Dekret o ziemi

W czasie rewolucji październikowej bolszewicy umacniali się w radach większych miast Rosji. Udało się im przejąć od mienszewików Piotrogrodzką Radę Robotniczą, której przewodnictwo objął Lew Trocki. Przejęcie władzy przez bolszewików w Piotrogrodzie nie oznaczało zajęcia całego imperium. Rosja znalazła się w stanie wojny domowej (1917-1920) między wojskami kontrrewolucjonistów (białych) a oddziałami bolszewickimi.
7 listopada (25 października) rozpoczęły się obrady II Ogólnopolskiego Zjazdu Rad. Wzięli w nim udział tylko bolszewicy, ponieważ mienszewicy uznali go za nielegalny i oczekiwali wyborów parlamentarnych. Na zjeździe tym ogłoszono Dekret o ziemi. Wprowadzał on pełną nacjonalizację ziemi. Był zapowiedzią uwłaszczenia bez odszkodowania, a ziemia miała być traktowana jako wspólna własność całego narodu.

DEKRET O ZIEMI, pierwszy sowiecki akt prawny dotyczący ziemi, uchwalony 8 XI (26 X starego stylu) 1917 przez II Ogólnoros. Zjazd Rad;
zapożyczenie z programu socjalistów-rewolucjonistów (tekst Lenina); znosił natychmiast i bez wykupu prywatną własność ziemi, przy podziale ziemi zalecał kierować się ułożoną przez eserowców wzorcową Instrukcją Chłopską, przewidującą: zakaz sprzedaży, dzierżawienia i zastawiania ziemi, jej nacjonalizację — ziemia uznana za dobro nar.; gospodarstwa wzorowe przekazywane wraz z inwentarzem wielkich majątków państwu lub wspólnotom chłopskim (prawo do użytkowania ziemi przyznane wszystkim obywatelom Rosji pod warunkiem uprawiania jej pracą rąk własnych, rodziny, ew. w formie stowarzyszonej; zakaz pracy najemnej, swobodę wyboru form użytkowania ziemi; wyłączenie z konfiskaty gruntów drobnych gospodarstw prywatnych. Dekret o ziemi został uzupełniony dekretem o socjalizacji ziemi z 9 II 1918, stanowiącym podstawę prawną podziału gruntów między chłopów. Prywatną własność ziemi przywrócił 1990 Zjazd Deputowanych Lud. Ros.FSRR.

Dekret o ziemi „unarodowił” całą ziemię w Rosji w celu pozyskania chłopów dla rewolucji, lecz dał im jedynie prawo użytkowania ziemi, a nie prawo własności