Analiza wiersza Tadeusza Różewicza pt. "Ocalony"

W wierszu Tadeusza Różewicza pt. "Ocalony" podmiot liryczny ujawnia się wprost za pomocą czasowników w pierwszej osobie: "ocalałem", "widziałem", "szukam" oraz zaimków osobowych, "mam", " (przywróci) mi". Utwór należy więc do liryki bezpośredniej. Podmiot liryczny jest mężczyzną, który ma 24 lata. Możemy go utożsamić z autorem wiersza - Różewiczem, ponieważ, gdy skończyła się wojna był on w tym samym wieku co "ja" liryczne. Z tego też wnioskuję, że utwór został napisany w 1945 roku, lub kilka lat później.
Kompozycja wiersza jest zamknięta. Utwór zaczyna się i kończy tymi samymi słowami, można więc powiedzieć. że w wierszu występuje pewna symetria. Utwór jest nieregularny, jest to wiersz wolny. Liczba sylab w wersach jest różna, waha się od 3 do 12. Nie ma rymów, jest niewiele znaków interpunkcyjnych (kropki i dwukropki). Wiersz Różewicza podzielony jest na 7 strof.
Podmiot liryczny był świadkiem II wojny światowej. Na kilka lat przed napisaniem wiersza widział okrucieństwo wojny. Autor pisze, że obserwował "furgony porąbanych ludzi". W jednym człowieku dostrzegał dobro i zło - "widziałem: człowieka który był jeden występny i cnotliwy". "Ja" liryczne mówi nam także o tym, jak ludzie byli wtedy traktowani - "człowieka tak się traktuje jak zwierzę". Człowiek to zwierzę, gdyż zabija się go tak samo i w ten sam sposób przewozi ciało.
Z wiersza dowiadujemy się, że podczas II wojny światowej na świecie panował wielki chaos. Jednocześnie można było w nim dostrzec dobro i zło. Nie było zasad. Różewicz ujął ten chaos za pomocą licznych oksymoronów, np.: "cnota i występek", "prawda i kłamstwo", "miłość i nienawiść".
Słowo "ocalony" w wierszu przyjmuje niecodzienne znaczenie. Wiadomo, że chodzi o przeżycie wojny. Różewiczowi udało się dotrwać do końca. Nie odczuwa jednak z tego powodu radości. Jego ciało przetrwało, lecz psychika uległa poważnemu zaburzeniu. Człowiek, który ocalał jest zdezorientowany. Nie wie jak dalej poprowadzić swoje życie. Załamał się jego system wartości. Pragnie, aby na ziemię ponownie przyszedł Jezus, żeby wskazał mu dobrą drogę, żeby nauczył go jak żyć, a także żeby zaprowadził na ziemi spokój - "niech oddzieli światło od ciemności".