relations – to planowy i nieustanny wysiłek, aby stworzyć i utrzymać dobrą reputację przedsiębiorstwa oraz wzajemne zrozumienie między instytucją a odbiorcą jej działań
Public relations – jest to promocja wzajemnych kontaktów i dobrej reputacji między osobą, firmą lub instytucją a innymi osobami, szczególnie grupami odbiorców lub ogółem społeczeństwa, poprzez dystrybucję łatwo interpretowanych materiałów, rozwijanie przyjaznej wymiany zdań, oraz ocena reakcji danej grupy odbiorców
Public relacions – to sztuka i nauka osiągania harmonii z otoczeniem poprzez wzajemne porozumienie oparte na prawdziwej, pełnej informacji
I. Różnice między Marketingiem a Public relations
MARKETING PUBLIC RELATIONS
1. Obejmuje ekonomiczny aspekt działalności organizacyjnej. 1. Działalność kompleksowa dotycząca wszystkich aspektów wpływających na powodzenie organizacji – technologicznego, ekonomicznego, politycznego i społecznego.
2. Realizuje kierownictwo liniowe. 2. Realizuje kierownictwo sztabowe.
3. Sferą marketingu jest handel. 3. Domeną Public relations jest reputacja firmy.
4. Wpływa na zachowania ludzi. 4. Wpływa na postawy ludzi.
II. Różnice pomiędzy Reklamą a Public relations
REKLAMA PUBLIC RELATIONS
1. Nastawiona na szybki efekt. 1. Działalność długoterminowa.
2. Celem jest zapewnienie dopływu pieniądza do organizacji. 2. Kreuje długoterminowe zaufanie do firmy.
3. Jest komunikatem opłacanym przez firmę i dotyczy konkretnego wytworu. 3. Jest rozpowszechniana bezpłatnie informując o całej organizacji.
4. Podkreśla wybrane wytworu (usługi, produktu, informacji). W warstwie informacyjnej bywa wybiórcza a nawet nierzetelna. 4. Polega na wszechstronnym, pełnym i obiektywnym informowaniu o organizacji. Nie ukrywa się słabych stron firmy.
5. Polega na nakłanianiu do zakupu. 5. Koncentruje się wokół kształtowania opinii publicznej.
6. Dotyczy sprzedaży konkretnego wyrobu. 6. Kreuje i rozpowszechnia wizerunek organizacji.
7. Jest kontrolowaną formą umieszczania komunikatu w mediach. 7. Jest niekontrolowaną formą rozpowszechniania informacji.
8. Kryterium oceny skuteczności reklamy jest wzrost sprzedaży reklamowanych wytworów. 8. Kryterium oceny skuteczności działań Public relations jest poziom zaufania ludzi do organizacji, oraz czytelny i pozytywny odbiór w otoczeniu jej wizerunku i tożsamości.
III. Różnice pomiędzy Propagandą a Public relations
PUBLIC RELATIONS PROPAGANDA
1. Dominuje komunikowanie dwustronne. 1. Dominuje komunikowanie jednostronne.
2. Celem działania Public relations jest realizacja interesu ogółu społeczeństwa, oczywiście w powiązaniu z interesem organizacji. 2. Jej stosowanie służy wyłącznie realizacji interesów i celów nadawcy informacji.
3. Odbiorca informacji jest podmiotem i przed-miotem procesu komunikowania, występuje możliwość wymiany ról między nadawcą i odbiorcą komunikatu. 3. Odbiorca traktowany jest przedmiotowo – jak obiekt oddziaływań perswazyjnych i manipulacyjnych.
4. Do kształtowania postaw i zachowań odbiorców stosuje się w Public relations jawne, prawnie dozwolone środki perswazji zgodnie z etyką. 4. Oprócz perswazji propaganda wykorzystuje niejasne dla odbiorcy i stosowane bez jego zgody metody kształtowania poglądów, wartości, emocji i zachowań, czyli mamy tutaj do czynienia z manipulacją.
5. Jej rozwój nastąpił w ostatnich kilkudziesięciu latach wraz z demokratyzacją życia i rozwojem wolnego rynku. 5. Była i jest stosowana.