Międzynarodowy Czerwony Krzyż, Polski Czerwony Krzyż, Czerwony Półksiężyc

Międzynarodowy Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc


Czerwony Krzyż (Red Cross)

Międzynarodowa organizacja humanitarna i charytatywna, założona w 1864 z inicjatywy Szwajcara H.Dunanta, w celu niesienia pomocy rannym żołnierzom. Od 1988 Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Półksiężyca.
Obejmuje kilka organizacji: Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, założony w Genewie w 1864, Międzynarodową Federację Krajowych Towarzystw Czerwonego Krzyża, Czerwonego Półksiężyca oraz Czerwonego Lwa i Słońca (nazwa od 1991, wcześniej Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, utworzona w 1919 w Genewie), Stowarzyszenia Narodowe Czerwonego Krzyża.
Najwyższym organem uchwałodawczym Ruchu jest Międzynarodowa Konferencja Czerwonego Krzyża zbierająca się co 4 lata, z udziałem przedstawicieli MKCK, Ligi i krajowych stowarzyszeń oraz przedstawicieli państw, które ratyfikowały konwencje genewskie z 1949.
MKCK składa się wyłącznie z obywateli szwajcarskich, jego symbolem od 1980 jest czerwony krzyż na białym tle (zamienione barwy Szwajcarii). Stanowi on centrum informacji o jeńcach, osobach zaginionych, interweniuje w ich sprawach, udziela pomocy ofiarom międzynarodowych konfliktów, współuczestniczy w opracowywaniu nowych konwencji humanitarnych, może być mediatorem. Za swe zasługi otrzymał pokojową Nagrodę Nobla w 1917, 1944 i 1963.
Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża zrzesza krajowe organizacje z całego świata (występujące pod nazwą Czerwony Półksiężyc w krajach islamu, Czerwony Lew w Iranie, Czerwona Gwiazda w Izraelu). Jej dewizą jest per humanitatem ad pacem (przez humanitaryzm do pokoju), hasło przyjęte w 1961 na praskim spotkaniu – Konferencji Rady Pełnomocników. Jej zadaniem jest rozwój krajowych Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, podnoszenie poziomu sanitarnego, ochrony zdrowia ludności, udzielanie pomocy społecznej. Również otrzymała pokojową Nagrodę Nobla w 1963. Przykładem stowarzyszenia narodowego jest Polski Czerwony Krzyż (PCK).


Misja Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

Podstawową misją Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest zapobieganie i łagodzenie cierpienia ludzkiego oraz ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji dotyczącej narodowości, rasy, płci, przekonań religijnych lub politycznych. W wypełnianiu swojej misji Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc podejmuje przede wszystkim takie zadania jak:
*ochrona życia i zdrowia,
* zapewnienie poszanowania istoty ludzkiej, zwłaszcza podczas konfliktów zbrojnych i w innych krytycznych sytuacjach,
* praca na rzecz zapobiegania chorobom i rozwijanie pomocy społecznej,
* aktywizowanie pracy wolontariuszy i stała gotowość do niesienia pomocy,
* budowa uniwersalnego poczucia solidarności ze wszystkimi, którzy potrzebują ochrony i pomocy.

Statut, wspólny dla wszystkich części składowych Ruchu CK i CP, określa następująco jego wspólną misję:
"Stowarzyszenia krajowe Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża i Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca stanowią łącznie światowy ruch humanitarny, którego posłannictwem jest zapobieganie ludzkim cierpieniom i łagodzenie ich wszędzie, gdzie one występują, ochrona życia i zdrowia oraz działanie na rzecz poszanowania istoty ludzkiej, zwłaszcza w czasie konfliktu zbrojnego i w innych sytuacjach zagrożenia, praca na rzecz zapobiegania chorobom oraz podnoszenia zdrowotności i opieki społecznej, popieranie dobrowolnego niesienia pomocy oraz stałej gotowości członków Ruchu do niesienia pomocy, jak również powszechnego poczucia solidarności z tymi, którzy potrzebują pomocy i ochrony ze strony Ruchu".

Poprzez swą działalność humanitarną i upowszechnianie swoich ideałów Ruch CK i CP wspiera trwały pokój, który nie może być rozumiany po prostu jako stan bez wojny, lecz jako dynamiczny proces współpracy między wszystkimi państwami i narodami, współpracy opartej na poszanowaniu wolności, niepodległości i suwerenności narodów, równości praw człowieka, jak również na sprawiedliwym i równym podziale zasobów dla zaspokajania potrzeb narodów. "Inter arma caritas" (Miłosierdzie wśród walki) oraz "Per humanitatem ad pacem" (Przez humanitaryzm do pokoju) - to dewizy wyrażające wspólne ideały Ruchu CK i CP.


Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca to ruch humanitarny o zasięgu ogólnoświatowym, jeden z najstarszych w historii ludzkości.
Jego częściami składowymi są:
* Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża,
* Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca,
* Stowarzyszenia krajowe Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca.

Dwie pierwsze instytucje działają na szczeblu międzynarodowym, a Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w poszczególnych krajach.

Wszystkie części składowe stosują się do postanowień wspólnego statutu, który określa ich specyficzną odpowiedzialność w dziedzinie działalności humanitarnej, ich wzajemne relacje i zasady współdziałania. Każda z części składowych Ruchu jest autonomiczna, działa w oparciu o własny statut i realizuje właściwe dla siebie cele i zadania. Każda z nich ma własną strukturę.
Wszystkie części składowe Ruchu spotykają się w ustalonych terminach na wspólnych sesjach, w celu omówienia tematów dotyczących całego Ruchu i przyjęcia ustaleń obowiązujących wszystkich. Odbywa się to na posiedzeniach Rady Delegatów Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca oraz na Międzynarodowej Konferencji Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. W tym ostatnim forum biorą także udział przedstawiciele rządów państw będących stronami Konwencji Genewskich o ochronie ofiar konfliktów zbrojnych. Jest oczywiste, że pomimo różnic występujących pomiędzy jego częściami składowymi, Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest postrzegany jako całość. Najważniejsze decyzje są podejmowane wspólnie, podobnie jak realizacja szeregu konkretnych zadań. Dotyczy to szczególnie: pomocy międzynarodowej dla ofiar klęsk żywiołowych lub konfliktów zbrojnych, przygotowanie do klęsk, różnego rodzaju szkolenia, upowszechnianie międzynarodowego prawa humanitarnego i wiele innych. Współpraca jest ułatwiona dzięki zawarciu wewnętrznych porozumień oraz dzięki pracy delegatur terenowych prowadzonych w wielu krajach świata zarówno przez MKCK jak i Federację oraz stałej wymianie informacji.
Wszystkie części składowe Ruchu, niezależnie od rodzaju działalności jaką w danym momencie podejmują, mają jednakowe podejście do spraw humanitarnych wynikające z Podstawowych Zasad Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca.


Podstawowe zasady Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w wypełnianiu swojej misji kieruje się zawsze podstawowymi zasadami, uchwalonymi przez XX Międzynarodową Konferencję Czerwonego Krzyża w Wiedniu i zmienionymi przez XXV Międzynarodową Konferencję Czerwonego Krzyża w Genewie w październiku 1986 roku. Doktryna Czerwonego Krzyża jest stała i trwała, nie ulega wpływom popularnych opinii i aktualnych ideologii. Musi być uniwersalna, zrozumiała dla ludzi wszystkich ras, kultur, wyznań, przekonań i klas społecznych, gdyż tylko wtedy będzie przez nich akceptowana.

Podstawowe Zasady Czerwonego Krzyża to:
HUMANITARYZM - Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca zrodzony z troski o niesienie pomocy rannym na polu bitwy bez czynienia jakiejkolwiek między nimi różnicy, podejmuje zarówno na płaszczyźnie międzynarodowej, jak i krajowej wysiłki w kierunku zapobiegania we wszelkich okolicznościach cierpieniom ludzkim i ich łagodzenia. Zmierza do ochrony życia i zdrowia oraz zapewnienia poszanowania osobowości człowieka. Przyczynia się do wzajemnego zrozumienia, przyjaźni i współpracy oraz do trwałego pokoju między wszystkimi narodami.
BEZSTRONNOŚĆ - Nie czyni żadnej różnicy ze względu na narodowość, rasę, wyznanie, pozycję społeczną lub przekonania polityczne. Zajmuje się wyłącznie niesieniem pomocy cierpiącym, kierując się ich potrzebami i udzielając pierwszeństwa w najbardziej naglących przypadkach.
NEUTRALNOŚĆ - W celu zachowania powszechnego zaufania Ruch powstrzymuje się od uczestnictwa w działaniach zbrojnych oraz - w każdym czasie - w sporach natury politycznej, rasowej, religijnej lub ideologicznej.
NIEZALEŻNOŚĆ - Ruch jest niezależny. Stowarzyszenia krajowe służąc pomocą władzom publicznym w ich działalności humanitarnej i podlegając prawu obowiązującemu w ich państwach, powinny zawsze korzystać z samodzielności pozwalającej im na działania w każdym czasie, zgodnie z zasadami Ruchu.
DOBROWOLNOŚĆ - Ruch niesie pomoc dobrowolnie, nie kierując się chęcią osiągnięcia jakiejkolwiek korzyści.
JEDNOŚĆ - W każdym kraju działa tylko jedno stowarzyszenie Czerwonego Krzyża albo Czerwonego Półksiężyca. Powinno ono być otwarte dla wszystkich i obejmować swą humanitarną działalnością obszar całego kraju.
POWSZECHNOŚĆ - Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, w którym wszystkie stowarzyszenia mają równe prawa i obowiązek niesienia sobie nawzajem pomocy, obejmuje swoją działalnością cały świat.

Klasyfikacja podstawowych zasad:
* Zasady pierwotne to: HUMANITARYZM i BEZSTRONNOŚĆ:
-służą jako inspiracja dla organizacji,
-określają i motywują jej działania,
-ustalają cel, jaki powinien zostać osiągnięty;
* Zasady pochodne to: NEUTRALNOŚĆ i NIEZALEŻNOŚĆ:
-umożliwiają stosowanie w praktyce zasad pierwotnych,
-zapewniają zaufanie wszystkich stron do Ruchu,
-określają jakimi środkami można osiągnąć wytyczone cele;
* Zasady organizacyjne to: DOBROWOLNOŚĆ, JEDNOŚĆ, POWSZECHNOŚĆ:
-dotyczą struktury i sposobu działania organizacji.
Wszystkie zasady są ze sobą ściśle powiązane, w pewnym zakresie każda z nich wynika z innych.


Godło

Krzyż Genewski (jeden z najlepiej rozpoznawalnych znaków świata), utworzony z odwróconych barw związkowych Szwajcarii, narodził się na kongresie w Genewie w 1863 r. jako znak ochronny wojskowych służb medycznych, będący równocześnie symbolem organizacji (wtedy też powstały "narodowe stowarzyszenia pomocy", zalążek Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża). W 1864 r. podpisano Konwencję Genewską wprowadzającą podstawy prawne dla używania tego znaku. W późniejszych latach wprowadzono, także jako znaki ochronne, czerwony półksiężyc na białym tle oraz czerwony lew i słońce. Te trzy znaki zatwierdzono w art. 38 I Konwencji Genewskiej z 1949 r. jako znaki ochronne wojskowych służb medycznych. Ochronę prawną ma również godło narodowe Związku Szwajcarskiego.

W krajach muzułmańskich zamiast czerwonego krzyża używany jest znak czerwonego półksiężyca, spełniający te same funkcje. Od 1980 r. zaprzestano używania znaku czerwonego lwa i słońca, ale też trwają dyskusje wokół ustanowienia nowego znaku.

Godło używane przez stowarzyszenie krajowe w czasie pokoju jest niewielkich rozmiarów - używane jako znak stowarzyszenia powinno zawierać w otoku jego nazwę lub inicjały.


Historia ruchu czerwonego krzyża i czerwonego półksiężyca

24 czerwca 1859 roku szwajcarski filantrop i finansista Henry Duant, stanął na pobojowisku bitwy pod Solferino, miejscu starcia sił Cesarstwa Austrii z armią włoską wspieraną przez armię francuską. Pole walki zasłane było przeszło 40 tysiącami ofiar- zabitych i pozostawionych samym sobie rannym. Szwajcar przejęty tym widokiem podjął wraz z okoliczną ludnością próbę udzielenia im pomocy, niezależnie, po której stronie walczyli.
Gdy powrócił do swojego rodzinnego miasta-Genewy, napisał książkę „Wspomnienie Solferino”, gdzie nie tylko przedstawił swoje wspomnienia, ale także ideę powołania organizacji, której zadaniem 89 w czasie pokoju miałoby być szkolenie wolontariuszy, a w razie jakiegoś konfliktu zbrojnego- niesienie pomocy rannym i poszkodowanym, którzy są uznani za osoby neutralne. Racje te poprali czterej znaczący obywatele Genewy- Gustave Moynier, gen. Guillome-Henri Dufour, dr Louis Apia i dr Theodore Maunior, powołując Międzynarodowy Komitet Pomocy Rannym.
Spotkało się to z dużym poparciem w Europie i w październiku 1863 roku przedstawiciele 16 krajów spotkali się w Genewie, gdzie przyjęli 91 założenia dotyczące roli poszczególnych krajów, w działalności Komitetu, a także znak organizacji: czerwony krzyż na białym tle, będącym odwrotnością flagi szwajcarskiej. W ten oto sposób zapoczątkowali międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża. Prawnie jednak został uznany jako znak ochrony wojskowej służby zdrowia rok później, kiedy przyjęto Konwencję Genewską, ( w której określono główne zasady działalności Czerwonego Krzyża- m.in., że „raniony lub chory żołnierz, do któregokolwiek narodu będzie on należał, zostanie otoczony opieką” /art.6/ oraz „ambulanse i szpitale militarne będą uznawane jako neutralne” /art.1/).
Kiedy w 1876 roku wybuchła wojna rosyjsko-turecka powstał islamski odpowiednik Czerwonego Krzyża, którego znakiem stał się czerwony półksiężyc. W ciągu kilkunastu lat powstały organizacje oparte na Międzynarodowym Ruchu Czerwonego Krzyża i Półksiężyca np. Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża (od 1991 roku zwana jako Federacja Czerwonego Lwa i Słońca, później jeszcze Czerwona Gwiazda). Odgrywały one ważną rolę w czasie konfliktów zbrojnych, lecz szczególnie w czasie I wojny światowej.
Po II wojnie światowej podjęto nowe zadania: zwalczanie skutków narkomanii, bezrobocia, nowych epidemii (np. AIDS), pomoc ofiarom klęsk żywiołowych, szerzenie oświaty zdrowotnej, organizowanie krwiodawstwa. Stanowi on także centrum informacji o jeńcach i osobach zaginionych. Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca stał się najważniejszą światową organizacją, świadczącą pomoc i ochronę ofiarom klęsk i konfliktów zbrojnych.
Społeczność międzynarodowa składa się obecnie sponad 190 niepodległych państw. 189 z nich jest członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych, 189 stronami czterech Konwencji Genewskich z 1949 roku o ochronie ofiar wojny. O ile w poszczególnych państwach istnieje organ ustawodawczy (parlament) ustanawiający prawo dla wszystkich jego obywateli, o tyle w społeczności międzynarodowej organ taki nie istnieje i tylko państwa tworzą prawo międzynarodowe przez zawieranie między sobą umów lub przez uznanie określonych zachowań państw w określonych sytuacjach za prawo zwyczajowe. Międzynarodowe prawo humanitarne jest w dużej części prawem powszechnie obowiązującym.

Największą akcją Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, w której udział wziął również Polski Czerwony Krzyż jest niesienie pomocy ofiarom niszczycielskie fali, Tsunami w Azji. Stopniowo przekształca się ona z ratowania i ewakuowania tych, co przeżyli, w długofalową operację pomocy dla około dwóch milionów ludzi, z najbardziej dotkniętych kataklizmem regionie. Zadanie to utrudniają im problemy z dostępem, transportem i komunikacją, siedziba indonezyjskiego Czerwonego Krzyża w Banda Ach została całkowicie zniszczona, ponadto wielu z wolontariuszy wymaga już teraz wsparcia psychologicznego w związku z przeżyciami spowodowanymi wykonaną pracą. Jednak ich trudy przynoszą efekty: w samej Indonezji dostarczono 1800 zestawów rodzinnych (zawierających najpotrzebniejszy sprzęt i środki do przeżycia), w klinikach polowych na Sri Lance w Vaikkala i Nainamadama czterdziestu wolontariuszy udzieliło pomocy ponad 7,5 tysiącom poszkodowanych. Prowadzonych jest wiele akcji mających na celu pomoc dzieciom poszkodowanym w wyniku katastrofy.
Tak, więc Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca już na zawsze zapisał się w wielkiej księdze historii świata. Jest również historią nadziei. Nadziei, która z serca jednego Szwajcara, popłynęła szeroką rzeką na cały świat.

Polski Czerwony Krzyż


Utworzenie PCK

Idee czerwonokrzyskie splatały się z dążeniami społeczeństwa polskiego do odzyskania niepodległości. Mimo sprzeciwu władz w poszczególnych zaborach na terytorium Polski powstawały i działały pod różnymi nazwami organizacje humanitarne.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, z inicjatywy Stowarzyszenia Samarytanin Polski zwołano 18.01.1919 naradę wszystkich istniejących na ziemiach polskich organizacji kierujących się w działaniu czerwonokrzyskimi ideałami. Organizacje te podczas narady odbywającej się pod patronatem Heleny Paderewskiej utworzyły Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wyłoniły 30-osobowy Tymczasowy Komitet, zlecając jego przedstawicielom, w konsultacji z innymi organizacjami, opracowanie projektu statutu i prowadzenie prac organizacyjnych.

Po zatwierdzeniu przez rząd statutu Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża na zebraniu konstytucyjnym 27.04.1919 r. wybrano Zarząd Główny. Prezesem został Paweł Sapieha, a po jego rezygnacji Helena Paderewska.

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża 24.07.1919 r. zarejestrował i uznał Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża za jedyną organizację czerwonokrzyską działającą na całym terytorium państwa polskiego.



PCK w okresie międzywojennym

Działania Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża były dostosowane do potrzeb społeczeństwa. Udzielano pomocy poszkodowanym w wyniku wojny, organizowano i prowadzono szereg zakładów lecznictwa. Poszukiwano również zaginionych, realizowano zadania sanitarne, szkolono pielęgniarki, ratowników, doszkalano nauczycieli i od 1921 roku tworzono młodzieżowe koła PCK.

W 1927 roku Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża zmieniło nazwę na Polski Czerwony Krzyż a prezydent Rzeczypospolitej wydał rozporządzenie z mocą ustawy nadające PCK uprawnienia stowarzyszenia wyższej użyteczności i przyjął patronat nad PCK. Ustalono, że w razie wojny PCK będzie podporządkowany ministrowi spraw wojskowych.

PCK rozszerzał swoją działalność programową i organizacyjną, w tym zwłaszcza szkolenia sanitarne, zakładanie drużyn ratowniczych, gromadzenie sprzętu itp. W 1935 roku powołano w Łodzi Centralną Stację Wypadkową z ośrodkiem przetaczania krwi, a w rok później przy szpitalu PCK w Warszawie utworzono pierwszy Instytut Przetaczania i Konserwacji Krwi.

W 1939 roku PCK liczył ok. 850.000 członków, w tym ok. 50% stanowiła młodzież. Dysponował także znaczną rzeszą przeszkolonych pielęgniarek i ratowników, poważnym majątkiem, zapasami materiałów sanitarnych, sprzętem technicznym, prowadził 1300 placówek ochrony zdrowia i opieki społecznej.



Czasy wojny i okupacji

Od początku II wojny światowej PCK oddał do dyspozycji wojska szpitale, punkty sanitarne, sprzęt, personel lekarski i pielęgniarki oraz dziesiątki tysięcy ochotników. Uruchomił także dodatkowo ok. 180 szpitali, wiele punktów sanitarnych, domów noclegowych. Przejawiał szczególną aktywność w niesieniu pomocy rannym żołnierzom i cywilom oraz uciekinierom.

4.09.1939 przekształcono sekcję informacyjną ZG PCK w Biuro Informacyjne i zgodnie z konwencją genewską skoordynowano jego działalność z Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża, co dało podstawę do gromadzenia materiałów o ludziach i stratach wojennych.

W październiku 1939 MKCK apelem wezwał wszystkie stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w innych państwach do udzielania pomocy jeńcom wojennym i cywilom w okupowanych krajach. W listopadzie za zgodą ministra spraw wojskowych i aprobatą MKCK powołano na emigracji drugi Zarząd Główny PCK z siedzibą w Paryżu, a następnie przeniesiono go do Londynu. Zarząd ten tworzył delegatury PCK w wielu wolnych krajach europejskich i pozaeuropejskich, które obejmowały działalnością wszystkie ośrodki polonijne, niosące wielostronną pomoc potrzebującym.

W lipcu 1940 ukazało się rozporządzenie generalnego gubernatora Niemiec rozwiązujące na terenie Guberni wszystkie stowarzyszenia i organizacje w Polsce. Ze względu na konwencje genewskie nie objęło ono PCK, chociaż dotkliwie ograniczyło jego działalność, między innymi nakazując rozwiązanie struktur terenowych i ustalając pełnomocników i komisarzy do nadzorowania pracy i korespondencji PCK. Wobec zdecydowanego sprzeciwu ZG PCK i zapowiedzi odwołania się do MKCK i Ligi Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, władze niemieckie odwołały wydane rozporządzenie, a PCK jako jedyna organizacja w okupowanej Polsce funkcjonował z nazwą Polski Czerwony Krzyż, mimo wielu szykan i utrudnień.

PCK nie miał natomiast możliwości nawiązywania kontaktów z Polakami, którzy znaleźli się na terenie ZSRR, ponieważ rząd tego kraju nie był wówczas sygnatariuszem konwencji genewskich. Stąd trudności zarówno działań jak i uzyskiwania informacji o aresztowaniach i Polakach wywożonych na terytorium ZSRR, w tym do obozów w Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku i innych miejsc odosobnienia.

Rola PCK w skomplikowanej i dramatycznej sprawie katyńskiej została opisana we wspomnieniach ówczesnego prezesa PCK Wacława Lacherta oraz poufnym raporcie sekretarza generalnego Kazimierza Skarżyńskiego. PCK zdystansował się wówczas od zabiegów okupanta i hałaśliwej jego propagandy. Delegował natomiast do Katynia komisję techniczną w ramach Biura Informacji. Komisja PCK dokonywała ekshumacji i identyfikacji pomordowanych, potwierdzając w dokumentach masowy mord oficerów polskich i innych osób internowanych. W oparciu o te dokumenty PCK wydawał zaświadczenia rodzinom pomordowanych.

PCK wbrew ograniczeniom ze strony okupanta odegrał ogromną rolę w powstaniu warszawskim. Na szeroką skalę pomagał rannym żołnierzom oddziałów powstańczych. Zarówno w prowadzonych szpitalach, punktach sanitarnych, jak też we wszystkich innych sytuacjach spieszył z pomocą ludności cywilnej. Podejmował także próby kontaktów z zesłanymi do obozów koncentracyjnych. Różnorodne działania wywoływały duże represje okupanta wobec działaczy PCK. Wielu z nich skazano na śmierć, wysłano do obozów koncentracyjnych. W drugim dniu powstania Niemcy celowo spalili siedzibę PCK wraz z aktami i dokumentami zarówno katyńskimi jak i innymi stanowiącymi bezcenną wartość dla ludzi i historii. Represje nie zastraszyły jednak działaczy i nie przerwały w całym okresie II wojny światowej wykonywania czerwonokrzyskiej misji i konkretnych zadań.



PCK po II wojnie światowej

Wraz w wyzwoleniem terenów polskich przez armię radziecką i wojsko polskie powstała sieć placówek PCK, a ZG PCK ustalił z władzami państwa zasady działania stowarzyszenia i współpracy. 16.05.45 MKCK uznał Zarząd Główny z siedzibą w Warszawie jako jedyną władzę PCK na terenie Polski.

Za pośrednictwem PCK dziesiątki tysięcy rodzin odnajdywało swoich bliskich, otrzymywało dokumenty, korzystało z rozdawanej odzieży, posiłków, paczek żywnościowych. PCK prowadził szpitale, punkty sanitarne, leczył chorych, wykonywał dezynfekcje. Zorganizował pogotowie ratunkowe, uruchomił wiele stacji krwiodawstwa.

Od 1948 roku zmieniła się sytuacja i życie w powojennym kraju. Państwo zaczęło przejmować od PCK zakłady lecznicze i opiekuńcze.

W 1951 roku odbył się Krajowy Zjazd PCK, który uchwalił nowy statut, przyjął program dostosowany do warunków pokoju i ówczesnych potrzeb i możliwości działania.

Po przejęciu przez państwo stacji i punktów krwiodawstwa PCK od 1958 roku prowadzi planową i systematyczną działalność w promowaniu honorowego krwiodawstwa

Od 1962 roku, dzięki zaangażowaniu działaczy i pracowników PCK oraz wydatnej pomocy finansowej i organizacyjnej państwa, tworzono punkty opieki nad chorymi w domu. Z dużym rozmachem szkolono siostry pogotowia PCK, rozwijano szkolne i zakładowe koła PCK, propagowano honorowe krwiodawstwo, organizowano szereg akcji promujących zdrowie i realizowano różne zadania uzasadnione potrzebami społecznymi.

16 listopada 1964 roku Sejm uchwalił ustawę o PCK. Określono w niej podstawowe zasady prawne funkcjonowania PCK oraz niektóre obowiązki organów państwa wobec stowarzyszenia. Zlecono Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi prowadzenie Biura Informacji i Poszukiwań jako realizatorowi obowiązku państwa wynikającego z konwencji genewskich.

Przez wszystkie lata PCK realizował wiele zadań zgodnych z potrzebami społecznymi i możliwościami ówczesnej sytuacji. Korzystał przy tym z pomocy państwa i zakładów pracy w niektórych dziedzinach, takich jak opieka nad chorymi w domu, krwiodawstwo, szkolenie sanitarne, promocja zdrowia, praca z młodzieżą itd.

Wyjątkowym wydarzeniem w społeczeństwie i w PCK był okres stanu wojennego w Polsce. Po jego ogłoszeniu PCK podjął niezwłocznie działalność pomocową. Władze państwa w kilka dni po ogłoszeniu stanu wojennego zgodziły się na wizyty przedstawicieli PCK w ośrodkach internowania i udzielania pomocy internowanym i ich rodzinom. Było to np. ułatwienie korespondencji z rodzinami, dostarczanie środków czystości , odzieży itp.

W styczniu 1982 roku w siedzibie ZG PCK rozpoczęła działalność delegatura MKCK i Ligi Stowarzyszeń CK i CP. Działacze i pracownicy ZG PCK oraz przedstawiciele MKCK odbyli 79 wizyt w ośrodkach internowanych, a przedstawiciele zarządów okręgowych PCK 170 wizytacji ośrodków internowania na swoim terenie. Przyjęto ponad 4 tysiące różnych próśb i postulatów internowanych, w tym ok. 600 wniosków o zwolnienie. Wiele z tych próśb załatwiono bądź skierowano do rozpatrzenia kompetentnym władzom.

W Genewie powołano w tym czasie grupę operacyjną zajmującą się z ramienia Ligi Stowarzyszeń i MKCK pomocą dla Polski. Po apelu wystosowanym do stowarzyszeń w innych krajach, do Polski napływały transporty z darami odzieży, lekarstw, żywności, sprzętu medycznego, środków czystości, które docierały do ludności, szpitali, domów dziecka, szkół, internatów itp. Wartość tych darów, z których większość przekazano za pośrednictwem PCK, ocenia się na dziesiątki milionów dolarów, a korzystających z pomocy na ponad półtora miliona osób.

Przedstawiciele MKCK i Ligi współorganizujący i nadzorujący tę działalność w specjalnym raporcie bardzo wysoko ocenili pracę PCK w okresie stanu wojennego.


PCK w nowej sytuacji społeczno - ustrojowej

Wraz ze zmianami ekonomicznymi i społecznymi pojawiły się nowe problemy i uwarunkowania dotyczące pracy PCK. Zmienił się system finansowania działalności opiekuńczej w kraju. PCK zatrudniał ok. 24 tysięcy sióstr PCK do opieki nad chorymi w domu. Prowadził szereg placówek i punktów opieki. Zmiana tego systemu została wymuszona ustawą o opiece społecznej. Spowodowała ona duże trudności w funkcjonowaniu całego stowarzyszenia. Siostry PCK utraciły pracę a ich podopieczni troskliwą pomoc i kwalifikowana opiekę. Pojawiło się wiele nowych problemów wymagających innych rozwiązań i dodatkowych działań. Stowarzyszenie jest zaangażowane w dożywianie ok. 1200 uczniów dziennie. Mimo zmienionych zasad świadczy usługi opiekuńcze dla 13.000 tysięcy chorych w domu. PCK prowadzi też 12 ośrodków opiekuńczych, 6 noclegowni, kilkanaście świetlic dla dzieci. Organizuje co roku kolonie, obozy dla ok. 10.000 dzieci, rekrutujących się z rodzin najuboższych.

Rozszerzyła się znacznie sfera ubóstwa społecznego, w tym bezrobocie i bezdomność. Wzrosła ilość niedożywionych dzieci w rodzinach, szkołach i placówkach oświatowych. PCK usiłuje sprostać oczekiwaniom społecznym W nowych formach uczestniczy w pomocy potrzebującym pod hasłem "Pomagamy potrzebującym-bądź z nami". Odwołuje się do ofiarności społecznej, organizuje akcje "Pomocna dłoń" , poszukuje sponsorów do wielu charytatywnych działań. Ważną i oryginalną rolę w pozyskiwaniu środków finansowych i rzeczowych na pomoc potrzebującym spełnia (utworzona w nawiązaniu do przedwojennej tradycji) działająca od 1995 roku Rada Pań PCK. Ogniwa PCK na różnych szczeblach organizacyjnych poświęcają dużo czasu i energii w zdobywaniu środków finansowych na realizację zadań. Niektóre zadania w dziedzinie opieki, krwiodawstwa, szkolenia są realizowane na zasadzie zadań zleconych przez organy państwowe bądź samorządowe.

Szeroką działalność prowadzi PCK nadal w dziedzinie honorowego krwiodawstwa. Około 500.000 osób bezpłatnie oddaje co roku ponad 400000 litrów krwi dla potrzeb lecznictwa. Działania te są wkładem PCK w realizację ustawy o publicznej służbie krwi uchwalonej w 1997 roku.

PCK prowadzi znaczące działania w propagowaniu zdrowego stylu życia. Szkoli młodzież i dorosłych w udzielaniu pierwszej pomocy. W stowarzyszeniu działają też grupy ratownictwa specjalnego śpieszące z pomocą podczas klęsk żywiołowych i katastrof. Utrzymywane są magazyny interwencyjne, z których jednorazowo można udzielić pomocy dla ok. 17.000 osób. W latach 1997 i 1998 PCK przekazał powodzianom dary rzeczowe i środki finansowe uzyskane od społeczeństwa polskiego i stowarzyszeń zagranicznych o wartości ponad 16 mln zł.

Na mocy ustawy o PCK i konwencji genewskich ZG PCK z pomocą państwa prowadzi Biuro Informacji i Poszukiwań Zajmuje się ono ustaleniami losów ludzi poszkodowanych podczas wojen i konfliktów zbrojnych, uczestnictwem w ekshumacjach, wydawaniem im lub ich rodzinom stosownych dokumentów.

W ZG PCK od kilkunastu lat przy poparciu i pomocy MKCK działa Ośrodek Upowszechniania Międzynarodowego Prawa Humanitarnego. Skupia on na zasadach społecznych grono pracowników, ekspertów w dziedzinie prawa międzynarodowego. Ośrodek współpracuje z MKCK i odpowiednimi resortami, realizując programy upowszechniania międzynarodowego prawa humanitarnego wśród ludności cywilnej, zwłaszcza młodzieży. Wspólnie z MKCK organizuje co roku seminarium zwane "Warszawską Szkołą Letnią MPH" przeznaczone dla młodych prawników i przedstawicieli stowarzyszeń krajowych z krajów Europy i Ameryki Płn.

PCK uczestniczy także w akcjach humanitarnych Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża. Wysyła transporty z darami dla ludności w krajach dotkniętych konfliktami zbrojnymi bądź klęskami żywiołowymi i katastrofami.

Podstawą prawną działania PCK nadal jest ustawa o Polskim Czerwonym Krzyżu z

16 listopada 1964 roku i statut zatwierdzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 2.04.1996. Zgodnie ze statutem najwyższym organem uchwałodawczym stowarzyszenia jest Krajowa Rada Reprezentantów PCK a wykonawczym Zarząd Główny PCK i jego Prezydium. Organem kontrolnym Główna Komisja Rewizyjna. Ponadto działa Kapituła Honorowej Odznaki PCK i Sąd Organizacyjny PCK. W okręgach i rejonach również są rady reprezentantów i zarządy.

Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi są koła PCK, Kluby Honorowych Dawców Krwi PCK, grupy Społecznych Instruktorów Młodzieżowych PCK i inne zespoły.

Obecnie PCK liczy ponad 700.000 członków zrzeszonych w 12.840 jednostkach podstawowych w tym ponad 50 % stanowi młodzież. Przy zarządach działa również wielu wolontariuszy i sympatyków stowarzyszenia widocznych zwłaszcza podczas akcji nadzwyczajnych, takich jak np. pomoc powodzianom.

Krajowa Rada Reprezentantów PCK 16.01.99 postanowiła dokonać w najbliższym czasie zmian strukturalnych w stowarzyszeniu, przystosowując struktury PCK do nowego podziału administracyjnego kraju. Zmiany te uzasadnione są dążeniami działaczy i pracowników PCK do bardziej samodzielnej pracy i skuteczniejszego wspomagania organów państwowych i samorządowych w udzielaniu pomocy ludziom potrzebującym. Powinny też sprzyjać dalszemu rozwojowi stowarzyszenia zgodnie z jego czerwonokrzyską misją i potrzebami współczesności.


Czym zajmuje się PCK?

Podstawowym zadaniem Stowarzyszenia jest ochrona zdrowia i życia ludzkiego, niesienie pomocy wszystkim potrzebującym, ochrona czci i godności ludzkiej.

Zakres tych zadań zmienia się w zależności od sytuacji w kraju i aktualnych potrzeb społecznych.

Główne kierunki tych działań to :
* działanie w zakresie opieki i pomocy,
* pozyskiwanie honorowych dawców krwi i organizowanie klubów honorowych krwiodawców,
* prowadzenie szkolenia ludności w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej i organizowanie posterunków sanitarnych,
* popularyzowanie zasad oświaty zdrowotnej - zapobieganie chorobom zakaźnym
i cywilizacyjnym ( w tym profilaktyka AIDS ),
* prowadzenie krajowego Biura Informacji i Poszukiwań przewidzianego w Konwencjach Genewskich o ochronie ofiar wojny,
* uczestnictwo w pracach Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża, w tym udział w międzynarodowych akcjach pomocy humanitarnej.


Jaką pomoc świadczy PCK ?

* organizowanie opieki nad samotnymi chorymi w domach - prowadzonej przez
przeszkolone siostry PCK oraz opłacaną przez PCK "pomoc sąsiedzką"
* udzielanie pomocy finansowej, rzeczowej i organizacyjnej ludziom i rodzinom,
które znalazły się w trudnej sytuacji materialnej,
* pomoc ludziom niepełnosprawnym,
* organizowanie bezpłatnych obiadów oraz dofinansowanie posiłków dla dzieci
i młodzieży w szkołach,
* organizowanie wakacyjnego wypoczynku dla dzieci z rodzin najuboższych oraz
dzieci niepełnosprawnych,
* rozprowadzanie odzieży z darów w środowiskach ludzi najuboższych,
* organizowanie akcji pomocy dla ofiar klęsk żywiołowych i katastrof.

Członkami Polskiego Czerwonego Krzyża mogą zostać osoby pragnące uczestniczyć społecznie w realizacji zadań Stowarzyszenia. Członkowie należą do kół PCK w szkołach, zakładach pracy lub środowiskach.

Instytucje, zakłady pracy, a także osoby prywatne - mogą zostać członkami wspierającymi PCK płacić zadeklarowane składki. Członków tych przyjmują zarządy PCK.

Wspomagać Polski Czerwony Krzyż można także nie będąc jego członkiem - poprzez przekazywanie pieniędzy na określone cele, dobrowolne uczestnictwo w organizowanych akcjach lub doraźną pomoc w przypadkach klęsk i katastrof.


Struktura organizacyjna PCK

Struktura organizacyjna Polskiego Czerwonego Krzyża podzielona jest na cztery poziomy: krajowy, okręgowy i rejonowy. Poziom czwarty, najniższy w hierarchii, a tym samym jej fundament, to jednostki podstawowe. Szczegółowe kompetencje tych struktur określa Statut oraz wydane na jego podstawie regulaminy i instrukcje.

Władzę naczelną nad pracami Stowarzyszenia sprawują:
* Krajowa Rada Reprezentantów - organ uchwałodawczy, który jako "czerwonokrzyski parlament" reguluje wewnętrzne zasady funkcjonowania Stowarzyszenia oraz wyznacza ramową strategię jego działań. W skład KRR, wchodzą delegaci terenowi - przedstawiciele okręgów;
* Zarząd Główny - organ wykonawczy, który kieruje pracami Stowarzyszenia. Jego członków wybiera na czteroletnią kadencję KRR.
Na szczeblu krajowym działają także: Główna Komisja Rewizyjna, Sąd Organizacyjny oraz Kapituła Odznaki Honorowej PCK.

Struktury szczebla okręgowego działają na poziomie wojewódzkim, zaś rejonowego w zasadzie na powiatowym. W ich obrębie funkcjonują, właściwe im, organy uchwałodawcze (rady reprezentantów), wykonawcze (zarządy) oraz kontrolne (komisje rewizyjne). Zarządy trzech powyższych szczebli mogą powoływać biura - w nich mają zatrudnienie etatowi pracownicy organizacji. Organy uchwałodawcze i kierujące Stowarzyszenia mogą również tworzyć rady i zespoły problemowe wspomagające ich działalność; np. rady honorowego krwiodawstwa, rady młodzieżowe.
W środowiskach zamieszkania, miejsca pracy lub nauki organizowane są, za aprobatą zarządów rejonowych, jednostki podstawowe np. koła PCK, kluby honorowych dawców krwi, w których zrzeszeni są członkowie.


Honorowe Krwiodawstwo

Oddając krew - darujesz życie" - to hasło towarzyszy działaniom Polskiego Czerwonego Krzyża od ponad 40 lat - od czasu, gdy PCK zajął się organizacją i propagowaniem honorowego krwiodawstwa oraz uświadamianiem znaczenia krwi w ratowaniu życia i zdrowia ludzkiego.
Co prawda, za sprawy związane z przetwarzaniem krwi odpowiada służba krwi podległa Krajowemu Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie, jednak planowe i rytmiczne zaopatrzenie regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa w życiodajną krew możliwe jest przede wszystkim dzięki honorowym dawcom. Ruch Honorowych Dawców Krwi jest integralną częścią struktury PCK i obecnie zrzesza blisko 200.000 członków i wolontariuszy, którzy poza systematycznym i planowym oddawaniem krwi, promują oraz upowszechniają ideały Ruchu zjednując mu tym samym nowych sympatyków. Strukturę organizacyjną Ruchu tworzą kluby i rady HDK. Kluby, jako podstawowe jednostki organizacyjne PCK, zrzeszają dawców w środowiskach lokalnych: miejscach zamieszkania, pracy lub nauki. Podejmowane przez nie inicjatywy to m.in.: doraźne akcje poboru np. w odzewie na apel służby zdrowia, szkolenia, pogadanki, konkursy, wspólne wyjazdy lub imprezy sportowe. Rady HDK działają przy zarządach PCK wszystkich szczebli, a ich działalność dotyczy przede wszystkim koordynacji i inspiracji prac klubów oraz współpracy ze służbą krwi. Nad całokształtem prac Ruchu oraz jego ogólnopolską strategią czuwa, powołana przy Zarządzie Głównym PCK, Krajowa Rada HDK.

Dodaj swoją odpowiedź
Edukacja dla bezpieczeństwa

Polski czerwony krzyż, międzynarodowy czerwony krzyż, czerwony półksiężyc.

Międzynarodowy Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc


Czerwony Krzyż (Red Cross)

Międzynarodowa organizacja humanitarna i charytatywna, założona w 1864 z inicjatywy Szwajcara H.Dunanta, w celu niesienia pomocy rannym �...

Edukacja dla bezpieczeństwa

Międzynarodowy Czerwony Krzyż

Czerwony Krzyż (Red Cross), międzynarodowa organizacja humanitarna i charytatywna, założona w 1864 z inicjatywy Szwajcara H. Dunanta, w celu niesienia pomocy rannym żołnierzom. Od 1988 Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Półksiężyca....

Pedagogika

Wolontariat.

SPIS TREŚCI
WSTĘP 3
1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć 4
1.1 Wolontariat
1.2 Wolontariusz
1.3 Woluntaryzm
1.4 Altruizm
1.5 Bezinteresowność
1.6 Filantropia
2. Krótka lekcja historii o powstaniu wolontariatu...

Wiedza o społeczeństwie

PCK

MISJA


Podstawową misją Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest zapobieganie i łagodzenie cierpienia ludzkiego oraz ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji dotyczącej narodowości, rasy, płci, przek...

Edukacja dla bezpieczeństwa

Działalność organizacji pozarządowych i społecznych niosących pomoc ofiarom konfliktów zbrojnych i klęsk żywiołowych

MCK
W 1919 roku Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc połączyły swoje siły i utworzyły Międzynarodową Federację Narodowych Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca zwany również jako Międzynarodowy Czerwony K...