Prawo
Różnice i podobieństwa między normą prawną i moralną.
Normy moralne nie stanowią wyrazu woli państwa a przez to nie mają mocy obowiązującej czyli są respektowane dobrowolnie. Natomiast normy prawa jako reguły wyrażające wolę państwa, posiadają moc obowiązującą co oznacza iż muszą być respektowane przez ludzi pod groźbą ponoszenia określonych konsekwencji.Rożnią się źródłem pochodzenia.N moralne mają charakter jednostronny, zaś prawne mają charakter dwustronny.N.prawne oceniają tylko nasze czyny, a normy moralne oceniają nie tylko sam czyn ale ingerują naszą psychikę
Cechą wspólną norm prawnych i moralnych jest to, że regulują one w dużej części te same zachowania ludzi. Często maja taką samą treść.
.BUDOWA AKTU NORMATYWNEGO
W budowie aktu normatywnego wyróżniamy następujące elementy:
1) nazwa rodzajowa aktu normatywnego (ustawa, rozporządzenie)
2) data uchwalenia aktu
3) tytuł aktu określający jego zakres przedmiotowy (np. o samorządzie terytorialnym)
4) preambuła czyli wstęp, w którym ustawodawca przedstawia motywy wydania aktu normatywnego, zamierzone cele, podstawowe wartości
5) część ogólna, obejmująca przepisy które zawierają elementy wspólne dla norm zawartych w treści przepisów szczegółowych, zwykle elementy hipotez, a także normy sankcjonujące
6) część szczególna, zawierająca zasadniczą materię aktu normatywnego
7) przepisy końcowe (przejściowe, określające termin wejścia aktu w życie)
8) podpis tego kto akt wydał zgodnie z wymaganą procedurą (w przypadku ustaw – prezydent) Akt normatywny akt organu państwa lub innego upoważnionego podmiotu (np. organu organizacji społecznej), wydany na podstawie konstytucyjnie lub ustawowo przyznanych uprawnień, skierowany do określonych adresatów. Przykładem aktu normatywnego są np. ustawy uchwalone przez Sejm z udziałem Senatu, rozporządzenia wydawane przez prezydenta, rząd oraz poszczególnych ministrów.
Rodzaje aktów normatywnych:Konstytucja,ustawy,dekrety,Rozporządzenia z mocą ustaw,Umowy międzynarodowe, Rozporządzenia,Akty prawa miejscowego,Uchwały,Zarządzenia,Dziennik Ustaw RP, Monitor Polski,
Koncepcja norm sprzężonych
norma sankcjonowana – określa adresata i warunki w jakich jest mu nakazane, zakazane bądź dozwolone czynić oraz treść owego nakazu, zakazu bądź dozwolenia. Składa się na nią hipoteza i dyspozycja.
norma sankcjonująca – stanowi iż w przypadku naruszenia normy sankcjonowanej zostanie zastosowana dolegliwość, której rodzaj i stopień jest wyznaczony w treści tej normy. Dyspozycja normy sankcjonującej przewiduje obowiązek ponoszenia skutków naruszenia normy sankcjonowanej oraz upoważnienie dla organów prawa do realizacji tych skutków.
Kolizja przepisów prawa w czasie:
1 LEX POSTERIOR DEROGAT LEGI PRIORI-ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
2 LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI-ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
3 LEX RETRO NON AGIT-prawo nie działa wstecz
Obowiązywanie przepisów prawa w przestrzeni
prawo obwiązuje na terenie całego (lub jego części) państwa, którego organy je ustanowiły lub sankcjonują; terytorium określane jest za pomocą umów wewnątrzkrajowych lub międzynarodowych
-prawo międzynarodowe ratyfikowane przez uprawniony organ staje się elementem prawa wewnątrzkrajowego;
Obowiązywanie przepisów prawa w czasie
-istnieje moment początkowy i końcowy obowiązywania normy prawnej;
-prawo obowiązuje od momenty gdy wyznaczy go ustawodawca, jednak nie wcześnie od momentu opublikowania; RP - 14 dni od opublikowania w Dzienniku Ustaw;
-vacatio legis - czas pomiędzy opublikowaniem a wejściem aktu normatywnego w życie;
-„lex retro non agit” - stosowanie jest dopuszczalne gdy wiąże się ono z nagrodami lub korzyściami;;
-„lex severior non agit” - zakaz stosowania prawa surowszego wstecz;