Analiza wiersza "Do Trupa" Jana Andrzeja Morsztyna
Poezja Morsztyna prawie w całości poświęcona jest kultowi miłości cielesnej. Jej szokująca niekiedy zmysłowość, swawolność, ale i ozdobna elegancja odpowiadały barokowemu ideaowi oryginalności, niezwykłości i kunksztowności.
Wiersz pt "Do Trupa" posiada wiele cech stylu jakim pisano w epoce Baroku. W utworze tym, podmiotem lirycznym jest osoba zakochana, która zwraca się do zmarłego - adresata. W kontekscie całego utworu można stwierdzić, że trup symbolizuje śmierć, a zakochany - miłość.
Wiersz ten ma charakterystyczną budowę, wersy wyraźnie dzielą się na dwie części.
*paralelnie wsytępują anafory ["Ty (...)" ; "(...) ja (...) ], ktore dzielą zawarte porównania w podobieństwach miedzy trupem a zakochanym.
*wykorzystanie średniówki w wersyfikacyjnym sylabowaniu (średniówka występuje miedzy 5 a 6 sylabą, która dzieli dwie sytuacje, z jednej strony trupa a z drugiej zakochanego
Występują również liczne epitety i metafory, które dzięki shiperbolizowaniu (np. rozum łańcuchem powity) pomagają w ukształtowaniu plastyczności utworu, dające łatwiejsze wyobrażanie czytelników.
W pierwszych dwóch strofach podmiot liryczny ukazuje podobieństwa, a następnie następuje zestawienie antytez (różnic).
***tutaj najlepiej wykonać tabelke***
PODOBIEŃSTWA
ZAKOCHANY : TRUP:
-jam zabity -leżysz zabity
-strzała miłości -strzała śmierci
-nie mam rumianości - Ty krwie (nie masz -> elipsa)
-płomień skryty -jawne świece
-zmysły okropnej ciemności - sukno żałobne
-ja rozumem łańcuchem spowity - związane ręce
RÓŻNICE
ZAKOCHANY: TRUP:
-język kwili (skarży się) -milczy
-cierpi ból srodze -nic nie czuje
-jam piekielnej śreżodze(upal) - jak lód
-stanie się żywiołem - stanie się prochem
W podobieństwach można wyczuć kontrast, paradoks np. ciało i dusza , skryty i jawne. W przypadku trupa są to elementy związane z zewnętrznym wyglądem, realne, zmysłowe. Natomiast u zakochanego dotyczy to sytuacji wewnętrznej, są przedstawione metaforycznie, duchownie.
Różnice zaś polegają na tym, że trup to statyczność, zakochany - dynamika. Adresat (trup) jest spokojny, harmonijny, w bezruchu, podmiot liryczny ciągle się martwi, narasta w nim burza uczuć, niepokój, ekspresja.
Zebranie tych róznic w dwoch ostatnich strofach wprowadza dysharmonię, ta zaś wnosi peryfrazy, przerzutnie, inwersję, wprowadza czytelnika w sytuację wewnętrzną podmiotu lirycznego.
Nastrój całego wiersza nadają nacechowane epitety np. wiecznych ogniów, jak i oksymorony np. plomień skryty- tutaj nadaje przesyt.
Jak cały utwór, zaskakująca jest pointa zawarta na końcu wiersza, ukazuje bowiem, że trup jest szczęśliwszy od zakochanego.
***Myślę że sie ta pracka przyda ;) ***
Docia_Klocia®