Teoria grup odniesienia

Teoria ta odzwierciedla cechy i prawidłowości społeczne, które związane są z krzyżującym się schematem struktury społecznej. Twórcy teorii grup odniesienia (Hyman, Newcomb, Stauffer) zanegowali podstawowe przesłanki tradycyjnie pojmowanego środowiska społecznego.
Zanegowali :
1. przesłankę o jednostronnym wpływie środowiska społecznego na jednostkę
2. pojęcie „wpływ środowiska” uznali jako termin pozorny – nic nie wyjaśniający
3. podkreślali, że jednostka jest nie tylko przedmiotem działalności środowiska ale także aktywnie wpływa na kształt tego środowiska

Termin pozorny oznacza, że nie da się go zoperacjonalizować, nie odpowiada rzeczywistości. W badaniach W Bennington Newcomb zauważył, że większość studentek zmieniła swe poglądy od względnego konserwatyzmu, wyniesionego z domu rodzinnego do względnego liberalizmu charakterystycznego dla środowiska studenckiego, a zwłaszcza jego liberalnych przywódczyń. Jednak pewna liczba badanych nie spełniła metodologicznych oczekiwań Newcomba, tzn. zmieniła swe poglądy od niewielkiego liberalizmu do niewielkiego konserwatyzmu. Autorzy badań zjawisko to wyjaśniali zgodnie z teorią grup odniesienia. Podstawowe założenie tej teorii mówi, że zmieniamy swe poglądy, postawy nie tylko pod wpływem uczestnictwa lecz także pod wpływem grup i środowisk, z którymi się identyfikujemy, do których się odnosimy.
Najogólniej mówiąc wyróżniamy dwa rodzaje grup odniesienia :
1. grupę odniesienia w sensie normatywnym
2. grupę odniesienia w sensie porównawczym