Pojęcia dotyczące starożytnego RZYMU
LEGION, związek taktyczny w starożytnej armii rzymskiej; 4–6 tys. żołnierzy; dzielił się na kohorty, manipuły, centurie.
KATAKUMBY, w starożytnym Rzymie podziemne korytarze, miejsce zebrań prześladowanych chrześcijan i ich cmentarze.
PRYNCYPAT, [łacińskie]: 1) w starożytnym Rzymie forma ustroju od rządów Oktawiana Augusta do Dioklecjana (27 r. p.n.e.–284 n.e.); przy zachowaniu republikańskich urzędów i instytucji cesarz, uważany za pierwszego (princeps) obywatela, skupiał w swych rękach pełnię władzy.
DOMINAT, forma rządów w cesarstwie rzymskim po okresie pryncypatu, wprowadzona przez Dioklecjana; wzrost absolutyzmu cesarskiego i przyjęcie wschodniego ceremoniału. Pan absolutny.
POKÓJ RZYMSKI- był to okres 2 wieków podczas których nie było wojen.
Encyklopedia Multimedialna PWN
KLIENT: W starożytnym Rzymie ubogi obywatel zależny od możnego patrona.
TERMY, publiczne łaźnie w starożytnych miastach rzymskich; rozległe i bogato zdobione kompleksy budynków z pomieszczeniami do kąpieli, odpoczynku, rozrywki; miejsce spotkań towarzyskich; najsłynniejsze –w Rzymie, m.in. termy Karakalli, Dioklecjana.
AKWEDUKT, wodociąg (bezciśnieniowy) doprowadzający wodę, gł. ze źródeł, dzięki wyzyskaniu spadku terenu; używany w starożytności i średniowieczu.
KOLOSEUM, Amfiteatr Flawiuszów, największy amfiteatr świata starożytnego wzniesiony 70–82 r. w Rzymie przez cesarzy z dynastii Flawiuszów; ogromna budowla eliptyczna ok. 50 tys. Miejsc odbywały się tu m.in. walki gladiatorów wg tradycji miejsce męczeństwa pierwszych chrześcijan; Koloseum jest nazwą średniowieczną, pochodzącą od znajdującego się w pobliżu ogromnego posągu (kolosa) Nerona.
EPOS, epopeja, lit. najstarszy i podstawowy do XVIII w. gatunek epiki; obejmuje dłuższe utwory, zwykle wierszowane, opiewające w podniosłej, uroczystej formie czyny legendarnych lub historycznych bohaterów (np. Iliada, Odyseja), bądź życie całej zbiorowości w przełomowych chwilach dziejowych
MECENAT, opieka nad nauką i sztuką sprawowana przez osobę, instytucję lub państwo.
KONSUL:W starożytnym Rzymie w okresie republiki 2 urzędników wyposażonych w największą władzę i wybieranych na 1 rok; znaczenie ich zmniejszyło się w okresie cesarstwa.
ŻOŁD, uposażenie żołnierzy odbywających obowiązkową służbę wojskową (dawniej żołnierzy najemnych).
PRETORZY- utrzymywali pożądek w mieście i byli sędziami.
EDYLOWIE- odpowiadali za zaopatrzenie miasta, sprawowali nadzór nad targowiskami oraz organizowali na własny koszt igrzyska.
KWESTORZY- byli pomocnikami konsulów do spraw finansowych.
ZGROMADZENIE LUDOWE- podejmowało podstawowe decyzje.
CENZORZY- wybierano ich na pięcioletnią kadencję. Przeprowadzali spis majątkowy.
PATRYCJUSZE- uprzywilejowana grupa społeczna mającą w okresie republiki i wcześniej pełne prawa polityczne. Po obaleniu monarchii przejęli władzę.
PLEBELIUSZE- grupa która nie posiadała pełnych praw politycznych. Byli grupą zróżnicowaną pod względem ekonomicznym.
Patrycjusze i plebeliusze rywalizowali ze sobą o ziemię i urzędy.
Najzamożniejsi z Plebeliuszy chcieli zyskać pełno uprawnienie polityczne. Pierwszym ich sukcesem było zyskanie możliwości wyboru z pośrud siebie trybunów ludowych którzy dysponowali prawem veta.
Wg. Tradycji Rzym założono w 753 r. p.n.e.
Rea powiła dwa bliźniaki. Amuliusz kazał je wrzucić do Tybru. Zostały cudownie ocalone fala wyrzuciła je na brzeg. Nakarmione zostały przez wilczyce, a dorastały u pasterzy. Dowiedzieli się o swoim pochodzeniu i ukarali Amuliusza przywracając tron dziadkowi Numiforowi. Postanowili założyć miasto. Gdy Remus przekroczył granice Romulus go zabił.