Polityka pieniężna
Polityka pieniężna ? jest to polityka wpływająca na podaż pieniądza w gospodarce ( na ilość pieniądza w tej gospodarce). Instytucją publiczną, za pomocą której państwo prowadzi politykę pieniężną jest Bank Centralny.
Głównym celem polityki pieniężnej jest zapewnienie stabilności cen. Takie zmienne jak podaż pieniądza, stopy procentowe, kurs walutowy ? pełnią rolę wskaźników (indykatorów) polityki pieniężnej, tzn. przekazują informacje czy polityka pieniężna jest bardzie ekspansywna czy restrykcyjna.
Bank centralny może wpływać na podaż pieniądza:
? bezpośrednio ? przez kontrolę bazy monetarnej, czyli zasobu pieniądza wielkiej mocy (gotówka w obiegu pozabankowym oraz rezerwy gotówkowe banków komercyjnych); kontrola ta odbywa się przez operacje otwartego rynku mające bezpośredni wpływ na rezerwy gotówkowe banków komercyjnych
? pośrednio ? przez bezpośrednie oddziaływanie na poziom stóp %
Instrumenty polityki pieniężnej można podzielić na 2 grupy:
? instrumenty za pomocą których bank centralny oddziaływuje na płynność bankową (czyli podaż kredytów oraz ma ich koszt)
? instrumenty typu administracyjnego związane z bezpośrednią kontrolą banku centralnego nad działalnością kredytową systemu bankowego
? instrumenty mieszane, czyli takie które zawierają w sobie cechy rynkowych i administracyjnych instrumentów.
Jeżeli bank centralny chce zwiększyć podaż pieniądza (ekspansywna lub miękka polityka pieniężna) to może:
? obniżyć stopę redyskontową w celu zwiększenia rozmiarów pożyczek udzielanych bankom komercyjnym
? zakupić wyemitowane przez rząd papiery wartościowe na otwartym rynku
obniżyć poziom wskaźnika rezerw obowiązkowych
Jeżeli bank centralny chce zmniejszyć podaż pieniądza (restrykcyjna/twarda polityka pieniężna), to może:
? podwyższyć stopę redyskontową i w ten sposób ograniczyć ogólną sumę pożyczek udzielanych bankom komercyjnym przez podwyższenie stopy dyskontowej
? sprzedawać wyemitowane przez rząd papiery wartościowe posiadane przez bank centralny
podwyższyć poziom wskaźnika rezerw obowiązkowych
Wzrost podaży pieniądza i obniżenie st.% zwiększa popyt globalny, a w konsekwencji inwestycje, zatrudnienie oraz poziom aktywności gospodarczej.
Polityk fiskalna - oznacza decyzje rządu dotyczące wydatków i podatków. Tak rozumiana polityka fiskalna spełnia dwie podstawowe funkcje: zapewnia finansowanie i kształtowanie wydatków publicznych z jednej strony oraz zapewnia funkcjonowanie systemu podatkowego, gromadzącego środki na ten cel, z drugiej. Polityka fiskalna to całokształt polityki podatkowej państwa; decyzje władzy ustawodawczej (parlamentu), rządu, ministra finansów odnośnie ilości, rodzajów i wysokości wprowadzanych podatków.
Można rozróżniać politykę fiskalną aktywną oraz pasywną.