antropologia kulturowa
Konfiguracjonizm-post-Boasowska orientacja w amerykańskiej antropologii kulturowej uształtował się na przełomie lat 20/30 na terenie podjętych wówczas studiów nad wzajemnym stosunkiem miedzy kulturą a osobowością jej uczestników.Początki: Edward Sapir/1924/ praca Culture,Genuine and Spurious – wysunął koncepcję genius tj „ geniuszu kultury”. Do tego nawiązuje Ruth Benedict i MaRGARET Mead. Czołową rolę odgrywa R.Benedict/ w latach 1927-1934/ formułuje koncepcję kultury jako konfiguracji wzorów kulturowych „organizowanej” przez dominujące wartości kulturowe danej grupy ludzkiej. Ujęcie to skrystalizowało się w pracy R.Benedict „ Wzory kultury” / 1934r/. Niektórzy konfiguracjonisci siegali do koncepcji psychoanalitycznych / tzw neofreudyzm antropologiczny/ m.in. badanie procesu enkulturacji w różnych wspólnotach ludzkich / tu było podejście psychoanalityczne/ . Za pomocą teorii J. Kmity można zrekonstruować koncepcje R.Benedict. Na kulturę w rozumieniu Kmity składają się przekonania dyrektywalnr i normatywne, powszechnie resptowane przez członków określonej grupy ludzkiej(ze względu na te przekonania). Odpowiednie przekonania normatywne i dyrektywalne tworzą współczynniki humanistyczne poszczególnych czynnosci (obiektów) kulturowych, wykonywanych przez członków danej wspólnoty kulturowej. R.Benedict te wspólczynniki kulturowe opisuje w swoich pracach, indianie wykonują pewne czynności np. tańce, post, odużanie się jako czynności służące do uzyskania odpowiednich-preferowanych we wspólnocie celów(wartości kulturowych).Wartości te kulturowe realizowane za posrednictwem m.in. w/w czynnosci kulturowych są środkami/posrednimi lub bezpośrednimi/ do osiągniecia wartosci nadrzędnej w hierarchi wartości kulturowej respektowanej w ramach owej wspólnoty. Kultura w ujęciu konfiguracyjnym jawi się jako sfera „rzeczywistości myślowej” w obrębie której pierwsze miejsce zajmują przekonania normatywne a dyrektywalne są na drugim planie. Zróżnicowanie przekonań kulturowych na normatywne i dyrektywalne krzyżuje się na dwie podstawowe sfery: 1/ kulturę wartości ostatecznych ( światopoglądowych) i 2/ kulturę wartości praktycznie uchwytnych. Obie wymienione sfery kultury obejmują odpowiednie przekonania normatywne wyznaczające wartości kulturowe. Przekonania należące do sfery 1 , ustalają wartości ostateczne. Przekonania normatywne wchodzące w skład światopoglądowej sfery kultury wyznaczają najwyższe pietra hierarchi (systemu) wartrości kulturowych podzielanej w określonej wspólnocie kulturowej. Przekonania normatywne należące do sfery kultury wartości praktycznie uchwytnych wyznaczają wartości niższego rzedu, funkcjonujące jako pośrednie środki (instrumentalne) do osiągniecia poszczególnych wartości ostatecznych, więc wyznaczają niższe pietra odnosnej hierarchi wartosci kulturowych. Fakt że sferę przekonań tworzących kulturę konstytuują przekonania regulujące realizację wartości dominujących, sprawia że sfera ta ujmowana jest jako określona całość, a nie jako układ nie powiązanych ze sobą, lużnych zespołów przekonań. Koncepcja badań antropologicznych wg R. Benedict: 1/ obszarem konfiguracjonistycznej penetracji badawczej jest głównie sfera kultury symbolicznej, 2/ penetracja ta obejmuje światopoglądową sferę kultury i sąsiadujące z nią dziedziny kultury symbolicznej, 3/ poza nią pozostaje sfera kultury techniczno-użytkowej, 4/ sfera kultury jest ujmowana jako zintegrowany system/zespół przekonań w których przekonania normatywne zajmują pierwsze miejsce.