Globalizacja a światowa przewaga konkurencyjna

.ROZUMIENIE GLOBALIZACJI, DEFINICJE, STRATEGIA GLOBALNA
Globalizacja jest stosunkowo młodym terminem. Termin ten ściśle związany jest z Unią Europejską. Spowodowane jest ujednolicaniem gospodarek unijnych i łączeniem się tamtejszych firm w koncerny, korporacje. Globalizacja gospodarki jest to tworzenie gospodarki światowej, w której istnieje możliwość swobodnego przepływu dóbr (kapitału), usług oraz czynników wytwórczych. Ujednolicanie gospodarki ogólnoświatowej jest bardzo ważne. Spowodowane jest to jej wzajemnymi powiązaniami i zależnościami. Zaistniałe problemy łatwiej jest rozwiązać wspólnymi siłami, dlatego ujednolicanie gospodarki jest potrzebne, zwiększa jednak podatność krajowych rynków na stagnacje gospodarki innych krajów świata. Podstawowymi czynnikami globalizacji są: światowy system walutowy, rozwój struktur integracji gospodarczej, rozrost międzynarodowych korporacji, międzynarodowych firm, tworzenie i umacnianie organizacji współtworzących ład gospodarczy w skali światowej.Globalizacja gospodarki może z jednej strony dawać szanse związane z większą otwartością gospodarek, wyrównywaniem różnic rozwojowych w krajach mniej zamożnych, zacofanych, poczuciem wspólnoty interesów na całym świecie. Jednak z drugiej strony czyni narodowe gospodarki wrażliwymi na każde załamanie na rynkach światowych, jak krach finansowy, recesja, kryzysy strukturalne, wzrost bezrobocia.
Obszary globalizacji dotyczą: finansów i własności kapitału, różnego rodzaju rynków, technologii oraz badań naukowych, stylów życia i modeli konsumpcji (kultury), procesu postrzegania i świadomości społecznej oraz regulacji prawnych i stylów sprawowania władzy państwowej.
Globalizacja to słowo-klucz próbujące opisać wieloaspektowe zmiany zachodzące w obecnym świecie. Symptomem globalizacji jest ogromny wzrost przepływu kapitału na globie, co stało się możliwe stosunkowo niedawno przy dużym udziale rozwoju technik teleinformatycznych. Kapitał ten często przybiera postać wirtualną "lekką" jako internetowy strumień. Globalny charakter ma obecnie niemalże cała gospodarka naszej planety. Niewyobrażalny wzrost światowego PKB, obok towarów "z całego świata na półkach całego świata" niech będą na to dowodem. Mówi się, iż żyjemy obecnie w "globalnej wiosce", gdzie informacje rozchodzą się błyskawicznie pomiędzy kontynentami, co przy obecnym stanie technik medialnych wydaje się nieuniknione.
Procesy globalizacyjne wspiera liberalizacja handlu oparta na zasadzie korzyści komparatywnych towarzyszy łatwiejszy dostęp do rynków. Dają się przy tym zauważyć korzyści skali. Ujednolicenie wzorów konsumpcji, w czym niemały udział ma telewizja, umożliwia sprzedaż produktów na kilku kontynentach.

Globalizacja- to określona koncepcja zarządzania firmą, mianowicie zarządzania w otoczeniu globalnym, zorientowanie na rynki światowe na konkurencję w skali globalnej, bazujące na czynnikach produkcji i traktujące cały świat jako potencjalny rynek sprzedaży. Globalizacja firm prowadzi do jej umiędzynarodowienia, które wyraża się w wysokości zaangażowania firmy w operacje na rynkach światowych oznacza intensywne i wielostronne powiązania międzynarodowe firm.
Wyróżnia się 2 podstawowe typy strategii ekspansji międzynarodowej firm:
a) strategia wielonarodowa – opiera się na założeniu iż rynki krajów, w których firma działa, różnią się istotnie co do gustów i preferencji odbiorców, co do warunków konkurencji, warunków prawnych i politycznych. W tym kontekście strategia polega na dostosowaniu cech produktu i całego marketingu mix do gustów i preferencji klientów w danym kraju. Strategia ta oznacza również ograniczenie sprzedaży produkcji wytworzonej w danym kraju tylko do rynku lokalnego, oznacza także bazowanie wyłącznie na czynnikach wytwórczych pochodzących z rynku lokalnego. Strategia ta oznacza wysoki stopień decentralizacji decyzji przejawiający się w przekazaniu zarządom spółek na rynkach lokalnych uprawnień do podejmowania decyzji, zarówno o charakterze operacyjnym jak i strategicznym dotyczącym danego rynku. Zalety – podstawową korzyścią jest lepsze przystosowanie cech produktu i marketingu do preferencji rynku lokalnego, większa elastyczność działalności firmy na rynkach lokalnych, będąca konsekwencją mniejszej skali działania. Wady –wyższe koszty wynikające z mniejszej skali działania, i z dublowania funkcji (obsługa klienta administracji zarządu).
b) strategia globalna – oparta jest na założeniu, iż rynki, na których firma istnieje lub zamierza wejść, są rynkami homogenicznymi (upodobania konsumentów, warunki społ-polit, prawa kulturowe są do siebie podobne bądź są identyczne). Założenie takie oznacza, że firma produkuje i sprzedaje na wszystkich rynkach wyroby identyczne, oraz prowadzi jednorodne działania marketingowe. Produkcja odbywa się w wybranych krajach jest to produkcja na dużą skalę zaś podstawą wyrobu miejsc produkcji poszukiwanie optymalnej relacji ocena czynników wytwórczych, ocena czynników produkcji. Zaletami jest obniżenie kosztów w skutek efektu ekonomiki skali i wyeliminowania pewnych funkcji (ogniw wartości). Wadami są gorsze przystosowanie do preferencji rynku lokalnego, mniejsza elastyczność.
Globalizacja w ujęciu do przedsiębiorstw swoim zakresem działania odnosi się głównie do pojęcia strategii globalnej i ściśle wiąże się z elementami umiejętnego zarzadzania strategicznego w poszczególnych firmach wystepujących na rynku. Połączenie zbioru strategii krajowych w jedną strategię ogólnoświatową, będącą zintegrowaną strategią globalną, jest wyzwaniem stojącym przed kierownictwem przedsiębiorstwa. Umiejętność opracowania i wdrożenia skutecznej strategii globalnej jest, ze względu na swoją trudność, prawdziwym testem sprawności zarządzania strategicznego spółką (przedsiębiorstwem).
Wiele czynników popycha przedsiębiorstwa na całym świecie w stronę globalizacji rozumianej jako ekspansja na rynki zagraniczne. Wielu menedżerów pyta, czy sektor ich działalności ma charakter globalny i czy ich przedsiębiorstwo powinno stosować strategie globalną. Pytanie to należy sformułować inaczej, tj. na ile globalny charakter ma dziedzina ich działalności i na ile globalny charakter powinna mieć strategia ich przedsiębiorstwa? Powodem tego jest fakt, że niemal wszystkie gałęzie przemysłu, pod pewnymi względami, są lub mogą być globalne. Są takie sektory, gdzie aspektów tego typu jest więcej i gdzie działają one z większą intensywnością. Podobnie mniej lub bardziej globalny charakter mogą mieć różne elementy strategii. Sektor (branża) jest wówczas globalny, gdy istnieją w nim powiązania międzynarodowe.
2. KLUCZOWE CZYNNIKI POWODZENIA STRATEGII GLOBALNEJ
Ogólna strategia globalna składa się z trzech elementów.Są to
l. Opracowanie strategii bazowej, stanowiącej podstawę trwałości przewagi strategicznej. Zazwyczaj, chociaż niekoniecznie, jest ona w pierwszej fazie strategią na użytek działalności w kraju macierzystym. Bez ugruntowanej strategii bazowej przedsiębiorstwo nie może nawet myśleć o strategii globalnej.
2. Umiędzynarodowienie strategii bazowej przez międzynarodową ekspansję działalności i odpowiednie przystosowywanie jej do potrzeb międzynarodowych. Zanim spółka sięgnie po strategię globalną powinna mieć dobrze opanowane podstawy zarządzania międzynarodowego, ponieważ zastosowanie strategii globalnej często wymaga przełamywania jego reguł.

3. Globalizacja strategii międzynarodowej przez wprowadzenie mechanizmów integracji międzykrajowej.


Rysunek 1. Ogólna strategia globalna

1.Opracowanie strategii bazowej przedsiębiorstwa


2.Umiędzynarodowienie strategii bazowej


3. Globalizacja strategii międzynarodowej












Ad.1 Każde z samodzielnych przedsiębiorstw spółki powinno mieć własną strategię bazową. Podstawowym zadaniem przy jej tworzeniu jest zdefiniowanie w pierwszej kolejności dziedziny działalności przedsiębiorstwa. Strategia bazowa przedsiębiorstwa powinna zawierać kilka zasadniczych elementów:

· Typ produktów lub usług oferowanych przez przedsiębiorstwo.
· Typ klientów, których przedsiębiorstwo obsługuje.
· Obsługiwany rynek w ujęciu geograficznym.
· Funkcjonalne strategie dla każdej z najważniejszych działalności, wchodzących w skład łańcucha wartości dodanej.
· Pozycję konkurencyjną wraz z wybraniem konkurentów, z którymi będzie ono rywalizować.
· Strategię inwestycyjną

Szerokość zdefiniowania przedsiębiorstwa jest istotnym elementem wyboru strategii i w sposób bezpośredni wpływa na trwałość przewagi strategicznej. Lepiej jest poświęcić ograniczone zasoby na utrzymanie przewagi w wąsko określonej dziedzinie niż, rozpraszając je, nie móc przewagi utrzymać.




Ad.2 Opracowywanie strategii międzynarodowej. Kiedy przedsiębiorstwo wychodzi poza swój rynek macierzysty, jego strategia bazowa powinna ulec umiędzynarodowieniu? Pierwszym i najważniejszym krokiem w tym procesie jest wybór terytorium rynku, na który firma zamierza konkurować. Dla międzynarodowego przedsiębiorstwa wybór ten jest ważniejszy niż dla przedsiębiorstwa narodowego. Sprawa wyboru terytorium rynkowego jest dla większości międzynarodowych przedsiębiorstw wyzwaniem dużo poważniejszym niż wybór w ramach rynku macierzystego. Powodem tego jest rola takich barier handlowych, jak taryfy i kwoty importowe oraz regulacje dotyczące zagranicznej własności, a także odmienności w zakresie prawa, języka, upodobań i zachowań ludzi. Innym aspektem strategii międzynarodowej jest dostosowanie produktów i programów do zagranicznych potrzeb, preferencji, kultury, języka, klimatu itd.
Typowym wynikiem umiędzynarodowienia jest spółka realizująca w różnych krajach bardzo odmiennne strategie i podejścia. Różnice te mogą osłabiać jej pozycję kosztową, jakość wyrobów, preferencje konsumentów oraz siłę konkurencyjną w skali ogólnoświatowej.


Ad.3 Opracowywanie strategii globalizacyjnej. Pokonanie niedogodności stworzonych przez umiędzynarodowienie strategii wymaga jej globalizacji, tzn. wprowadzenia zintegrowanego zarządzania ogólnoświatowymi zasobami przedsiębiorstwa i jego przewagą konkurencyjną. Na rysunku 2 są przedstawione ramy tworzenia i globalizacji strategii. Siły globalizacyjne (czynniki globalizacji sektora) danej dziedziny są silnie zdeterminowane przez uwarunkowania, a instrumenty strategii globalnej stanowią obszar wyborów dostępnych przedsiębiorstwu ogólnoświatowemu. Czynniki globalizacji sektora (zwłaszcza rynek, koszty i inne uwarunkowania) stwarzają ogólnoświatowemu przedsiębiorstwu możliwości osiągania korzyści ze strategii globalnej. Aby korzyści te uzyskać, ogólnoświatowe przedsiębiorstwo powinno określić instrumenty swojej strategii globalnej (np. globalna standaryzacja produktu) odpowiadające czynnikom globalizacji sektora oraz pozycji i zasobom przedsiębiorstwa i jego spółki macierzystej. Organizacja zdolna do wdróżenia opracowanej strategii globalnej wie, jak wiele korzyści można odnieść z tego tytułu. Wie ona też, jak ambitna musi być taka strategia i jakich wymaga rozwiązań w zakresie organizacji i zarządzania.


Rys. 2 Ramy strategii globalnej








Innym sposobem spojrzenia na relacje między różnymi siłami i czynnikami jest trójkąt globalizacji
przedstawiony poniżej.Czynniki globalizacji sektora, instrumenty stretegii globalnej i składniki organizacji globalnej powinny ze sobą współgrać w celu wykorzystaniawszystkich możliwości globalizacji.


Rysunek.3 Trójkąt globalizacji




Składniki organizacji globalnej

Czynniki
Globalizacji sektora









1.Czynniki globalizacji sektora

a) Czynniki rynkowe:
• Dochód per capita w krajach uprzemysłowionych w ujęciu porównawczym (np. Japonia przewyższa pod tym względem Stany Zjednoczone, Hongkong — Nową Zelandię itp.).
• Upodabnianie się stylów życia i gustów (np. McDonald's w Paryżu, Perrier w Ameryce).
• Rozwój turystyki tworzący klienta globalnego.
• Pojawienie się organizacji działających jako klienci globalni.
• Wzrost regionalnych i globalnych sieci dystrybucji
• Pojawienie się marek światowych (np. Coca-Cola, Levi's, Wrangler).
• Rozwój reklamy globalnej (np. Nokia, linie lotnicze).
b) czynniki kosztowe:
• Nieustanne dążenie do osiągania korzyści skali (jednak kosztem elastyczności produkcji).
• Przyspieszenie tempa innowacji technologicznych.
• Postęp w dziedzinie transportu (np. zaangażowanie pilnych dostaw przesyłek międzykontynentalnych).
• Pojawienie się krajów nowo uprzemysłowionych o dużych zdolnościach produkcyjnych i niskich kosztach pracy (np. Tajwan, Tajlandia, Chiny).
• Wzrost kosztów rozwoju produktu w stosunku do długości jego życia rynkowego.
c) czynniki rządowe:
• Znoszenie barier taryfowych
• Znoszenie barier pozataryfowych (np. stopniowe otwieranie przez Japonię jej rynku wewnętrznego).
• Powstawanie bloków gospodarczych (np. UE, NAFTA, OPEC.).
• Ograniczenie roli rządów jako producentów i konsumentów (np. denacjonalizacja wielu branż przemysłowych w Europie).
• Prywatyzacja w krajach, w których wcześniej dominowała własność państwowa
• Przechodzenie na system wolnorynkowy gospodarek.
d) czynniki konkurencyjne:
• Nieustanny wzrost poziomu obrotów handlu światowego.
• Powiększanie się liczby krajów podejmujących batalie konkurencyjne (np. dążenie Japonii do „przywództwa").
• Wzrost udziału zagranicznych podmiotów w strukturze własności.
• Pojawianie się nowych konkurentów zamierzających rywalizować na rynku globalnym (np. japońskie spółki przemysłu samochodowego i elektronicznego).
• Wzrost globalnych sieci międzynarodowych współzależności w poszczególnych dziedzinach wytwórczości (np. w elektronice, informatyce).
• Wybieranie przez coraz większą liczbę spółek orientacji globalnej, a nie krajowej (np. Uniden, japoński producent wyposażenia dla telekomunikacji, niczego już nie wytwarza w Japonii).
• Powstawanie coraz większej liczby aliansów strategicznych o charakterze globalnym.
e) czynniki dodatkowe:
• Rewolucja w informacji i komunikacji (np. komputery osobiste, e-mail, internet, video konferencje, telefaksy).
• Globalizacja rynków finansowych (np. notowanie spółek na wielu giełdach, krachy rynku globalnego,branże sektora bankowego.).
• Udogodnienia w podróżowaniu (np. Concorde i międzynarodowe sieci hoteli).
• Rozwój turystyki globalnej

3. INSTRUMENTY STRATEGII GLOBALNEJ
Strategia globalizacji ma charakter wielowymiarowy. Ustalenie strategii przedsiębiorstwa ogólnoświatowego wymaga uwzględnienia pewnej liczby instrumentów strategicznych. Niektóre z nich przesądzają o tym, czy strategia zmierza bardziej w stronę multilokalnej, czy globalnej. Instrumentów takich jest pięć
• Uczestnictwo w rynku: obejmuje ono wybór rynków krajowych, na które przedsiębi kieruje swoją uwagę, poziom rozwijanej przez nie działalności, udział w rynku.
• Produkty/usługi: dotyczy stopnia podobieństwa lub zróżnicowania produktów oferowanych przez dane przedsiębiorstwo ogólnoświatowe na rynkach różnych krajów.
• Lokalizacja działalności: wybór miejsca, w którym będzie zlokalizowana każda z działalności wchodzących w skład łańcucha wartości dodanej — od prac badawczo-rozwojowych po serwis posprzedażny .
• Marketing: w jakim stopniu ogólnoświatowe przedsiębiorstwo używa w różnych krajach tych samych marek, reklam oraz innych elementów marketingu.
• Posunięcia konkurencyjne: na ile ogólnoświatowe przedsiębiorstwo traktuje swoje działania konkurencyjne w danym kraju jako część globalnej strategii konkurencji.

Przy strategii globalnej do maksymalizowania ogólnoświatowych wyników dąży się przez podziały i integrację. Przedsiębiorstwo realizujące strategię pełnej globalizacji powinno robić maksymalny użytek z każdego z pięciu instrumentów strategii globalnej tzn. w pełni uczestniczyć w rynku globalnym, mieć całkowicie globalne produkty lub usługi, globalną lokalizację działalności, globalny marketing oraz globalne posunięcia konkurencyjne. Oczywiście, nie każde przedsiębiorstwo musi stosować taką strategię.
Uczestnictwo w rynku. W strategii globalnej natomiast kraje powinny być dobierane również według kryterium ich potencjalnego wkładu do korzyści globalnych. Może to oznaczać wchodzenie na rynek, który sam w sobie jest mało atrakcyjny, ale ma globalne znaczenie strategiczne (np. macierzysty rynek globalnego konkurenta). Może to też oznaczać koncentrowanie zasobów raczej na udziale w ograniczonej liczbie rynków niż na dążeniu do zdobycia większych obszarów. Idea większościowego udziału w głównych rynkach znajduje swoje ucieleśnienie w pojęciu „triady": „Stany Zjednoczone-Europa-Japonia” .Osiągnięcie globalnego poziomu uczestnictwa w rynku wymaga posiadania znaczącego udziału w rynku globalnym, racjonalnej równowagi między terytorialnym rozproszeniem działalności i rynków przedsiębiorstwa oraz bycia obecnym na rynkach krajów o globalnym znaczeniu strategicznym.
Globalne podejście strategiczne do posunięć konkurencyjnych oznacza ich integrowanie międzykrajowe, a nie przeprowadzane ich oddzielnie w poszczególnych krajach. Zintegrowane posunięcia konkurencyjne wpływają na wszystkie pozostałe instrumenty strategii globalnej, tzn. uczestnictwo w rynku globalnym, globalne produkty, globalną lokalizację działalności i globalny marketing, z którymi z natury rzeczy powinny być zharmoniowane.
Globalne posunięcia konkurencyjne można podzielić na typy;
· Międzykrajowe subwencjonowanie filii przedsiębiorstwa.
· Przeciwnatarcia. Obrona przed konkurentami atakującymi w jednym kraju za pomocą przeciwnatarcia na terytorium innego kraju
· Globalna koordynacja kolejności posunięć.
· Identyfikacja aktualnych i potencjalnych konkurentów globalnych.
· Opracowywanie planów w każdym z głównych układów kraj-konkurent.
· Wyprzedzające stosowanie strategii globalnej.

Strategia uczestnictwa w rynku firmy Electrolux. Wielki szwedzki producent sprzętu gospodarstwa domowego, grupa Electrolux, przyjął strategię tworzenia znaczącego udziału w głównych rynkach świata. Postawiono sobie za cel uczynienie z firmy pierwszego globalnego producenta tego typu sprzętu. Aby uzyskać wiodącą pozycję w tej dziedzinie w Europie, Electrolux w 1986 r. przejął firmę Zanussi Industries. Następnie w tym samym roku wykupił firmę White Consoli-dated Industries, trzeciego, co do wielkości producenta sprzętu gospodarstwa domowego w Ameryce. Posunięcia te dały Electroluxowi bardzo silną pozycję globalną. Za osiągnięcie tej pozycji przyszło firmie drogo zapłacić. Konieczność restrukturyzacji nabytych przedsiębiorstw, w połączeniu z recesją z lat 1990-1991, spowodowały znaczny spadek zysków. W miarę upływu czasu sytuacja się ustabilizowała, ale wielkość produkowanego sprzętu uległa znacznemu spadkowi.Obecnie wielkość oferowanego asortymentu jest mniejsza a na rynku pojawiły się bardziej konkurencyjne marki.


3.Trzecim elementem trójkąta globalizacji są składniki organizacji globalnej
Skuteczne wdrażanie pożądanej strategii globalnej uwarunkowane jest takimi składnikami organizacji globalnej, jak : struktura, procesy zarządzania, ludzie i kultura. Różnice występujące między organizacjami przynależnymi do takiego samego sektora wywierają wpływ na możliwości realizowania przez nie takiej samej strategii globalnej.
Wdrażanie strategii jest zawsze trudne, ale wdrażanie strategii globalnej jest szczególnie silnym wyzwaniem, ponieważ obejmuje wiele krajów i narodowości. W wielu przypadkach kluczową częścią strategii nie jest jej zawarte (np. globalnie wystandaryzowany produkt), lecz decyzje operacyjne podejmowane w ramach globalnie zintegrowanego procesu zarządzania (np. proces opracowywania produktu globalnego)
4. KONKURENCYJNE CZYNNIKI GLOBALIZACJI
Takie globalne czynniki, jak wielkość eksportu i importu, konkurenci z różnych kontynentów i krajów, współzależność krajów i globalni konkurenci, zwiększają potencjał globalizacyjny sektora i pobudzają potrzebę operowania przez przedsiębiorstwa instrumentami strategii globalnej.
WIELKOŚĆ EKSPORTU l IMPORTU. Najważniejszym konkurencyjnym czynnikiem globalizacji są obroty w imporcie oraz eksporcie dóbr finalnych, półproduktów i usług, mi wyższy jest poziom obrotów handlowych między krajami, tym silniejsze są współzależności konkurentów z różnych krajów i wzrasta konieczność stosowania strategii globalnej. Wyższy poziom wymiany handlowej zmienia charakter sił konkurencji
KONKURENCI Z RÓŻNYCH KONTYNENTÓW l KRAJÓW. Innym kosztowym czynnikiem globalizacji są możliwości istnienia konkurentów pochodzących z różnych kontynentów i krajów. Odmienność doświadczeń wpływa na zróżnicowanie ich celów oraz podejść i powoduje, że globalni konkurenci z różnych kontynentów mają skłonność do wykazywania swojej odrębności.
WSPÓŁZALEŻNOŚĆ KRAJÓW. Konkurenci, stosując strategie globalne, mogą się przyczyniać do tworzenia konkurencyjnej współzależności między krajami. Wynika to z podzielności działań. Na przykład dane przedsiębiorstwo może produkować w swojej fabryce w Meksyku towary zarówno na rynek Stanów Zjednoczonych, jak i Japonii. Zatem udział w rynku japońskim będzie wpływał na wolumen działalności fabryki w Meksyku, co z kolei będzie miało wpływ na koszty i, oczywiście, na wielkość udziału w rynku Stanów Zjednoczonych. Przy istnieniu takich współzależności udział danego konkurenta w rynku jednego kraju będzie miało znaczenie dla jego ogólnej pozycji kosztowej i, tym samym, jego udziału w rynku innego kraju. Powoduje to ponadto konieczność zarządzania przez spółki ich pozycjami konkurencyjnymi łącznie we wszystkich krajach, a nie pozostawiania tego zadania kierownikom lokalnym. W rezultacie inni konkurenci, aby uniknąć kolejnego osłabiania pozycji w poszczególnych krajach, będą musieli zareagować wzrostem swojego uczestnictwa w rynku globalnym, globalnym marketingiem lub globalnym integrowaniem swoich posunięć konkurencyjnych. Współzależność międzynarodowa utrudnia nowe wejścia do sektora. Znajdujący się pod presją konkurent może w celu ochrony swojej międzynarodowej pozycji zareagować bardziej agresywną sprzedażą.Współzależność międzynarodowa nasila rywalizację między istniejącymi konkurentami, którzy muszą dbać o swój udział w wielu krajach jednocześnie. Powinni oni być gotowi na poświęcanie zysków osiąganych w jednym kraju w celuo chrony swojej pozycji w innych krajach
GLOBALNI KONKURENCI.Globalny charakter konkurenci mają wówczas, gdy stosują takie instrumeny strategii globalnej, jak uczestnictwo w rynku globalnym, oferowanie globalnych produktów lub usług, globalną lokalizację działalności, globalny marketing i globalne posunięcia konkurencyjne. Kiedy konkurenci danego przedsiębiorstw stosują globalną strategię do eksploatowania potencjału globalizacyjnego sektora, musi ono im dorównywać lub wyprzedzać ich. Działania te polegają na: podejmowaniu ekspansji na główne rynki, uzyskiwaniu pierwszeństwa we wprowadzaniu standardowych produktów lub uniformizowaniu programów marketingowych. Konkurenci stosujący strategię globalną wywierają presję zarówno na dany sektor, jak i na cały proces globalizacji. Na przykład konkurent, który oferuje globalnie zuniformizowane produkty lub stosuje globalnie ujednolicony marketing, będzie skłaniał klientów do poszukiwania takich produktów i akceptowania jego działań marketingowych.



5.TWORZENIE PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ PRZEDSIĘBIORSTWA

Przewaga konkurencyjna jest warunkiem funkcjonowania firmy na rynku - pozwala na zaoferowanie klientowi produktów lub usług odpowiadających jego oczekiwaniom, a lepszych niż oferty konkurencji. Wyraża się to w niższej cenie, wyższej jakości produktu, lepszej obsłudze lub w bardziej kompleksowym zaspokajaniu potrzeb klienta. Miernikiem przewagi konkurencyjnej w wymiarze finansowym jest osiągnięcie zysku przewyższającego średnią w danej gałęzi przemysłu a w wymiarze handlowym - zwiększenie udziału w rynku.
Celem rozwoju firmy jest uzyskanie przewagi nad konkurencją, zwanej przewagą strategiczną lub przewagą konkurencyjną. Celem takiej przewagi, którą firma powinna stale utrzymywać, jest wytworzenie większego zysku od średniego w branży i posiadanie znaczącego udziału w rynku. Podstawowe kierunki uzyskiwania przewagi to:
· Dominacja na pełnym rynku poprzez niskie koszty wytwarzania.
· Dominacja na pełnym rynku poprzez wyróżnienie produktu.
· Koncentracja na wybranym segmencie rynku.
Źródła przewagi konkurencyjnej są różnorodne. Za podstawowe można uznać cechy samego produktu oraz charakterystykę procesu produkcyjnego. Jednakże skrócenie cyklu życia produktu i globalizacja procesów produkcyjnych spowodowała, że coraz więcej firm plasuje swoje źródła przewagi konkurencyjnej poza produkcją i samym wyrobem. Koncentrują się one na pozyskiwaniu wiedzy i informacji dotyczących zarówno samej firmy, jak i jej otoczenia i wykorzystania ich w procesie bardziej efektywnego zarządzania zasobami firmy.
Z powyższego wynika, że niezależnie od przyjętej strategii chcąc się utrzymać na globalnym rynku, firmy mają potrzebę kompetentnych pracowników w ośrodkach rozwojowych, w produkcji, zarządzaniu jak również w marketingu, który musi przewagę konkurencyjną na rynku wylansować.
W dzisiejszej sytuacji spojrzenie na tworzenie strategii i konieczność kreatywnego i innowacyjnego myślenia w procesie zarządzania firmy jest bardzo istotna. Wskazanie na potrzebę zmiany myślenia w odniesieniu do strategii w przedsiębiorstwach. Spojrzenie na zagadnienia integruje wiedzę z obszarów strategii, marketingu i przedsiębiorczości. Spojrzenie to charakteryzuje się ujęciem dynamicznym, tj. wskazuje na pożądany kierunek przemian, a nie prostą analizę teraźniejszości. Dzisiejsze nisze rynkowe mogą okazać się rynkami masowymi jutra. Firmy, które nie potrafią zaangażować się w tworzenie przyszłości mogą być tylko naśladowcami. Wizja dotycząca konkurowania o przyszłość polega m.in. na zdobywaniu udziału w otwierających się możliwościach, konkurowanie o wymyślenie zupełnie nowych korzyści dla klientów lub nowych sposobów dostarczania istniejących korzyści
Od właściwego zdefiniowania przewagi konkurencyjnej firmy oraz stopnia posiadania tej przewagi względem konkurentów zależy wybór strategii działania firmy. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że podobnie jak uwarunkowania procesów ekonomicznych, tak i źródła i rodzaje przewagi konkurencyjnej charakteryzują się dynamiką - w pewnym okresie czasu zmianie ulega zarówno znaczenie poszczególnych źródeł przewagi, jak i też pojawiają się zupełnie nowe źródła znajdujące swój początek w epokowych, zmieniających bieg procesów wytwórczych innowacjach.
Firmy przyszłości muszą być o wiele więcej niż „zorientowane na klienta”, muszą go zaskakiwać produktami, którymi oni sobie nawet nie wyobrażali.
Rynki ulegają przeobrażeniom i przedsiębiorstwo, które nie bierze tego faktu pod uwagę nie masz szans, by stać się rynkowym liderem. Nie wystarczy, aby przedsiębiorstwo optymalnie upozycjonowało firmę na istniejących rynkach. Równie, choć może nawet bardziej istotne jest wyobrażenie rynków przyszłości i swojej pozycji na nich. Interesujące jest rozróżnienie pomiędzy konkurowaniem o teraźniejszość, a konkurowaniem o przyszłość. Aby konkurować o przyszłość, przedsiębiorstwa powinny zyskać głęboką świadomość tendencji w preferowanym przez ludzi stylu życia, technologii, demografii, geopolityce. Dużo istotniejsze jest ograniczenie czasu i kosztów zaoferowania nowego produktu, a także opanowania rynku globalnego.
Postępy na drodze ku przyszłości często się mierzy z punktu widzenia zaangażowania inwestycyjnego zamiast zgromadzonej wiedzy o klientach i technologii.
Dla harmonijnego rozwoju przedsiębiorstwa bardzo istotne jest określenie, co stanowi o jego przewadze konkurencyjnej i ciągłe podejmowanie wysiłków w celu jej utrzymania lub powiększenia. Przewaga konkurencyjna powinna mieć trwały, decydujący i dający się bronić charakter. Dzięki temu firma może uzyskać stabilną pozycję konkurencyjną na rynku. Z tego względu zasoby, na których firma opiera swoją przewagę powinny być rzadkie, tzn. dostępne tylko dla ograniczonej liczby konkurentów i trudne do imitowania .

6.KONKUROWANIE NA RYNKACH GLOBALNYCH


Dwie podstawowe formy globalnej strategii konkurencyjnej to

1) konfiguracja — gdzie i w ilu krajach lokować działalność gospodarczą,
2) koordynacja — jak koordynować geograficznie rozproszone czynności.

W kształtowaniu międzynarodowej konfiguracji swej działalności przedsiębiorstwo funkcjonujące na rynku branżowym globalnym staje przed wyborem, czy koncentrować dany rodzaj działalności w jednym lub dwu krajach, czy też raczej rozproszyć ją w wielu krajach, oraz w jakich konkretnych krajach lokować poszczególne działalności.
W niektórych branżach przewaga konkurencyjna jest tworzona poprzez koncentrowanie produkcji w jednym kraju i eksportowanie komponentów lub gotowych wyrobów na inne rynki. Oparta na koncentracji przewaga konkurencyjna powstaje wtedy, gdy:
— występują korzyści skali związane z koncentracją,
— silny efekt uczenia się jest związany z jedną lokalizacją,
— konieczny jest szeroki zakres koordynacji z towarzyszącymi i wspomagającymi działaniami miejscowymi.
Skoncentrowana, bazująca na eksporcie strategia globalna jest charakterystyczna dla takich branż, jak przemysł lotniczy, maszynowy, produkcja materiałów. W innych branżach przewaga konkurencyjna powstaje dzięki geograficznemu rozproszeniu działalności produkcyjnej (bezpośrednie inwestycje za granicą).

Przesłanki przemawiające za takim wyborem to:
— wysokie koszty transportu, komunikowania się lub przechowywania
— wysokie ryzyko związane z jedną lokalizacją (np. ryzyko kursowe, ryzyko polityczne, zagrożenie ciągłościdostaw),
— znaczne różnice lokalnych potrzeb i gustów,
— potrzeba sygnalizowania znaczenia powiązań z lokalnymi nabywcami i(lub) potrzeba większej elastyczności w odpowiedzi na zmiany lokalne,
— możliwości kumulowania doświadczenia z wielu rozproszonych lokalizacji i następnie upowszechnianie go w przedsiębiorstwie,
— zróżnicowana polityka gospodarcza rządów,
— wiązanie korzyści z rozproszenia jednych czynności z koncentracją innych (np. skoncentrowana produkcja części i podstawowych komponentów połączona z rozproszonym geograficznie montażem czy produkcją uzupełniającą lub koncentracja badań i rozwoju, a rozproszenie produkcji i sprzedaży).
Początkowo cała działalność firmy jest zazwyczaj zlokalizowana w kraju macierzystym. W miarę umiędzynarodowienia operacji konfiguracja poszczególnych działań się zmienia. Przedsiębiorstwo o zasięgu globalnym ma możliwości umiejscowienia swej działalności tam, gdzie występuje jakaś przewaga. Przewagi dotyczą przy tym zazwycaj poszczególnych rodzajów działalności. Przewagi lokalizacyjne mogą polegać na

— różnicach kosztów czynników produkcji,
— dostępie do innowacji, zaawansowanej technologii, ośrodków badawczych,
— warunkach operowania na danym rynku,
— różnicach w polityce gospodarczej rządów.

Przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa o zasięgu globalnym jest tworzona, z jednej strony, przez globalną konfigurację jego działań, a z drugiej — przez globalną koordynację.
Przewagi wynikające z globalnej koordynacji to:
— kumulowanie wiedzy i doświadczenia pochodzącego z różnych miejsc i możliwość szybkiego upowszechniania ich w całym przedsiębiorstwie,
— uzyskanie wczesnych sygnałów ostrzegawczych o zmianach w branży (np. mogą się one pojawiać wcześniej w krajach bardziej zaawansowanych w rozwoju)
— powstanie korzyści skali dzięki odpowiedniemu podziałowi
i lokalizacji zadań cząstkowych,
— szybsza i bardziej adekwatna reakcja na zmiany kursów walutowych, przesunięcia w kosztach czynników produkcji,
— trafniejsze zróżnicowanie asortymentu i lepsze dostosowanie go do potrzeb międzynarodowych nabywców,
— lepsza pozycja w rokowaniach z miejscowym rządem,
— większa elastyczność w odpowiedziach na zachowania konkurentów.

W niektórych przypadkach globalna koordynacja działań jest trudna lub wręcz niemożliwa. Znaczne różnice narodowych potrzeb i istotne zróżnicowanie lokalnych warunków działa przeciw koordynacji. Działalność rozproszonych filii niekiedy trudno skoordynować z powodu oporu miejscowych kierownictw, chcących zachować władzę i autonomię. Do tego trzeba dodać bariery językowe i kulturowe. W efekcie koszty koordynacji mogą być niekiedy bardzo wysokie, a w krańcowych przypadkach nawet przewyższać korzyści z niej wynikające.


Ze względu na zakres koordynacji globalnej i sposób rozmieszczenia działalności przedsiębiorstwa można wyróżnić cztery typy jego międzynarodowej strategii
— typ I - scentralizowana produkcja, zróżnicowany marketing (strategia eksportowania z centralnego zakładu produkcyjnego zlokalizowanego zazwyczaj w kraju macierzystym firmy, ze zdecentralizowanym marketingiem),
— typ II - rozproszona produkcja, zróżnicowany marketing (wiele zróżnicowanych strategii konkurowania na rynkach krajowych),
— typ III — rozproszona produkcja, ale jednolita, skoordynowana globalna strategia,
— typ IV — scentralizowana produkcja, scentralizowany marketing.

Z wymienionych strategii tylko dwie ostatnie można nazwać strategiami rzeczywiście globalnymi. Dwie pierwsze strategie to zróżnicowane strategie konkurowania na poszczególnych zagranicznych rynkach branżowych, przy czym strategia drugiego typu jest przejawem orientacji policentrycznej przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorstwo nie jest w stanie konkurować globalnie, zanim nie uzyska na rynku macierzystym przewagi pozwalającej na międzynarodową ekspansję. Przewaga konkurencyjna wywodząca się z rynku macierzystego stanowi wystarczającą podstawę konkurowania w skali globalnej. Przedsiębiorstwo o zasięgu globalnym łączy jednak tę przewagę z przewagami globalnej konfiguracji i koordynacji. Wzmacnia to przewagę pierwotną i pozwala pokonać braki związane z lokalizacją w kraju macierzystym. Ogólnie można stwierdzić, że przedsiębiorstwo, które nie eksploatuje swej macierzystej przewagi na rynkach zagranicznych i nie wzmacnia tej przewagi przewagami w skali międzynarodowej, staje się mniej odporne na zagrożenia konkurencyjne.
Na koniec należy zauważyć, że podatność na globalizację jest nie tylko różna w poszczególnych branżach, lecz mogą także występować różnice wewnątrz branży, a nawet między segmentami w danej branży. Dotyczy to na przykład branży smarów i olejów, gdzie występują różnice krajowe odnoszące się do smarów i olejów samochodowych. Mamy tu do czynienia raczej z konkurencją na oddzielnych rynkach krajowych niż z konkurencją globalną. Globalny charakter ma natomiast konkurencja w przypadku smarów do silników okrętowych


7.Sytuacja przedsiębiorstw polskich, perspektywy rozwoju na rynku globalnym

Przedsiębiorcy polscy muszą pogodzić się ze zjawiskiem globalizacji. Wejście Polski w struktury Unii Europejskiej ułatwia przystosowanie naszego rynku do ogólnoświatowych procesów globalizacyjnych. Na przykład polskie banki w 70% są własnością zagraniczną. W ten sposób, w krótkim czasie, mamy w Polsce nowoczesny system bankowy, przystosowany do funkcjonowania na rynku globalnym. Z 500 największych firm na świecie ok. 440 przypada na USA, Japonię, Europę. Rozwój globalizacji następuje spontanicznie, szczególnie w dziedzinie technologii i finansów.W najbliższym dwudziestoleciu znacznie wzrośnie rola firm chińskich. Warto podkreślić, że strategia rozwoju Chin opiera się na wzmocnieniu własnego kapitału. 65% importu Chin to dobra inwestycyjne. W Polsce ponad 60% to dobra konsumpcyjne. Pozwala to sądzić, że nas rozwój planujemy oprzeć na kapitale zagranicznym.
Polski sektor MŚP jest w bardzo trudnej sytuacji. Polska przyjęła już wiele procedur i struktur koniecznych do funkcjonowania na rynku globalnym (np. liberalizacja rynków finansowych). Taka polityka makroekonomiczna, po części, wynika z wejścia Polski do UE . Te struktury, z wyższego etapu rozwoju ekonomicznego, uniemożliwiają rozwój większości firm polskich. Potrzebny jest specyficzny program rządowy uwzględniający trudności polskiego kapitału. W obronie przed globalizacją główne regiony ekonomiczne świata, Unia Europejska, Kraje Ameryki Północnej oraz Japonia z krajami Południowo - Wschodniej Azji, wzmacniają swoje szeregi integrując się gospodarczo. Integracja Polski z UE ułatwi nam wejście w ten nurt i wykorzystanie dobrych stron globalizacji.
Rząd polski powinien przeanalizować dotychczasową aktywność polskich firm w nurcie globalizacji [ polskie firmy międzynarodowe, R&D, polskie inwestycje zagraniczne] i próbować stworzyć stosowne instrumenty wsparcia. Należy ocenić wpływ globalizacji na bezrobocie w Polsce [oddzielnie wymiana handlowa i pracownicy zagraniczni w Polsce i polscy za granicą]. Administracja rządowa powinna zrobić wszystko by nie zwalniać pracy firm. Firmy są zmuszone do działania szybkiego i elastycznego, zatem infrastruktura i administracja muszą być wydajne. Szczególnie istotna jest aktywna praca na poziomie regionów.
Firmy polskie, w szczególności te, które nie mają strategicznych partnerów zagranicznych są bardzo osamotnione. Praktycznie są zdane na siebie. Lecz firmy zagraniczne, w większości rozwijały się w warunkach rynku bardziej zamkniętego, przy silnym wsparciu i ukierunkowaniu instytucji rządowych, lepszej koniunkturze i nie tak drapieżnej konkurencji. Firmy oczekują dużego wsparcia i wprowadzenia odpowiedniej strategii globalnej .
Nie ma prostych dróg rozwoju na rynku silnej konkurencji. Istota polega na zamianie słabych punktów na mocne. Sprowadza się to do nabywania nowych kompetencji szybko i tanio. Dobrze jest gdy szybkość działania szokuje konkurencję. Podstawą sukcesu są jednak nadal:
· być blisko klienta i rozumieć jego potrzeby,
· umieć korzystać z rozwoju technologii.

Strategia rozwoju firmy powinna uwzględniać stopień globalizacji branży, w której firma działa. Stopień globalizacji mierzymy:
· poziomem wymiany międzynarodowej w branży do produkcji w branży
· poziomem inwestycji międzynarodowych do wartości inwestycji w branży
Firmy globalne są zdecydowanie bardziej rentowne od narodowych. Rentowność następuje jednak po kilkuletnim szoku związanym z wejściem w proces globalizacji.

Rynek, mający coraz większy wpływ na funkcjonowanie państwa, jest coraz bardziej nieprzewidywalny. Te warunki zewnętrzne zmuszają urzędników państwowych i menedżerów do podejmowania ryzykownych decyzji. By uchwycić różnorodne i zmieniające się otoczenie politycy i menedżerowie powinni posługiwać się instrumentami myślenia i planowania strategicznego.

Podstawowe cechy rynku globalnego:
· klienci wymagają wyższej jakości za mniejszą cenę,
· ewolucja technologiczna ułatwia penetrację rynków,
· Pojawia się nowa generacja bardzo agresywnej konkurencji,
· Państwa prowadzą politykę obniżania barier wejścia na rynki.

Wchodząc na nowy rynek firma musi określić:
· Stopień oparcia działalności na imporcie względem produkcji lokalnej. Im większy potencjał rynku, większe bariery taryfowe, większe koszty transportu, większa konieczność przystosowania produktu do potrzeb lokalnych, tym większa skłonność do produkcji lokalnej.
· Stopień własności, a tym samym kontroli nad firmą realizującą działalność lokalną. Alianse są rekomendowane w przypadkach: braku funduszy, dużej odległości od centrum produkcji, dużych różnic kulturowych, gdy partnerzy są na tym samym poziomie "wiedzy zawodowej", przepisy lokalne wymagają udziału w firmie kapitału lokalnego.
· Szybkość działania.



W pierwszej fazie globalizacji firma powinna koncentrować się na rynkach:
· o dużym potencjale sprzedaży i wzrostu.
· wymagających klientach: rynek taki zmusza firmę do innowacji i korzystania z nowoczesnych technologii.

W bliskiej przyszłości sukces polskiej firmy będzie oparty na menedżerach patrzących na działanie firmy w sposób globalny. Takie spojrzenie uwzględnia dużą ilości możliwych strategii, kierowanie się logiką globalną i wykorzystywanie możliwości rynku globalnego.

Łączenie się firm w korporacje powoduje zwiększenie ich kapitał, wzrost ich wpływu na rynek zarówno w ujęciu krajowym, jaki międzynarodowym. Oczywiste jest, że duże i bogatsze firmy stać na więcej, dlatego ich rozwój jest bardziej dynamiczny, szybciej tworzone są ich kolejne placówki. Mogą pozwolić sobie one na otwieranie swoich oddziałów w nowych krajach. Dzięki temu w krajach tych zmniejsza się bezrobocie, po przez wykorzystywanie lokalnych dóbr (przedmiotów, firm, surowców) stymulacji poddana zostaje gospodarka. W wielu krajach istnieją firmy posiadające faktyczny monopol w danej dziedzinie (w Polsce np. Telekomunikacja Polska), dzięki otwarciu swojego rynku dla zagranicznych firm pojawia się konkurencja, która może wymusić obniżenie cen, a to z kolei spowoduje zmniejszenie wydatków społeczeństwa. Z drugiej jednak strony duże firmy wypierają z rynku te małe, które w efekcie plajtują. Podatki odprowadzane są za granice, a w krajach tych wykazywane są tylko straty (tak robi większość hipermarketów). Firmy te może spotkać jednak jakieś niepowodzenie. Jeżeli firma ta ma znaczny udział w rynku, wówczas może się to skutkować stagnacją gospodarczą.
Rozrost struktur gospodarczej integracji w na całym świecie zaciśnie związki między poszczególnymi krajami, regionami. Dzięki temu nie będzie różnicy, czy towar sprowadzany jest do Polski, czy do Niemczech. Różnice będą tylko wtedy, gdy któryś z krajów sprowadzi większe ilości tego towaru- wówczas bardziej rozłożone zostaną koszta transportu, a większa ilość towaru może zostać sprzedana po niższej cenie.

Ekspansja polskich firm czyli kryterium stopnia zaangażowania na rynkach obcych i związanego z tym ryzyka, będzie mogłabyć określana w poszczegolnych fazach poprzez:eksport, licencjonowanie, franczyze, alianse strategiczne, joint venture –(wspólne przedsięwzięcie)czy też tworzenie „od podstaw” – oddziałów firmy za granicą w pełni finansowanych własnymi środkami

8. Cechy gospodarki światowej - globalizacja

Globalizacja gospodarki, tworzenie gospodarki światowej, w której istnieje swoboda możliwości przepływu dóbr, usług oraz czynników wytwórczych. Struktura ekonomiczna świata jest skomplikowana, a wielkość i siła więzi stanowi o konieczności wspólnego rozwiązywania problemów.
Podstawowymi czynnikami procesu globalizacji są: światowy system walutowy, rozwój struktur integracji gospodarczej, rozrost transportowy korporacji, międzynarodowych firm, tworzenie i umacnianie organizacji współtworzących ład gospodarczy w skali światowej. Globalizacja gospodarki może z jednej strony dawać szanse związane z większą otwartością gospodarek, wyrównaniem różnic rozwojowych, poczuciem wspólnoty interesów, z drugiej zaś czyni narodowe gospodarki wrażliwymi na każde załamanie na rynkach światowych, jak krach finansowy, recesja, kryzysy strukturalne, wzrost bezrobocia itp.
Współczesna globalizacja to nic innego, jak coraz większy zakres swobodnego działania mechanizmu wolnego rynku, ale w skali świata, a nie jak jeszcze do niedawna, głównie w granic państw narodowych. Było to możliwe dzięki:
· Postępowi technicznemu, a zwłaszcza technologiom informatycznym i komunikacyjnym, pozwalającym na sprawny transfer dóbr, usług, kapitału i informacji oraz działaniu na odległość będącym istotą globalizacji:
· Standaryzacji procesów wytwarzania i wzrostowi jednostkowej wydajności pracy;
· Liberalizacji handlu i inwestowania;
· Umiędzynarodowieniu rynków finansowych;
· Integracji regionalnej, która stanowi swoiste laboratorium ekonomicznego działania w skali ponadnarodowej.
Międzynarodowe rynki kapitałowe maja ogromny wpływ na politykę państw. Rządy państw są po części od nich zależne, bo z ich pomocą finansują własne długi. Kapitał międzynarodowy doskonale weryfikuje prace rządów poprzez ceny, jakie płaci za obligacje danego państwa. Ponad to rynki finansowe zaczynają mieć coraz większy wpływ na zmiany kurów wymiany walut, ceny akcji i pośrednio wysokość stóp procentowych. Szczególnie kursy walut są narażone na działanie, błyskawicznie przemieszczającego się, międzynarodowego kapitału spekulacyjnego. Oznacza to, że specjaliści finansowi w poszczególnych krajach powinni odznaczać się doskonałymi kwalifikacjami.
Z globalizacją związane są cztery wielki ogólnoświatowe procesy, które symulują integrację gospodarek narodowych, a zarazem są jej następstwem:
· Mobilność czynników produkcji, a zwłaszcza kapitału, kwalifikowanych kadr oraz innowacji.
· Równoczesność, polegająca na niemal jednoczesnym pojawianiu się w wielu, nawet bardzo odległych miejscach globu ziemskiego, produktów, usług, innowacji oraz informacji; w tym samym czasie czyta się w gazetach o tych samych wydarzeniach, ogląda się te same filmy, słucha tej samej muzyki, ma identyczne smutki, radości, lęki i nadzieje.
· Równoległości, sprawiające, że dzięki rosnącej liczbie technologicznych możliwości innowacje mogą omijać istniejące struktury i przyczyniać się do rozwoju zupełnie nowych, niezależnych form działalności gospodarczej w nowych miejscach i w nowych strukturach.
· Pluralizmu, przejawiającego się w powstawaniu oraz istnieniu różnych ośrodków produkcji, dyspozycji i tworzenia innowacji.

Globalizacja państwowa w aspekcie społeczno ekonomicznym, może dotyczyć polityk: fiskalnej, handlowej, społecznej, ale również monetarnej. W roku 2002 część krajów, które wchodzą w skład Unii Europejskiej, wprowadziło do obiegu wspólną walutę o nazwie EURO. Natomiast w październiku 2003 wysunięta została propozycja współdziałania dwóch największych obszarów walutowych (strefy EURO, oraz USD). Wspólpraca ta miałaby prowadzić do skoordynowanej polityki monetarnej, handlowej i interwencji na rynkach walutowym, celem zapobiegania "niepożądanym" zmianom kursów walut. Zjawisko globalizacji państw można odczytywać jako próbę działań na rzecz obrony swoich przywilejów władczych. Łatwiej jest razem ścigać nie płacących podatków obywateli, czyli tych, którzy zagrażają istnieniu władzy, czy przemytników, czyli tych, którzy umożliwiają konsumentom dostęp do tańszych, nie obłożonych cłem towarów.




9. Globalne firmy na przykładach – historia, rodzaj działalności, strategia.


I. NOKIA

Nokia to globalna firma, rozwijająca się głównie w dziedzinie telekomunikacji bezprzewodowej i przewodowej. Producent telefonów komórkowych i jeden z największych dostawców sieci bezprzewodowych, przewodowych i internetowych oraz związanych z nimi usług, a także terminali multimedialnych.
Historia Nokii sięga roku 1865, kiedy to Fredrik Idestaam, z wykształcenia inżynier górnik, założył w południowej Finlandii fabrykę papieru. W wyniku rozwoju przemysłu, firma wkrótce stała się dochodowa. Wokół fabryki wyrosła osada, którą nazwano Nokia. Idestaam zbudował międzynarodową sieć sprzedaży, a jego produkty firmowane nazwą Nokia sprzedawano w Rosji, Wielkiej Brytanii i Francji.
W 1898 roku otwarto Fińskie Zakłady Gumowe produkujące kalosze, ich siedziba sąsiadowała z Nokią. W latach 20. oba przedsiębiorstwa zaczęły używać nazwy Nokia jako swojej marki. Wkrótce wzbogaciły ofertę o gumowe taśmy i części do maszyn, płaszcze przeciwdeszczowe, wycieraczki, piłki i zabawki z gumy. Rosnące zapotrzebowanie na kable używane do instalowania sieci telefonicznych i telegraficznych sprzyjały rozwojowi firmy i eksportu jej produktów do Europy Zachodniej.
Mówiąc o historii Nokii, nie sposób pominąć późniejszego jej udziałowca - Fińskich Zakładów Kabli. W 1960 roku utworzono w firmie dział elektroniczny, który wyznaczył początek przyszłych sukcesów w dziedzinie telekomunikacji. Wtedy właśnie technologia półprzewodnikowa torowała sobie drogę z laboratoriów do przemysłu. Podwaliny pod dzisiejszy światowy sukces firmy położono w latach 60., kiedy Nokia zaangażowała się w prace badawcze i produkcję sprzętu telekomunikacyjnego.
Od 1980 roku działania firmy rozszerzały się na inne sektory, kraje i wyroby. Strategią był szybki rozwój na wszystkich frontach. Pozycja Nokii uległa umocnieniu na rynkach telekomunikacyjnym i elektroniki użytkowej dzięki wykupieniu różnych firm Europejskich. W 1988 roku Nokia stała się trzecim co do wielkości europejskim producentem telewizorów i największym przedsiębiorstwem technologii informatycznych w krajach skandynawskich. GSM
Wraz z unifikacją rynków europejskich pod koniec lat 80. postanowiono opracować wspólny cyfrowy system telefonii komórkowej. Nokia była jedną z głównych firm wprowadzających technologię GSM, wybraną początkowo przez 18 państw jako europejski standard dla cyfrowej telefonii przenośnej.
Pierwszą rozmowę w systemie GSM przeprowadzono w fińskiej sieci Nokia Radiolinja w 1991 roku.
Pierwszy telefon przenośny
Był nim wprowadzony na rynek w 1984 roku aparat Mobira Talkman, który mimo wagi 5 kg okazał się sukcesem na rynku skandynawskim. W 1987 roku Nokia wprowadziła swój drugi telefon przenośny Mobira Cityman, ważący 800 g. Przeznaczony dla młodych ludzi aktywnych zawodowo, stanowił symbol ich statusu.

Potrzeba było technicznego przełomu i zmiany politycznego klimatu, aby stał się możliwy świat bezprzewodowej komunikacji, jakiego oczekuje dziś coraz liczniejsza rzesza konsumentów. Przełomem technicznym było wprowadzenie cyfrowego standardu GSM, zapewniającego nie tylko wysoką jakość transmisji głosu, ale i umożliwiającego przesyłanie danych. W 1987 roku za polityczny cel przyjęto wprowadzenie standardu GSM w całej Europie z dniem 1 czerwca 1991 roku. Dzięki firmie Nokia i operatorom sieci Finlandia osiągnęła wyznaczony cel w terminie.
Polityka i technika w dalszym ciągu wpływają na kształt branży telekomunikacyjnej. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych nastąpiła powszechna liberalizacja rynków telekomunikacyjnych, pobudzając wzrost konkurencji i oczekiwań klientów. Zmianom ulegała także firma Nokia. W 1992 roku Jorma Ollila, ówczesny prezes Nokia Mobile Phones, został mianowany szefem całej Grupy Nokia. Korporacja odsprzedała oddziały, które nie były związane z jej podstawową dziedziną działalności, i skupiła się na rozwoju telekomunikacji w erze cyfrowej.We wczesnych latach dziewięćdziesiątych trudno było przewidzieć, że wprowadzenie techniki cyfrowej spowoduje tak ogromne zmiany.
Perspektywy
Dzięki doświadczeniu zdobytemu w dziedzinie telefonii komórkowej i systemów sieciowych firma Nokia może nakreślić fascynującą wizję przyszłości. „Inteligentne” sale konferencyjne, biura i domy będą rozpoznawać przebywających w nich ludzi i spełnią każde wypowiedziane przez nich żądanie. Firma Nokia z radością wprowadza zmiany i udoskonalenia, a nowe pomysły wciela w życie w niezwykle krótkim czasie.
Nokia dzieli się na podgrupy:
Nokia Mobile Phones – mobilna telefonia
Nokia Multimedia Terminals jest głównym dostawcą urządzeń satelitarnych i innych terminali przeznaczonych do zastosowań multimedialnych i do odbioru fal z nadajników cyfrowych.
Nokia Display Products jest jednym z głównych producentów profesjonalnych monitorów komputerowych oraz dla stacji roboczych. Głównymi wyrobami Nokia Industrial Electronics są ładowarki baterii do telefonów komórkowych, a także inne urządzenia zasilające stosowane w komunikacji bezprzewodowej oraz anteny.
Nokia przedstawia wizję globalnej łączności bezprzewodowej za pośrednictwem IP. Droga ku prawdziwie bezprzewodowemu społeczeństwu informacyjnemu.

Nokia, pionier i światowy lider w dziedzinie łączności bezprzewodowej i teleinformatyki, przedstawiła swą wizję pod nazwą "Global IP Mobility" (globalna bezprzewodowa [łączność przez protokół] IP). Proponowane podejście polega na wszechobecności technologii zapewniającej łączność głosową i przesyłanie danych w sieciach bezprzewodowych i przewodowych.

"Global IP Mobility" ujednolici główne sieci telekomunikacyjne poprzez zapewnienie w pełni zintegrowanej platformy usług i aplikacji internetowych, zarówno w sieciach bezprzewodowych jak i przewodowych. Realizacja tej wizji zapewni wyższy poziom mobilności, wyższą jakość usług telekomunikacyjnych oraz lepszą ochronę dla wszystkich użytkowników korzystających z przewodowego lub bezprzewodowego dostępu do Internetu lub do informacji przedsiębiorstwa. Ponadto "Global IP Mobility" będzie bazą dla przyszłych usług przekazywania głosu i wizji przez protokół IP na obu platformach.

Inicjatywa "Global IP Mobility" pozwoli Nokii na połączenie współczesnych osiągnięć w dziedzinie infrastruktury i urządzeń telefonii komórkowej, telefonii przez IP oraz szybkiego dostępu do Internetu. Ponadto ułatwi ona przechodzenie branży teleinformatycznej w kierunku łączności bezprzewodowej, dzięki czemu możliwa będzie komunikacja bezprzewodowa nie tylko w komórkowych sieciach rozległych (Wide Area Cellular Networks), lecz także w sieciach lokalnych i w obszarach dostępu (tzw. hotspots). Odbywać się to będzie przy użyciu innych technologii dostępu radiowego, takich jak bezprzewodowe sieci lokalne.

Nokia odgrywała dotąd - i zamierza nadal odgrywać - czołową rolę w realizacji idei bezprzewodowego społeczeństwa informacyjnego. Wyraża się to w zaangażowaniu Nokii w tworzenie otwartych standardów w dziedzinie teleinformatyki i telekomunikacji oraz w jej sprawdzonej skuteczności we wprowadzaniu najbardziej nowatorskich rozwiązań łączności bezprzewodowej.

II. SAMSUNG ELECTRONICS

W przededniu II wojny światowej, 26 marca 1938 roku, w miejscowości Taegu w Korei, Byung-Chull Lee założył firmę handlową, której nadał nazwę Samsung. Nazwa Samsung oznacza "trzy gwiazdy" symbolizujące: "Bądźmy wielcy, silni i wieczni". Nowo powstała firma zajęła się działalnością handlową, a za partnerów obrano klientów z Chin i Mandżurii. Przedmiotem handlu stały się produkty rolne i morskie. Obok działalności handlowej Samsung podjął produkcję makaronów we własnych fabrykach. Obchody 60-ych urodzin (w Korei zwanych Hwangab), czy to prywatnych osób czy organizacji mają doniosłe znaczenie. Ponieważ Samsung rósł i rozwijał się wraz z narodową ekonomią Korei, 60-e urodziny tej firmy są nawet bardziej znaczące. Na przykładzie rozwoju Samsunga przez minione 60 lat można prześledzić całą historię rozwoju nowoczesnych koreańskich korporacji.
Samsung służył Korei nie tylko poprzez swoją działalność. Przewodził koreańskiej ekonomii prowadząc interesy pod kątem zbudowania podwalin pod silną go spodarkę narodową.
Początek działalności firmy był bardzo trudny. Firmy elektroniczne istniejące na rynku koreańskim, które posiadały ugruntowaną pozycję sprzeciwiały się wydaniu państwowych zezwoleń na produkcję elektroniki użytkowej dla Samsunga. Początkowo Samsung nie był przygotowany na efektywne rozpoczęcie nowoczesnej produkcji. Firma składała się z kilku baraków, w których produkowano wentylatory elektryczne. Dzięki mądrej polityce, firma szybko opracowała nowoczesne technologie produkcji. W 1972 roku rozpoczęta została produkcja czarno-białych telewizorów. Jednak protesty konkurencji spowodowały, iż cała produkcja musiała być kierowana na eksport.
Od 1987 roku funkcję prezesa Samsunga pełni Lee Kun-Hee, syn założyciela korporacji. W 1993 roku rozpoczyna on reorganizację firmy, wprowadza nową strategię - "Nowe zarządzanie" i nowe logo - charakterystyczną niebieską elipsę. Jest ona dzisiaj symbolem najwyższej jakości, znakiem rozpoznawalnym w każdym zakątku świata.
Strategia "Nowe zarządzanie" jest programem, który wprowadził Samsunga w XXI wiek. Wśród najważniejszych założeń tego programu znajduje się "zarządzanie poprzez jakość". Klienci oczekują coraz wyższej jakości, a firmy, które nie odpowiedzą na te oczekiwania będą miały kłopoty z przetrwaniem. Jakość jest najważniejszym priorytetem we wszystkich działaniach Samsunga. Po ponad sześćdziesięciu latach działalności Samsunga i w rocznicę trzydziestych urodzin Samsung Electronics, możemy z całą pewnością stwierdzić, że Samsung jest jednym z czołowych koncernów świata.
Program "World Best" miał na celu produkcję najlepszych na świecie produktów elektronicznych. Dzięki temu programowi powstał między innymi telewizor w formacie "PLUS", pierwsza gigabitowa kość pamięci DRAM, czy nowoczesne telefony komórkowe. Dzięki stałym inwestycjom w rozwój technologiczny i badania naukowe Samsung Electronics może poszczycić się mianem lidera w dziedzinie produktów cyfrowych i jako największy na świecie producent kości pamięci, w znacznym stopniu przyczynia się do spopularyzowania nowoczesnych technologii.




LITERATURA

1. „Strategia globalna a przewaga konkurencyjna” – G.Yip PWE 1996 r.
2. „Przewaga konkurencyjna jutra” - G. Hamel i C.K. Prahalad 1999 r.
3. „Przedsiębiorstwo na rynku międzynarodowym – analiza strategiczna „ – P. Gołębiowski PWE 1994
4. Internet : www.exporter.pl ; www.nokia.pl ; www.samsung.pl