Regulacja cieplna organizmu

Organizm ludzki wykazuje zdolność zachowania stałej temperatury, od której zależy prawdidłowy przebieg jego czynności. Jako tzw normalną temperaturę przyjęto umownie ciepłotę skóry w dole pachowym, która wynosi 36,6oC.
Zespół mechanizmów fizjologicznych i fizycznych zapewniający stałą temperaturę ustroju nazywa się regulacją cieplną lub termoregulacją. Mechanizmy te polegają na wytwarzaniu oraz oddawaniu ciepła przez ustrój otoczeniu. W procesie regulacji cieplnej organizmu wróżnia się regulację fizyczną i regulację chemiczną.

Regulacja fizyczna polega na oddawaniu przez ustrój ciapła otoczeniu drogą przewodzniea, przenoszenia, promieniowania oraz parowania wody zawartej w pocie. Odgrywają rolę czynniki:
· stosunek powierzchni ciała do jego objętości (im wieksza objętość, tym mniejsza powierzchnia)
· istnienie warstwy powietrza pomiędzy powierzchnią ciałą a odzieżą, spełniającej ważną rolę izolującą, zależną od jej grubości.
· Izolujący wpływ skóry i tkanki tłuszczowej zależny od ich grubości
· Stopień unaczynienia skóry, który wpływa na wymianę ciapła z otoczeniem. Wymianę ciepła przespiesza zwiększony przepływ krwi przez naczynia krwionośne skóry.
· Wartość przewodnictwa cieplnego otoczenia, która jest mała w przypadku powietrza, duża w przypadku wody.
· Warunki fizyczne do parowania wody zawartej w pocie
· Ruch powietrza który ułatwia oddawanie ciepła drogą przenoszenia
Temp 18-20oC (otoczenia) organizm oddaje ciepło drogą przenoszenia i promieniowania. 70-80% ciepła drogą promieniowania, 20% zostaje zużyte na zmianę wody zawartej w pocie na parę wodną, 4% ogrzanie przyjmowanej wody o pożywienia.

Regulacja chemiczna- to wzmożone wytwarzanie przez organizm ciepła w wypadku znacznej jego utraty lub wyłączenia mechanizmów chroniących ustrój przed oziębieniem. Ciepło powstaje w wyniku wzmożenia przemiany materii oraz skurczów mięśni szkieletowych. Oziębienie powoduje początkowo minimalne i nieodczuwalne skurcze mięśni szkieletowych, po których następują wyraźne i odczuwalne skurcze, określane jako drżenie z zimna. Ilość ciepła wytwarzanego w procesie regulacji chemicznej zależy od temperatury otoczenia.