Nowe wychowanie

Zarówno Dewey, jak i Kerschensteiner uzasadniali swoją koncepcję szkoły pracy argumentami psychologicznymi, filozoficznymi i socjologicznymi. Z psychologicznego punktu widzenia za przebudową szkolnictwa na zasadach “szkoły przez pracę” miała przemawiać aktywność dziecka, jego praktyczne zainteresowania i aktywny charakter zainteresowań. W argumentacji filozoficznej Dewey opiera się na filozofii pragmatyzmu, Kerschensteiner odwołuje się do zadań “państwa prawa i kultury” jako najwyższej wartości. Kerschensteiner w argumentacji socjologicznej zwraca uwagę na uspołeczniający wpływ swobodnych wspólnot pracy, jakimi mają być “szkoły pracy” oraz na wychowawcze i państwowe znaczenie pracy zawodowej, dlatego w jego koncepcji wykształcenie ogólne nie jest ani wyższe, ani dostojniejsze od wykształcenia zawodowego. Zarówno koncepcja “szkoły pracy” Kerschensteinera, jak i koncepcja “szkoły działania” Deweya wywarły wielki wpływ na współczesne myślenie pedagogiczne i z kolei na inne koncepcje, zmierzające do reformowania lub ulepszania nauczania szkolnego. W tym czasie, kiedy się zjawiły, były one czymś zupełnie nowym, zawierały wiele trafnych spostrzeżeń empirycznych, były już wypróbowane w praktyce (w szkołach eksperymentalnych), były sugestywne i padały na podatny grunt (niezadowolenia ze starej szkoły), nic więc dziwnego, że je skwapliwie przyjmowano jako “objawienie” i wyraz postępu. Na niedocenianie przez “szkołę pracy” systematycznego kształcenia umysłowego nie zwracano uwagi, akcentowanie biologicznych podstaw wychowania (naturalność zainteresowań, wrodzoność uzdolnień, spontaniczność rozwoju) w okresie naturalistycznych koncepcji pedagogicznych nie raziło, tym bardziej, że podkreślone były społeczne momenty i społeczna funkcja wychowania.


Pedagogika Nowego Wychowania

Rozwijała się z pedagogiki kultury. Pedagogika nowego wychowania ma jednak inny zakres.
1. Powstanie, przedstawiciele.
Powstał na przełomie XIX/XX wieku, we Francji i Szwajcarii do II wojny światowej. Przedstawicielami są psycholodzy. Cały kierunek dotyczył wychowania i kształcenia małego dziecka.
(Owidiusz Decroly,Edward Claparede,Adolf Ferrier)
Była to teoria, ale i praktyka. Powstały szkoły nowego wychowania. Nazywano je „szkołami reform”. W Polsce te szkoły stworzył Henryk Rowie i nazywały się „szkołami twórczymi”. Działały na zasadzie eksperymentu. Nowe wychowanie powstało jako sprzeciw wobec tradycji intelektualizmu. Panował w nich werbalizm, ostra dyscyplina.
2. Główne postulaty.
Postulowano wobec nowoczesnych szkół:
1. zmianę w nauczaniu i wychowaniu w oparciu o wiedzę psychologiczną:
a. autonomię okresu dzieciństwa w XIX wieku dziecko było własnością rodziców, dzieci nie miały praw.Okres ten był okresem przygotowania do dojrzałości. Dziecko miało być człowiekiem, a nie przedmiotem.
b. Postulowano indywidualizację – każde dziecko postrzega oddzielnie.
c. Rozwój uczuć, zainteresowań.
d. Wyższość indywidualnego doświadczania nad poznaniem werbalnym.
3. Założenia kierunku nowego wychowania.

Tradycje:
Sięgnęli do dzieła Jana Jakuba Rousso „Emil czyli o wychowaniu”. Naturalizm, dziecko rozwija się zgodnie z naturą, wolność wychowania. Lew Tołstoj nawiązuje do naturalistycznego rozwoju dziecka. Jan Amos Kamieński „Wielka dydaktyka” – pisał i postulował o prawa dziecka i o powszedniość oświaty. Henryk Pestalozzi – pedagog, który spowodował, że w Szwajcarii nauczanie początkowe stało się obowiązkowe. Był twórcą zasad nauczania początkowego.
Współczesność:
Nawiązywano do pragmatyzmu Johna Deweya i Williama Jamesa. Czerpano wiedzę z indywidualnego doświadczenia

Zasady Aktywizmy Dewey`a:
1. wychowanie to proces aktywnego wrastania jednostki w społeczeństwo – socjalizacja.
2. uczenie nie powinno być automatycznym poznawaniem wiedzy, a samodzielnie poszukiwania.
3. osobiste doświadczanie – interioryzacja wiedzy.
Współczesna pedagogika kultury:
1. wspólne doświadczanie
2. znaczenie ekspresji
3. filozofia Henryka Bergsona
a. podkreślał znaczenie intuicji w poznawaniu poznawanie nie tylko rozumowe, ale intuicyjne
b. wierzy w twórcze siły człowieka. Fascynuje go kreatywność człowieka.
c. Poznawanie świata przez naukę jest fałszywe, ponieważ opiera się na schematach.
d. Możemy świat poznawać również przez sztukę wykorzystanie w praktyce
4. personalizm – uosobienie – podkreśla znaczenie jednostki i indywidualności człowieka
5. psychologia eksperymentalna:
a. zdolności indywidualne
b. badania psychoneurologii
c. rozwój prawa dzieci.
4. Szczególna rola ekspresji i sztuki.
Ekspresja:
Rozwija wyobraźnię dzieci, indywidualność, sferę uczuć. Przyczynia się do doświadczania świata, które równoważy poznawanie werbalne. Rozwija wrażliwość estetyczną. Rozwija stosunki społeczne w grupie dziecięcej, ale nie przez zakazy, ale z udziałem pozytywnych emocji.
5. Krytyka nowego wychowania.
Nowe wychowanie krytykowana za zbytni indywidualizm człowiek nie potrafi się odnaleźć w społeczeństwie za naturalizm, eksponowanie ekspresji ważny czynnik w rozwoju dziecka.
6. Inspiracje płynące z nowego wychowania. Programy pedagogiczne – autorskie.
Pedagogika Marii Montessori 1870-1952. Była pierwszym lekarzem – kobietą. Jest twórcą własnej pedagogiki. Zajmowała się psychiatrią i pediatrią. Jako psycholog – pedagog stworzyła teorię rozwoju dziecka i praktykę. W 1907 założyła pierwszy dom opieki społecznej dla dzieci i wprowadziła tam nauczanie. Przedstawiła program, zasady rozwoju nauczania dzieci od narodzenia do 9 roku życia z podziałem na fazy i etapy. Charakterystyka:
Punktem wyjścia jest biologiczny i społeczny rozwój dziecka nawiązywała do naturalizmu
„Dziecko jest budowniczym siebie samego” – konsekwencją jest wspieranie jego naturalnego rozwoju. „Pomóż mi abym mógł pomóc sobie samemu”.
Postawą nauczania i wychowania jest: samodzielność, indywidualność jego doświadczeń, podmiotowe wychowanie.
Celestyn Freinet 1890 – 1966. Nauczyciel w małej wiosce pod Canne, zainteresowała go teoria nowego wychowania. Współpracował u Feriee. Stworzył program kształcenia w szkole podstawowej „Nowoczesna szkoła technik kształcenia Freuata”. Główne zasady szkół:
Swobodna ekspresja: Gazetki szkolne, Drukarnia tekstów, Swobodne teksty, Korespondencja z kolegami z innych szkół również za granicą, Pamiętnik szkolny, Twórczość artystyczna,
Nauczanie przez doświadczenie poszukujące uczniowie opracowują tematy z encyklopedii, wywiadów, rozmów i przedstawiają na ten temat referat/
Szkoła ma charakter środowiskowy bliska życia społecznego
Rudolf Sztajner – porzucił matematykę na rzecz filozofii. Jego zainteresowania – spirytyzm i religia wschodu. Założył szkołę waldorską. Intersują go 3 dziedziny:
Życie duchowo-kulturowe, Życie gospodarcze, Życie prawno-polityczne
Warunki niezbędne w rozwoju dziecka:Wolność, Wolność etyczna własny wybór,Rozwój indywidualności i zdolności indywidualnych, Etos pracy.
Szkoły są przeznaczone dla wszystkich dzieci niezależnie od pochodzenia.
Każda szkoła układa swój własny program
Szkoły są wolne /nie podlegają władzom samorządowym ani państwowym
Organizacja imprez, które integrują dzieci.
7. Aktualność nowego wychowania współcześnie:
Dziś ważne jest: Wolność, indywidualność, tożsamość, ekspresja, postulat szkoły, rola wychowania w kulturze, nowe wychowanie ciągle inspiruje do nowych programów autorskich. Nauczanie poprzez doświadczenie.

WG. DEWEYA

- Szkoła ma kształcić przez działanie i poprzez ruch
- Szkoła nie może być tylko miejscem do pobierania lekcji, ale i miejscem czy formą aktywnej pracy i życia społecznego
- Zwracać uwagę na umiejętność współpracy i solidarności w działaniu
- Rozwijać pomysłowość i twórczość
- W swej doświadczalnej szkole jako podstawę wprowadził zajęcia jak tkactwo, szycie, gotowanie, garncarstwo itp. przy tych czynnościach uczniowie poznawali naukową stronę tych zagadnień, poprze badania próby, eksperymenty, odkrywały sposoby osiągania rezultatów końcowych
- Praca staje się narzędziem poznawczym, ale i instrumentem wychowawczym przygotowującym dzieci do aktywności społecznej
- Metoda ta ma uaktywnić wrodzone instynkty dziecka takie jak instynkt społeczny, twórczy, badawczy i artystyczny