Wpływ warunków społeczno-gospodarczych i przyrostu naturalnego na strukturę wieku i płci ludności świata.
1.Średni przyrost naturalny dla świata kształtuje się na wysokim poziomie 16%o i jest wyjątkowo silnie zróżnicowany w różnych regionach świata. Ustaliliśmy, że główną przyczyną różnicującą tępo rozwoju demograficznego, stymulującą wielkość przyrostu naturalnego jest poziom rozwoju cywilizacji i związanych z nim warunków życia.
2.W krajach rozwijających się, które rozpoczęły „marsz” ku nowoczesnej cywilizacji przyrost nat. Kształtuje się na najwyższym poziomie Są to kraje znajdujące się w IIfazie rozwoju demograficznego lub wkraczające w fazę III. Przyczyną niezwykłej dynamiki rozwojowej jest zachowanie roli kobiety jako matki rodzicielki przy względnym opanowaniu śmiertelności niemowląt i epidemi. W niektórych krajach afrykańskich jak Kenia, Rwanda, Zimbabwe przyrosty rocznie sięgają 50%o.Kształtuje to nową strukturę społeczną, którą najlepiej oddaje piramida wieku przypominająca trójkąt. Ok. 50% populacji stanowią dzieci i młodzież do lat 20, ok.40-45% grupy ludności w wieku produkcyjnym, a ok.5-10% ludzie w wieku poprodukcyjnym (stosunkowo krótki czas życia, są to ludzie, którzy wywodzą się z okresu stosunkowo niskiego przyrostu sprzed kilkudziesięciu lat).To warunki społ.-gosp., że ludzie w Afryce żyją średnio ok.50 lat. W strukturze ludności zauważamy też przewagę mężczyzn nad kobietami, wynika to z roli kobiety w tych społeczeństwach, wyniszczanie przez wielorództwo i ciężką pracę.
3.W krajach wysoko rozwiniętych znajdujących się w IVfazie rozwoju demograficznego występują niskie przyrosty nat. Lub nawet ujemne (Niemcy, Dania, Włochy).Tam ukształtował się model wygodnego życia, kobiety szukającej wysokiej pozycji społecznej i małodzietnej rodziny. W ostatniej dekadzie w ujemne przyrosty popadły kraje postkomunistyczne oprócz muzułmańskich. I tu też zaczął się regres. W pierwszym przypadku społeczeństwa są stare, w drugim zaczynają się starzeć. Piramida wieku zaczyna przypominać prostokąt. W niej zaledwie:20%-owa populacja dzieci i młodzieży, 50%-owa grupa ludzi w wieku produkcyjnym i 30%-owy udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Przeciętny czas trwania życia to 75-80 lat wyższy u kobiet, co powoduje przewagę kobiet w społeczeństwie. Mężczyźni podejmujący w nowoczesnych społeczeństwach poważniejsze obowiązki i podatni na nałogi, żyją krócej.
Fazy rozwoju demograficznego:
I Bardzo wysoki poziom urodzeń i zgonów. Przyrost nat. jest w związku z tym niewielki (przeciętna długość życia nie przekracza 45lat):Afganistan, Gwinea, Malawi, Etiopia.
II Liczba urodzeń pozostaje nadal duża, a ilość zgonów bardzo szybko zmniejsza się-wzrasta przyrost nat. (Przeciętna dł.życia wydłuża się nawet do 60lat):Kenia, Nigeria, Sudan.
III Zdecydowanie zmniejsza się liczba urodzeń, natomiast liczba zgonów zmniejsza się powoli-poziom przyrostu nat. obniża się (Egipt, Maroko, Indonezja, Meksyk).
IV Nadal tępo spadku urodzeń jest większe niż tępo spadku zgonów-zmniejszenie się przyrostu nat.Wśród niektórych społeczeństw poziom urodzeń zbliża się do poziomu umieralności, a nawet liczba urodzeń może być mniejsza od liczby zgonów ;przyrost nat. jest wtedy ujemny, następuje zmniejszenie liczby ludności, czyli tzw. Regres demograficzny. Jest on wyróżniany ostatnio jako V faza rozwoju demograficznego lub podtyp fazy IV(dobrze rozwinięte kraje Europy i nieliczne kraje Ameryki i Azji).