Mikroekonomia ściąga

Mikroekonomia – teoria nauki ekonomi, która zajmuje się przede wszystkim zadaniem poszczególnych rynków funkcjonujących w ramach danej gospodarki. Zajmuje się więc m. in. takimi zagadnieniami jak:
-co określa cenę poszczególnego dobra,
-co decyduje o wielkości płac, zysków,
-co decyduje o wielkości produkcji danej firmy,
-jak poszczególne narzędzia ingerencji państwa w sprawy gospodarcze wpływają na poziom produkcji na poszczególnych rynkach.
Rynek – pod pojęciem rynku rozumie się ogół warunków ekonomicznych, w których dochodzi do zawierania transakcji wymiennych między sprzedawcami oferującymi towary i usługi, a nabywcami reprezentującymi potrzeby oparte określonymi funduszami nabywczymi.
Rodzaje rynków – warunek istnienia rynku
Obok rynków tradycyjnych istnieją również takie, które nie maja swojej siedziby, na które nie ma bezpośrednich kontraktów między sprzedawcami a nabywcami. Transakcje wymienne na takich rynkach zawierane są korespondencyjnie, telefonicznie, faksowo lub e-mail.
Rynek można rozpatrywać z punktu widzenia różnych jego cech.
Biorąc pod uwagę zasięg geograficzny można wyróżniać rynek:
- lokalny
- regionalny
- krajowy
- zagraniczny
- międzynarodowy światowy
Wg kryterium przedmiotu wymiany wyodrębnia się rynek:
- dóbr
- usług
- inwestycyjny
- kapitałowy
- pracy.
Rozpatrując rynek w ujęciu branżowym można wyszczególnić rynki poszczególnych towarów:
- mięsa
- zboża
- węgla
- maszyn
- urządzeń
- ropy naftowej.
Często łączy się wymienione kryteria mówiąc o poszczególnych rynkach towarów i określając zasięg geograficznej wymiany, np. lokalny, światowy rynek złota, albo ropy naftowej.
W zależności od zakresu kontroli wyróżnia się rynek:
- wolny
- regulowany.
Rynek wolny to taki, na który władze gospodarcze nie sprawują bezpośredniej kontroli. Sprzedawcy i nabywcy mają swobodę w określaniu ilości sprzedawanych i nabywanych dóbr oraz stosowania cen po jakich dokonują wymiany.
Rynek regulowany to taki nad którym władze gospodarcze sprawują bezpośrednią kontrolę. Czynią to przez udzielanie uczestnikom wymiany różnych licencji, paszportów oraz ustalenia cen min. i max., a także ustalenie czy też określenie min. lub max. form wymiany.
Warunkiem istnienia rynku jest wymiana. Jest to warunek konieczny, ma on najczęściej formę towarowo – pieniężną. W niewielkim zakresie może występować wymiana naturalna: towar za towar lub usługę, albo wzajemna wymiana. Aby transakcje wymienne mogły się dokonywać muszą istnieć dostawcy i nabywcy towarów i usług będących podmiotami rynku.
Rodzaje bezrobocia.
Bezrobocie frykcyjne – nazywane również przejściowym występuje w gospodarce bez względu na panujące warunki rozwoju, objęte nim są osoby które chwilowo pozostają bez pracy ze względu na zmianę zatrudnienia.
Bezrobocie strukturalne – występuje w sytuacji braku dostatecznych ilości kapitału do stworzenia miejsc pracy. Ten rodzaj bezrobocia może być również skutkiem nie stwarzania popytu na oferowane przez kapitał ludzki rodzaje kwalifikacji.
Bezrobocie koniunkturalne – nazywane również cyklicznym zależne jest od aktualnych warunków produkcyjnych, handlowych, kredytowych oraz innych, w których działają podmioty gospodarcze i które wpływają na osiągane przez nie efekty ekonomiczne.
Bezrobocie ukryte – dotyczące ludzi, którzy zatrudnieni są ponad potrzeby faktycznej pracy.

Mechanizm rynkowy – konkurencja.
Podstawowymi elementami rynku są:
- popyt
- podaż
- cena.
A zachodzące między nimi zależności przyczynowo – skutkowe nazywa się mechanizmem rynkowym lub też popytowo – podażowo – cenowym. Istotą tego mechanizmu jest to, że zalezności popytowo – podażowe powstają za pośrednictwem cen między równo prawnymi podmiotami gospodarczymi dążącymi do osiągnięcia korzyści ekonomicznych poprzez dokonywanie dobrowolnych transakcji kupna i sprzedaży towarów i usług. Ważnym elementem rynku jest konkurencja. Jest to proces za pomocą którego uczestnicy rynku dążą do realizacji swoich interesów próbują przedstawić oferty korzystniejsze od innych pod względem ceny, jakości lub tez innych cech wpływających na decyzję zwarcia transakcji. Konkurencja występuje między nabywcami o ograniczoną ilość dóbr znajdujących się na rynku, a sprzedawcy konkurują z innymi sprzedawcami w pozyskanie konsumentów.
Konkurencja odbywa się w formie cenowej i poza cenowej. Może dotyczyć to cen, jakości, wagi, objętości, barwy, trwałości, zapachu itp.

Infrastruktura rynkowa
Do dokonywania transakcji wymiennych niezbędna jest infrastruktura rynkowa. Są to specjalne miejsca wyznaczone i przystosowane do prowadzenia różnych transakcji rynkowych. Są one wyposażone w odpowiednie urządzenia i obsługiwane przez wyspecjalizowane zespoły ludzi.

Czynniki wpływające na rozmiary popytu.
Popyt – jest to ilość dobra jaką nabywcy gotowi są kupić w określonym czasie przy danym poziomie cen. Wyróżnia się popyt na dane dobro, oznaczający całkowity popyt efektywny na to dobro. Oraz popyt globalny tj. efektywny popyt na wszystkie dobra w danym kraju i w danym okresie. Na rynku występuje popyt efektywny.
Wielkość popytu na określone dobro zależy od następujących czynników:
- poziom ceny danego dobra
- poziom realnych dochodów ludności
- preferencji i gustów konsumentów
- cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych
- liczby i struktury ludności
- oczekiwań na zmiany cen i dochodów
Ponadto na wielkość popytu mogą wpływać czynniki społeczne takie jak:
- wykształcenie
- płeć
- wiek
- i inne przypadkowe

prawo popytu krzywa popytu.
Wzrost ceny określonego dobra, przy niezmienności innych czynników powoduje spadek wielkości popytu na to dobro i na odwrót. Obniżka ceny → wzrost wielkości popytu.

Podaż rynkowa i czynniki wpływające na rozmiary podaży.
Podaż – jest to ilość dobra zaoferowana do sprzedaży w określonym czasie przy danym poziomie ceny. Jest to podaż jednostkowa odnosząca się do konkretnego dobra lub usługi. Ponadto wyróżnia się podaż globalną tj. ilość wszystkich dóbr i usług oferowanych do sprzedaży w danym kraju w określonym czasie i przy danym poziomie cen. Wielkość podaży zależy przede wszystkim od wielkości produkcji, która z kolei jest określana przez następujące czynniki:
- poziom ceny danego dobra
- ceny czynników produkcji
- stosowane technologie
- ceny działalności przedsiębiorstwa
- ceny innych dóbr
- oczekiwania dotyczące zmian cen.

Cena a podaż
Cena danego dobra jest jednym z najważniejszych czynników określających wielkość popytu i podaży.
Wzrost ceny przy zmienności innych czynników zachęca producentów do zwiększenia ilości dostarczanego dobra, gdyż w ten sposób wzrosną ich zyski.
Natomiast obniżka ceny powoduje spadek opłacalności produkcji i zmniejszenia wielkości podaży. Ceny czynników produkcji określają poziom kosztów, a te z kolei przy danej cenie dobra wpływają na wielkość osiąganych zysków. Wyższe ceny czynników produkcji powodują wzrost kosztów wytwarzania i obniżania zysków, co zmniejsza ilość dobra dostarczanego na rynek.
Zależność podaży od ceny możemy przedstawić w postaci następującej funkcji:

Prawo podaży a krzywa podaży.
Wielkość podaży danego dobra zmienia się w tym samym kierunku co jego cena. Wyższej cenie dobra odpowiada większa jego ilość dostarczana na rynek, natomiast mniejsza cena ogranicza wielkość podaży. Jest to prawo podaży.

Wzrost ceny określonego dobra powoduje poprawę opłacalności jego produkcji i wytwarzania większej ilości tego dobra. W efekcie zwiększa się podaż. Natomiast obniżka ceny przy nie zmienionych kosztach wytwarzania zmniejsza opłacalność powodując spadek wielkości produkcji i podaży.
Graficzną interpretacją prawa podaży jest krzywa podaży, przedstawiająca zależność między ceną a podażą. Krzywa podaży powstaje przez zestawienia wielkości podaży z różnymi poziomami ceny w danym okresie.

Równowaga rynku i cena równowagi rynkowej.
Przedstawienie na wspólnym układzie współrzędnych krzywej popytu na dane dobro z krzywą jego podaży umożliwiają ustalenie ilości sprzedawanych i nabywanych na rynku oraz określenie ceny równowagi rynkowej.
Punkt przecięcia się krzywej popytu i podaży E wyznacza cenę Pe przy której popyt równa się podaży. Jest to cena równowagi rynkowej, która oczyszcza rynek z jakiejkolwiek nadwyżki popytu bądź podaży. Przy tej ilości dobra dostarczana przez producentów równa się ilości dobra nabywanej przez konsumentów. Cena ta jest stabilna do momentu gdy zmieniają się warunki po stronie popytu lub podaży, co spowoduje przesunięcie się krzywych.

Ceny administracyjne.
Obok cen wielorynkowych, kształtowanych przez relacje popytu i podaży w gospodarce rynkowej, funkcjonują też ceny administracyjne w różnych formach. Jedną z jej form są ceny kartelowe ustalone przez firmę mającą wyłączność produkcji i sprzedaży danego towaru lub przez kilku producentów tych samych wyrobów.
Ceny kartelowe ustalane są bezpośrednio jako ceny katalogowe lub pośrednio przez określenie jednolitych zasad kalkulacji. Należą do nich również ceny ustalone na zasadzie przywództwa cenowego przez firmy dominujące na rynku.

Akcja jako papier wartościowy.
Akcja jest to papier wartościowy o określonej wartości nominalnej, świadczący o udziale jego właściciela w kapitale i dochodach spółki akcyjnej. istnieją różne rodzaje akcji:
- zwykłe
- uprzywilejowane
- imienne
- na okaziciela.
Uprzywilejowane akcje mogą wyrazić się w przyznawaniu prawa do zwiększonej dywidendy lub uprzywilejowanego głosu w walnym zgromadzeniu.
Imienne wydawane przed pewna wpłatą. Do zdobycia tej akcji potrzebne jest pismo zbywającego. A statut spółki może przewidywać ograniczenie zbywalności akcji imiennych.

Ceny urzędowe na rynku.
Jedną z form cen administracyjnych są ceny urzędowe ustalone przez organy państwowe lub publiczne. Zakres towarów i usług objętych tymi cenami w poszczególnych krajach jest różny.
Zwykle tymi cenami są ważniejsze produkty i usługi (paliwa, elektryczność, łączność, artykuły rolne, komunikacja, usługi komunalne). Ingerencja państwa w dziedzinie ustalania cen polega na wprowadzeniu państwowych kontroli cen. Składają się na nie regulacje prawne, które mogą polegać na administracyjnym ustaleniu cen min. i max.

Obligacja na rynku.
Obligacja jest formą pożyczki, którą zaciąga emitent (rząd, władze lokalne). Obligacja daje jej właścicielowi prawo otrzymywania stałego z góry określonego dochodu. Oraz zwrot pożyczonej sumy w umówionym terminie. Obligacja jako papier wartościowy może być przedmiotem obrotu na giełdzie. Obligacje zapadające (data wykupu) w terminie krótszym niż 5 lat określane są jako krótkoterminowe, a te których okres wynosi od 6-15 lat nazywamy średnioterminowymi. Powyżej 15 lat długoterminowymi.