Jońska filozofia przyrody
Jońska filozofia przyrody (szkoła milezyjska, szkoła jońska) - archaiczny, naiwny grecki materializm żywiołowy zapoczątkowany przez Talesa z Miletu około VI-IV wieku p.n.e.; pierwsze niemitologiczne, racjonalne próby wyjaśnienia natury (physis), będące punktem wyjścia dla rozwoju filozofii i nauki europejskiej.
W ontologii(dział filozofii, który stara się odpowiadać na pytania o to z czego składa się Wszechświat i na jakich zasadach funkcjonuje w sensie jak najbardziej ogólnym, wychodzącym poza to co da się zbadać metodami nauk przyrodniczych) reprezentowali monizm materialistyczny(filozoficzny pogląd uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną: materialną (materializm, monizm materialistyczny), duchową (idealizm, monizm idealistyczny) lub materialno-duchową (panteizm); także doktryna filozoficzna, która jest oparta na jednej zasadzie lub kryterium.)
Świat ma jednorodną, materialną strukturę, jest zbiorem konkretnych ciał. Początkiem i zasadą świata, a zarazem właściwą naturą rzeczy jest przenikająca wszystko, wieczna pramateria (prasubstancja, prapierwiastek, pierwotny żywioł), która ulegając nieustannej przemianie - ożywia i różnicuje byt. Na tej zasadzie z jedności (pierwotnego żywiołu) powstaje różnorodność.
Badania filozoficzne polegały na poszukiwaniu początku-zasady (arche) natury
Tales - pramaterią jest woda; wysnuł ten wniosek na podstawie potocznych obserwacji, według których woda jest ośrodkiem życia, z wody wywodzi się życie, a dzięki temu, że zmienia stany skupienia - występuje w każdej formie
Anaksymander - apejron (abstrakcyjny bezkres, odpowiednik mitologicznego chaosu)
Anaksymenes - powietrze przenika wszystko wypełniając bezkres
Heraklit - osnową wszechświata jest ogień; jest on przejawem dynamicznej energii (panta rei)
Hylozoizm (hilozoizm) - atrybutem materii jest ruch, wszystko co jest - jest w ruchu, rozwija się, co jest objawem życia
Panpsychizm - cała przyroda ma charakter dynamiczny i kreatywny, żyje, jest jednym wielkim organizmem.
Koncepcja czasu cyklicznego - wszystko się powtarza
W gnoseologii - racjonalizm(Racjonalizm to filozofia zakładająca wyższość poznania umysłowego nad poznaniem zmysłowym.
Racjonalizm w sensie metody naukowej to ogólne podejście do zdobywania wiedzy polegające na porządkowaniu zasobów wiadomości według z góry ustalonego porządku.
Racjonalizm w potocznym znaczeniu to postawa polegająca na porządkowaniu i poddawaniu logicznej krytyce docierających do nas wiadomości i odrzucanie tych, które nie pasują do wcześniej przyjętych ogólnych założeń.)