AIDS

AIDS, to skrót angielskiej nazwy: Acquired Immune Deficiency Syndrome. W polskim tłumaczeniu pełna nazwa choroby brzmi: "zespół nabytego upośledzenia odporności".
Wirusy wnikają do komórek układu odpornościowego namnażają się w nich i niszczą je. Prowadzi to do dramatycznego w skutkach osłabienia odporności organizmu. Organizm staje się wtedy bezbronny wobec normalnych, niegroźnych zakażeń. Człowiek pozbawiony odporności może umrzeć z powodu choroby błahej dla innych.
Wirus HIV, jeśli znajdzie się poza organizmem człowieka jest groźny od kilku do kilkunastu godzin. HIV jest bardzo wrażliwy na działanie czynników zewnętrznych - suchego powietrza, promieni słonecznych. Jeśli wirusy znajdą się na przedmiotach codziennego użytku, to z każdą minutą będzie ich coraz mniej, a wkrótce zginą wszystkie. Natomiast w niektórych wydzielinach i świeżej krwi wirus może żyć dłużej.
Pierwsze zachorowania wykryto w roku 1986. Na świecie definicje tego nowego zespołu ustalono w 1981 roku. Jak dziś wiadomo zachorowania zdarzały się już wcześniej.
Od 1986 roku do końca grudnia 1999 roku w Polsce zachorowało 839 osób, 470 zmarło. Na świecie od początku epidemii z powodu AIDS zmarło około 16 milionów dorosłych i dzieci.
Od początku epidemii do 31 grudnia 1999 roku zarejestrowano 6118 przypadków zakażenia HIV. Według danych szacunkowych ok.20000. Na świecie z HIV i AIDS żyje około 34 miliona osób. niepokojące jest to, że na świecie obserwuje się wzrost nowych zakażeń w krajach biednych Afryki Subsaharyjskiej, Ameryki Południowej, Azji, krajach byłego Związku Radzieckiego.
W Afryce, szczególnie Południowo - Wschodniej i Środkowej części około 36% populacji dorosłej zakażona jest wirusem HIV. W Republice Południowej Afryki szacunkowo każdego dnia zostaje zakażonych HIV 1500 osób. W regionie KwaZulu Natal w RPA jest 30 - 40% osób zakażonych w populacji.
Badania prowadzone w Kenii wykazały, ze 20% kobiet żyjących z HIV i AIDS stało się obiektem przemocy po przedstawieniu partnerowi wyników testu. Kobiety ukrywając fakt, że zostały zakażone, nie są leczone podczas ciąży. Po porodzie pozostają przy karmieniu piersią swoich dzieci, co zwiększa ryzyko zakażenia ich potomstwa.
AIDS jest chorobą zakaźną. Przyczyną zakażenia jest wirus HIV, który pozostaje w organizmie do końca życia i w konsekwencji doprowadza do zespołu chorób, jakim jest AIDS.
Każdego dnia na świecie przybywa około 6 tysięcy nowych zakażeń. Jest to liczba prawdopodobna, ale tylko szacunkowa. Te dane uzyskuje się drogą analiz statystycznych epidemii. Nikt nie wie dokładnie, ile osób zakaża się codziennie.

Zagrożenie istnienia ludzkości
Teoretycznie jest to możliwe. Należy jednak mieć nadzieję, że instynkt samozachowawczy skłoni ludzi do zmiany zachowań, które sprzyjają szerzeniu się zakażeń, zwłaszcza zachowań w sferze seksualnej. Być może uda się także wynaleźć szczepionkę zabezpieczającą przed zakażeniem lub lek niszczący wirusa.

AIDS pochodzi od małpy
Istnieje prawdopodobieństwo, że HIV - 1 lub wirus bardzo podobny przedostał się do ludzi od małp afrykańskich. Rozprzestrzenił się najpierw w afrykańskich skupiskach miejskich, a następnie przeniósł się do USA, Europy i na pozostałe kontynenty.

Prostytucja sprzyja AIDS
Korzystanie z usług agencji towarzyskich niesie ryzyko zakażenia HIV, jeśli osoby tam zatrudnione oferują klientom stosunki seksualne bez zabezpieczenia, czyli nie żądają stosowania prezerwatyw.

Każdego dnia
Każdego dnia przybywa na świecie około 6 tysięcy nowych zakażeń. Jest to liczba szacunkowa. Dane uzyskuje się drogą analiz statystycznych epidemii. Nikt nie wie dokładnie, ile osób zakaża się codziennie.

Narkomania a HIV
Ludzie, którzy używają dożylnie narkotyków należą do najbardziej narażonych na zakażenie, ponieważ często używają wspólnie z innymi igieł i strzykawek. Przyczyną zakażenia może być nie tylko zabrudzony krwią sprzęt, ale też zanieczyszczony krwią narkotyk. Nierzadko dla zdobycia narkotyku uprawiany jest seks za pieniądze, co może sprzyjać szczerzeniu się zakażeń. W Polsce najwięcej znanych przypadków zakażeń jest wśród osób stosujących dożylnie narkotyki.

Mleko chorej matki
Dziecko matki zakażonej nie musi, ale może ulec zakażeniu w okresie płodowym lub w czasie porodu. Dzieje się tak w około 20% przypadków. Znane są także rzadkie przypadki zakażenia dziecka mlekiem matki.

Sztuczne zapłodnienie.
Teoretycznie istnieje zagrożenie, że kobiety poddające się sztucznemu zapłodnieniu narażone są na zakażenie, ponieważ sperma osoby zakażonej może zawierać wirusy. Jednak obecnie banki spermy poddają dokładnym badaniom mężczyzn, od których pochodzi sperma. przeznaczona do sztucznego zapłodnienia powinna być magazynowana przez 6 miesięcy, żeby w tym czasie dawca mógł być dwukrotnie przebadany.

Krew od honorowych krwiodawców
Krew pobierana od honorowych krwiodawców jest badana w kierunku HIV. Od 5 lat nie zanotowano zakażenia tą drogą. Honorowi krwiodawcy mogą również czuć się bezpieczni. Pobieranie krwi odbywa się wyłącznie jednorazowym sprzętem, więc nie łączy się z niebezpieczeństwem zakażenia HIV.

Śmierć HIV
W temperaturze wrzenia wody wirus ginie natychmiast. Zatem gotowanie narzędzi chirurgicznych zabija HIV. Zniszczyć wirus można tylko poza organizmem. niszczy go temperatura powyżej 56C, różnego rodzaju środki dezynfekcyjne, również stosowane w gospodarstwie domowym takie jak alkohol, preparaty myjąco - czyszczące zawierające związki chloru (np. bielinka).

Mit: Szczepionka przeciw AIDS
Jeśli niektórzy uważają, że istnieje szczepionka na AIDS, to są w błędzie. Dotąd nie wynaleziono takiej szczepionki.. Wyprodukowanie takiej szczepionki potrwa, co najmniej kilka lat. Naukowcy niechętnie podają terminy.Bardzo trudno coś tu przewidywać. Istnieją natomiast leki opóźniające rozwój choroby. Największą trudność w wyprodukowaniu skutecznej szczepionki sprawia zmienność wirusa. Wirus znajdujący się w organizmie danego człowieka zmienia swoją budowę. Każdy zakażony ma trochę innego wirusa. Zmiany te wprawdzie są minimalne, ale pociągają za sobą zmiany właściwości wirusa. I szczepionka okazuje się nieskuteczna wobec takiej "nowej odmiany".

Pocałunek a HIV
Nie ma opisanych przypadków zakażenia HIV przez pocałunek. Teoretycznie jednak istnieje ryzyko, jeśli jest to tzw. pocałunek głęboki, a dziąsła obu osób krwią albo zdarzy się pogryzienie warg czy języka aż do krwi.

Antykoncepcja niszczy HIV
Środki antykoncepcyjne nie niszczą wirusa. Jedynym środkiem antykoncepcyjnym, który zmniejsza i to znacznie ryzyko zakażenia (nie niszczy wirusa, tylko uniemożliwia jego przeniesienie) jest prawidłowo używana prezerwatywa.

Ręczniki i szczoteczki do zębów sprzyjają zakażeniu.
Nie ma opisanych przypadków zakażenia się przez używanie cudzych ręczników i szczoteczek do zębów. Teoretycznie wspólne używanie ręczników, a zwłaszcza szczoteczek do zębów może stać się przyczyną zakażenia. ale przecież i tak każdy powinien używać wyłącznie własnych przyborów toaletowych i bielizny i to wcale nie z obawy przed HIV.

Prezerwatywa - 100% zabezpieczenia
Prezerwatywa nie zapobiega zakażeniu HIV, w 100%, ale jest niezwykle skutecznym środkiem zmniejszającym ryzyko zakażenia droga płciową. Dlatego należy jej zawsze używać w kontaktach seksualny z inna osobą niż stały zdrowy partner.

Zakażenie przez masturbację
Nie jest możliwe zakażenie przez masturbację. Wzajemna masturbacja uważana jest za bezpieczną formę współżycia.

Można zakazić się u stomatologa lub w szpitalu.
Raczej jest to niemożliwe. Chyba, że w miejscach tych nie są przestrzegane uniwersalne zasady procedury medycznej obowiązujące we wszystkich placówkach medycznych.

Oddanie krwi grozi ryzykiem zakażenia się HIV.
Nieprawda, oddanie krwi nie stwarza żadnego zagrożenia. Krew pobiera się wyłącznie jednorazowymi igłami i strzykawkami.

Towarzyski pocałunek, podanie ręki grozi zakażeniem HIV
Towarzyski pocałunek czy podanie ręki nie stwarzają możliwości kontaktu z krwią czy spermą osoby zakażonej. Dlatego zakażenie tą drogą nie jest możliwe.

Zakażenie HIV w basenie pływackim
Jest to absolutnie niemożliwe. Nawet gdyby do wody dostała się zakażona krew lub sperma. Będą one zbyt rozcieńczone, żeby stanowić jakiekolwiek zagrożenie.

HIV na party
W sytuacjach towarzyskich, np. na alkoholowym przyjęciu, jeśli obecna jest osoba zakażona wirusem nie musimy obawiać się zakażenia. Trzeba jednak pamiętać, że wypicie alkoholu może prowadzić do przypadkowego kontaktu płciowego.

HIV w tramwaju, toalecie
W tramwaju, autobusie, toalecie publicznej, dotykając klamek i innych przedmiotów nie można zakazić się HIV.

Mieszkanie z nosicielem wirusa HIV grozi zakażeniem.
Nieprawda. Wystarczy przestrzegać zasad higieny osobistej.

Zwierzęta domowe przenoszą HIV
Nie. Ani zwierzęta domowe np. psy, koty czy świnki morskie, ani dzikie jak lisy czy wiewiórki, ani pchły czy komary nie przenoszą HIV. Wirus ten nie rozmnaża się w żadnym innym organizmie poza ludzkim. Jedynie szympans może zostać zakażony, ale nie rozwijają się u niego objawy choroby Bezpieczeństwo
Bezpieczne są kontakty z osobą zakażoną w życiu codziennym:
Dotykanie jej, przytulanie, pieszczoty i pocałunki.
Używanie tych samych naczyń stołowych i sztućców.
Korzystanie ze wspólnej wanny, muszli i deski sedesowej.
Wspólne używanie bielizny pościelowej.
Jedzenie potraw przez nią przygotowanych.
Przebywanie w pobliżu, gdy kaszle lub kicha.
Wspólne mieszkanie i wspólna praca.
Bez ryzyka można korzystać z basenów i kąpielisk, telefonów publicznych, restauracji, środków komunikacji, hoteli.
Żadne zwierzęta, ani domowe ani dzikie, nie przenoszą zakażenia HIV od osoby zakażonej na zdrową.
Komary i inne owady nie przenoszą wirusów HIV. W laboratoriach naukowych udowodniono, że HIV nie namnaża się w ciele komara, a sposób, w jaki komary wysysają krew uniemożliwia zakażenie. Potwierdzono to w czasie obserwacji na dużych zbiorowiskach ludzkich.
Bezpieczne jest oddawanie krwi w stacjach krwiodawstwa, ponieważ od lat używa się tam sprzętu jednorazowego użytku.
Bezpieczne są zabiegi medyczne wykonywane sprzętem jednorazowego użytku lub wyjałowionym.

Nie stwierdzono, aby ktoś zakaził się w trakcie miłosnego pocałunku ( z językiem). Ale często są one wstępem do stosunku płciowego, a to już zmienia sytuację.

"Złapać HIV - a"
Najczęściej zakażenie zdarza się podczas:
Stosunków płciowych.
Wspólnego używania igieł i strzykawek do narkotyków lub wstrzyknięcia narkotyku zabrudzonego krwią.
Skaleczenia przedmiotami, na których może znajdować się świeża krew ( jak żyletki i maszynki do golenia, przybory do tatuażu lub przekłuwania uszu, szczoteczki do zębów, niewyjałowiony sprzęt medyczny, części samochodu rozbitego w wypadku.
Transfuzji krwi ( ryzyko jest minimalne, ponieważ od 1987 roku bada się krew od dawców).
Można urodzić się z zakażeniem, ponieważ zakażona matka może przekazać wirusy swojemu dziecku w czasie ciąży lub porodu (ryzyko dla dziecka zmniejsza się, jeżeli kobieta żyjąca z HIV podda się odpowiedniemu leczeniu w czasie ciąży).
Cykl życiowy HIV
Do zakażenia wirusem HIV dochodzi po przełamaniu nieswoistych barier ochronnych organizmu - tj. przerwania ciągłości skóry lub śluzówki w czasie stosunku czy karmienia. W przypadku zakłucia się igłą zawierającą materiał zakaźny - co często zdarza się w warunkach pracy z pacjentami HIV dodatnimi - prowadzi do zakażenia z częstością l na 200-300 ekspozycji. Podczas gdy podanie dożylne jednej jednostki krwi praktycznie jest równoznaczne z zakażeniem. Po zetknięciu wirusa z komórką wrażliwą na zakażenie - są to komórki posiadające receptor powierzchniowy CD4, głównie są to limfocyty T z receptorem CD4 i makrofagi - dochodzi do fuzji, czyli połączenia płaszcza wirusa i błony komórkowej. Do wnętrza komórki dostaje się RNA wirusa i enzymy, przy pomocy, których wirus wykorzystuje aparat repli-kacyjny zakażonej komórki do własnych celów. Dalszy los zakażonej komórki zależy od tego czy wejdzie ona w stan zakażenia latentnego - czyli przewlekłego, czy w fazę aktywnej replikacji. Faza replikacyjna doprowadza ostatecznie do zniszczenia zakażonej komórki, podczas gdy komórki zakażone latentnie są potencjalnym rezerwuarem wirusa.
Ostra choroba retro wirusowa
Bezpośrednio po wniknięciu do organizmu, wirus atakuje komórki posiadające receptor CD4, to jest limfocyty i makrofagi. Wchodzą one w skład zróżnicowanej grupy białych ciałek krwi. Wraz z makrofagami, które są komórkami krążącymi, wirus roznoszony jest po całym organizmie i osiada w tkance chłonnej - głównie w węzłach chłonnych. W okresie kilku tygodni od zakażenia - najczęściej 3-8 tygodni - dochodzi do ostrej choroby retro wirusowej. W wielu wypadkach przebiega ona bezobjawowo lub pod postacią łagodnej choroby o objawach typowych dla infekcji wirusowej - takich jak gorączka, bóle kostno-mięśniowe, uczucie rozbicia, zapalenie gardła, plami sto - grudkowa wysypkę najczęściej umiejscowioną na twarzy i tułowiu, niekiedy kończynach oraz zmiany wrzodziejące w jamie ustnej, przełyku i okolicach narządów płciowych Okres ten bywa niezauważany lub traktowany jako normalne przeziębienie, Objawom infekcji wirusowej niejednokrotnie towarzyszy zespół mononukleozowy charakteryzujący się uogólnionym powiększeniem węzłów chłonnych. Często obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych, utrzymujące się długo po ustąpieniu objawów ostrej choroby. rzadziej obserwuje się biegunki, bóle głowy, nudności, wymioty, powiększenie wątroby i śledziony, pleśniawki lub zapalenie mózgu, obwodową nuropatię, porażenie nerwu twarzowego, zespół Guillaina - Barrego i psychozę. W tym czasie dochodzi do utraty masy ciała. Sporadycznie spotyka się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w przebiegu ostrej choroby retro-wirusowej. W okresie tym dochodzi do gwałtownego namnażania się wirusa, co prowadzi do zakażania kolejnych komórek i niszczenia limfocytów T z markerem powierzchniowym CD4 i zmniejszenia ich liczby bezwzględnej. Jednocześnie liczba cząstek wirusa krążąca we krwi - tzw., wiremia - jest bardzo wysoka. Jednak mimo bardzo gwałtownie przebiegającym w tym okresie procesie na ogół liczba zakażonych komórek CD4 nie przekracza 1%. W tym okresie nie wykrywa się jeszcze przeciwciał anty-HIV. Ten pierwszy etap zakażenia, w którym pacjent jest zakaźny, a mimo to testy HIV są ujemne, nosi nazwę okienka serologicznego. Trwa on kilka tygodni - kilka miesięcy Następnie pojawiają się przeciwciała anty-HIV wykrywane testami powszechnie stosowanymi, a pacjent wchodzi w okres bezobjawowego nosicielstwa.
Zakażenie HIV - okres bezobjawowy
Jest to etap, w którym układ immunologiczny gospodarza sprawuje w miarę efektywną kontrolę nad replikacją wirusa. Liczba komórek CD4 zwykle rośnie -choć nie osiąga wartości prawidłowych, a wiremia (liczba cząstek wirusa we krwi) spada, choć na ogół nie osiąga wartości nieoznaczalnych. Często objawem w ty czasie jest przetrwała, uogólniona limfadenopatia. Podstawą jej rozpoznania jest powiększenie węzłów chłonnych przekraczające 1 cm, utrzymujące się powyżej 3 miesięcy, w co najmniej 2 różnych miejscach poza pachwinami. Okres bezobjawowego nosicielstwa może trwać kilka do kilkunastu lat. Osoba zakażona nie ma poczucia choroby. Nie ma stygmatów zakażenia. Bardzo często nie wie o swoim nosicielstwie, prowadząc normalne życie zawodowe i rodzinne. Długość trwania tego etapu choroby zależy od zjadliwości wirusa, sprawności układu immunologicznego gospodarza oraz predyspozycji uwarunkowanych genetycznie. Znaczenie ma także tryb życia osoby zakażonej, nałogi, warunki bytowe itp. W czasie całego okresu bezobjawowego zachodzi powolna degradacja układu immunologicznego, polegająca na stopniowym zmniejszaniu się populacji limfocytów T z markerem CD4. W rezultacie dochodzi do spadku odporności, doprowadzającego do pełno objawowego zespołu nabytych niedoborów immunologicznych - czyli AIDS. Nosiciel może pozostać bezobjawowy niekiedy nawet przez kilkanaście lat.
Okres objawowy zakażenia HIV
Okres zakażenia HIV został podzielony na szereg etapów obrazujących postęp choroby. Uwzględnia on zarówno występowanie objawów chorobowych, jak i spadek odporności. Grupa A- to pacjenci bez jakichkolwiek objawów związanych z zakażeniem HIV Grupa B - to pacjenci objawowi, u których nie wykryto chorób wskaźnikowych: mogą to być pacjenci z grzybicą jamy ustnej, półpaścem czy przetrwałym powiększeniem węzłów chłonnych. Grupa C -to pacjenci, u których rozpoznano choroby wskaźnikowe. Są to schorzenia, których częstość występowania wzrasta wraz ze spadkiem odporności. Są one wyszczególnione na liście opracowanej przez Centrum Kontroli Chorób w Atlancie. Należą do nich takie choroby jak: gruźlica, mykobakterioza uogólniona, grzybice układowe, nawracające zapalenia płuc, choroba cytomegalowirusowa, toksoplazmoza mózgu, a także nowotwory:
chłoniak, mięsak Kaposiego, rak szyjki macicy u kobiet i wiele innych. Prawidłowy poziom komórek CD4 wynosi 750 do 1500. Okres I choroby trwa od zakażenia do obniżenia CD4 poniżej 500 komórek. Okres II - od 500 do 200 komórek, a okres III - gdy liczba CD4 spada poniżej 200.
Nosiciel HIV wkracza w AIDS, gdy rozpoznana zostanie choroba wskaźnikowa lub odporność spada poniżej 200 komórek. W ciągu następnych 2-3 lat choroba szybko postępuje. Odporność spada, występują kolejne choroby oportunistyczne, narasta wyniszczenie i demencja, ostatecznie prowadzące do zgonu.
W ostatnich latach wprowadzenie leczenia antyretrowirusowego w znacznym stopniu zmieniło przebieg AIDS. Obecnie pacjenci nawet w zaawansowanych stadiach choroby mają szansę na znaczną poprawę stanu zdrowia i powrót do normalnej aktywności życiowej.
Przebieg zakażenia HIV u dzieci
U dzieci przebieg zakażenia różni się w zależności od sposobu zakażenia. 80% przypadków to zakażenie wertykalne. Dzieci urodzone z matek-narkomanek, które w okresie okołoporodowym brały środki odurzające, bezpośrednio po porodzie prezentują objawy abstynencji. Wymagają od razu leczenia odtruwającego. Od razu też prowadzona jest diagnostyka, co do możliwego zakażenia HIV, choć odpowiedź uzyskuje się dopiero po kilku tygodniach.
Przebieg choroby u dzieci zależy od okresu ciąży lub porodu, w którym doszło do zakażenia. Najciężej i najkrócej chorują dzieci zakażone w okresie wewnątrzmacicznym. Rodzą się mniejsze i słabsze. W ciągu kilku miesięcy obserwuje się objawy zakażenia. Dzieci te umierają w ciągu pierwszych lat życia. W przypadku zakażenia okołoporodowego choroba trwa parę lat dłużej. Jednak w każdym przypadku dzieci te są słabsze i mniejsze. Do zakażenia we wczesnym i późniejszym dzieciństwie dochodzi głównie na drodze podawania środków krwiopochodnych. Im starsze jest dziecko w czasie zakażenia, tym mniejszy wpływ ma choroba na jego rozwój.
Nieco inaczej prezentuje się podział na kategorie zakażenia u dzieci.
W okresie skąpoobjawowym obserwuje się nie niecharakterystyczne objawy, takie jak limfadenopatia, powiększenie śledziony, zapalenie śledziony, nawracające infekcje górnych dróg oddechowych.
W okresie objawowym pojawiają się stany gorączkowe, niedokrwistość, małopłytkowość, neutropenia, grzybica jamy ustnej, LIP-śródmiąższowe, limfocytarne zapalenie płuc i inne.
W okresie pełnoobjawowym pojawiają się typowe choroby oportunistyczne lub encefalopatia HIV, której objawami są zahamowanie rozwoju intelektualnego, małogłowie czy zanik mózgu, zaburzenia ruchowe. Leczenie chorób wskaźnikowych - profilaktyka
Choroby wskaźnikowe są w większości poważnymi schorzeniami wymagającymi - przynajmniej w pierwszym okresie - leczenia szpitalnego. Lata badań nad AIDS doprowadziły do opracowania wytycznych dotyczących opieki nad chorymi, umożliwiających zapobieganie niektórym schorzeniom. W tym celu opracowane zostały procedury obejmujące diagnostykę i terapię zapobiegawczą wielu chorób. Dziś rzadko spotyka się przypadki PCP (pneumocystozowego zapalenia płuc), na które w pierwszych latach epidemii umierała połowa pacjentów. Skutecznie zapobiega się nawrotom toksoplazmozy, stosuje się badania pozwalające na wczesne wykrywanie raka szyjki macicy u kobiet. Te postępowania pozwalają na utrzymanie w pełnym zdrowiu i sprawności także osoby, u których rozpoznano AIDS.
Leczenie antyretrowirusowe
Sytuacja pacjentów zakażonych HIV znacznie się zmieniła w dobie leczenia antyretrowirusowego. W chwili obecnej nie ma leków skutecznie leczących, jednak osiągnięto wiele w kierunku zahamowania postępu choroby. Leki zmniejszają replikację wirusa. Prowadzi to do spadku wiremii (jest to ilość cząstek wirusa HIV(liczonych jako kopie RNA - wirusa HIV) w 1 ml plazmy, czyli krwi pozbawionej elementów komórkowych) Najczęściej stosowane obecnie testy wykrywają powyżej 500 kopii wirusa w mm3 krwi. Coraz szerzej wchodzą już do stosowania dokładniejsze testy, wykrywające do 20 kopii. Celem, jaki stawia się dziś przy podejmowaniu leczenia, jest obniżenie wiremii poniżej progu wykrywalności. Spadek replikacji HIV prowadzi do zahamowania procesu niszczenia układu immunologicznego i częściowej jego odbudowy. Leczenie jest dożywotnie. Przerwanie podawania leków w krótkim czasie prowadzi do wzrostu wiremii i dalszego niszczenia układu immunologicznego. Leczenie antyretrowirusowe jest terapią wielolekową. Chorzy otrzymują, co najmniej trzy leki. Różnią się one punktem uchwytu. Obecnie na świecie jest 12 zarejestrowanych leków stosowanych przeciw HIV Należą do trzech grup - są to nukleozydowe blokery odwrotnej transkryptazy, nienukleozydowe, blokery odwrotnej transkryptazy i inhibitory proteazy. Wszystkie są lekami doustnymi. Każdy zestaw powinien składać się z leków zaliczanych, do co najmniej dwóch grup. W Polsce jest obecnie zarejestrowanych osiem leków o działaniu, antyretrowirusowym. Warunkiem skuteczności leczenia jest bardzo ścisłe przestrzeganie reżimu podawania leków, zarówno, jeśli chodzi o godziny przyjmowania, jak i wymagania dietetyczne. Najczęściej jeden zestaw lekowy stosuje się przez kilkanaście miesięcy, po czym jego skuteczność znacznie spada. Jest to spowodowane uodparnianiem się wirusa na kolejne leki przez powstawanie mutacji niewrażliwych na ich działanie. HIV należy do najbardziej zmiennych wirusów chorobotwórczych. Enzym - odwrotna transkryptaza - biorący udział w procesie replikacji jest bardzo zawodny, w czasie jego działania popełniane są liczne błędy. Efektem są mutacje wirusa. Część z tych mutacji jest odporna na leki, a co za tym idzie korzystna dla wirusa. Silne zahamowanie replikacji w trakcie leczenia wydłuża czas mijający do powstania opornych mutantów. Nieprawidłowe stosowanie leków - niższe dawki, nieregularne branie leków czy też nie stosowanie się do zaleceń dietetycznych, powoduje mniej efektywne działanie, szybkie narastanie oporności i szybko następuje wyczerpanie się skuteczności danej kombinacji lekowej.
Nie ma jednoznacznej opinii klinicystów, co do optymalnego momentu do rozpoczęcia leczenia antyretrowirusowego, Przeważa opinia, iż należy się opierać na wysokości wiremii - i rozpoczynać leczenie w okresie wyraźnego wzrostu replikacji, wyrażonego wzrostem wiremii. Jednak w każdym przypadku podstawą jest świadoma decyzja pacjenta. Leczenie jest bardzo obciążające dla chorego. Działania uboczne leków niejednokrotnie wymagają pewnych wyrzeczeń ze strony pacjenta. Warunkiem skuteczności jest narzucenie sobie przez osobę leczoną stałego reżimu na całe dalsze życie. Efektem leczenia jest znaczne przedłużenie okresu pełnego zdrowia człowieka zakażonego HIV. Umożliwia ono osobom zakażonym, nawet w zaawansowanych stadiach AIDS, na prowadzenie normalnego trybu żyda i pracy. W znaczący sposób zmniejsza ilość hospitalizacji z powodu chorób wskaźnikowych. Jednak jednocześnie znacznie pogarsza komfort życia i znacznie ogranicza swobodę.
Gdy w 1996 roku wchodziły do stosowania leki z grupy inhibitorów proteazy i odkryto korzyści płynące z terapii trójlekowej, panowało przekonanie, iż wczesne, zdecydowane leczenie pozwoli w przeciągu dwóch lat wyeliminować wirus z organizmu. Okazało się to jednak niemożliwe, W chwili obecnej stosowane są próby prowadzone ze szczepionkami stosowanymi w połączeniu z lekami. Wydaje się, iż badania idą w dwóch kierunkach: opracowania nowych leków antyretrowirusowych, prostych do stosowania, o możliwie najmniejszych działaniach ubocznych, które mogłyby zastąpić stosowane obecnie w zestawach trójlekowych i opracowania metod pobudzających układ immunologiczny nosiciela do aktywnego zwalczania wirusa. Jaki będzie dalszy rozwój metod leczenia zakażenia HIV - trudno przewidzieć. Jest to najszybciej zmieniająca się dziedzina medycyny. Opracowywane wytyczne, co do postępowania terapeutycznego, często już po roku dezaktualizują się. Należy jednak mieć nadzieję na znalezienie skutecznego leku.

Zasady leczenia dzieci zakażonych HIV Leczenie dzieci rozpoczyna się jednocześnie z rozpoznaniem zakażenia. Celem jest zahamowanie replikacji we wczesnym etapie zakażenia. Leczenie dzieci zakażonych HIV polega na zastosowaniu jednocześnie terapii antyretrowirusowej, terapii immunokorekcyjnej, zapobieganiu i leczeniu zakażeń oportunistycznych i chorób infekcyjnych.
Zasady leczenia antyretrowirusowego pozostają niezmienne, zmienia się jedynie dawkowanie leków w terapii trzylekowej. Leczenie immunokorekcyjne stosuje się w przypadku dzieci z głębokimi niedoborami immunologicznymi, u których stwierdzono występowanie ciężkich schorzeń oportunistycznych. Polega ono na regularnym podawaniu immunologlobulin.
W zapobieganiu zespołu wyniszczenia podaje się preparaty anaboliczne oraz całą gamę odżywek wysokobiałkowych.