Koncepcja Just in time.

Obecnie obserwuje się wyrównany poziom wartości użytkowej towarów wyniku czego zróżnicowanie asortymentu lub ceny jest niewystarczającym narzędziem strategii rynkowej. Poszukiwania nowych możliwości podwyższenia efektywności działania, w celu zachowania bądź umocnienia zdobytej już pozycji rynkowej skoncentrowano się na elemencie czasu. Zmieniła się jednak radykalna zmiana w podejściu do tego czynnika. Wcześniej skracano czas trwania procesu produkcyjnego czy czas dostawy, teraz jest to manipulacja samym czasem np. koncepcja Just-in-time.

Just-in-time – w skrócie JIT, ang. "dokładnie na czas". System zarządzania produkcją, którego istotą jest sprowadzanie części składowych dokładnie w momencie, kiedy mogą być użyte do produkcji. W rezultacie uzyskuje się oszczędności, wynikające z ograniczenia nadprodukcji, zapasów i kosztów magazynowania. System wymaga od pracowników umiejętności planowania oraz elastyczności myślenia i błyskawicznego reagowania w sytuacjach kryzysowych.
Od dostawcy wymaga się, by jego produkty odpowiadały wymaganym przez klienta specyfikacjom, były dostarczone w ściśle określonym czasie, były dostarczane w ściśle określonej ilości.
JIT wymaga ścisłej dyscypliny oraz wysokiej sprawności i niezawodności całego systemu logistycznego ( zaopatrzenie –produkcja -dystrybucja-serwis)

Podstawowe znaczenie w tym systemie mają takie elementy jak:
- wysoka jakość części, podzespołów i wyrobów gotowych,
- sprawna organizacja systemu informacyjnego,
- kwalifikacje i motywacja pracowników,
- niezawodny system transportowy wewnątrz przedsiębiorstwa oraz pomiędzy przedsiębiorstwem a jego kooperantami,
- gwarantowanie przez dostawców wysokiej jakości i terminowości dostaw

Just-in-time miało swoje początki w Stanach Zjednoczonych. Według tej zasady starał się działać Henry Ford. Rozwijając swoje zakłady organizował w ten sposób produkcję, ze przypływająca barkami ruda była w ciągu dnia przerabiana na stal w jednej z jego stalowni, a następnie przetwarzana na części i montowana w samochód w ciągu kilku dni od przybycia do zakładu w Minnesocie. System Just-in-time został doprowadzony do perfekcji przez zakłady Toyoty w latach 50 i 60. Amerykanie zaczęli prowadzić badania nad źródłami sukcesu Japończyków ponieważ ich samochody były konkurencyjne cenowo i jakościowo i zalały rynek USA. W wyniku badań dowiedzieli się, że amerykańscy producenci samochodów utrzymują zapasy produkcji w toku o pięć razy większe na każdy wytwarzany samochód niż ma to miejsce w Japonii. Wyniki badań były tak zachęcające, ze w 1987 r. 25% przedsiębiorstw amerykańskich zastosowało zasady Just-in-time. Tendencja ma charakter rosnący.

Podstawową cechą tego rodzaju systemów produkcji, jest eliminacja zapasów oraz ograniczenie przemieszczania się materiałów ( surowców, części, półfabrykatów oraz gotowych produktów) do sytuacji, w których występuje na nie zapotrzebowanie. Oznacza, to odwrócenie tradycyjnego podejścia, w którym najpierw producent stara się wytworzyć dużą serię wyrobów po jak najniższych kosztach a następnie poszukuje nabywcy. W systemach JIT produkcja zainicjowana jest pojawieniem się popytu. Dąży się do zminimalizowania wielkości zapasów. W podejściu tym uważa się, ze zapasy mogą „pomóc” w ukryciu nieskuteczności organizacyjnej przedsiębiorstwa. Charakterystyczna dla filozofii JIT jest idea kaizen- wprowadzania coraz nowych rozwiązań, mających zoptymalizować cały system. Zasady produkcji są ukierunkowane na eliminacje wymienionych siedmiu przyczyn strat. Brak zapasów wymusza utrzymanie sprzętu w idealnym stanie, dokonuje się prewencyjnych napraw i wielu przeglądów. Pracownicy , którzy obsługują maszyny są zmuszani do wielofunkcyjności, ciągłego doskonalenia się i podnoszenia swoich umiejętności oraz otwartego myślenia. Wyróżniającą cechą sytemu jest bardzo wysoki poziom współpracy i jedności zespołu. W pewnym sensie system kanban stanowi pewną filozofię pracy.

Korzyściami ze stosowania JIT jest:
- eliminacja zapasów magazynowych surowców, półwyrobów
- zmniejszenie liczby magazynów wyrobów gotowych,
- zwiększenie liczby dostaw,
- zapewnienie jakości w przypadku produktów łatwo psujących się czy narażonych na niekorzystne procesy podczas magazynowania.



System logistyczny „ just in time”
On time and in time
On time = punctual, not late, sth happens at the time witch was planned;
Opposite of on time is late
Be on time. Don’t late.
In time = soon enough
Opposite = too late
Just in time = almost too late

Takie sterowanie materiałów I informacji, aby nie tworzyć zapasów w poszczególnych fazach produkcji.