Ewolucja chrześcijaństwa

Ewolucjonizm chrześcijaństwa

Chrześcijaństwo powstało już w I w. n.e. Wyłoniło się z obecnego wówczas judaizmu. Głównym motywem działania pierwszych chrześcijan było nauczanie Jezusa, jego czyny oraz śmierć i zmartwychwstanie, które to od samego początku stanowiły podstawę wiary chrześcijańskiej.
Pierwsza wspólnota chrześcijańska powstała w Jerozolimie, w czasach gdy najpotężniejszym państwem było Cesarstwo Rzymskie. Była skupiona wokół dwunastu Apostołów i praktykowała chrzest, Eucharystię i życie wspólnotowe.
Nazwa ?chrześcijanie? powstała w Antiochii Syryjskiej w połowie I wieku. Zrzeszenie chrześcijańskie tworzyły grupy lokalne, mające świadomość przynależności do jednej religijnej wspólnoty wiary i życia w Chrystusie. Tradycja o Jezusie oraz wiara i życie pierwotnych chrześcijan zostały spisane w księgach Nowego Testamentu, które stanowiły podstawę chrześcijaństwa.
Na fundamencie Biblii powstały w II i III w. n. e. m.in. teologia i filozofia chrześcijaństwa. Zwłaszcza filozofia Platona, Arystotelesa, ich uczniów
i kontynuatorów posłużyła jako podstawa chrześcijańskiej teologii. Nauki te korzystały z języka kultury grecko-rzymskiej, polemizowały z politeizmem, gnostycyzmem oraz ruchami heretyckimi.
Wśród ówczesnych obrońców chrześcijaństwa byli: Justyn, Ireneusz z Lyonu, Klemens Aleksandryjski, Orygenes, Tertulian, Cyprian.
W wieku IV i V nastąpił szybki wzrost kultury chrześcijańskiej, teologii, filozofii i wiedzy biblijnej, życia duchowego, życia monachistycznego, nauk historycznych, liturgii, kaznodziejstwa, budownictwa sakralnego, poezji i sztuki religijnej. Do przedstawicieli nurtu chrześcijańskiego w IV i V w. możemy zaliczyć: Anastazego Wielkiego, Grzegorza z Nazjanzu, Grzegorza z Nysy, Jana Chryzostoma, Cyryla Aleksandryjskiego, Ambrożego, Hieronima ze Strydomu, Augustyna, Bazylego Wielkiego , Bonawenturę.
Konstantyn Wielki w 380 r. ustanowił edyktem mediolańskim tolerancję religijną. Dzięki temu chrześcijaństwo osiągnęło przewagę w krajach Imperium Rzymskiego i stało się religią narodową. Licznie organizowane sobory potwierdzały wiarę w Trójcę Świętą, a przede wszystkim w Syna Bożego i Ducha Świętego. W tym również okresie tj. w roku 381, godność Marii Matki Bożej i wiarę w dwie natury w Chrystusie tj. boską i ludzką, uznano za wiarygodną.
W wyniku wędrówek ludów, chrześcijanie na Zachodzie znaleźli się pod władzą Germanów, arian lub pogan, którzy stopniowo przyjmowali kulturę łacińską i chrześcijańską ortodoksję.
W Średniowieczu kultura chrześcijańska rozwinęła się w Irlandii i Hiszpanii. Do wybitnych myślicieli tego okresu należeli: Beda Czcigodny, Alkuin, J. Szkot, Eriugena. Kulturę religijną pielęgnowali głównie zakonnicy, którzy prowadzili żywą działalność misyjną. Chrześcijaństwo rozpowszechniało się na nowe obszary ? w IX ?XI w. na Czechy, Polskę i Skandynawię, a w XIII ?XV w. na Litwę. Wzrastał autorytet papieski.
Wkrótce poprzez liczne walki polityczne w Rzymie i Państwie Kościelnym papiestwo upadło.
Od XI w. w chrześcijaństwie zachodnim zaczęto przeprowadzać reformy. Początkowo były to krucjaty, mające na celu eliminowanie niewiernych, heretyków oraz nawracanie na drogę chrześcijańską. Zjawisko to było spowodowane mocnym zjednoczeniem się Kościoła z władzami feudalnymi, czego rezultatem było powstanie społecznych herezji, zwalczanych przez inkwizycję oraz powstanie zakonów propagujących ubóstwo duchowieństwa (franciszkanie i dominikanie). Do wybitnych myślicieli tego okresu należeli: Tomasz z Akwinu, Sylwester II, Anzelm z Cantenbury, P. Abelard, Albert Wielki, Bonawetura. Rozkwitła architektura i sztuka najpierw romańska, a później gotycka, oraz muzyka gregoriańska.
Wiek XVI w Europie to czas wielkich rozruchów. Reformacja Marcina. Lutra i Jana. Kalwina doprowadziła do podziału na kraje katolickie i protestanckie. Jednakże, reforma wewnątrz katolicyzmu nadal akcentowała tradycję łacińską i władzę papieży. W ramach protestantyzmu wyłoniły się w XVIII -XX w. liczne nowe wyznania.
Nadszedł jednak czas odkryć geograficznych. Na nowych terytoriach zakładano kolonie. Chrześcijaństwo wyszło tym samym poza Europę, a katolicyzm zdominował tereny kolonii hiszpańskich i portugalskich. Dotarł do Chin, Japonii i Indii.

Laicyzacja i sekularyzacja kultury europejskiej, trwająca od renesansu do czasów współczesnych osłabiła w krajach bogatszych wpływ chrześcijaństwa na życie publiczne i prywatne. Niejednokrotnie prowadziła ona również do kryzysów wewnątrz samego chrześcijaństwa. W krajach komunistycznych z kolei, chrześcijaństwo było nawet religią prześladowaną.
Mimo wielu przeszkód, chrześcijaństwo przejawiało żywotność w sferze swych założeń. Uwidoczniło się to w przyswojeniu metod historycznych w teologii, ekumenizmie, dialogu międzyreligijnym, a także w życiu duchownym oraz społecznym.
Liczbę wyznawców chrześcijaństwa szacuje się obecnie na blisko 1,8 mld. czyli ok. 30% ludności świata. Chrześcijaństwo jest największą z religii monoteistycznych i przeważa w Europie, Ameryce, Australii. W Afryce stanowi 1/3 ludności, w Azji ? mniejszość.
Wpływ chrześcijaństwa na historię i kulturę był olbrzymi. Chrześcijaństwo starożytne dokonało zjednoczenia żydowskiego monoteizmu i surowej etyki z kulturą grecką i rzymską. Przyczyniło się do przetrwania dorobku kulturowego po upadku Cesarstwa Rzymskiego i do przekazania go innym ludom. Zasady etyczne chrześcijaństwa inspirowały do poszanowania życia, godności, wolności i sprawiedliwości, a tym samym sprzyjały kształtowaniu się życia społecznego opartego na tych zasadach.