Anoreksja i bulimia
ANOREKSJA NERVOSA
Anoreksja zwana również inaczej jadłowstrętem psychicznym jest to choroba psychiczna, która niesie ze sobą zmiany wyniszczające cały organizm. Jednak nie każda chuda osoba cierpi na anoreksję i nie każda anorektyczka jest bardzo chuda. Charakterystyczną cechą anoreksji jest to, że osoby chore charakteryzuje znaczna rozbieżność między uczuciami a myślami. Oznacza to, iż wiedzą, że są chude, słyszą, że wszyscy je tak oceniają, ale mimo to czują, że, niektóre części ich ciał są za grube (dotyczy to głównie brzucha i ud). Pierwszym niepokojącym sygnałem anoreksji jest utrata kontroli nad odchudzaniem przejawiająca się przesuwaniem granicy pożądanej wagi w dół. Mimo chudości osoby chore wciąż uważają, że nie są jeszcze wystarczająco szczupłe. Z każdym dniem, każdym tygodniem trwania choroby coraz trudniej jest powrócić do racjonalnego odżywiania i normalnej wagi. Myśl, że może przytyć choćby kilka gramów zaczyna napawać osobę chorą przerażeniem i wzbudzać paniczny lęk.
Pojawienie się anoreksji to nie jeden nagły punkt zwrotny, lecz długotrwały proces.
Psychiczne objawy anoreksji:
• lęk przed przytyciem mimo chudości
• odmowa utrzymania masy ciała na najniższej prawidłowej granicy
• zaburzony sposób postrzegania swojego ciała
Spadek wagi chore osiągają w wyniku coraz większego ograniczania jedzenia. Początkowo ze swojej diety eliminują słodycze i pokarmy tłuste, potem węglowodany, następnie białko. Dieta staje się coraz bardziej monotonna i uboga. Przestają jeść pieczywo. Najpierw białe, potem ciemne. Następnie eliminują chleb chrupki, makaron, kasze, ryż, ziemniaki. Wiele z nich prawie w ogóle przestaje jeść. Tak drastyczne ograniczenia nie świadczą jednak o utracie apetytu. Chore, bowiem bardzo lubią jeść i bardzo długo odczuwają głód. Często cala energię psychiczną zużywają właśnie na walkę z ciągłym uczuciem głodu. Chore dziewczęta na ogól bardzo lubią gotować. Studiują książki kucharskie, a zwłaszcza podręczniki zdrowego żywienia. Nikt tak dobrze jak one nie wie, jaka wartość kaloryczna maja poszczególne potrawy. Jednak dokładna, wręcz obsesyjna znajomość kaloryczności nie przekłada sie na zmianie stylu odżywiania. Rygorystyczne diety stosowane przez chore nie maja nic wspólnego z ich wiedza, ponieważ dziewczęta nie wierzą, że jedząc produkty niskokaloryczne nie będą tyły. Niektóre z nich twierdza, ze nie wiedza, co maja jeść i jak, by nie przytyć. Paniczny lęk przed przybraniem na wadze zmusza je do walki na śmierć i życie z każdym dodatkowym dekagramem, z każdym kęsem jedzenia. Stale spierają sie o to, ze ich porcje są zbyt duże i potrafią zareagować prawdziwa rozpacza na niewielki przyrost wagi. Często plączą i złoszczą się.
FIZYCZNE OBJAWY ANOREKSJI
Objawy fizyczne anoreksji psychicznej mogą wynikać z metod stosowanych przez chorą, aby schudnąć, lub mogą być bezpośrednio związane z niską wagą ciała. Gdy kobieta jest wychudzona, traci prawie całą izolującą warstwę tkanki tłuszczowej, w rezultacie staje się wrażliwa na niskie i wysokie temperatury; ma zimne ręce i stopy, które często są sine; skórę może mieć suchą; włosy suche i łamliwe, a miękki, puszysty meszek, zwany lanugo, może pojawić się na jej twarzy, plecach i ramionach. Tętno jest zwolnione, ciśnienie tętnicze krwi obniżone. Mimo tego reakcja pacjentek z anoreksją na wysiłek fizyczny jest normalna i tętno wzrasta do tego samego stopnia, jak u kobiet niemających omawianego zaburzenia. Perystaltyka jelit i częstość wypróżniania u wielu chorych maleje, ponieważ w jelitach znajduje się za mało treści, by pobudzać ruchy robaczkowe. Zaparcia są regułą. Stosowanie głodówek mogło doprowadzić do poważnego niedoboru witamin. U niektórych kobiet mogą pojawić się obrzęki, szczególnie, jeśli zdecydowały się przytyć i jadły więcej. Poważnym problemem fizycznym u kobiet z anoreksją jest to, że albo nie zaczynają miesiączkować, albo ich miesiączki zanikają, często nawet zanim zdążyły stracić zbyt wiele na wadze. Brak miesiączki jest jednym z objawów koniecznych do rozpoznania anoreksji psychicznej. Wyjaśnienie zaburzeń miesiączkowania jest dość złożone, ponieważ obejmuje współdziałanie kilku hormonów. Współdziałanie tych hormonów jest pod kontrolą okolicy mózgu zwaną podwzgórzem, który z kolei odbiera bodźce z innych części mózgu oraz spoza mózgu, reaguje np. na wstrząs psychiczny.
OBRAZ KLINICZNY ZABURZEŃ ODŻYWIANIA SIĘ
Początek anoreksji jest zwykle trudno uchwytny, często rozpoczyna się odchudzaniem albo jest skutkiem stresu, sytuacji konfliktowej, utraty bliskiej osoby. Z czasem dieta przynosi coraz bardziej drastyczne ograniczenia a utrata wagi dochodzi do 40-60% należnej masy ciała. Chore uprawiają intensywne ćwiczenia fizyczne, uczą się pilnie, są perfekcjonistkami. Wycofują się z kontaktów interpersonalnych, stają się drażliwe, mają zaniżoną samoocenę, depresyjny nastrój. Niektóre są dumne z uzyskania kontroli nad swoim ciałem. Nie mają poczucia choroby, brak im motywacji do leczenia, sądzą, że są nadal zbyt otyłe, że muszą ciągle stosować dietę. Po kilku miesiącach zanika miesiączka, proces dojrzewania płciowego ulega zahamowaniu. Niektóre chore miewają napady żarłoczności, którym towarzyszy uczucie braku kontroli i poczucie winy. Prowokują wymioty, stosują środki przeczyszczające, aby nie dopuścić do przyrostu wagi. Ograniczenia ilościowe i jakościowe w odżywianiu prowadzą do wyniszczenia oraz zaburzeń metabolicznych i powikłań narządowych. W jadłowstręcie psychicznym mamy do czynienia z oszczędzaniem energii poprzez zatrzymanie przyrostu masy ciała i procesów wzrostowych oraz mobilizację zmagazynowanych składników odżywczych poprzez katabolizm glikogenu w wątrobie, tkanki tłuszczowej i tkanki mięśniowej.
OBJAWY SOMATYCZNE
1. Wyniszczenie:
• utrata tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej, zredukowany metabolizm hormonów tarczycy,
• nietolerancja chłodu i trudności w utrzymaniu podstawowej temperatury ciała,
• obniżenie temperatury ciała poniżej 36 C,
• zwolnienie liczby oddechów jako objaw oddechowej kompensacji zasadowicy,
• zasinienie stóp,
• obrzęki.
2. Zaburzenia sercowo-naczyniowe:
• zanik mięśnia sercowego -objaw "małego serca",
• skurcze przedwczesne przedsionkowe i komorowe,
• zwolnienie akcji serca do 60 uderzeń na minutę,
• pojawienie się szmeru sercowego,
• przedłużenie przewodzenia poprzez pęczek Hisa,
• hipotensja ortostatyczna,
• zawroty głowy,
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,
• omdlenia,
• zastoinowa niewydolność serca.
3. Zaburzenia ze strony układu trawiennego:
• zaburzenia motoryki oraz opróżniania żołądka,
• uczucie nadmiernej pełności w śródbrzuszu,
• bóle brzucha,
• wzdęcia i zaparcia.
4. Zaburzenia ze strony układu rozrodczego:
• amennorrhoea lub różne inne zaburzenia cyklu menstruacyjnego,
• zmiany wielkości jajników, macicy i cech śluzówki pochwy.
5. Zmiany dermatologiczne:
• łuszczenie,
• suchość i mała elastyczność skóry określanej mianem "brudnej",
• czasem zanik zmian trądzikowych,
• pojawienie się charakterystycznego meszku na ciele,
• wypadanie włosów pod pachami i na wzgórku łonowym,
• kruchość i łamliwość włosów na głowie.
6. Zaburzenia neuropsychiatryczne:
• objawy psychoorganiczne (nawet w okresie normalizacji wagi) powiązane z uszkodzeniem struktur pnia mózgu, wyniszczeniem korowym, poszerzeniem komór mózgu.
7. Zmiany w układzie kostnym:
• osteopenia,
• osteoporoza
.
Ponadto
możliwość występowania skrycie przebiegających, nasilających wyniszczenie organizmu infekcji,
w wypadku typu żarłoczno-wydalającego anorexia nervosa na plan pierwszy mogą się wysuwać zaburzenia związane z wymiotami i nadużywaniem środków przeczyszczających.
8. Zaburzenia biochemiczne:
• wtórny do odwodnienia wzrost wskaźników nerkowych,
• podwyższony poziom karotenu,
• wzrost poziomu cholesterolu, czasem poprzedzony początkowym obniżeniem,
• obniżony poziom transferryny, komplementu i prealbuminy, o wzrost poziomu dehydrogenazy mleczanowej, fosfatazy alkalicznej, amylazy,
• obniżony poziom cynku, fosforu, magnezu, wapnia i potasu.
9. Zaburzenia hematologiczne:
• leukopenia ze względną limfocytozą,
• bezwzględna limfopenia,
• trombocytopenia
• niski współczynnik sedymentacji erytrocytów,
• niedokrwistość.
10. Zmiany hormonalne związane z zaburzeniami sekrecji:
• zahamowanie pulsacyjnej sekrecji LH-RH,
• niski poziom i brak pulsacyjnej sekrecji LH przy prawidłowym lub niskim poziomie FSH i prawidłowym poziomie protaktyny,
• wzrost poziomu hormonu wzrostu,
• niski poziom progesteronu i estradiolu u kobiet.
11. Zmiany hormonalne związane z zaburzeniami metabolizmu obwodowego:
• wzrost poziomu testosteronu u kobiet związany z zaburzeniami metabolizmu androgenów nadnerczowych,
• podwyższony poziom testosteronu związany z zaburzeniami obwodowej konwersji androgenów;
• obniżenie poziomu tyroksyny związane z zaburzeniami konwersji tyroksyny do trójjodotyroniny i zwiększoną konwersją do "revers" trójjodotyroniny,
• wzrost poziomu kortyzolu jako wynik zmniejszenia jego klirensu metabolicznego,
• spadek stężenia katecholaminy i zmiany jej metabolizmu,
• wzrost poziomu estriolu jako wynik bezpośredniej konwersji z testosteronu.
BULIMIA NERVOSA
Najczęściej bulimia pojawia się u kobiet, które stosowały wiele różnych diet w celu obniżenia wagi ciała oraz w powiązaniu z sytuacjami takimi jak kryzys w rodzinie, rozwód, śmierć bliskiej osoby, stres egzaminacyjny, ciąża, zmiana pracy. Choroba charakteryzuje się występowaniem ataków gwałtownego, nadmiernego objadania się z następowymi zachowaniami kompensacyjnymi. Często napad jest poprzedzony uczuciami niepokoju lub narastającego napięcia nerwowego. Podczas napadu chore zjadają ogromne ilości pokarmów, często wysokokalorycznych. Ich wartość kaloryczna przekracza kilkunastokrotnie zapotrzebowanie dzienne, na przykład dochodzi do 50 000 kcal. Osoby dotknięte bulimią w czasie ataku mają poczucie całkowitego braku kontroli i niemożności przerwania jedzenia. Po incydencie występuje najpierw uczucie ulgi, a później poczucie winy. Stosują wtedy zachowania kompensujące, z których najbardziej znanym jest prowokowanie wymiotów. Inne to restrykcyjna dieta pomiędzy epizodami, stosowanie leków "odchudzających", odwadniających, przeczyszczających, lewatyw, intensywny wysiłek fizyczny bądź picie alkoholu i używanie narkotyków. Występują przemiennie okresy poprawy oraz nawrotów ataków bulimii. Często bulimia przebiega subklinicznie i niepełnoobjawowo. Pacjentki mają poczucie choroby i szukają pomocy medycznej.
1. Zaburzenia biochemiczne spotykane w bulimia nervosa w zależności od stosowanych zachowań kompensacyjnych:
A) Występujące przy wymiotach:
• zasadowica metaboliczna z hiperchloremią,
• wzrost poziomu wodorowęglanów,
• wtórna hipokaliemia,
• hipowolemia z wtórnym hiperaldosteronizmem.
B) Występujące przy wymiotach, biegunkach i stosowaniu diuretyków:
• hipokaliemia,
• kwasica metaboliczna z pozornie prawidłowym poziomem potasu,
• nefropatia hipokaliemiczna z zaburzeniami zagęszczania moczu,
• alkaloza hipochloremiczna,
• hipomagnezemia.
2. Komplikacje związane z wymiotami:
• zapalne obrzęki ślinianek przyusznych,
• zapalne powiększenie trzustki ze wzrostem poziomu amylazy w surowicy,
• nadżerki w przełyku i żołądku,
• nadżerki tylnej ściany gardła,
• chrypka,
• ból w zakresie nerwu twarzowego,
• dzwonienie w uchu,
• ropne lub inne choroby dziąseł,
• erozja szkliwa z przebarwieniami i towarzyszącą próchnicą zębów.
Dodatkowo:
obrażenia na grzbietowych powierzchniach dłoni powstające w wyniku pobudzania wymiotów.
3. Komplikacje związane z nadużywaniem środków przeczyszczających i odwadniających:
• biegunka,
• duże, występujące w krótkim czasie, spadki masy ciała przebiegające z objawami odwodnienia.
4. Zaburzenia metaboliczne pojawiające się w wyniku stosowania ww. działań kompensacyjnych:
• uogólniony lub miejscowy obrzęk kończyn dolnych,
• duszność,
• zaburzenia rytmu serca,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• zmniejszony wyrzut serca,
• słabo wyczuwalne tętno,
• słabo słyszalne tony serca,
• rozdęcie brzucha,
• niedrożność porażenia jelit,
• nagłe rozszerzenie żołądka,
• neuropatie,
• objawy psychoorganiczne,
• zaburzenia świadomości,
• stałe lub nasilone pragnienie,
• zwiększona ilość produkowanego moczu,
• miopatia,
• napady drgawkowe i kurcze mięśniowe.
Dodatkowo
nie charakterystyczne zaburzenia miesiączkowania.
LECZENIE
Leczenie anoreksji psychicznej typu restrykcyjnego.
Każdy przypadek wymaga indywidualnego traktowania ze względu na objawy wyniszczenia, zaburzeń patofizjologicznych i metabolicznych oraz zmiany psychiczne.
Biologiczne metody leczenia to:
• terapia ratująca życie, przeciwdziałająca odwodnieniu, zaburzeniom elektrolitowym i wyniszczeniu,
• restytucja wagi,
• leczenie i przeciwdziałanie późnym powikłaniom.
Na początku terapii prowadzonej najczęściej w warunkach szpitalnych, w zależności od stwierdzanych zaburzeń chore otrzymują albuminy, plazmę, krew, płyny elektrolitowe. Etap drugi to przeciwdziałanie wyniszczeniu i uzyskanie przyrostu masy ciała poprzez stosowanie odpowiedniej diety, czasem też karmienie sondą lub parenteralnie, gdy pacjentka odmawia przyjmowania pokarmów. Początkowo dieta powinna być ubogotłuszczowa i ubogolaktozowa o zawartości 1200-1500 kcal dziennie i zwiększana stopniowo do3500 kcal/dobę. Optymalny przyrost wagi to 0,5-1,5 kg tygodniowo do wartości 80-95% masy należnej. Możliwe jest w tym okresie wystąpienie zaburzeń gastroenterologicznych i powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego. Farmakoterapia nie daje wyraźnych pozytywnych efektów. Ani leki pobudzające łaknienie ani jakiekolwiek leki stosowane w psychiatrii nie mają znaczącego wpływu na stan chorych. Często zapisywane są neuroleptyki i leki przeciwdepresyjne oraz leki wpływające na motorykę przewodu pokarmowego. Pacjentki, u których nie dochodzi do powrotu miesiączki mimo uzyskania prawidłowej masy ciała poddawane są krótkotrwałej, kilkumiesięcznej terapii estrogenowo- progesteronowej. Ostatnio próbuje się stosować w celach leczniczych cynk, którego niedobór stwierdza się u osób z anoreksją. W związku z wyniszczeniem i zmienionym metabolizmem chorych skutki działania leków mogą być nietypowe.
Wskazania do hospitalizacji w anoreksji psychicznej to:
• zły stan somatyczny (waga poniżej 30% wagi należnej),
• bradykardia poniżej 40 uderzeń na minutę,
• zaburzenia elektrolitowe szczególnie hipokaliemia,
• intensywne stosowanie środków odwadniających i przeczyszczających,
• ciężka depresja lub skłonności samobójcze,
• brak odpowiedzi na leczenie ambulatoryjne,
• niski wiek chorej
2. Biologiczne metody leczenia anoreksji zarloczno-wydalajacej i bulimii psychicznej
Leczenie bulimii to zapobieganie stanom zagrożenia życia i powikłaniom oraz farmakoterapia lekami depresyjnymi i środkami pomagającymi utrzymać kontrole nad ilością jedzenia. Przede wszystkim należy zapobiegać skutkom wymiotów, stosowania środków przeczyszczających i odwadniających, a także nadmiernemu rozepchaniu żołądka. Są to najczęściej powikłania ze strony przewodu pokarmowego i zaburzenia elektrolitowe. Wiele badań wskazuje na pozytywne efekty stosowania leków depresyjnych w bulimii. Zyskująca coraz większą popularność fluoksetyna redukuje objawy depresyjne. Drugim lekiem stosowanym w bulimii i anoreksji bulimicznej jest Meridia. Lek ten bardzo skutecznie hamuje nadmierny apetyt pozwalając na zachowanie kontroli nad jedzeniem. Zapobiega to rozpychaniu żołądka, likwiduje wyrzuty sumienia towarzyszące napadom jedzenia. Jest to lek dosyć drogi, pamiętać należy jednak, że bulimia i anoreksja bulimiczna należą do chorób, przy których chora osoba nie jest w stanie mimo największego wysiłku zapanować nad tym ile je. Leczenie bulimii i anoreksji bulimicznej powinno składać się z psychoterapii, odpowiednio dobranej farmakologii (leki antydepresyjne, Meridia). Chore nie powinny również jadać w samotności, a ich porcje powinny być niewielkie. Najlepszym rozwiązaniem jest stała kontrola rodziców, lub opiekunów nad tym ile chora je.
Do bezwzględnych wskazań do hospitalizacji należą:
• zaburzenia elektrolitowe,
• ciężka depresja lub stan presuicydalny,
• uzależnienie od alkoholu lub narkotyków.
Dużą uwagę należy zwrócić na myśli samobójcze, które bardzo często pojawiają się sie w anoreksji bulimicznej i bulimii.
Współcześnie model leczenia zaburzeń odżywiania się ma charakter holistyczny, czyli oprócz terapii somatycznej stosuje się działania psychoterapeutyczne. Wymaga to bardzo dobrej współpracy zespołu leczącego, w tym także pielęgniarskiego. Zarówno w anoreksji jak i w bulimii stosowany jest najczęściej program leczenia łączący różne podejścia teoretyczne i metody leczenia. Do metod tych należą:
• terapia psychodynamiczna,
• psychoterapia poznawczo-behawioralna,
• terapia rodzinna,
• psychoterapia grupowa,
• terapia skoncentrowana na ciele,
• grupy wsparcia i grupy samopomocy.
Terapia psychodynamiczna pozwala pacjentowi wyrazić i określić swoje uczucia oraz doświadczyć empatycznego, nieoceniającego zrozumienia drugiej osoby. Celem tej terapii jest oddzielenie się pacjenta od dysfunkcjonalnego systemu rodzinnego, złagodzenie poczucia winy i umożliwienie prawidłowego rozwoju psychoseksualnego. Psychoterapia poznawczo-behawioralna zajmuje ważne miejsce w leczeniu zaburzeń odżywiania się i znajduje coraz więcej zwolenników. U pacjentów wyniszczonych lub ze znacznym ubytkiem wagi stosuje się techniki klasycznego warunkowania. W wypadku poprawy stanu somatycznego i psychicznego wdrażane są inne techniki poznawczo-behawioralne. Dane katamnestyczne wskazują na niezwykle korzystne efekty bezpośrednio po zakończeniu terapii. Omawiając terapię rodzinną należy podkreślić, że stosowanie tej terapii nie znaczy, że w rodzicach upatruje się przyczyny zaistniałych problemów. Uważa się, że w kształtowaniu relacji wewnątrzrodzinnych biorą udział wszyscy członkowie rodziny. Terapia rodzin jest jedną z podstawowych i skutecznych metod leczenia zaburzeń odżywiania się, szczególnie w odniesieniu do dzieci i młodzieży. W leczeniu zaburzeń odżywiania psychoterapia grupowa stanowi ważny element leczenia i jest stosowana łącznie z innymi metodami leczenia. Wykorzystuje się psychoterapię grupową dzieci i młodzieży, zorientowaną na problematykę rodzinną oraz psychoterapię analityczną. Terapia skoncentrowana na ciele (BOT) oddziałuje na pacjentów poprzez pracę z ciałem. Jej celem jest stworzenie realistycznego obrazu ciała, ponieważ zaburzenia tego obrazu są uznawane za jedną z przyczyn zaburzeń odżywiania się. Grupy wsparcia dla rodzin z problemem anoreksji i bulimii mają za zadanie udzielanie wsparcia swoim członkom, uczenie się sposobów radzenia sobie z problemem, zwiększanie społecznej świadomości. Grupy samopomocy skupiają pacjentów z problemem anoreksji lub bulimii najczęściej w okresie poprawy po intensywnym leczeniu. Są one ważnym uzupełnieniem innych metod leczenia zaburzeń odżywiania się. W leczeniu anoreksji i bulimii ważne jest określenie, jakie metody terapeutyczne należy zastosować. W przypadku anoreksji u dzieci terapia rodzinna jest metodą podstawową. U młodzieży należy stosować terapię rodzinną i terapię indywidualną pomagającą w rozwiązywaniu problemów okresu dojrzewania, poprawieniu obrazu siebie. Leczenie dorosłych opiera się na terapii psycho-dynamicznej lub poznawczo-behawioralnej. Dla podtrzymania efektów leczenia korzystny jest udział w terapii grupowej oraz grupach samopomocy. Nie ma jednego uniwersalnego modelu leczenia zaburzeń odżywiania się, istnieje duże zróżnicowanie stosowanych metod i wciąż trwają badania nad nowym sposobem radzenia sobie z tym złożonym problemem.
PODSUMOWANIE
Anoreksja nervosa
A. Utrzymywanie masy ciała poniżej 85% wagi należnej.
. B Lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością pomimo rzeczywistej niedowagi.
C. Nieprawidłowa ocena własnej wagi i kształtu ciała.
D. Nieobecność przynajmniej 3 kolejnych cykli menstruacyjnych, lub zaburzenia miesiączkowania.
E. Stale dążenie do spadku wagi.
F. Bardzo silne reakcje na nawet znikome zmiany masy ciała: wzrost- silna złość, spadek- euforia.
Typ "ograniczający (restrykcyjny)": nie dochodzi do regularnych epizodów objadania się i zachowań "wydalających" (np. indukowanych wymiotów, przeczyszczania sie).
Typ "żarłoczno-wydalający" (anoreksja bulimiczna): dochodzi do regularnych epizodów objadania się lub zachowań "wydalających", czyli tzw. napady obżarstwa.
Bulimia nervosa
A. Powtarzające się epizody gwałtownego objadania się charakteryzujące się:
• jedzeniem w krótkim czasie ogromnych ilości jedzenia
• poczuciem braku kontroli nad jedzeniem w trakcie epizodu.
B. Stosowanie nawracających nieprawidłowych zachowań kompensacyjnych służących zapobieganiu przyrostowi wagi ciała takich jak:
• prowokowanie wymiotów
• nadużywanie środków przeczyszczających, diuretyków, lewatyw itp.
• poszczenie,
• intensywne ćwiczenia fizyczne
C. Epizody objadania się jak i zachowania kompensacyjne występują co najmniej dwa razy w tygodniu przez trzy miesiące.
D. Samoocena wyznaczona głównie przez kształt i masę ciała.
E. Zaburzenie to nie występuje w przebiegu anorexia nervosa.
Typ "przeczyszczający": w przebiegu epizodu żarłoczności dochodzi do regularnego prowokowania wymiotów lub używania środków przeczyszczających itp.
Typ "nieprzeczyszczający": w przebiegu epizodu dochodzi do stosowania takich nieprawidłowych zachowań kompensacyjnych jak poszczenie lub uprawianie intensywnych ćwiczeń fizycznych bez regularnego stosowania wymiotów itp.