Zagadnienia z rachunkowości.

Zagadnienia z rachunkowości

1. Omów unormowania prawne rachunkowości w Polsce po wprowadzeniu gospodarki rynkowej.

Od 01.01.1991 w Polsce wprowadzono nowe zasady prowadzenia rachunkowości Dz.U nr 10 z 1991. Nowe standarty służyły gospodarce rynkowej, oparte były na polskiej tradycji i doświadczeniach. Od 01.01.1995 obowiązuje nowa ustawa o rachunkowości t.j ustawa z 29.09.1994 opublikowana w Dz.U 121/94 z póź. zmianami. Ustawa ta ma zasięg bez mała powszechny, obejmuje swoim zasięgiem wszystkie jednostki prowadzące pełną księgowość za wyjątkiem NBP i Skarbu Państwa oraz osób fiz. I spółek cywilnych, gdy ich przychody w roku poprzednim były niższe niżeli 800.00o EU. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa mają charakter obligatoryjny, podlegają regulacja prawnym i profesjonalnym.
W 1999r podjęto prace nad kompleksową nowelizacją polskiego prawa bilansowego, które zkończone zostały uchwaleniem 9.11.199r ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości. W/w ustawa w znowelizowanej wersji zaczęła obowiązywać od 1.01.2000r. UoR obejmuje 12 rozdziałów zwierające : przepisy ogólne, zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych, inwentaryzacji, wyceny aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego, łączenia się spółek, sporządzania sprawozdań finansowych przez jednostki, skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Ponadto ustawa reguluje zagadnienia ochrony danych, odpowiedzialności karnej przepisy ogóle i przejściowe.


2. Wskaż na istotę rachunkowości oraz metodę jej organizacji wraz z konsekwencjami.


Istota rachunkowości polega na tym, że służy ona ewidencji gospodarczej, która ma na celu odzwierciedlenie w formie pieniężnej, wartościowej zjawisk, procesów oraz wyników działalności gospodarczej. Zadania stawiane przed rachunkowością wykonywane są przez służby finansowo-księgowe. Wymieniane są 3 formy organizacyjne:
- scentralizowana, polega na scentralizowaniu całości prac ewidencyjnych, obliczeniowych i sprawozdawczych w dziale księgowości.
- Zdecentralizowana polega na wyodrębnieniu niektórych sekcji z działu księgowości i umieszczeniu w innych działach jednostki gospodarczej np. sekcja księgowości materiałowej w dziale zaopatrzenia.
- forma zlecona polega na prowadzeniu rachunkowości polega na prowadzeniu rachunkowości poza siedzibą jednostki poprzez wyspecjalizowaną jednostkę np. biuro rachunkowe.

3. Omów na czym polega zasada wiernego obrazu i periodyzacji.

Zasada wiernego obrazu, zobowiązuje podmiot gospodarczy do przestrzegania w sprawozdaniu finansowym informacji odzwierciedlających rzeczywistą sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zasada periodyzacji, wymaga podziału operacji gospodarczych na okresy sprawozdawcze ( miesiące ), których one dotyczą. Wszystkie operacje gospodarcze za dany okres powinny być zaksięgowane w czasie aby umożliwić terminowe sporządzenie zestawienia obrotów i sald oraz wymaganych sprawozdań, deklaracji podatkowych, dokonanie rozliczeń finansowych.

4. Omów na czym polega zasada ciągłości.
Zasada ciągłości, polega na stosowaniu w kolejnych latach działalności przyjętego systemu postępowania wyceny pasywów i aktywów oraz ustalenia wyniku finansowego.

5. Omów na czym polega zasada memoriału, a zasada kasowa.
W księgach rachunkowych należy ujmować wszystkie dokumenty zarówno przychody jak i rozchody zgodnie z przepisanym im okresem bez względu na termin wpływu gotówki lub dokonania zapłaty. Nie jest to równoznaczne z zapłatą na określony towar, czy usługę, termin płatności może być ustalony na dalszy okres, który nie jest zgodny z terminem wystawienia faktury. Wszystkie wpłaty i wypłaty z kasy muszą być udokumentowane dowodami źródłowymi lub zstępczymi. Wszystkie operacje kasowe z danego dnia muszą być ujęte w tym samym dniu w Raporcie Kasowym.

6. Omów na czym polega zasada współmierności ( przychodów i związanych z nimi kosztów )

W księgach rachunkowych należy ujmować wszystkie osiągnięte przez jednostkę przychody i związane z tymi przychodami, a więc współmierne do nich koszty. Polega na tym, iż nie należy ujmować wszystkich kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo, a jedynie tylko te, które związane są z wykonaniem zadaniem. Nie wszystkie koszty jednostki są kosztami uzyskania przychodu.

7. Omów na czym polega zasada ostrożnej wyceny i indywidualnej wyceny.

Zasada ostrożnej wyceny polega na wycenie aktywów i pasywów tak aby nie został zniekształcony wynik finansowy. Aktywa i pasywa wycenia się po rzeczywiście poniesionych kosztach wytworzenia lub cenie nabycia, nie wyższych jednak od ceny sprzedaży netto. Należy tworzyć rezerwy na możliwe do oszacowania ryzyko i spodziewane straty. Zasada indywidualnej wyceny nazywana jest zasadą kompensat, nakazuje dokonywanie oddzielnej wyceny poszczególnych aktywów i pasywów, przychodów i kosztów oraz zysków i strat nadzwyczajnych. Zasada ta ma na celu, aby nie zaciemnić obrazu sytuacji finansowej firmy.

8. Omów na czym polega zasada dokumentacji dowodów księgowych.

Każda operacja księgowa powinna być w prawidłowy sposób udokumentowana, dokumenty księgowe są to dokumenty, które stwierdzają dokonanie lub powstanie operacji gospodarczej.
Dowód księgowy uważa się za prawidłowy jeżeli stwierdza się fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem:
- zwiera następujące elementy; określenie stron dokonujących operacji
- przedmiot, ilość, wartość operacji gospodarczej
- własnoręczny podpis osób odpowiedzialnych za dokonanie operacji i jej udokumentowanie
Zostaje sprawdzony pod względem formalnym, rachunkowym i merytorycznym.
Następnie należy posegregować dokumenty na grupy rodzajowe, zadekretować, zaksięgować.
Dowody księgowe powinny być przechowywane w siedzibie firmy, przejściowo mogą znajdować się w innej jednostce, której powierzono prowadzenie ksiąg.

9. Omów podstawowe urządzenia służące do ewidencji księgowej wskazując na rodzaje zapisów obowiązujących na tych urządzeniach.

Podstawowym urządzeniem księgowym jest konto, które służy do ewidencji zmian zachodzących w stanie aktywów i pasywów, kosztów. Podstawowym elementem konta jest:
- nazwa konta i symbol cyfrowy
- dane identyfikujące operację
- data zapisu
- nr i rodzaj dowodu, który stanowi podstawę księgowania
- treść i wartość operacji
W ewidencji księgowej stosuję się zasadę podwójnego zapisu, zgodnie z która każda operacja musi być ujęta:
- na co najmniej dwóch kontach( podwójny zapis )
- na jednym koncie po stronie WN, a na drugim po stronie MA, czyli po przeciwnych stronach ( dwustronny zapis )
Stosownie zasady podwójnego zapisu prowadzi do relacji między kontami określonej mianem korespondencji kont. Może ona przyjmować postać:
- zapisów prostych ( tylko na dwóch kontach )
- zapisów złożonych ( na więcej niż dwóch kontach )

10. Wyjaśnij istotę tabelarycznej formy księgowości.

Forma tabelaryczna nazywana jest amerykanką, polega na prowadzeniu oprawionej księgi zwanej dziennikiem tabelarycznym lub księgą główną, który składa się z dziennika służącego do zapisów chronologicznych i księgi głównej, która służy do zapisów systematycznych. W miarę potrzeby są otwierane konta analityczne, poszczególne zapisy są w formie tabelarycznej są zapisywane 3 krotnie, raz w dzienniku zapisuje nr, datę zapisu i treść operacji oraz jej kwotę a następnie dokonuje się zapisu systematycznego kwoty operacji wg reguły podwójnego zapisu na kontach syntetycznych.

11. Wyjaśnij istotę przebitkowej formy księgowości.

Forma przebitkowa polega na jednoczesnym dokonywaniu zapisów chronologicznych w dzienniku i systematycznych na kartach kontowych. Trzeba zastosować dwie kalki jednocześnie ( jedna kalkę nakłada się na dziennik pod konto syntetyczne , drugą na konto syntetyczne pod drugie konto syntetyczne ) Dziennik prowadzony jest w formie luźnych kart kontowych, które po zapisaniu są ułożone i oprawione w księgi. Karty kont analitycznych i syntetycznych w ciągu roku są przechowywane w specjalnych skrzynkach.

12. Wyjaśnij istotę rejestrowej formy księgowości.

Forma rejestrowa księgowości, technika rejestrowa polega na ewidencji operacji gospodarczych w rejestrach. Każdy rejestr obejmuje dokumenty dotyczące ściśle określonego tematu, a treść rejestru odpowiada kontom syntetycznym. Najczęściej prowadzone są rejestry to kasowy, bankowy, rejestr zakupu, rejestr sprzedaży, rejestr kosztów, rejestr uzupełniający. Rejestry prowadzi się odrębnie dla każdego miesiąca. Po zakończeniu miesiąca rejestr jest podliczany i po zamknięciu rejestru sporządza się polecenie księgowania na konta syntetyczne i analityczne.

13. Komputer i jego zastosowanie w firmie.

Wraz z rozwojem techniki tradycyjne formy księgowości są zastępowane techniką komputerową. Konieczność stosowania komputera wynika z stale wzrastających dokumentów źródłowych przy jednoczesnym ograniczeniu zatrudnienia, potrzeba magazynowania dużej ilości dokumentów, sporządzanie faktur, wystawanie monitów. Zaletą techniki komputerowej jest, że bez udziału człowieka wykonują duże zespoły czynności np. obliczanie przychodów, rozchodów, pozostałości materiałów w magazynie, można sporządzić deklarację Vat-7.

14. Jakie elementy musi zwierać dokument aby stanowił dowód księgowy.

- opis rodzaju dowodu i jego nr identyfikacyjny
- określenie stron dokonujących operacji gospodarczych
- opis operacji oraz jej wartość
- datę dokonania operacji lub sporządzenia dokumentu
- podpis wykonawcy dowodu oraz osoby, której wydano składnik

15. W jaki sposób dokonuje się korekty dowodów księgowych.

Korekta – stosujemy ja natychmiast po zauważeniu błędu przez skreślenie i podpis
Storno czarne częściowe – ten rodzaj stosujemy wówczas, gdy błąd został popełniony tylko na jednym koncie księgowym.
Storno czarne zupełne – stosujemy, gdy błąd został popełniony na dwóch kontach księgowych.
Storno czerwone – polega na dokonaniu zapisu krygującego po jednej stronie na koncie księgowym po której wystąpił błąd za pomocą koloru czerwonego lub ramki.

16. Omów istotę ZPK.

ZPK jest dokumentem o podstawowym znaczeniu dla rachunkowości, który decyduje o sposobie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Opracowany może być na podstawie wzorcowego planu kont, opracowanego przez pracowników Departamentu Rachunkowości Ministerstwa Finansów dla :
- jednostek gospodarczych
- banków
- ubezpieczycieli
- jednostek budżetowych
- funduszy emerytalnych i inwestycyjnych
- ZUS
- jednostek obrotu publicznego papierami wartościowymi
ZPK jest wykaz kont syntetycznych i analitycznych objętych grupą od 0 – 8. Ponadto powinien zwierać instrukcję inwentaryzacyjną, instrukcję obiegu dokumentów i kontroli dowodów księgowych. W jednostkach, których pracuje się w programach komp. powinien również zawierać wykaz programów, na których jednostka pracuje. ZPK ustala i aktualizuje kierownik jednostki.

17. Wskaż w jaki sposób prowadzi się gospodarkę pieniężną firmy.

Zarząd firmy organizuje gospodarkę pieniężną przedsiębiorstwa.
Do aktywów pieniężnych zalicza się:
- lokaty pieniężne
- środki pieniężne w drodze
- czeki, weksle obce
Można stosować rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe. Przestrzegać należy obowiązku dokonywania płatności bezgotówkowych, czyli za pośrednictwem banku w każdym przypadku kiedy stroną transakcji jest inny podmioty gospodarczy i jednorazowa wartość należności lub zobowiązań przekracza 3.000 EU lub jednowartość 1.000 EU, gdy suma obrotów z tym podmiotem w poprzednim miesiącu przekroczyła 10.000 EU.
Wszelkie płatności podatkowe powinny być dokonywane bezgotówkowo za pośrednictwem banku. Należy przestrzegać wydawania i rozliczania zaliczek gotówkowych. Gospodarka pieniężna powinna być na bieżąco monitorowana przez gł. Księgowego oraz służby finansowo – księgowe, wszystkie wpłaty i wypłaty gotówkowe i bezgotówkowe wymagają rejestracji w księgach rachunkowych. Obrót finansowy powinien podlegać kontroli wewnętrznej. Wszystkie zasady gospodarki pieniężnej powinny być zapisane w ZPK.

18. Omów zakres obowiązków i odpowiedzialności za obrót gotówkowy Kierownika jednostki, Kasjera i gł. Księgowego.

Kierownik jednostki jest zobowiązany do ustalenia pogotowia kasowego, ochrony wartości pieniężnych w czasie ich przechowywania i transportu do banku. Kierownik powinien wyposażyć kasę w urządzenia, które zapewniają należytą ochronę środków pieniężnych ( wymagania minimalne kaseta metalowa na stałe przymocowana do podłoża) Powinien ustalić stały nadzór nad wykonywaniem obowiązków kasjera. Kierownik powinien ustalić termin zamykania RK ( miesięczny, tygodniowy ) Do obowiązków gł. Księgowego należy sprawdzanie stanu kasy bez uprzedniego zawiadomienia. Do obowiązków Kasjera należy, dokumentowanie wszelkich wpłat i wypłat dowodami źródłowymi lub zstępczymi, które muszą być wypełnione przynajmniej w dwóch egzemplarzach. Kasjer może dokonać wypłaty wyłącznie po potwierdzeniu dokumentu do wypłaty. Raport kasowy musi być prowadzony na bieżąco, każda wpłata i wypłata musi być wpisana w dniu dokonania operacji. Kasjer ma obowiązek kontrolować zgodność gotówki w kasie z raportem kasowym.

19. Przedstaw dokumentację obrotu gotówkowego.

Obroty gotówką muszą być udokumentowane dowodami źródłowymi np. faktura Vat, listy płac, ostemplowane przez bank dowody wpłat własnych lub dowodami kasowymi zastępczymi ( asygnaty KP i KW ). Nie udokumentowane przychody i rozchody gotówki są uznawane za niedobory lub nadwyżki.

20. Omów postępowania kasjera w przypadkach szczególnych.

Banknot uszkodzony przyjmuje do kasy jeżeli jest na nim nr banknotu i przekazuje do Banku ( musi być przynajmniej 50% banknotu ). Banknot wycofany przyjmuje do momentu kiedy nominał obowiązuje i przekazuje do banku. Banknot podejrzany o fałszerstwo, przyjmuje i spisuje protokół w 4 egzemplarzach, 2 przekazuje na policję, 1 zostaje w kasie, 1 otrzymuje klient. Protokół powinien zwierać miejscowość, datę, nazwisko osoby, która banknot wpłacała, dalej piszemy nominał cyfrę i słownie oraz tytuł wpłaty. Protokół musi być podpisany przez kasjera i wpłacającego. Jeżeli nie możemy ustalić kto wpłacał banknot podejrzany o fałszerstwo, spisujemy protokół i wpisujemy, znaleziono w utargu z dnia.

21. Wymień i omów formy obrotu bezgotówkowego.

Rozliczenie bezgotówkowe są to takie rozliczenia dokonywane za pośrednictwem banku bez bezpośredniego udziału pieniądza.
- polecenie przelewu, płatnik czyli dłużnik dla uregulowania swego zobowiązania wydaje swojemu bankowi zlecenie przekazu środków pieniężnych z własnego rachunku bankowego na rachunek wierzyciela.
- czek rozrachunkowy, polega na wręczeniu czeku przez dłużnika wierzycielowi na podstawie którego bank wierzyciela uznaje rachunek i obciąża rachunek dłużnika. Ważny jest przez 10 dni od daty wystawienia.
- akredytywa, polega na zdeponowaniu na specjalnym rachunku bankowym środków pieniężnych przeznaczonych dla ściśle określonego wierzyciela za ściśle określoną dostawę w ściśle określonym czasie.
- rozliczenie saldami, występuje wówczas gdy dwaj kontrahenci są dla siebie wzajemnie dostawcą i odbiorcą, nie rozlicza się wówczas każdej dostawy osobno lecz rozliczenie następuje okresowo a suma należności i zobowiązań jest kompensowana.
- rozliczenia planowe, przebiegają przy stałych dostawach, odbiorca w stosunku do planowanych dostaw dokonuje zaliczkowych przelewów a rozliczenie następuje okresowo poprzez porównanie dostaw z płaconymi zaliczkami.
- rozliczenie przy pomocy weksli, jest to dokument który zobowiązuje do bezwarunkowej zapłaty zobowiązania w ściśle ustalonym terminie, określonej sumy pieniędzy. Weksel dotyczy przyszłej płatności, wygasa dopiero po jej uregulowaniu. Wyróżniamy weksle obce i własne.

22. Omów zasady ewidencji lokat i kredytów bankowych.

Ewidencję lokat i kredytów bankowych może być prowadzona na koncie rach. bieżący.
Kredyty o średnim i długim terminie spłaty mogą być ewidencjonowane na koncie kredyt bankowy. W korespondencji z kontem rach. bankowy rejestruje się w ciężar koszty finansowe lub na dobro przychody finansowe, odsetki i prowizje oraz różnice kursowe dotyczące środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych.

23. Przedstaw istotę krótkoterminowych papierów wartościowych oraz omów udziały lub akcje własne do zbycia.

Papiery krótkoterminowe są to papiery wartościowe stwierdzające prawa majątkowe ich właścicieli. Krótkoterminowe papiery wartościowe w jednostce nie dłużej niż rok od daty rocznego sprawozdania finansowego. Papiery krótkoterminowe obejmują :
- udziały lub akcje własne do zbycia, inaczej nazywamy akcjami w skarbcu są składnikami aktywów obrotowych spółek kapitałowych ( sp z.o i s.a ).
W szczególności są to udziały lub akcje, które zostały wyemitowane, udziały i akcje, które zostały ponownie nabyte przez spółkę ( redukcja udziałowców, akcjonariuszy lub liczby papierów wartościowych będących w ich posiadaniu ) Udziały lub akcje, które nie zostały jeszcze odsprzedane lub formalnie umorzone. Udziały i akcje uprawniają nabywcę do udziału w zyskach czyli dewidendy.

24. Wymień i omów pozycje innych papierów wartościowych.

Do innych papierów wartościowych zaliczamy :
- udział i akcje innych jednostek gospodarczych zakupionych w celu ich odsprzedaży.
- dłużne papiery wartościowe ( obligacje ) zakupione w celu odsprzedaży. Obligacja jest to papier wartościowy w którym emitent stwierdza ,że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się do jego wykupu wraz z odsetkami po upływie określonego terminu.
- bony skarbowe, są to papiery wartościowe zawierające zobowiązanie emitenta tj. skarbu państwa do ich wykupu po cenie nominalnej po upływie czasu na jakie zostały wyemitowne. Przychodem z bonów skarbowych jest różnica między ceną nominalną a ceną nabycia, różnica nazywana jest dyskontem.

25. Weksel i jego rola w obrocie gospodarczym ( wesel sola i trata )

Weksle to dokumenty zwierające bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie w ustalonym terminie i miejscu określonej sumy pieniężnej. Weksel dotyczy przyszłej płatności, więc wygasa dopiero po uregulowaniu kwoty wynikającej z weksla. Zaletą weksla jest to, że można przenosić prawa z nich wynikające na inne osoby np. dokonać płatności zobowiązania poprzez przekazanie weksla swoim kontrahentom lub skierować weksel do wykupu przez bank przed terminem jego płatności.
- weksel własny ( sola, suchy, prosty ) jest płatny w miejscu wystawienia, a więc nie jest przewożony przez morze. Jest bezwarunkowym zobowiązaniem wystawcy do zapłacenia ustalonej sumy w ustalonym na wekslu terminie określonej osobie zwanej remitetntem. Wystawia go się w jednym egzemplarzu i płaci go ta sama osoba co wystawiła. Pełni funkcję kredytową, obiegową, płatniczą i gwarancyjną.
- weksel trasowany ( ciągniony, trata ) zawiera plecenia wystawcy zwanego trasantem do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty innej osobie na rzecz osoby trzeciej. Suma wekslowa obejmuje kwotę udzielonego kredytu + oprocentowanie danego kredytu.


Rozrachunki.

1. Przedstaw istotę rozrachunków i dokonaj ich podziału wg wybranej przez siebie klasyfikacji.

W wyniku prowadzonej działalności gospodarczej w podmiocie powstają różne należności i zobowiązania, określa się je mianem rozrachunków.
Rozrachunki charakteryzują się następującymi cechami :
- osoby dłużnika i wierzyciela są ściśle określone
- suma będąca przedmiotem rozrachunków jest akceptowana przez obie strony
- czas zapłaty jest ściśle określony
Klasyfikacja rozrachunków wg podmiotów wg tytułów ;
- odbiorcy i dostawcy z tytułu dostaw, robót i usług
- rozrachunki z instytucjami publiczno-prawnymi ZUS, US, UC
- rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń
- pozostałe rozrachunki z pracownikami
- rozrachunki z pozostałymi kontrahentami
Klasyfikacja wg kryterium czasu :
- krótkoterminowe
- długoterminowe

2. Przedstaw główne aspekty problematyki wyceny rozrachunków ( znajomość pojęć : wartość godziwa, wartość nominalna, kwota wymagalnej zapłaty )

- należności i zobowiązania w ciągu roku obrotowego ujmuje się w księgach wg wartości nominalnej tzn. wg wartości przy ich powstaniu wyrażonej w walucie polskiej. Gdy są wyrażone w obcej walucie to pośrednim kursie NBP na ten dzień, chyba, że w zgłoszeniu celnym został wyrażony inny kurs.
- należności i udzielone pożyczki na dzień bilansowy wycenia się w kwocie wymagalnej zapłaty tzn wraz z odsetkami zachowaniem ostrożności.
- wartość godziwa jest to kwota za jaką dany składnik aktywów miałby zostać wymieniony a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej.

3. Przedstaw problematykę tworzenia rezerw i związek z zasadą zachowania ostrożności.

Rezerwy to jest zobowiązanie których data wymagalności nie jest pewna, wycenia się w uzasadniony wiarygodnie oszacowanej wartości.
- rozrachunki wyrażone w walutach obcych na dzień bilansowy wyceniamy; należności po kursie kupna stosowanym przez bank w dniu bilansowym, uwzględniamy kurs tego banku z których usług korzysta jednostka. Jednakże kurs nie może być wyższy od średniego kursu ustalonego dla danej waluty przez NBP. Zobowiązania wyceniamy po kursie stosowanym w tym dniu przez bank z którego usług korzysta jednostka, nie wyższym jednak od średniego kursu ustalonego przez NBP.
- należności i udzielone pożyczki wyrażone w walucie polskiej wycenia się w kwocie wymagalnej zapłaty z zachowaniem ostrożności. Zobowiązania wyrażone w walucie polskiej wycenia się w kwocie wymagalnej zapłaty.

4. Przedstaw istotę rozrachunków z kontrahentami i zasady ich ewidencji

Kontrahentami firmy jej odbiorcami i dostawcami mogą być zarówno podmioty krajowe i zagraniczne. Całość rozrachunków z tytułu dostaw materiałów, towarów, robót i usług w tym również zaliczek na poczet dostaw i robót ujmuje się na koncie rozrachunki z odbiorcami i rozrachunki z dostawcami. Wierzytelności te mogą być regulowane w formie gotówkowej i bezgotówkowej.
Na kontach tych księguje się należności i zobowiązania z tytułu :
- przyjętych i zrealizowanych dostaw, robót i usług
- materiałów i towarów pobranych ze składów celnych kontrahentów zagranicznych
- odpisanie przedawnionych i nieściągalnych należności oraz przedawnionych i umorzonych zobowiązań
- otrzymanie lub udzielanie zaliczek na poczet dostaw i robót
Konto rozrachunków po stronie WN jest obciążane powstałymi należnościami i spłatami zobowiązań, po stronie MA uznane za powstałe zobowiązania i umniejszenie należności.

5. Przedstaw istotę rozrachunków publiczno-prawnych.

Rozrachunki publiczno-prawne, mianem tym się określa się całość należności i zobowiązań z tyt. Podatków, opłat, ceł, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz innych rozrachunków w odniesieniu do których obowiązują przepisy ordynacji podatkowej.
- rozrachunki z US z tyt. VAT, na którym ujmuje się po stronie WN naliczony podatek VAT, a po stronie MA nalezny podatek VAT. Saldo tego konta powinno być zgodne z deklaracja VAT-7
- rozrachunki z ZUS ujmujemy ubezp. emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe, zdrowotne w części płaconej przez pracownika oraz składki ubezp. ZUS, FP, FGŚP płaconych przez pracodawcę po stronie MA, natomiast zapłatę zobowiązania po stronie WN. Saldo konta musi być zgodne z deklaracją wysyłana do ZUS.
- inne rozrachunki publiczno-prawne, księgujemy np. podatek od osób fizycznych, po stronie MA powstanie zobowiązania, po stronie WN zmniejszenie zobowiązania.

6. Omów specyfikę rozrachunków z Urzędem Skarbowym z tyt. VAT

Podatek od towarów i usług jest podatkiem wielofazowym, pobieranym w każdej fazie obrotu, czyli obciążane są nim poszczególne fazy produkcji i dystrybucji. Podatnikami VAT są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tyt. sprzedaży zmniejszona o kwotę podatku przypadającą od tej sprzedaży. Rozrachunki z US z tyt. VAT, na którym ujmuje się po stronie WN podatek naliczony, a po stronie MA podatek należny. Saldo tego konta powinno być zgodne z deklaracją VAT-7.

7. Omów specyfikę rozrachunków z pracownikami.

Do ewidencji rozrachunków z tyt. Wynagrodzeń służy konto rozrachunki z tyt. Wynagrodzeń. Po stronie MA ujmuje się wynagrodzenia brutto z list płac, natomiast po stronie WN ujmuje się wszelkie potrącenia oraz wypłacone wynagrodzenia. Saldo może być kredytowe, wrażające zobowiązanie wobec pracowników z tyt. Nie podjętych wynagrodzeń, lub debetowe wyrażające kwoty zaliczek lub ewentualnych nadpłat wynagrodzeń. Korespondują z nim konta wynagrodzenia strona WN jako koszt obciążające działalność, MA roz. z budżetem podatek od osób fizycznych, roz. z ZUS, pozostałe rozrachunki, kasa, rach, bankowy.

8. Wyjaśnij istotę roszczeń i roszczeń spornych oraz omów jakie powstają dodatkowe koszty w związku z wystąpieniem na drogę postępowania sądowego ( kto je pokrywa?)
( roszczenia od kontrahentów i wynik różnic inwentaryzacyjnych )

Specyficzną grupa rozrachunków są roszczenia sporne zwane inaczej należnościami wątpliwymi, które powstają w wypadku :
- kiedy są kwestionowane przez kontrahenta w całości lub części. Kwestionowanie należności może być spowodowane reklamacjami. Roszczenia, które są skierowane na drogę postępowania sądowego stają się roszczeniami spornymi


9. Omów istotę roszczeń powstałych w wyniku inwentaryzacji składników majątku

- w wyniku ujmowania niedoborów w składnikach majątkowych podmiotu ujawnionych w wyniku inwentaryzacji różnic między stanem rzeczywistym a ewidencyjnym składników majątkowych to:
a. niedobory i nadwyżki to różnice ilościowe w składnikach majątku
b. szkody to różnice jakościowe, powodujące zmniejszenie wartości zapasów np. na skutek ich uszkodzenia
Stwierdzone różnice inwentaryzacyjne ujmowane są w protokółach, które zwierają rodzaj, ilość, wartość, miejsce, przyczynę oraz osoby materialnie odpowiedzialne.

10. Przedstaw istotę rozliczenia niedoborów, szkód i nadwyżek ( niedobory w granicach norm, niedobory powyżej normy niezawinione, niedobory powyżej normy powstałe z winy pracownika oraz niedobory powstałe w wyniku zdarzeń losowych )

Niedobory i nadwyżki to różnice ilościowe w składnikach majątku.
Wycena niedoborów i nadwyżek przedstawia się następująco :
- środki pieniężne, wyceniane są wg wartości nominalnej
- papiery wartościowe przeznaczone do obrotu – w cenie nabycia
- rzeczowe składniki środków obrotowych np. materiały, towary w cenie zakupu, nabycia lub kosztów wytworzenia
- składniki majątku trwałego wg wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe zużycie
Szkody wycenia się w wysokości różnicy pomiędzy wartością składnika majątku przed szkodą i po jej powstaniu ( za wartość szkody uznaje się koszt naprawy )
Ustala się przyczynę i charakter niedoborów i dokonuje ich rozliczenia, które polega na przeniesieniu odp. Sum ze strony MA konta rozliczenie niedoborów i szkód na stronę WN, takich kont jak zużycie materiałów i energii jeżeli niedobory stanowią ubytki naturalne lub pozorne. Może to być księgowane w pozostałe koszty operacyjne, gdy niedobory przekraczają normy ubytków naturalnych ale powstałe z przyczyn uzasadnionych i usprawiedliwionych. Straty nadzwyczajne jeżeli miało miejsce zdarzenie losowe.
Stwierdzone nadwyżki są ewidencjonowane na koncie pozostałe rozrachunki ( rozliczenia nadwyżek w korespondencji z właściwym kontem zapasów ). Następnie w drugim etapie wyjaśnia się przyczynę nadwyżki, wówczas dopiero dokonuje się właściwego rozliczenia zgodnie z decyzja kierownika.

Gospodarka Materiałowa.

1. Co to są materiały – przedstaw istotę obrotu materiałowego w powiązaniu z wymogami ewidencyjnymi.

Materiały są to przedmioty pracy nabyte od kontrahenta na własne potrzeby podmiotu gospodarczego, które zużywają się całkowicie w jednym cyklu produkcyjnym, przenosząc swą wartość na wytworzone produkty pracy. Materiały klasyfikowane są wg różnych kryteriów. Najważniejszym kryterium jest klasyfikacja wg celu zużycia w procesie produkcyjnym :
- materiały podstawowe
- materiały pomocnicze
- paliwo
- części zapasowe maszyn i urządzeń
- odpadki ( materiały niepełnowartościowe)
Obrót materiałowy określają następujące dowody, są to dowody typowo magazynowe:
- PZ przyjęcie z zewnątrz
- RW rozchód wewnętrzny
- ZW zwrot wewnętrzny
- MM przesunięcie między magazynowe
- WZ wydanie zewnętrzne
W gospodarce magazynowej obok typowo magazynowych dowodów występują dokumenty potwierdzające zakup i sprzedaż materiałów, są to :
- Faktura VAT
- Faktura korygująca
- Rachunek
Zakup materiałów księgujemy po stronie WN, natomiast wszystkie rozchody po stronie MA.

2. Omów system cen ewidencyjnych stałych – na przykładzie ewidencji zakupu i rozchodu materiałów.
Stosowanie cen ewidencyjnych stałych polega na wycenie dokumentów księgowych obrotu materiałowego wg stałych cen nie zmieniających się w ciągu dłuższego okresu. W ewidencji muszą być równolegle wykazywane odchylenia od cen ewidencyjnych, które koryguje konto materiały doprowadzając je do poziomu cen fakturowych.
Zakupiono 100 kg cukru po 2,50 zł wartość 250,00 zł.
Przyjęto do magazynu 100 kg cukru po stałej cenie ewidencyjnej 2,00 zł na wartość 200,00 zł.
Różnicę zaksięgowano na odchylenia od cen ewidencyjnych po stronie WN 50,00 zł.
Wydano do zużycia 100 kg cukru wg cen ewidencyjnych 100 x 2,00 zł + 200,00 zł i zaksięgowano w koszty zużycie materiałów.
Na koniec miesiąca dokonano korekty odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów wg wskaźnika narzutu.
Saldo konta odchyleń od cen ewidencyjnych mat. 50,00
WN= ------------------------------------------- x 100 % WN=-----------x 100,00= 25,00%
SP zapasu + przychody zapasu w okresie 200,00


Oraz rozliczenia odchyleń przypadających na rozchodowany materiał.

Wartość rozchodu mat. X WN 200,00 zł x 25,00 %
O = ------------------------- O=--------------------------= 50,00 zł
100% 100%

Następnie zaksięgowano 50,00 zł na konto zużycie materiałów pod WN oraz odchylenia od cen ewidencyjnych po stronie MA.
3. Omów system cen ewidencyjnych zmiennych- na przykładzie ewidencji zakupu i rozchodu materiałów.
W zmiennych cenach ewidencyjnych przychody materiałów wycenia się wg rzeczywistej ceny zakupu ( nabycia) podanych przez dostawców w fakturach. Stosowanie cen stałych ewidencyjnych jest proste przy wycenie przychodów, natomiast komplikuje przy wycenie rozchodów. Trzeba przyjąć metodę wyceny materiałów wydanych do zużycia jedną z 3 metod :
- metoda średniej arytmetycznej ( wylicza się średnią )
- metoda FIFO ( 1 przyszło, 1 wyszło )
- metoda LIFO ( ostanie przyszło, pierwsze wyszło ).

Aktywa trwałe
1. Wyjaśnij pojęcie majątku trwałego, dokonaj jego podziału na grupy ( zgodnie z kryterium bilansu ).
Majątek trwały obejmuje składniki, które cechują długotrwały okres użytkowania i wysoka wartość jednostkowa ( powyżej 3.500 zł ).
Wartości niematerialne i prawne
- wartości niematerialne i prawne
- koszty zakończonych prac rozwojowych
- wartośc firmy
- inne wartości niematerialne i prawne
- zaliczki na wartości niematerialne i prawne
Rzeczowe aktywa trwałe
- środki trwałe
- środki trwałe w budowie
- zaliczki na środki trwałe w budowie
Należności długoterminowe:
- od jednostek powiązanych
- od pozostałych jednostek
Inwestycje długoterminowe
- nieruchomości
- wartości niematerialne i prawne
- długoterminowe aktywa finansowe
- inwestycje długoterminowe
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
- aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
- inne rozliczenia międzyokresowe.

2. Wskaż jakie warunki muszą spełniać rzeczowe składniki majątku aby mogły być zaliczone do środków trwałych oraz wyjaśnij co to są środki trwałe w budowie
Środki trwałe charakteryzują się długotrwałym użytkowaniem przy zachowaniu naturalnej postaci. Należą do nich nieruchomości, maszyny, urządzenia zdatne do użytku o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, o wartości powyżej 3.500