Diagnoza grupy
Diagnoza decyzyjna
1. Nazwij problem, który chcesz zdiagnozować
Zasadniczym celem przeprowadzenia niniejszej diagnozy jest dogłębna analiza zachowań agresywnych mających miejsce w klasie szkolnej i na terenie szkoły. badawczej jest zainteresowanie zagadnieniami agresji i agresywności oraz potrzeba dokładniejszego ich poznania, co będzie możliwe również dzięki prezentacji wcześniejszych wyników badań związanych z omawianym zagadnieniem.
Według W.Okonia,„agresja to działanie skierowane przeciwko ludziom lub przedmiotem wywołującym u osobnika niezadowolenie lub gniewu, mające na celu spowodowanie szkody przedmiotowi agresji lub zniszczenie go. Często agresja jest odpowiedzią na frustrację. Agresja fizyczna w stosunku do osób wyraża się w biciu lub znęcaniu, agresja słowna – w wymyślaniu lub wyśmiewaniu się, agresja przeniesiona jest agresją skierowaną na osoby lub przedmioty nie będące przyczyną agresji” .
W ostatnich latach tradycyjne pojęcie agresji ulega wyraźnej dyfuzji z podrzędnym mu w istocie pojęciem przemocy. Powszechnie używa się zamiennie powyższych terminów, przy czym ten pierwszy coraz wyraźniej zostaje na boku. Wspomniana tendencja obserwowana jest nie tylko w życiu codziennym i w środkach masowego przekazu, ale też, i to znacząco, w fachowej literaturze.
Problematyka badawcza zaprezentowana w moich badaniach ma charakter interdyscyplinarny, znaczący zarówno z psychologicznego, pedagogicznego, jak i społecznego punktu widzenia. Jest to tematyka bogato reprezentowana w literaturze zarówno teoretycznie, jak i empirycznie, co uzasadnia się nie tylko względami metodologicznymi, lecz przede wszystkim praktycznymi, a dokładniej społecznymi.
2. Określ cel diagnozy, tzn. sformułuj pytania dotyczące problemu który cie interesuję.
Przeprowadzone badanie i dokonana analiza będą próbą uzyskania rzetelnej informacji na temat wpływu zmiennych psychospołecznych na generowanie zjawiska agresji wśród uczniów. Analiza wybranych determinantów rodzinnych agresywności uczniów mogłaby stanowić dodatkową podstawę działań profilaktycznych przeciwdziałających przyczynom agresywności lub obniżających jej nasilenie czy zmieniających formę na bardziej akceptowaną społecznie.
Zasadniczym celem mojej diagnozy będzie sprawdzenie empiryczne przejawów agresji wśród uczniów oraz określenie jej nasilenia poprzez poznanie relacji zachodzących miedzy poszczególnymi uczniami.
Problem główny diagnozy:
Jakie jest nasilenie poziomu agresji wśród uczniów?
Problemy szczegółowe:
1. Jakie determinanty zachowań agresywnych wśród uczniów można wyróżnić?
2. Jakie są przejawy zachowań agresywnych?
3. W jaki sposób płeć determinuje zachowania agresywne wśród uczniów?
4. Jakie oddziaływania profilaktyczne powinny być podejmowane przez placówkę oświatową?
3. Opisz stan rzeczy , jego źródła i znaczenie
W oparciu o przeprowadzony arkusz obserwacyjny w badanej grupie wyróżniono określone elementy agresji, zamieszczone w tabeli poniżej:
Kryterium podziału Rodzaje agresji
Ze względu na kierunek 1. a) skierowana na istoty żywe:
- na innych ludzi,
- na samego siebie (samoagresja),
2.a) skierowana na grupę,
b) skierowana na poszczególne osoby.
Ze względu na podmiot agresji a) agresja indywidualna(agresorem jest określona jednostka
b)agresja grupowa (agresorem jest grupa osób).
Ze względu na formy 1.a) agresja bezpośrednia
b) pośrednia ,
2. a) agresja czynna,
b)agresja bierna.
3. a )agresja słowna,
- bezpośrednia,
-pośrednia,
b) agresja fizyczna,
-bezpośrednia,
-pośrednia,
Ze względu na złożoność a )zachowania agresywne proste,
b )zachowania agresywne złożone.
Ze względu na sposób realizacji 1.a) agresja behawioralna,
2. a) agresja behawioralna,
Ze względu na mechanizm regulacji agresji i wrogości
a) agresja reaktywno-emocjonalna,
b) agresja uruchamiana przez wewnętrzną potrzebę sprawiania bólu i cierpienia,
c) agresja jako narzędzie realizacji życiowych celów jednostki.
Ze względu na warunki zewnętrzne 1. a) agresja impulsywna,
b)agresja instrumentalna
2. a) agresja frustracyjna,
b) agresja wyuczona,
a) agresja wywołana zachowaniem się innych osób
b)agresja wywołana wypowiedziami innych osób
c)agresja wywołana niepowodzeniami we własnym działaniu
Ze względu na cel a) zamierzona,
b) niezamierzona
4. Podejmij decyzje o postępowaniu:
Diagnoza:
Diagnozowana grupa jest grupą o dużym nasileniu cech i przejawów agresji. Dzieci mają problemy w szkole, są agresywne w stosunku do kolegów, zarówno w postaci agresji słownej (wyśmiewanie, obrażanie, dopiekanie kolegom, wyśmiewanie ich wad, niedoskonałości, obrażanie koleżanek w klasie), jak również w postaci agresji fizycznej, skierowanej zarówno na przedmioty, jak i na kolegów (dziecko kopie przedmioty, ławki w szkole, rozrzuca np. śmieci z kosza, niszczy zieleń).
Zachowania agresywne w badanej grupie przede wszystkim przejawiają się pod postacią agresji fizycznej lub werbalnej. Agresja fizyczna to bezpośrednie zadawanie bólu innym osobom. Większość badanych uczniów reaguje bardzo impulsywnie i agresywnie na zachowania innych osób, brak wewnętrznego hamowania i powstrzymywania emocji negatywnych. Dzieci sa rozdrażnione, wybuchowe, reagują agresją na agresję. Proste zaczepki słowne skutkują napadami wściekłości, bójkami, mściwością ze strony kolegów.
Atak nie zawsze jest skierowany na tę osobę, która wywołała zachowania agresywne. Często, jeśli przyczyną agresji jest np. zakaz osób dorosłych, agresywne zachowanie jest skierowane na osoby słabsze, np. rodzeństwo czy kolegów, zwierzęta lub wyładowywane na przedmioty martwe. Jest to tzw. agresja z przeniesienia ma miejsce szczególnie wówczas, gdy dziecko na podstawie wcześniejszych doświadczeń może przewidywać, że za czynności agresywne skierowane do osoby dorosłej, zostanie ukarane.
Dzieci często wyładowują agresję na młodszych i słabszych kolegach. Są wyraźnie osoby napiętnowane przez grupę, można też wyróżnić prowodyrów bójek i najbardziej agresywnych uczniów. Niektórzy przejawiają początkowe elementy zachowań patologicznych związanych z niedostosowaniem społecznym (wagary, spożywanie alkoholu, nikotyzowanie się, konflikt z prawem).
Jeśli dziecko nie wchodzi w bezpośredni fizyczny kontakt z osobami lub przedmiotami, a wywołuje u nich cierpienie poprzez wyśmiewanie, złośliwe uwagi, przezywa lub skarży, jest aroganckie, określa się to jako agresję werbalną. Wyróżnia się agresję werbalną kierowaną i niekierowana. O agresji kierowanej mówimy wówczas, gdy dziecko dokucza w sposób otwarty tej osobie, która jest obiektem agresji i wprost do niej kieruje swoje uwagi. Agresja nie kierowana polega na obmawianiu, intrygowaniu, plotkowaniu, skarżeniu, nie jest więc jawna, a występuje na ogół wtedy, gdy dziecko woli ukrywać swoje działania, ponieważ boi się szkodzić w sposób otwarty.
W przypadku analizowanej grupy stwierdza się znaczne nasilenie agresji werbalnej pod postacią wyzwisk, wyśmiewania się ze słabszych kolegów, napiętnowania osób, które osiągają gorsze wyniki w nauce bądź też odbiegają od reszty grupy np. wyglądem zewnętrznym
W przypadku zaniechania jakichkolwiek działań można stwierdzić, iż przejawy agresji w badanej grupie dzieci w przyszłości przerodzą się w niekontrolowane zachowania o cechach patologicznych.
Niezbędne jest podjęcie specjalistycznych oddziaływań profilaktycznych i zachowawczych, których celem będzie uświadomienie grupie dzieci czym jest agresja i w jaki sposób ją kontrolować, jakie są przejawy zachowań agresywnych. Uwzględniam wprowadzenie programu psychoprofilaktycznego skierowanego specjalnie do wybranej grupy dzieci. Program powinien zostać stworzony przez psychologa przy pomocy pedagoga szkolnego i wychowawcy klasy. Celem programu byłoby przeciwdziałanie przemocy, łagodzenie skutków agresji, obniżanie poziomu agresji wśród badanych uczniów.
Wdrożenie odpowiednich oddziaływań w stosunkowo krótkim czasie może okazać się doskonalą formą pomocy uczniom, obniżyć poziom agresji i przeciwdziałać w przyszłości zachowaniom agresywnym i patologicznym wśród badanych dzieci.
5. Podaj propozycje rozwiązań problemu ( wdrążenia oddziaływań)
Każdy przypadek agresji należałoby rozpatrywać w sposób eklektyczny i holistyczny.
1) czynnik wrodzony - W procesie wychowania dziecka należy rozpatrzyć wrodzone możliwości dziecka. U wszystkich ludzi są one do siebie zbliżone, za wyjątkiem agresji patologicznej.
2) czynnik aktywności - Doświadczenia zdobywane przez dziecko w toku osiągania dojrzałości maja tu decydujące znaczenie. Dzieci, które są bardziej aktywne wcześniej i częściej narażone są na konflikty i związane z nimi frustracje. Częstsze nagradzanie i karanie stwarza możliwość wyuczenia się zarówno zachowań agresywnych jak i nie agresywnych. Rodzice w tym okresie odgrywają decydującą rolę w procesie hamowania bądź stymulowania aktywności dziecka.
3) czynnik frustracyjny- Czynnik frustracyjny zdeterminowany jest środowiskiem zewnętrznym, w którym wychowuje się dziecko i postawami rodzicielskimi.
4) czynnik naśladowczy - Środowisko odgrywa tutaj ważną rolę dostarczając dziecku odpowiednich wzorców do naśladowania.
5) czynnik instrumentalny - Czynnik ten pozostaje w bezpośrednim powiązaniu z pozostałymi czynnikami i jest od nich zależny. Ważną rolę odgrywają tu także wpływy wychowawcze rodziców.
Wskazówki środków wychowawczych
1. Opracowanie skomplikowanego programu kompensacyjnego
2. wskazanie placówek, które powinny zostać objęte współpracą
3. Nawiązanie kontaktu z rodziną
4. Wsparcie społeczne rodziny
5. Nałożenie kurateli na rodzinę