Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc:
Pierwszą pomocą nazywamy natychmiastowe czynności przed lekarskie wykonywane przez ratownika w celu ratowania życia lub zdrowia poszkodowanego oraz zapewnieniu pomocy lekarskiej.
Zakres pierwszej pomocy:
-reanimacja
-pomoc w przypadku wstrząsów
-tamowanie krwotoków
-pomoc w przyp. utraty przytomności lub omdlenia
-pomoc w przyp. poparzeń
-pomoc w przyp. zatruć
-opatrywanie ran
-pomoc w przyp. dostania się ciał obcych
-pomoc w przyp. urazów kości i stawów
Zasady udzielania pierwszej pomocy:
-zachowanie bezpieczeństwa
-ustalenie przyczyny urazów
-wyeliminowanie czynnika uszkadzającego.
-ustalenie rodzajów urazów
-kontrola stanu przytomności, tętna, oddechu
-wykonanie czynności z zakresu pomocy przed lekarskiej
-zapewnienie pomocy lekarskiej i opieka nad poszkodowanym z kontrolą czynności życiowych
PIERWSZA POMOC:
1Omdlenia
a)objawy - osłabienie, blada cera, bezwład
-ułożenie na plecach z lekko uniesionymi nogami(brak miejsca? - posadzić poszkodowanego tak by głowa znalazła się między kolanami)
-rozpięcie ubioru w rejonie szyi
-umożliwienie dopływu powietrza(okno) przeniesienie w zacienione miejsce(na dworze)
-jeżeli stan niedotlenienia przeciąga się dłużej niż 3 min. wezwać lekarza
2Wstrząsy
a) 1 okres-pobudzenia, 2 okres-objawów klinicznych.
-wykonanie czynności pierwszej pomocy w zależności od doznanych urazów
-ułożenie poszkodowanego w pozycji samoprzetoczeniowej
-zabezpieczenie poszkodowanego przed utratą ciepła
-zapewnienie natychmiastowej pomocy lekarskiej
-opieka nad poszkodowanym, kontrola(co 2-3min.) tętna i oddechu
3)Oparzenia
a) 1, 2, 3 stopnia
-ochłodzenie oparzonej powierzchni zimną bieżącą wodą przez 10-15min.
-w przyp. oparzeń chemicznych, przed ochłodzeniem: poparzenia kwasem zneutralizować roztworem zasadowym; poparzenia zasadą roztworem kwasu.
-okrycie rany gazą
-zapewnienie pomocy lekarskiej
-podać lekko osoloną wodę do picia pod warunkiem, że poszkodowany jest przytomny
4Zatrucia
a)objawy- nudności, wymioty, biegunka, bóle głowy
pierwsza pomoc przy zatruciu pokarmowym:
-wywołanie wymiotów
-podanie węgla lekarskiego
-szybkie zapewnienie pomocy lekarskiej
-opieka nad poszkodowanym
pierwsza pomoc przy zatruciu środkami wziewnymi:
-zachowanie bezpieczeństwa!
a)nie dzwonić
b)nie zapalać światła.
c)zabezpieczenie dróg oddechowych
d)zakręcenie dopływu gazu i otwarcie okien
-wyniesienie poszkodowanego, kontrola czynności życiowych zapewnienie pomocy lekarskiej
5)Nieprzytomny-zachowuje czynności życiowe(opanować się przed udzieleniem mu pomocy zejścia z tego świata)
-układamy go w pozycji bocznej ustalonej:
faza1: poszkodowany leży na plecach. Uginamy jedną nogę, a stopę poszkodowanego podkładamy pod leżącą prosto
faza2: dłoń z wyprostowanymi palcami podkładamy pod pośladek(ten od prostej nogi)
faza3: podłożenie przeciwnej ręki pod policzek, przewrócenie poszkodowanego na bok tak by oparł się na łokciu
faza4:odciągnięcie ręki spod pośladka do tyłu
faza5:odchylenie głowy do tyłu
-po pół godziny zmiana pozycji na drugi bok
-okrywamy poszkodowanego
-co 1-2 min. Kontrolujemy czynności życiowe
-zapewniamy pomoc lekarską
6Zranienia Sposoby opatrywania- plaster na opatrunek
-odsłonięcie rany -chusta trójkątna
-usunięcie widocznych zanieczyszczeń z okolic rany -bandaż- proste odcinki ciała- śrubowy lub śrubowy
-przykrycie rany gazą, zaginany, na stawy- żółwiowy zbieżny lub rozbieżny,
-umocowanie opatrunku na nos i brodę- sposobem procowym, na głowę- czepek
-zapewnienie pomocy lekarskiej Hipokratesa
! Osobom postronnym nie podajemy lekarstw, zakładamy jedynie jałowy opatrunek bez użycia jodyny i wody utlenionej
! W przypadku poważnych uszkodzeń kończyn stosujemy unieruchomienie po założeniu opatrunku
! W przypadku rany kłutej klatki piersiowej stosujemy opatrunek uszczelniony.
Zapewnienie bezpieczeństwa:
-zakładamy rękawiczki, w razie braku woreczki foliowe
-w czasie opatrywania obserwujemy rannego
-odpowiedni dobór materiałów opatrunkowych- wielkości i rodzaju gazy i bandaża, bandaż dostosowany do części ciała
-odpowiednie trzymanie bandaża
UTRATA PRZYTOMNOŚCI-BRAK FUNKCJI ŻYCIOWYCH:
a)sztuczne oddychanie
-po stwierdzeniu zaniku oddechu natychmiast przystępujemy do sztucznego oddychania
-udrażniamy drogi oddechowe:
-wyjąć ciała obce z jamy ustnej
-odchylić głowę do tyłu(język)
warunki:
-utrzymanie drożności dróg oddechowych
-szczelne objęcie ust., nosa, ust. I nosa poszkodowanego
-wdmuchiwanie powietrza do momentu uniesienia klatki piersiowej
-powietrze wdmuchiwać powoli i rytmicznie 12 razy na min. U noworodków 40 razy na min. Co min. kontrolujemy oddech. (sposób bezpośredni oddychania i ręczny)
b)zewnętrzny ucisk serca-brak tętna
-utrzymanie drożności dróg oddechowych po uprzednim ich udrożnieniu
-poszkodowanego układamy na twardym podłożu
-właściwe miejsce ucisku: szerokość dwóch palców do wyrostka mieczowatego.
-ratownik klęczy w rejonie klatki piersiowej, jak najbliżej poszkodowanego
-zus prowadzimy nasada dłoni z palcami skierowanymi ku górze
-ramiona ustawione pionowo do poszkodowanego
-nasada dłoni w stałym kontakcie z mostkiem
-ucisk wynikiem opadu ciężaru tułowia ratownika na głębokość 3-5 cm.
-stosujemy 60-80 ucisków na min. (czas ucisku = czasowi zwolnienia)
-ucisków nie przerywamy dłużej niż na 5s.
-co min. Kontrolujemy stan tętna i oddech.
2W niemowlę 5 zus/1 W 120u/min.
1 R
15 zus/2 W 2 R
80u/min. 5 zus/1 W 60-80u/min. 1 R 2 R
7) Krwotoki- wypływ krwi z naczynia krwionośnego w skutek jego uszkodzenia.
-tętnicze-pulsujący, przerywany strumień, krew dotleniona jasnej barwy
-żylne-ciemnobrązowa krew, ciągły, powolny strumień
-miąższowe-z naczyń włosowatych
Pierwsza pomoc przy krwotokach wewnętrznych:
-ochłodzić miejsce krwotoku (obłożyć lodem)
a) jama czaszkowa: pozycja na plecach z podłożeniem pod głowę
b) klatka piersiowa: pozycja siedząca z podłożeniem pod plecy
c) do jamy brzusznej: pozycja leżąca (na plecach) z ugiętymi kolanami
-okryć poszkodowanego
(zapewnienie pomocy lekarskiej, obserwacja poszkodowanego, kontrola tętna i oddechu itp.)
Krwotoki zewnętrzne:
-miąższowe-zakładamy na ranę opatrunek jałowy
-żylne-założenie na ranę grubego opatrunku z gazy i silne umocowanie bandaża
-tętnicze: ręczne uciskanie tętnicy powyżej rany (między sercem a raną) jeżeli tętnica przebiega między dwiema kośćmi tętnicę dociskamy w stawach.
Ułożyć poszkodowanego z częścią krwawiącą uniesioną do góry. Założyć opatrunek uciskowy: gruba gaza, pierwszy bandaż na ranę i okolicę, cieńsza gaza, drugi bandaż uciskowy na ranę.
Przez zgięcie kończyny w stawie.
8) Urazy kości i stawów:
-skręcenia (ból, obrzęk, trudności w poruszani stawem) unieruchomienie stawu, konsultacja lekarska, zimne okłady
-zwichnięcie-(ból, obrzęk, uniemożliwienie poruszania stawem, zniekształcenie stawu) unieruchomienie, zapewnienie pomocy lekarskiej
-złamania(silny ból, obrzęk, ruchomość w miejscu złamania, zniekształcenie) unieruchomienie, natychmiastowa pomoc lekarska, w przypadku złamania otwartego, przed unieruchomieniem założyć na ranę opatrunek jałowy.
Zasady unieruchomiania:
-uszkodzenie stawu-unieruchomienie zakładamy na staw i na kości do niego przylegające.
-uszkodzenie kości- unieruchomić kość i przylegające do niej stawy.
-złamanie żeber- ograniczamy ruchy klatki piersiowej obwiązując uprzednio bandażem (każdy kolejny zwój nakładamy w czasie wydechu) reanimacja w przypadku zatrzymania funkcji życiowych obowiązkowa
-urazy kręgosłupa- w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa poszkodowanego nie ruszamy z miejsca (o ile nie zachodzi konieczność) jeśli zajdzie konieczność przeniesienia poszkodowanego: -jedna osoba-ciągnie poszkodowanego po ziemi najlepiej na jakimś materiale (płaszcz, płachta itp.) -trzy osoby- po przeniesieniu kładą go na twardym podłożu.
-złamanie miednicy- tak jak w przypadku urazu kręgosłupa
9) Transport osób poszkodowanych
a)prowadzenie-pod rękę, podtrzymujemy za biodro (lekki uraz, zdrowe kończyny dolne)
b)przewożenie-droga powietrzna (zagrożenie życia)
-droga lądowa
-droga wodna
c)przenoszenie 1)przez jedną osobę -sposobem strażackim (przez ramię)
-sposobem matczynym (jak dziecko)
-na barana
2)przez dwie osoby -na stołeczku
-na ławeczce
-pod pachy i pod kolana
d)za pomocą noszy
-poszkodowanego przekładamy na nosze po wykonaniu czynności pierwszej pomocy z zakresu doznanych urazów (delikatnie)
-nosze ustawiamy przy poszkodowanym od strony zranienia
-poszkodowanego niespokojnego przywiązujemy
-poszkodowanego z urazami klatki piersiowej - siedząca z podłożeniem pod plecy
-poszkodowanego nieprzytomnego układamy na noszach w pozycji bocznej ustalonej
-przy urazie szyi - pozycja półsiedząca z głową pochyloną do przodu
-przy urazie tyłu głowy lub pleców - pozycja na boku
-uszkodzone kończyny układamy w lekkim uniesieniu, powyżej serca: uszkodzenie miednicy i kręgosłupa-przenosimy poszkodowanego wraz z twardym podłożem
10)Pomoc poszkodowanym w rejonach porażenia bronią masowego rażenia
-Do rejonów porażenia wkraczamy w indywidualnych środkach ochrony przed skażeniami
-Po odszukaniu poszkodowanego należy zabezpieczyć jego drogi oddechowe
-Wykonanie czynności z zakresu pierwszej pomocy
-Transport poza rejon porażenia
-Zabiegi sanitarne i specjalnie (po dotarciu do jednostki)
-W terenie skażonym reanimacje wykonujemy metodą ręczną Holgier-Nielsona
11)*Wstępne badanie poszkodowanego
-Badając wstępnie poszkodowanego oceniamy:
a)pozycja -rodzaj podłoża, -naturalna czy wymuszona, -symetria w ułożeniu kończyn, -czy porusza się czy leży bezwładnie
b)wygląd -barwa ciała (bladość = niedotlenienie), -plamy krwi, -wymiociny, -uszkodzenia ubrania
c)czynności życiowe (ABC pierwszej pomocy)
-A -AIRWAY (drożność)
-B -BREATHING (oddech)
-C -CIRKULATION (krążenie)
*Szczegółowe badanie poszkodowanego - w badaniu określamy stan świadomości poszkodowanego
a)przy zachowaniu świadomości:
-co się stało
-imię i nazwisko
-data
-gdzie się znajdujesz
-skąd się tu wziąłeś
b)przy utracie świadomości:
-źrenice, -stan poszczególnych części ciała, -rany i krwotoki, -barwa ciała, -wydzieliny, -duszności, -oddech i tętno (prawidłowość)
*Wezwanie pomocy medycznej:
-miejsce wypadku (miejscowość, adres, obiekt, piętro)
-ilość poszkodowanych
-stan poszkodowanych
-jakiej pomocy udzielono lub udziela się
-numer telefonu z którego dzwonimy
-imię i nazwisko dzwoniącego
Nie odkładać słuchawki jako pierwszy i odpowiadać na pytania