Katedra Św. Wita w Pradze

Katedra jest strażnicą cennych i świętych skarbów świadczących o wiekach politycznych zmagań. Znajduje się na Hradczanach, którym nadaje specyficzny wygląd. Katedra Św. Wita jest mieszanką stylów, ponieważ jej budowa trwała etapowo na przestrzeni ponad 600 lat. Łączy ona w sobie cechy gotyku, renesansu i baroku. Katedra Św. Wita jest już trzecim kościołem w tym miejscu. Pierwszym była romańska rotunda z 929 roku (X wiek) wybudowana przez Św. Wacława. Po roku 1060 księże Spitygniew ufundował trzynawową romańską bazylikę. Natomiast budowę Katedry Św. Wita – trzeciej już świątyni rozpoczął Karol IV w roku 1344. Wtedy to przekonał on przebywającego na wygnaniu w Awinionie papieża, że Praga zasługuje na status archidiecezji. Wkrótce nad Wełtawę przyjechał papieski architekt Mateusz z Arias (Mathieu d’Arras), który wprawdzie zmarł osiem lat później, ale zdążył przegotować projekt nawiązujący do wcześniejszego dzieła- katedry w Narbonne. Kierownictwo prac objął niemiecki geniusz Peter Parler, który miał zaledwie 23 lata. Wprowadził on do projektu elementy krzykliwego gotyku, kiedy i on zmarł dzieło kontynuowali jego synowie. Niestety budowa musiała zostać wstrzymana w 1420 na skutek wojen husyckich, przez co częściowo wybudowany kościół stał się smutnym symbolem państwa czeskiego. Kolejni budowniczowie nie przejmowali się „ zawartością” architektoniczną świątyni, dzięki czemu nosi ona właśnie cechy barokowe i renesansowe. Do oryginalnych planów powrócili dopiero inżynierowie Josef Cocker i Kamil Hilbert w XIX i XX wieku (1876- rozpoczęcie prac) starając się zachować późnogotycką formą budowli. Oficjalnie zakończenie budowy katedry Św. Wita miało miejsce w 1929 w tysięczną rocznicą śmierci Św. Wacława, patrona czech, ale w rzeczywistości prace wykończeniowe trwały przez 20 następnych lat. Odbywały się w niej koronacje czeskich władców, pogrzeby, wesele i
chrzciny królewskich dzieci. Obecnie w świątyni znajduje się setki dzieł sztuki, na obejrzenie, których potrzeb kilku dni.

Katedra Św. Wita zadziwia swoim wyglądem i wielkością: jest długa na 124m, szeroka 60m i wysoka na 34m. Stojąc przed głównym wejściem ma się wrażenie, że olbrzymią katedrę „wciśnięto” na zbyt mały do niej wiecznych budynków, co bardzo uniemożliwia jej dokładne obejrzenie. Sama bryła kościoła przypomina ogromny odwrócony okręt z łukami przyporowymi i ostro nachylonym, pociętym siatką rombów dachem. Zachodnią fasadę wyróżniają trzy pary drzwi z brązu oraz dwie bliźniacze, neogotyckie i wyniosłe wieże, pomiędzy którym nad głównym portalem widać szerokie okno rozetowe. Przed zwiedzaniem wnętrza warto z trzeciego dziedzińca Zamku praskiego obejrzeć południową ścianę świątyni, ponieważ tylko z większej odległości można zauważyć, że wysoka na 96m.Wieża Południowa nakryta jest cebulastym barokowym hełmem odstającym nieco od całości. Wieża, dzieło Purela, została dobudowana w 1770 roku. Warto też zwrócić uwagę na Złotą Bramę( Zlata brna) z 1367 znajdującą się na prawo od wieży, świadczy o kunszcie niemieckich mistrzów. Stanowiła ona niegdyś główne wejście do katedry. Złota Brama to wspaniały zwrócony w stronę starego pałacu królewskiego portal pochodzący z pierwszego okresu budowy kościoła ( zaprojektował go Peter Purler). Nad trzyczęściowym wejściem znajduje się wielkie, pólokręgłe okno, a pod nim XIV-wieczna, wenecka mozaika przedstawiająca scenę ze sądu ostatecznego. Warto także zwrócić uwagę na kamienne maswerki (ornamenty architektoniczne) zdobiące spiralą klatek schodowych po prawej stronie. Eleganckie łuki przyporowe pięciu wielokątnych kaplic dodaj urody pięknemu prezbiterium, które zbudował francuzki mistrz Mateusz z Arras.

Po wejściu do świątyni uwagę zwraca się przede wszystkim na jej wielkość i olbrzymie okna z witrażem. Miłośnicy malarstwa Alfonsa Muchy w trzeciej kaplicy mogą zobaczyć witraż przedstawiający Cyryla i Metodego, wykonany w 1931 według projektu artysty. Dopiero po chwili można dostrzec układ 22 kaplic, których wyposażenie pochodzi z różnych okresów (od gotyku do baroku). Najsłynniejszym skarbem katedry jest Kaplica Św. Wacława umieszczona z boku południowej nawy, po prawej stronie, koło Złotej bramy i kasy biletowej. Peter Parter zbudował ją, na zlecenie Karola IV, w miejscu gdzie znajdował się grób świętego. Konstrukcja na planie kwadratu jest bogato zdobiona – do wykonania okładzin ścian użyto złota i około 1370 półszlachetnych kamieni. Kaplica miała pokazać, obraz Nowej Jerozolimy z Księgi. Objawienia, a Malowidła obrazowały epizody z życia Św. Wacława i sceny z Męki Chrystusa. Znajdujące się nad ołtarzem Klęczące postacie przedstawiają Karola IV i jego czwartą żoną, Elżbietę Pomorską. Górne części ścian zdobione są ufundowanymi przez Jagiellonów freskami ukazującymi sceny z życia Św. Wacława. Ciekawostką jest to , że Karol IV wznosząc tak bogatą kaplice miał na uwadze własne cele. Wykorzystując osobę świętego, chciała umocnić swoją pozycję na tronie, podkreślając pochodzenie w prostej linii od Przemyśliów. Warty zobaczenia jest również wspaniały wzniesiony ku górze świecący się srebrem barokowy grobowiec Św. Jana Nepomucena, który znajdujące się w prezbiterium po prawej stronie ołtarza głównego. Miał on stanowić przeciwwagę dla kaplicy Św. Wacława.(3700 kg srebra!!!). Zaprojektował go Ludwig Fischer w latach 1733-36. Elementem równie rzucającym się w oczy jest mauzoleum cesarskie, które znajduje się przed schodami. Ołtarzowymi, niemal na środku prezbiterium. Mauzoleum cesarskie jest to duży, otoczony renesansową kratą nagrobek białego marmuru, w kształcie łoża, na którym spoczywają trzy postacie, które przedstawiają: Anne Jagiellonkę jej męża-cesarz Ferdynanda I i ich syna Maksymiliana II- niedoszłego króla Polski. W prezbiterium oprócz królewskiego mauzoleum i nagrobka Jana Nepomucena, po obu stronach ołtarza znajduje się drewniane płaskorzeźby (1630) ze scenami ucieczki Federyka Federyka po bitwie baiłogórskiej oraz splądrowaniu katedry w 1619 przez kalwinistów. Podsumowując wiadomości o prezbiterium warto dodać, że jego budowa została rozpoczęta w 1372 przez Petera Parlera. Jej cechą charakterystyczną są wybujałe strzeliste ożywione zawiłym żebrowaniem gotyckich maswerków( ornamentów architektonicznych). Przed prezbiterium i muzoleum cesarskim znajduję się schody prowadzące do krypty królewskiej, w której można obejrzeć groby królewskie m.in. Karola IV i jego czterech żon, groby innych władców i ich rodzin(Władysław Pogrobowiec, Jerzy, z Podiebradów i Rudolf II), ale także zachowane fragmenty świątyń, które stały w miejscu dzisiejszej katedry Św. Wita. W katedrze znajduje się znacznie więcej kaplic, krypt oraz cennych zabytkowych rzeczy, które wprawiają człowieka w niepowtarzalną „atmosferę” zadziwienia i zdumienia w katedrze, podczas jej zwiedzania. Jego ciekawostkę o katedrze Św. Wita można powiedzieć, dlaczego to właśnie Św. Wit zostaje jej patronem. Otóż opieką kościoła powierzył Św. Witowi księże Wacław, kanonizowany po śmierci, który zbudował pierwszy kościół 926r. na miejscu słowiańskiej świątyni czterogłowego światowida. Św. Wit miał pomóc wypełnić pogańskie wierzenia i stworzyć warunki rozwoju chrześcijaństwa.

Katedra Św. Wita jest zdecydowanie miejscem wartym zobaczenia. Jest to cenny zabytek pełen historii i sztuki. Powstawał na przestrzeni lat, co sprawia, że zawiera w sobie elementy z różnych epok(gotyku, renesansu, baroku). Wygląd katedry z zewnątrz i wewnątrz, jej rozmiary oraz „wyposażenie” robi na człowieku wielkie wrażenie. Będąc w katedrze warto zobaczyć m.in. bogato zdobioną kaplice Św. Wacława, grobowiec Św. Jana Nepomucena, muzoleum cesarskie oraz złotą bramę. Wnętrze katedry Św. Wita pozwala się cofnąć w czasie o kilka stuleci. Wchodząc przez zachodnim portalem można dostrzec wiele znajomych neogotyckich elementów architektonicznych. Mijając później rząd bocznych kaplic ujrzymy wiele obiektów kultu religijnego, takich jak święte relikwie oraz dzieła sztuki sakralnej począwszy od renesansowych obrazów po współczesne rzeźby. To wszystko, ta „cała wspaniałość” sprawia, że katedra Św. Wita jest wyjątkowym, niezwykłym i charakterystycznym miejscem w Pradze, które zawsze i regularnie przyciąga wielu turystów.atedra Św. Wita jest nie tylko jednym z najcenniejszych zabytków, ale także jednym z symboli Pragi. Jej ostre kształty sprawiają, że jest charakterystycznym punktem w mieście. Jako, kościół