Notatki z wykładów.

Notatki z zarządzania finansami

Przedsiębiorczość – polega na przygotowaniu, podejmowaniu i realizacji decyzji finansowych dotyczących efektywnego pozyskiwania, gromadzenia i wykorzystywania zasobów pieniężnych dla maksymalizacji wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Głównym celem i funkcją zarządzania finansami jest zwiększenie wartości rynkowej przedsiębiorstwa.
Decyzje finansowe dotyczą:
- wielkości i sposobu finansowania majątku,
- tworzenia i podziału zysku,
- wielkości i kierunku inwestowania.
Finanse przedsiębiorstw – to zjawiska i procesy pieniężne zachodzące w przedsiębiorstwie. Finansowanie przedsiębiorstw – to gromadzenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych będących w dyspozycji przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa.
System finansowy przedsiębiorstw – obejmuje wszystkie formy działania w zakresie zjawisk pieniężnych. Chodzi o przygotowanie i realizację różnego rodzaju operacji pieniężnych i analizę przebiegu tych operacji oraz prognozowanie i planowanie.
System finansowy – zawiera zbiór zasad oraz form organizacyjnych, regulujących mechanizmy finansowe zabezpieczające sprawność przepływów pieniężnych.
Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa - polega na przygotowaniu, podejmowaniu i realizacji decyzji finansowych dotyczących efektywnego pozyskiwania, gromadzenia i wykorzystywania zasobów pieniężnych dla maksymalizacji wartości rynkowej przedsiębiorstwa
Kapitał przedsiębiorstwa – są to nagromadzone dobra rzeczowe i zasoby pieniężne służą do finansowania działalności gospodarczej. Kapitał przedsiębiorstwa jest to wartość, która ma zdolność do tworzenia nowych wartości, ma zdolność do wzrostu
Zjawiska tworzenia wartości produktu wartość przenoszona – cały proces, w którym wartość zostaje przeniesiona na nowy produkt
2 rodzaje finansowania przedsiębiorstwa:
1) finansowanie długookresowe – obejmuje środki, którymi przedsiębiorstwo dysponuje dłużej niż 1 rok. Opiera się na kapitale stałym
kapitał stały = kapitał własny + zobowiązania długoterminowe
2) finansowanie krótkookresowe - obejmuje środki, którymi przedsiębiorstwo dysponuje krócej niż 1 rok. Są to środki własne z wpływów przedsiębiorstwa, zobowiązania krótkoterminowe
„Złota reguła finansowania” - relacja pomiędzy wielkością kapitału stałego i wielkością majątku trwałego jest większa od 1. Oznacza to, że majątek trwały jest w pełni finansowany kapitałem długoterminowym, nadwyżka tego kapitału pozostaje na finansowanie części majątku obrotowego
Ks (kapitał stały)
WpMtKs = -----------------------------------
(Wskaźnik pokrycia Mt (majątek trwały)
Majątku trw. Kap. stałym)
„Złota reguła bankowa (bilansowa)” - wyraża ją wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym
Kw (kapitał własny)
WpMtKw = -----------------------------------
(Wskaźnik pokrycia Mw (majątek trwały)
Majątku trw. Kap. własnym)

Jeżeli co najmniej połowa majątku trwałego jest sfinansowana kapitałem własnym to wtedy finanse przedsiębiorstw są bardzo stabilne i nie powinno być wtedy przeszkód uzyskania kredytu. Nadwyżka wartości kapitału stałego nad wartością majątku trwałego służy do finansowania części środków obrotowych i jest określana jako kapitał obrotowy netto lub tzw. kapitał pracujący.
Rodzaje i źródła finansowania
1) Źródła finansowania własne:
· wewnętrzne – środki wytworzone w przedsiębiorstwie, źródłem ich jest nadwyżka finansowa
nadwyżka finansowa= zysk netto+ fundusz amortyzacyjny
· zewnętrzne – np. kapitał założycielski (kapitał początkowy wnoszony przez właściciela lub współwłaścicieli w momencie powoływania przedsiębiorstwa do życia), środki pozyskiwania emisji akcji
2) Źródła finansowania obce: – wszystkie te źródła, fundusze, które stanowią zobowiązanie, które trzeba płacić i przebywają one w przedsiębiorstwie przez pewien okres:
· kredyty bankowe – nie każde przedsiębiorstwo może uzyskać kredyt, musi mieć ono tzw. zdolność kredytową gdyż bank żąda zabezpieczenia
- kredyty kupieckie
- weksel - kredytobiorca odpowiada całym swoim majątkiem, zabezpieczeniem jest poręczenie, weksel
· obligacje
· leasing – finansowanie w formie rzeczowej; to forma najmu lub dzierżawa ruchomych środków trwałych lub nieruchomych. Po podpisaniu ze spółką leasingową umowy i wpłacie opłaty leasingowej otrzymuje maszynę nie płacąc za nią
Wyróżniamy leasing pośredni, operacyjny, finansowy, netto, brutto.
- leasing finansowy – długookresowy
- leasing operacyjny
· factoring – służy do krótkookresowego finansowania. Występują tu 3 strony:
1. faktorant – sprzedający
2. faktor – świadczący usługi, pośrednik
3. dłużnik - wierzyciel
Factoring - polega na tym, że pomiędzy sprzedającym a kupującym pojawia się faktor, który wypłaca należność za sprzedane usługi a potem inkasuje je od dłużnika. Faktorant płaci za wcześniejsze otrzymanie zapłaty faktorowi. Faktoring zwiększa płynność finansową faktoranta. Factoring dzielimy na:
- Faktoring pełny – faktor bierze na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika
- Faktoring niepełny – ryzyko obciąża faktoranta
· frenchising – odstępowanie opatentowanej technologii produkcji lub świadczenia usług; – forma współdziałania przedsiębiorstwa i pełne źródło jego finansowania. Polega na tym, że duże firmy znane na rynku nawiązują współpracę z całą siecią drobnych przedsiębiorstw, które to sprzedają towary dużej spółki w swoich punktach używając znaku firmowego dużej firmy.
· ventura capital – opiera się na podpisaniu umowy. Występują tu 2 strony
1. Kapitałobiorca – podmiot gospodarczy przeds., osoba która ma jakieś nowe rozwiązania a nie ma środków na ich finansowanie
2. spółka – podmiot gospodarczy, fundusze, które dysponują kapitałem i są skłonne do sfinansowania nowych rozwiązań czyli tzw. ryzykownych przedsięwzięć lub kapitał wysokiego ryzyka
W przedsiębiorstwie mogą wystąpić 3 modele finansowania
- wyłącznie własne źródła
- wyłącznie obce fundusze
- własne fundusze uzupełniane środkami obcymi
Przedsiębiorstwo musi sfinansować:
- bieżące wydatki
- inwestycje
KOSZTY KAPITAŁOWE PRZEDSIĘBIORSTWA
Przedsiębiorstwo musi wiedzieć jak obliczyć koszt. Każde ze źródeł ma swój indywidualny koszt. Na końcową wartość towaru wpływają różne czynniki.
3 czynniki wpływające na końcową wartość towaru:
1) kosztowa – wynika ze średnich kosztów, które musimy ponieść żeby wytworzyć daną jednostkę towaru,
2) użytkowa ,
3) wymienna – określa ile na jednostkę pieniężną możemy nabyć innych towarów. Pieniądz ma wartość wymienną . Wartość pieniądza spada wraz z inflacją
- Deprecjacja – spadek siły nabywczej złotego,
- Aprecjacja – wzrost wartości złotego,
- Deflacja – spadek cen .
Stopy procentowe
· nominalna – ta którą rzeczywiście płacimy
· realna
Stopa inflacji – wskaźnik wzrostu cen:
stosunek średnich cen na koniec roku bieżącego
stosunek średnich cen na koniec roku poprzedniego
Efektywna stopa % - oprócz inflacji określa ile rzeczywiście płacimy za kredyt
Średni koszt w przedsiębiorstwie – aby go obliczyć należy najpierw obliczyć
Wzór ręcznie
Koszt kapitału własnego w przedsiębiorstwie obliczamy jako średnią ważoną indywidualnych kosztów kapitału. To jakiej użyjemy średniej zależy od rozkładu badanego zjawiska.
Wszystkie średnie leżą w jednym punkcie.
Średnie pozycyjne – stosujemy gdy rozkład jest skrajnie asymetryczny
Przy obliczaniu średniego kosztu kapitału stosujemy średnią ważoną
WSKAŹNIKOWA OCENA STANU FINANSOWEGO PRZEDSIĘBIORSTWA
Zjawiska finansowe w przedsiębiorstwie:
1) Płynność finansowa – zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. W długim okresie czasu: zysk i rentowność; w krótkim okresie czasu: ..............................
Bieżące zobowiązania – zobowiązania krótkoterminowe, pasywa bieżące
Ocena płynności finansowej – przekształcanie składników majątkowych przedsiębiorstwa, przekształcanie środków produkcji w środki pieniężne. Majątek obrotowy jest płynny, źródłem środków płynnych przedsiębiorstwa jest jego majątek obrotowy
Majątek obrotowy = środki pomocnicze + należności + zapasy
2) Obrotowość kapitału
3) Zadłużenie przedsiębiorstwa – nazwa pochodzi od wspomagania kapitałów własnych kapitałem obcym, są to wskaźniki wspomagania
4) Rentowność (zyskowność) – mierzymy ją zyskiem
5) Spółka na rynku kapitałowym – w spółkach akcyjnych występuje ocena pozycji spółki na rynku kapitałowym

Mo (środki pieniężne + należności + zapasy)
W b. Pł. f = ------------------------------------------------------ = 2 do 2,5
ZK

Środki pieniężne + należności
W p. pł. f = ------------------------------------- = 1,0-1,5
ZK

Środki pieniężne
W. w. st. p = ---------------------
ZK



Oprócz miary wskaźnikowej występuje analiza przepływów pieniężnych tzw. cash flow. Polega ona na tym, że w krótkich okresach czasu analizujemy jak się kształtuje saldo wpływów i wydatków pieniężnych. Metoda analizy przepływów pieniężnych od metody wskaźnikowej różni się tym, że jest bardziej dokładna.
Wpływy pieniężne - Wydatki pieniężne Saldo +/-
Na podstawie tej analizy możemy ustalić ile, w jakim czasie i z jakich źródeł wpływają pieniądze. W wyniku takiej analizy możemy odpowiedzieć dlaczego płynność finansowa była wysoka lub niska
Obrotowość kapitału – szybkość obrotu kapitału wpływa na płynność finansową i rentowność przedsiębiorstwa. Obrotowość kapitału jest głównym czynnikiem wiążącym płynność i rentowność.
Ocena obrotowości kapitału – wykorzystuje się tu wskaźniki oceniające szybkość obrotowości kapitału i jest kilka. Kapitał żeby przynosił dochody musi być ciągle w obrocie gospodarczym. Kapitał zamrożony (wyłączony z obrotu) nie daje dochodu.
Cykl obrotowy (operacyjny) kapitału – jest to okres, który mija od nakładu pieniężnego na zakup środków produkcji do przychodu pieniężnego za sprzedane produkty i usługi
I Faza zaopatrzenia – występuje tu wydatkowanie środków pieniężnych na środki produkcji. Od tego momentu nasz kapitał zostaje wprowadzony do obrotu P1
II Faza produkcji – przekształcenie środków produkcji w finalne produkty
III Faza zbytu (sprzedaży) – przychody pieniężne, pieniądz odzyskany, końcowy P2

Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność rentowną to wtedy pieniądz końcowy P2 jest większy od pieniądza początkowego P1
P2 > P1
P2 = P1 + przyrost dochodu ∆P
Cykl obrotowy = (cykl zapasu + cykl należności) – cykl zobowiązań
cykl zapasu + cykl należności = cykl obrotowy (operacyjny) brutto – wydłuża cykl operacyjny kapitału. Okres, w którym kapitał został wyprowadzony poza przedsiębiorstwo i dysponuje nim nasz dłużnik. Każdy przedsiębiorca będzie się starał skrócić ten cykl i odebrać pieniądze.
Cykl zobowiązań tzw. cykl obrotowy (operacyjny) netto - okres spłaty, regulowania zobowiązań, okres w dniach od momentu zakupu do momentu zapłaty przez nas za zakupione towary i usługi. Przedsiębiorca jest zainteresowany żeby ten cykl wydłużać.
Długości tych cykli mają bardzo istotny wpływ na charakterystykę przy ocenie obrotowości. Długość jest związana z rodzajem prowadzonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca ma wpływ na długość ale niezbyt duży.
Cykl obrotowy – zwiększa płynność kapitału (zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań). Im większy obrót tym mniejsze ryzyko.
ANALIZA I OCENA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Płynność finansowa, bieżące zobowiązania – patrz wykład IV
2 najważniejsze zjawiska finansowe:
· płynność finansowa
· rentowność (zyskowność)
Przedsiębiorstwo rentowne może nie mieć płynności. Do pomiaru płynności służą wskaźniki. Wskaźniki pozwalają określić płynność w ujęciu statystycznym.
ANALIZA I OCENA ZADŁUŻENIA W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Analiza i ocena zadłużenia w przeds. jest ważna dla samego przedsiębiorcy, gdyż musi on mieć wyniki do podejmowania decyzji. Pomaga ona w odpowiedzi na pyt.:
- Do jakich granic przedsiębiorca może się zadłużać?
Zadłużenie rozpatrujemy z punktu widzenia wierzycieli (kredytodawców) a nie przedsiębiorcy
- Czy przedsiębiorcy opłaca się korzystać z kapitałów obcych w finansowaniu przedsiębiorstwa?
Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy porównać koszt kapitału (%) ze stopą zysku majątku przedsiębiorstwa (%). Jeśli koszt kapitału obcego jest niższy oznacza to, że opłaca się korzystać i powiększać zadłużenie do momentu wyrównania się tych dwóch wskaźników.
Efekt dźwigni finansowej przedsiębiorstwa – polega na tym, że przedsiębiorstwo poprzez zwiększenie kapitałów obcych w finansowaniu swojego przedsiębiorstwa zwiększa zyskowność kapitału własnego. Ma to miejsce wtedy gdy zachowany jest warunek, że koszt kapitału < stopy zysku w przedsiębiorstwie.
Zdolność do obsługi zadłużenia określają wskaźniki. Większość tych wskaźników wyraża:
Zysk netto + amortyzacja
--------------------------------
zadłużenie
Nie zawsze wysokie zadłużenie przedsiębiorstwa jest zjawiskiem negatywnym. Czasami nie wykorzystywanie kapitałów obcych stanowi utratę zysku. Najważniejsza jest rentowność kapitałów . Wskaźniki służą do odpowiedzi na pytania:
- Jakie jest zadłużenie?
- Jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do spłaty długu?
Zobowiązania 1000
Ogólny wskaźnik = ----------------------- = -------- = 0,5 x 100 = 50%
zadłużenia Majątek przeds. 2000

Ogólny wskaźnik nadwyżka finansowa/ zysk netto + amortyzacja
Zdolności obsługi = ----------------------------------------------------------------
Zadłużenia zobowiązania

Wskaźnik zobowiązania długoterminowe
Struktury = ------------------------------------------------- = 20%
Zadłużenia zobowiązania ogółem
ANALIZA I OCENA RENTOWNOŚCI (ZYSKOWNOŚCI)
Zysk operacyjny = przychód operacyjny - Koszty operacyjne
(z działalności podstawowej) (koszty produkcji)
Zysk brutto = przychody ogółem - Koszty ogółem
(przed opodatkowaniem) (z działalności podst. i pomocniczej)

Zysk netto = zysk brutto - podatek dochodowy


Suma zysku w przeds. = zysk jednostkowy x liczba sprzedanych jednostek