Osoby prawne
Dobra osobiste człowieka: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, wynalazcza, artystyczna, racjonalizatorska chronione są przez prawo cywilne i inne przepisy szczególne, np. prawo autorskie i prawa pokrewne.
OSOBY PRAWNE – jednostki organizacyjne wyposażone w zdolność prawną i w zdolność do czynności prawnych.
Cechy charakteryzujące każdą osobę prawną:
1. Zorganizowana wewnętrznie jedność powstała dla realizacji określonych zamierzeń ludzkich, np. Sp. Z.o.o, S.A., wyższa uczelnia, związki zawodowe
2. Wewnętrzna struktura oparta jest na przepisach prawa i na własnym statucie.
3. Jako twór organizacyjny a nie biologiczny działa za pomocą swoich organów, którymi są osoby fizyczne uprawnione do działania ze skutkiem analogicznym, jakby działała sama osoba prawna, które są elementem jej struktury. Np. rektor, prorektorzy, kolegium rektorów, dziekani, kierownicy dziekanatów, kwestor, kanclerz, dyrektor administracyjny, rada wydziału.
4. Posiada własny majątek, może występować w obrocie gospodarczym, zawierć umowy, pozywać przed sąd i być pozywanym.
5. Nie może działać bez udziału osób fizycznych. Posiada własne dobra osobiste, w szczególności firmę, dobrą sławę, tajemnicę korespondencji, nienaruszalność lokalu, które chronione są przez KC.
Osoby prawne dzielimy na:
a. Korporacje, których organizacja opiera się na zbiorowości ich członków realizujących wspólny cel. Jej substratem są ludzie, czyli jej członkowie. Np. związki zawodowe, spółdzielnia
b. Zakłady, których organizacja opiera się na pewnej wyodrębnionej masie majątkowej, stąd jej substratem jest majątek (a nie ludzie jak to ma miejsce w przypadku korporacji). Np. banki, uczelnie, przedsiębiorstwa państwowe.
Z KC wynika bezpośrednio osobowość prawna skarbu państwa. O osobowości prawnej wszystkich pozostałych jednostek organizacyjnych stanowią przepisy szczególne. Np. kodeks spółek handlowych w odniesieniu do Sp. Z. o.o, S.A. Osoba prawna może ustanowić pełnomocnika, który jest organem samodzielnym funkcjonującym poza jej strukturą. Dla osoby prawnej, która nie posiada organów sąd ustanawia kuratora.