Ciąża - referat

Ciąża u samic ssaków - okres od momentu zapłodnienia do wydania na świat płodu (porodu). U kobiety prawidłowy czas trwania ciąży wynosi 280 dni. Przybliżony termin spodziewanego porodu oblicza się dodając do daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki 9 miesięcy i 7 dni.

Objawami wskazującymi na istnienie ciąży są:
* zatrzymanie miesiączki
* powiększenie sutków
* przebarwienie linii środkowej brzucha i brodawek (objawy prawdopodobne)
* nudności, wymioty
* niezwykłe zachcianki smakowe
* częste oddawanie moczu (objawy domyślne).

Zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy wywołuje szereg zmian miejscowych i ogólnych w organizmie kobiety. Pojawiają się zasadnicze zmiany w wytwarzaniu hormonów. Łożysko wytwarza gonadotropiny, estrogeny, progesteron i kortykosterydy, przejmuje hormonalną kontrolę nad rozwojem płodu i zmianami ciążowymi w organizmie ciężarnej. Macica ulega średnio dwudziestokrotnemu rozrostowi. Układ włókien mięśniowych macicy ulega zmianie: przesuwają się one w kierunku dna, trzon macicy grubieje a dolna część, zwana cieśnią macicy, staje się coraz cieńsza i przekształca się w tzw. dolny odcinek. Następuje przekrwienie sromu i pochwy. Tkanki tej okolicy stają się bardziej rozciągliwe. Stawy miednicy ulegają rozluźnieniu. Gruczoły sutkowe powiększają się już w 2. miesiącu i zawierają siarę. Równolegle z rozwojem płodu nasila się i zmienia jakościowo przemiana materii. Wzrasta ilość tłuszczów we krwi, następuje zatrzymanie sodu i wody w ustroju, wzrasta zapotrzebowanie na witaminy. Zwiększają się pojemność klatki piersiowej i wentylacja płuc, pojemność minutowa serca, powiększa się szybkość krążenia krwi, objętość krwi krążącej, masa krwinek czerwonych i liczba krwinek białych. Schorzenia wątroby i nerek w czasie ciąży mogą ulec nasileniu.

Kalendarium ciąży - tydzień po tygodniu

Tydzień 1
W jajowodzie dochodzi do spotkania komórki jajowej z plemnikiem. Po przeniknięciu plemnika do wnętrza komórki jajowej tworzy się zygota. Podróżując poprzez jajowód zygota zaczyna się dzielić. Mniej więcej po 3 dniach zygota jest podzielona już na około 16 komórek. Tworzy się tzw. morula, która po około 4 dniach dociera do macicy i przekształca się w blastocystę. Zanika osłona, która wcześniej chroniła nowe komórki przed urazem lub zakażeniem. Obecnie zarodek ma wielkość 0.1 - 0.2 mm.

Tydzień 2
Następują kolejne podziały. Część komórek tworzy tzw. węzeł zarodkowy, z którego w przyszłości powstanie zarodek, a następnie płód. Na obwodzie układają się spłaszczone komórki zwane trofoblastem dające początek kosmówce, a w przyszłości zmieni się w część płodową łożyska. Część blastocysty zmienia się w worek owodniowy. Worek owodniowy jest wypełniony płynem, który ma za zadanie ochraniać przyszłe dziecko. Wewnątrz powstaje również pęcherzyk żółtkowy dzięki któremu na początku będą dostarczane składniki odżywcze. Zarodek obecnie ma 0.2 - 0.3 mm.

Tydzień 3
Wytwarzają się tzw. listki zarodkowe. Są trzy. Pierwszy z nich to endoderma. Z niego powstanie nabłonek przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego i układu oddechowego. Drugi - mezoderma. Z niego powstaną tkanka łączna, mięśnie, kości, chrząstki, układ krążenia i układ moczowy. Trzeci to ektoderma. Z niego powstaną mózg i pozostałe części układu nerwowego, włosy, paznokcie i naskórek. Obecnie rozpoczyna się również tworzyć układ krążenia. Kształt zarodka zmienia postać z okrągłego na przypominającą gruszkę. Wykształca się początek struny grzbietowej oraz zaczątek układu nerwowego w postaci rury nazywanej cewą nerwową. Obecnie zarodek ma około 3 mm.

Tydzień 4
Powstaje tak zwany fałd głowowy, a trochę później fałd ogonowy. Powstają pierwsze zalążki rączek i nóżek w postaci fałd po bokach. Po bokach głowy zaczynają się formować zgrubienia - zalążki oczu oraz dołki uszne - zalążki ucha środkowego. Następuje połączenie ust z powstającym odcinkiem przewodu pokarmowego. Zaczynają powstawać zalążki, z których zaczną się później kształtować organy wewnętrzne takie jak żołądek, wątroba, pęcherzyk żółciowy, dwunastnica, płuca. Obecnie zalążek ma około 6 mm. 


Tydzień 5
 Łożysko poprzez wytworzoną pępowinę zaczyna dostarczać do embrionu składniki odżywcze. Wytwarza się rureczka - zalążek przyszłego serca. Na zalążkach rączek i nóżek zaczynają się kształtować zarysy dłoni i stópek. Powstają zalążki płuc, nerek, trzustki i śledziony. W serduszku zaczynają się rozwijać 4 komory.

Tydzień 6
Cewa nerwowa zaczyna się rozwijać dając początek tworzenia się rdzenia kręgowego. W górnej części zarodka zaczynają się skupiać komórki przekształcające się w tkanki dające przyszłe podłoże pod rozwój brody, policzków i szczęk. Powstaje zalążek małżowiny oraz pojawia się barwnik siatkówki. Obecnie zarodek ma długość około 12 mm. 


Tydzień 7
Cewa nerwowa zamknęła się i rozpoczyna się rozwój mózgu. Zaczynają wyodrębniać się: przodomózgowie, śródmózgowie i tyłomózgowie. Zaczynają rozwijać się rączki i nóżki. Tworzą się zalążki podstawowych części - ramię, przedramię, dłoń, udo, podudzie i stopa. Rączki i nóżki przekręcają się do odpowiedniego ustawienia. Wytwarza się czubek noska oraz zaczynają się pojawiać zalążki powiek. Obecnie zarodek ma długość 16 - 20 mm. 


Tydzień 8
Trwa rozwój rączek i nóżek. Zaczynają się kształtować malutkie zalążki paluszków. Również zaczynają się kształtować organy wewnętrzne, jelita, które już na tym wczesnym etapie zaczynają pracować. Rozwija się system nerwowy. Obecnie zarodek ma około 2 cm. 


Tydzień 9
 W tym okresie rozpoczyna się dynamiczny rozwój rączek i nóżek. Zaczynają się wykształcać paluszki, ramiona się wydłużają, powstają zalążki łokci. Ponadto zaczynają się kształtować ośrodki w brzuszku, które później przerodzą się w śledzionę, wątrobę i woreczek żółciowy. Obecnie zarodek ma około 2.5 cm 


Tydzień 10
Główka cały czas rośnie. Początkowe zalążki uszu zaczynają się przesuwać na swoje miejsce po bokach główki. Również wykształcają się oczka. Znajdują się one jeszcze po bokach głowy ale już zaczynają pojawiać się prawie ukształtowane powieki, które niedługo się zamkną. Obecnie zarodek ma około 3 cm. 


Tydzień 11
Nareszcie serduszko staje się słyszalne za pomocą przyrządów medycznych. Teraz małe serduszko bije z prędkością około 140 uderzeń na minutę. Skóra na ciele płodu kończy się formować. Kształtują się zgrubienia, z których w późniejszym terminie wykształcą się paznokcie na paluszkach rączek i nóżek. Obecnie zarodek ma około 5 - 6 cm. 


Tydzień 12
Teraz już zaczynają rosnąć paznokcie. Będą one rosły aż do porodu. Zakończył się również rozwój wszystkich struktur organizmu. Tak więc są już rączki i nóżki. Zaczęły się także wykształcać organy płciowe, ale dostrzegalne będą dopiero w późniejszym terminie. Do końca wykształciły się powieki. Obecnie są zamknięte i tak zostanie aż do porodu. Obecnie zarodek ma około 6.5 cm i waży około 15 gram. 


Tydzień 13
Zaczyna się praca poszczególnych organów. Nerki zaczynają produkować mocz, wątroba zaczyna wydzielać żółć, a trzustka insulinę. Obecnie zarodek ma około 7 - 8 cm i waży około 30 gram.

Tydzień 14
Zaczynają pracować niektóre mięśnie. Usta zaczynają się poruszać, brwi się marszczą, zaczynają się ruchy przełykania i ssania. Wytworzyły się już przełyk, tchawica, krtań i struny głosowe. Obecnie zarówno uszy jak i oczy są już na swoich miejscach. Teraz zarodek ma około 8 - 10 cm i waży około 50 gram. 


Tydzień 15
Tworzy się szczątkowe owłosienie główki (meszek). Pod cieniutką warstwą skóry widać naczynia krwionośne, w których przepływa krew. Odruchy ssące są bardziej intensywne (dziecko zaczyna ssać kciuk). Mięśnie twarzy pracują cały czas. Obecnie zarodek ma około 11 cm i waży około 70 gram

Tydzień 16 
Rozpoczyna się ruch dziecka. Wykształciły się już mięśnie, które pozwalają najpierw na podnoszenie główki i wyciąganie szyi, a następnie na poruszanie rączkami i nóżkami. W tym okresie można już się spodziewać, że poczuje się ruchy dziecka. Obecnie zarodek ma około 11.5 cm i waży około 110 gram.

Tydzień 17  
Zaczyna pojawiać się tkanka tłuszczowa. Jest ona bardzo ważna dla generowania i utrzymania ciepła ciała. Ruchów ciąg dalszy. Ruchy ssące i przełykające są stale ćwiczone. Zaczynają się kształtować organy płciowe. Obecnie zarodek ma około 17 cm i waży około 150 gram. 


Tydzień 18  
W tym tygodniu rozwijają się linie papilarne na poduszkach palców rączek i nóżek. Do pracy przystępuje układ pokarmowy. Dziecko zaczyna połykać płyn, który przepływa poprzez brzuszek i jelita. Obecnie zarodek ma około 17.5 cm i waży około 200 gram. 


Tydzień 19
W tym tygodniu już prawie w pełni rozwinięte są narządy płciowe. Jeśli będzie to dziewczynka to pochwa, macica i jajowody są już na swoim miejscu. Jeśli chłopiec - jądra są już rozwinięte i zaczynają produkcję testosteronu. Obecnie zarodek ma około 18 cm i waży około 230 gram. 


Tydzień 20
Mózg dziecka cały czas rozwija ośrodki nerwowe. Poszczególne zmysły zaczynają budzić się do życia. Dziecko intensywnie zaczyna reagować na zmiany dochodzące z zewnątrz. Dziecko zaczyna się coraz bardziej kręcić i poruszać. Prawdopodobnie ma czkawkę. Jest to związane ze zbyt jeszcze słabo rozwiniętą przeponą. Zaczynają rosnąć prawdziwe włosy. Ucho jest już w pełni ukształtowane. Nosek nabiera coraz bardziej wyrazistych kształtów. Obecnie zarodek ma około 20 cm i waży około 260 gram. 


Tydzień 21
Zaczyna rozwijać się system odpornościowy. Poszczególne narządy zaczynają coraz lepiej pracować. Jelita pracują już w takim stopniu, że są gotowe do przyjmowania i wydalania płynu owodniowego. Dziecko coraz bardziej intensywnie się kręci. Ma też już ustalone stałe pory snu i aktywności. Obecnie płód ma około 21 cm i waży około 320 gram. 


Tydzień 22
Wątroba doskonali swoją pracę. Wykształciły się już brwi i rzęsy. Proporcje kości w rączkach i nóżkach już się wykształciły i teraz maluszek bardzo intensywnie stara się je zginać i prostować. Paznokcie nadal rosną i tak pozostanie już do końca ciąży. Obecnie płód ma około 22 cm i waży około 380 gram. 


Tydzień 23
Zaczyna się u dzieciątka zbierać tłuszczyk. Nadal jest ono aktywne. Kopie i kręci się. Rozwinęły się już dobrze kostki słuchowe. Teraz można zacząć mówić do dziecka, czytać albo śpiewać. Dziecko już wyraźnie słyszy głos matki. Poprzez mówienie przyzwyczaja się maluszka do głosu matki. Obecnie ma 22 - 23 cm i około 400 gram. 


Tydzień 24
Wszystkie narządy oczu już się wykształciły. Teraz pomimo zamkniętych powiek dziecko reaguje na zmiany natężenia oświetlenia. Energiczne ruchy ciągle trwają. Reaguje też dobrze na dźwięki dochodzące z zewnątrz. Zbyt głośne hałasy mogą malucha niepokoić. Spokojna muzyka natomiast relaksuje go. Obecnie ma około 26 - 27 cm i waży około 550 gram. 


Tydzień 25
Cały czas gromadzony jest przez dziecko tłuszcz. Mięśnie, dzięki ewolucjom jakie maluch wykonuje, zaczynają rosnąć. Tworzą się kolejne warstwy kory mózgowej. Pod skórą zaczynają tworzyć się maleńkie naczynia krwionośne, które z czasem spowodują, że skóra dziecka nabierze różowego koloru. Obecnie ma około 30 cm i około 640 gram wagi.

Tydzień 26
W tym tygodniu dzieciątko zaczyna połykać płyn owodniowy, nie poprzez usta jak do tej pory, ale poprzez nos. Zaczyna się trening nozdrzy. Połykanie płynu poprzez nos powoduje przygotowanie do rozpoczęcia pracy płuc. Obecnie ma około 32 cm długości i waży około 800 gram. 


Tydzień 27
Wytworzyła się już siatkówka oka, a powieki zaczynają się otwierać. Obecnie maluch już dobrze reaguje na zmiany światła dochodzące poprzez brzuch mamy. Obecnie ma około 33 cm i waży około 950 gram. 


Tydzień 28
W płucach zaczynają się wytwarzać naczynia krwionośne. Dzieciątko potrafi już otwierać powieki w reakcji na zmiany oświetlenia. Zaniknął już meszek płodowy pokrywający do tej pory całe ciałko. Mózg zaczyna zwiększać swoją objętość. Obecna długość wynosi około 35 cm i waga osiąga 1100 gram. 


Tydzień 29
Jest już rozwinięty system nerwowy. Zbierający się tłuszcz i rozwój mózgu powoduję, że to właśnie mózg zaczyna już w pewnym stopniu kontrolować i regulować temperaturę. Obecna długość wynosi około 38 cm i dziecko waży około 1250 gram. 


Tydzień 30
Mózg rozwija się cały czas. Pojawiają się coraz większe fałdy zwane zwojami. Obecna długość wynosi około 42 cm i waży około 1300 gram. 


Tydzień 31
Obecna długość wynosi około 43 cm i około 1500 gram. 


Tydzień 32
Dziecko odwraca się główką w dól. Ruchy już nie są takie gwałtowne. Obecna długość wynosi około 43 cm i waga wynosi około 1700 gram. 


Tydzień 33
Pojawiają się odruchy zwężania i rozszerzania źrenic. Obecna długość wynosi około 43 cm i waży około 1800 gram. 


Tydzień 34
Rozwinęły się gruczoły nadnerczowe. Dziecko zamyka oczy kiedy śpi i otwiera je kiedy jest aktywne. Obecna długość wynosi około 44 cm i 2250 gram. 


Tydzień 35
Dziecko więcej czasu śpi. Ruchy są żadsze ale bardziej wyczuwalne. Obecna długość wynosi około 45 cm i około 2500 gram wagi.

Tydzień 36
Dzieciątko powoli zaczyna ustawiać się do porodu. Obecna długość wynosi około 46 cm i waży około 2700 gram. 


Tydzień 37
Płuca są już dobrze przygotowane do oddychania. Cały czas rozwija się główka i mózg. Obecna długość wynosi około 47 cm i waży około 2900 gram. 



Tydzień 38
Maluszek jest już prawie gotowy do porodu. Nie rośnie już, ale za to jego waga się zwiększa. Obecnie waży około 3200 gram. 


Tydzień 39
Już wszystkie układy są wykształcone. Niektóre jeszcze są nieaktywne, ale zaczną pracować zaraz po porodzie. Maluszek oczekuje na poród ćwicząc oddychanie poprzez naprzemienne wchłanianie i wydalanie płynu do płuc. Waga wzrosła już do około 3300 gram. 


Tydzień 40
Nadszedł czas porodu.

Higiena w ciąży to nie tylko dbanie o własne ciało. To przede wszystkim dbanie o zdrowie, dobre samopoczucie i kondycję zarówno matki jak i nienarodzonego jeszcze dziecka. Zarówno ważna jest czystość ciała na zewnątrz jak i czystość w jego wnętrzu. To w jaki sposób młoda matka dba o siebie bezpośrednio wpływa na jej malutkie dziecko. Spożywając alkohol i paląc papierosy podczas ciąży wyrządza się niewyobrażalną krzywdę rozwijającemu się dziecku. Zamiast tego można pójść na spacer lub wziąć relaksującą kąpiel.

Aktywność fizyczna w ciąży
Uważa się, że kobieta w ciąży nie musi rezygnować z uprawiania różnych dyscyplin sportowych takich, które nie zagrażają ciąży jak również nie nadwyrężają fizycznie i pod warunkiem, że ciąża przebiega prawidłowo. 
Jeśli istnieje obawa poronienia, porodu przedwczesnego lub zachodzą inne powikłania podczas ciąży NIE WOLNO uprawiać żadnych dyscyplin sportowych. 
W szczególności nie wolno (nawet jak ciąża przebiega prawidłowo) uprawiać sportów ekstremalnych, jazdy na nartach, jazdy konno, łyżwiarstwa. Można natomiast chodzić na spacery na świeżym powietrzu, pływać, uprawiać gimnastykę dla kobiet w ciąży. Można również chodzić do sauny (siadając spokojnie na dolnych stopniach) ale tylko do 7 miesiąca ciąży. 
Jeśli planuje się urlop, to 5 i 7 miesiąc są najkorzystniejsze. W pierwszych 3-4 miesiącach wysiłek i stres związany z podróżą może zwiększyć ryzyko poronienia a od 8 miesiąca zwiększa się ryzyko porodu przedwczesnego. Wakacje należy zaplanować w spokojnym miejscu. Nie zaleca się wyjazdu do krajów tropikalnych, w wysokie góry czy obozy wędrowne. Nie zaleca się też wyjazdu do krajów egzotycznych gdzie trzeba poddać się szczepieniom. Wakacje mają przynieść wypoczynek, relaks i spokój.
W podróż można wybrać się samolotem ale zaleca się tylko krótkie trasy. Nie zaleca się przelotów międzykontynentalnych, gdyż długotrwała podróż jest bardzo uciążliwa. Nie wolno podróżować samolotem w ostatnich 4 tygodniach (wibracje i zmiany ciążenia mogą sprowokować przedwczesną akcję porodową). Bardziej korzystną formą podróży jest kolej. Można oczywiście używać własnego samochodu ale kobieta w ciąży nie powinna prowadzić. Podczas jazdy samochodem należy robić częste przerwy. Również nie należy unikać zapinania pasów. Dolna obwiednia pasa bezpieczeństwa spoczywa pod brzuchem nad udami. Należy pamiętać, aby w podróż zabrać wszystkie niezbędne dokumenty.

Higiena ciała w ciąży
W okresie ciąży nie należy rezygnować z pielęgnacji własnego ciała. Wręcz przeciwnie. Cera na twarzy zacznie się zmieniać. Należy dobrać odpowiednie kosmetyki w celu natłuszczenia bądź wysuszenia skóry twarzy. Należy częściej niż dotychczas brać prysznic. Nie zaszkodzi raz dziennie, a jeśli pocenie się występuje bardziej intensywnie nawet 2 razy dziennie. Można brać kąpiel, ale krótko (około 15 minut) i temperatura wody nie powinna przekraczać 36 stopni Celsjusza. Podczas kąpieli należy używać tylko łagodnych preparatów - najlepiej dla dzieci. Należy na dnie wanny położyć matę antypoślizgową oraz nie zamykać łazienki na klucz (możesz potrzebować pomocy kogoś z domowników). Po kąpieli powinno się natrzeć ciało kremem, balsamem lub olejkiem. Jeśli w trakcie ciąży skóra na brzuchu swędzi - należy myć skórę brzucha zimną wodą, wytrzeć i nasmarować chłodzącym mleczkiem do ciała.
Bielizna powinna być z delikatnej bawełny i zmieniana codziennie. Jeśli w miejscach intymnych czujesz się nieświeżo należy się myć dwa - trzy razy na dzień czystą wodą. Podczas używania wkładek, należy je zmieniać kilka razy dziennie. 
Podczas kąpieli kieruj na piersi mocny strumień letniej i zimnej wody co pomoże wzmocnić tkankę piersi. Po kąpieli osuszaj mocno sutki a następnie wcieraj łagodnie balsam.
Również ważna jest higiena jamy ustnej. Zęby należy myć co najmniej 2-3 razy dziennie po posiłkach. Jamę ustną zaleca się płukać letnią wodą z dodatkiem soli, naparu z rumianku lub szałwii. Będąc w 3 i 7 miesiącu ciąży powinno się odbyć wizytę u dentysty.

Alkohol w ciąży
Alkohol spożywany w czasie ciąży nie tylko źle wpływa na organizm matki, ale również nienarodzonego jeszcze dziecka. Spożywanie notoryczne alkoholu może prowadzić u noworodka do wad rozwoju głowy, zniekształceń kości i stawów, wad serca, anomalii narządów płciowych. Jednak najpoważniejszym uszkodzeniem są wady w rozwoju psychicznym dziecka. Ponadto u kobiet nadużywających alkoholu wzrasta niebezpieczeństwo poronienia, porodu przedwczesnego lub urodzenia płodu martwego. W tym rozdziale można by pisać wiele na tema szkodliwości alkoholu na płód w łonie matki. Ale wniosek nasuwa się jeden - nie spożywać alkoholu w żadnej postaci podczas trwania ciąży !!!!

Palenie papierosów w ciąży
Palenie jest szkodliwe dla organizmu. Organizm nienarodzonego dziecka ma bardzo słabo wykształcony system obronny. Ponadto dym tytoniowy wnika bezpośrednio do młodego organizmu. Substancje chemiczne z dymu papierosowego przechodzą bezpośrednio z krwią matki poprzez łożysko do układu krwionośnego dziecka. Następuje zwężanie naczyń krwionośnych przez co łożysko jest niedostatecznie ukrwione i dziecko dostaje zbyt małą ilość tlenu. Dziecko cierpi na niedotlenienie i cały cykl wzrostowy i żywieniowy ulega zaburzeniu. Mogą nastąpić komplikacje porodowe. Dziecko może mieć wady serca, centralnego układu nerwowego.
Nie tylko palenie przez matkę ma fatalne skutki dla dziecka. Również przebywanie w środowisku osób palących. Tak zwane bierne palenie jest również niebezpieczne dla płodu tak samo jak palenie bezpośrednio przez matkę. Dlatego też matka nie powinna przebywać w pobliżu osób palących, a przede wszystkim samej nie palić papierosów podczas trwania ciąży !!!!

Przyjmowanie lekarstw w ciąży
W czasie trwania ciąży nigdy nie wolno bez konsultacji z lekarzem ginekologiem samemu przyjmować żadnych lekarstw !!!!

Narkotyki
Podobnie jak alkohol narkotyki, które zażywa matka mają wpływ na nienarodzone dziecko. Narkotyk przenikając przez łożysko może je uszkadzać i przez to zaburzać dopływ krwi do płodu. Wszystko to spowoduje zmniejszony dowóz potrzebnych dziecku składników i niekorzystnie wpłynie na jego rozwój. Może spowodować powstawanie różnych wad u dziecka, może też być przyczyną różnych powikłań w trakcie trwania ciąży takich jak poronienie lub przedwczesny poród. Zażywając regularnie narkotyki matka uzależnia dziecko, zanim przyjdzie ono na świat.

Kofeina
Zacznijmy od tego, że kofeina zawarta jest nie tylko w kawie, ale również w innych produktach np. herbacie, coli. Im więcej przyszła matka wypija jej w codziennej diecie, tym większa jest możliwość negatywnego wpływu kofeiny na płód. Według badań wypijanie 4 i więcej filiżanek kawy dziennie może powodować zaburzenia pracy serca płodu. Kofeina jest moczopędna, powoduje odwodnienie i odwapnienie organizmu. Nie jest to na pewno korzystne dla przyszłej mamy ani dla jej dziecka. Poza tym nadmiar kofeiny utrudnia wchłanianie żelaza, które potrzebne jest do prawidłowej produkcji hemoglobiny zawartej w czerwonych krwinkach. Należy zastąpić kawę sokami owocowymi i wodą mineralną.
Podwyższona temperatura
Jeśli kobieta jest chora i ma gorączkę, to trzeba ją obniżać, bo jest to zagrożenie dla ciąży. Temperatura ciała podnosi się również podczas gorącej kąpieli i w saunie. Gorąca kąpiel nie powinna trwać dłużej niż kilka minut, a najlepiej zastąpić ją prysznicem i nie narażać się na podniesienie temperatury ciała. Jeśli jednak kobiecie marzną nogi to nie musi obawiać się moczenia nóg w gorącej wodzie. Z sauny i długiej gorącej kąpieli lepiej w trakcie trwania ciąży zrezygnować. Podwyższona temperatura może spowodować między innymi uszkodzenia płodu oraz skurcze macicy grożące przedwczesnym porodem lub poronieniem.

Zwierzęta domowe
Jeśli w domu było już zwierzątko zanim kobieta zaszła w ciąże, to raczej nie ma powodów do obaw. Trzeba tylko przestrzegać podstawowych norm higienicznych. Zawsze największe kontrowersje związane są z obecnością w domu kotów, przenoszących toksoplazmozę, chorobę bardzo niebezpieczną dla płodów, powodującą wiele ciężkich wad. Długoletni właściciele kotów w większości zarażają się toksoplazmozą wcześniej i wytwarzają odporność na tę chorobę. Gorzej, gdy kot pojawia się po raz pierwszy w trakcie trwania ciąży kobiety. Dlatego raczej nie należy sprawiać sobie nowych zwierząt w ciągu tych 9 miesięcy, wtedy uniknie się niebezpieczeństwa. Aby rozwiać swoje obawy można zbadać odporność kobiety ciężarnej na toksoplazmozę, ustalając poziom przeciwciał a także sprawdzić czy obecne w domu koty nie przechodzą właśnie aktywnej infekcji. W zależności od wyników należy wtedy podjąć odpowiednią decyzję, co do swoich pupili


Bibliografia:
„Szkolna Encyklopedia” John Farndon wyd. RTW
Strona internetowa: www.wikipedia.pl
Strona internetowa: www.hrynek.republika.pl