Filozofia, filozofowie, szkoły filozoficzne

· Słowo filozofia to z greckiego „umiłowanie mądrości”. W starożytnej grecji oznaczało to poszukiwanie wiedzy. Występowało wiele rodzaji filozofii: filozofia człowieka, biologii, matematyki, nauki, bytu, kultury, języka.
· Jońska filozofia przyrody to ogólne rozważanie o zjawiskach przyrody (były to początki materializmu). Największymi jej filozofami byli: Tales z Miletu (ok. 620-540r.p.n.e.), Anaksymeder z Miletu i Anaksymenes z Miletu.
· Stoicy – grecka szkoła filozofii założona przez Zenona z Kition
· Sofiści byli to nauczyciele filozofii przygotowujący obywateli do życia publicznego. Uczyli retoryki, polityki, filozofii, etyki. Działali głównie w Atenach w V-VIIw.p.n.e. Ich przedstawiciele to Gorgłasz z Leontinoj, Protagoras z Abdery i Hippiasz z Elidy.
· Epikureizm – filozofia stworzona przez Epikura – filozofia życia szczęśliwego. Według Epikura dobrem najwyższym jest przyjemność prowadząca do szczęścia szczęścia. Warunkiem osiągnięcia szczęścia miało być brak cierpień tzw. stan ataraksji. Epikurejczycy – uczniowie szkół epikurejskich, istniejących od 306r.p.n.e. do IV w. Zajmowali się oni głównie problemami psychologiczno – etycznymi.
· Arystoteles - (384-322r.p.n.e.). Był myślicielem i uczonym starożytności, którego działalność filozoficzna i naukowa obejmowała niemal wszystkie dziedziny ówczesnej wiedzy. W 335r.p.n.e. założył własną szkołę filozoficzną w Atenach, tzw. Likejon, w którym nauczał przez 12 lat i kierował pracami uczniów. W filozofii przyrody podał określenie ruchu jako urzeczywistnienia się przez formę możliwości zawartych w materii oraz sformuował podstawy fizyki, astronomii, zoologii, fizjologii, emdbiologii, botaniki. W psychologii określił człowieka jako, ożywiony byt rozumny, zbudowany z ciała i duszy. W czynnościach poznawczych odróżnił 2 intelekty: czynny i bierny, a w etyce głosił eudajmonzm i sformuował teorię cnót. Oprócz tego Arytostelesa uważa się również za twórcę logiki. Twórczość jego wywarła ogromny wpływ na rozwój dalszej nauki.
· Platon – filozof grecki (ok. 427- 347r.p.n.e.) Był uczniem Sokratesa. Twórca Platonizmu oraz założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską. Przejął od Sokratesa i rozwinął koncepcję duszy nieśmiertelnej jako czynnika witalnego, moralnego oraz racjonalnego. Koncepcje Platona wywarły wielki wpływ na późniejszy rozwój filozofii starożytnej i średniowiecza, stały się inspiracją dla późniejszych kierunków szkół filozoficznych. Dzieła Platona prawie w całości przetrwały do naszych czasów zachowując charakter dialogów. Najważniejsze dzieła to: Sofista, Polityk, Uczta, Fajdros, Gorgiasz, Teajtet, Państwo, Timajos, Fedon, itd.
· Sokrates (469-399r.p.n.e.) – filozof . W młodości związany ze stronnictwem peryklejskim, ostatecznie stał się przeciwnikiem demokracji i skazany na śmierć przez otrucie cykutu.
· Euklides – matematyk grecki (IV/V w.). Działał w Aleksandrii. W dziele „Stoicheia geometrias” liczącej 13 ksiąg usystematyzował całość ówczesnej wiedzy matematycznej.
Eratostenes z Cyreny – filozof, matematyk, astronom i geograf. Zajmował się także filologią, historią i muzyką. Od 236 zarządzał Biblioteką Aleksandryjską. Jako pierwszy dokonał pomiaru długości południka ziemskiego oraz wyznaczył kąt nachylenia ekliptyki do równika niebieskiego. Osiągnięciem matematycznym było zrobienie tzw. sita Eratostenesa służącego do znajdywania liczb pierwszych. Pozostawił również dzieła poetyckie, geograficzne i astronomiczne.