Antropologia ćwiczenia

Kultura to całokształt zobiektywizowanych elementów dorobku społecznego, wspólny szeregowi grup i z racji obiektywności tych elementów zdolnych do rozprzestrzeniania się przestrzennego. Def.opisowa wyjaśniająca strukturę kultury.
1)Jakie są czynniki rozwoju kultury?
Zbiorowość ludzka to przedmiot zainteresowania antropologii. Kultura wytworzona przez człowieka staje się jego narzędziem, a czynniki rozwoju kultury to: inteligencja, dorobek kulturowy, twórczość, społeczeństwo, wiedza o otaczającym świecie, świadomość, środowisko.
2)Jak badać kulturę?
Obserwować i analizować obyczaje, odkrycia, wynalazki. Trzeba widzieć człowieka, który tworzy dzięki inteligencji, świadomości itp. Człowiek buduje elementy kultury, które stają się własnością zbiorowości. Potrzeba badań jakościowych kultury- badania te to m.in. badania przeżyć, kultury w człowieku. Kultura obiektywna- istniejąca niezależnie od nas (na zew.) zabytki architektury; oraz subiektywna (w człowieku)- danej jednostki, jej zachowania, postawy, wartości.
3)Jakie są składniki kultury?
Czyny, fakty materialne, fakty psychiczne, obrzędy, zwyczaje, język, towary, przedmioty, religia, powieści, przypowieści. Dobro zbiorowe +wytwór człowieka =kultura.
4)Religia a kultura
5)Cywilizacja a kultura

Wytwory przyjęte i akceptowane przez zbiorowości powstają w wyniku przyjęcia postawy twórczej. Przetwarzanie dóbr i wartości- uczestnictwo w kulturze jest tworzeniem określonych elementów kultury, odtwarzaniem i przetwarzaniem elementów folkloru.

TRADYCJA
Kultura jest regularna- występuje częstotliwość powtarzanych zjawisk kulturowych (zwyczaje, obyczaje związane ze świętami powtarzają się).Cechą tradycji jest powtarzalność.
Związek kultury z tradycją- kultura jest zbiorem zjawisk wyuczonych, jest przekazywana w procesie uczenia się , edukacji kulturowej, przekazywane są też określone zachowania, elementy tradycji, związanej z danym środowiskiem, życiem danej społeczności.
Elementy materialne tradycji- prezenty, pisanka, potrawy, biała suknia panny młodej. Elementy niematerialne tradycji- gwara, śpiewanie kolęd, życzenia świąteczne. Wprowadza się nowe elementy, niektóre zanikają a część jest zawsze przekazywana. Elementy tradycji zależne są od kompetencji kulturowych jednostki, która dokonuje wśród nich wyboru. Nośnikiem tradycji jest język (przekaz werbalny).
Tradycja to elementy kultury przekazywane selektywnie (wybiórczo). Podstawowym nośnikiem jest edukacja kulturalna (jednostka zdobywa wiedzę o tradycjach kulturowych swego środowiska już od pojawienia się dziecka w rodzinie).
Istotną cechą tradycji jest wartość poszczególnych elementów, która może być rozpatrywana w kontekście subiektywnym lub obiektywnym. Przedmioty materialne jak i elementy niematerialne wywołują i jednostek określone postawy wartościujące. Elementy przeszłości mogą stać się ogniwem systemu wartości określonej jednostki lub grupy społecznej. Istotnym mechanizmem tradycji jest selektywność polegająca na wyborze wartości przekazywanych w procesie uczenia się.

WAGNER
1)Kultura w życiu jednostki ludzkiej
Człowiek jest wytworem kultury, która wywiera decydujący wpływ na kształt jego osobowości. Można założyć, ze świat człowieka od najwcześniejszych lat życia jest światem wartości kulturowych. Jednostka wyrasta w określonych normach kulturowych, kulturowych dziedzictwie kulturowym, w świecie wartości kultury. W zależności od posiadanych kompetencji kulturowych, dokonuje wyboru wartości, które później wkomponowuje w swój styl życia.
Człowiek nie tylko jest wytworem kultury, sam również tworzy ją, każdy tworzy kulturę w różnym stopniu i w różnym zakresie. Największy wkład w rozwój kultury mają twórcy wielkich religii a także twórcy myśli społecznych (Marks, Ghandi). Równocześnie budują kulturę odkrywcy, konstruktorzy, pisarze, naukowcy.
Obraz kultury określonego społeczeństwa jest wielowarstwowy- z jednej strony dziedzictwo kulturowe a z drugiej strony język, sposób życia, jednostkowe zachowania kulturowe. Są to elementy obrazu kultury danego społeczeństwa.
Analizując ten obraz nie można nie zauważyć związku między człowiekiem jako wytworem tych wszystkich elementów obrazu kultury a człowiekiem jako twórcą kultury. Człowiek jako wytwór jest odbiciem ideału wartości swej epoki, w której żyje. Jest ukształtowany zgodnie z duchem czasu, z oczekiwaniami społecznymi. Każdy twórca jest równocześnie odbiorcą kultury, jest konsumentem jej dziedzictwa, to ono kształtuje jego postawy twórcze. Twórca jest bezpośrednim sprawcą, inicjatorem nowych elementów sytuacji kulturowej. Sytuacja ta kumuluje elementy kultury „starej” oraz wytwory twórcy (które staną się dobrami kultury). Charakterystyczną cechą twórcy jest przeciwstawienie się schematom edukacyjnym. Współczesny badacz kultury rozpatruje ją w kategoriach ekonomicznych, rynku i urynkowienia. Produkty przemysłu kultury stały się tworem, są też nim wytwory twórców.
Konsumpcja kultury wg.Tyszki przebiega w dwóch płaszczyznach:
1-powszechna- obejmuje wytwory masowe (popularne) odpowiadające potrzebom przeciętnych odbiorców, dotyczy kultury popularnej.
2-elitarna- obejmuje i zaspokaja wyrafinowane zainteresowania i upodobania, dotyczy kultury wysokiej.
Analiza współczesnej kultury zwraca uwagę na zjawisko masowej konsumpcji, im bardziej masowa konsumpcja (potrzeby) tym większe zyski. Zwiększenie popytu na wytwory kultury masowej jest efektem działań 3 płaszczyzn:
I. reklama wytworów w masmediach
II. uruchomienie i stworzenie odpowiedniej krytyki kulturalnej, zachęcającej do nabywania wytworów twórców i przemysłu kulturowego (lansowanie gwiazd, konkursy)
III. rozbudzanie potrzeb dzięki zabiegom edukacyjnym, które sprzyjają rozwojowi kulturalnemu jednostek.
Tyszka „Uczestnictwo w kulturze”- autor prezentuje czym jest styl życia- jest nim kulturowo uwarunkowany sposób życia, na który składa się wyposażenie kulturalne jednostki, nabywane w toku edukacji kulturalnej i uczestnictwo w kulturze. Drugim elementem stylu życia jest miejsce usytuowania ekonomicznego i społecznego danej jednostki.
Z uwagi na cele, motywy, środki, intencje podejmowanych przez człowieka działań wyróżniamy następujące style życia:
*perfekcjonistyczny- osoby wykształcone, dążące do kształtowania własnej osobowości według modelu człowieka kulturalnego
*konsumpcyjno- rozrywkowy- nawyk do systematycznego korzystania z masmediów
*percepcji doraźnej- odświętne kontakty kulturalne
*izolowany- konserwatywny, charakteryzuje ludzi starszych, o niskim wykształceniu.

8 PYTAŃ Z TESTU WAGNERA
1)Jaki jest przedmiot studiów antropologicznych?
Przedmiotem studiów antropologicznych jest człowiek pojmowany jako integralna część, ogólny wzorzec realizujący się poprzez szczególne aspekty człowieczeństwa: ciało, ewolucję, narzędzia, sztukę czy poszczególne grupy ludzkie. Przedmiotem studiów jest zarówno jednostka żyjąca w osamotnieniu, jak również poszczególne grupy ludzi, gdyż jednostka łącząca się z drugim człowiekiem stanowi istotę społeczeństwa.
2)Jak zachować obiektywność kultury?
Względna obiektywność może zostać osiągnięta tylko poprzez odkrywanie własnych kulturowych uwarunkowań tego, w jaki sposób umożliwiają one zrozumienie jednej kultury przez drugą lub tego, jakie ograniczenia nakładają na możliwość rozumienia. Badacz musi uświadomić sobie własną kulturę, musi także pozbyć się uprzedzeń tak dalece, jak pozwala mu na to świadomość założeń własnej kultury.
3)Na czym polega zjawisko człowieczeństwa?
W badaniach antropologicznych odwołujemy się do różnic między kulturą ludzką, co świadczy o odmianach człowieczeństwa. To właśnie w tych różnicach, podstawowych różnicach miedzy ludźmi, należącymi do różnych kultur wyraża się fenomen człowieczeństwa.
4)Jakie można postawić pytania przed przystąpieniem do badań antropologicznych?
Badacz powinien jak najwięcej wiedzieć, co jest przedmiotem jego badań, jaki jest zakres badań a także ich cel. Ważna jest również odpowiedź na pytanie jak dużo czasu oraz pieniędzy można poświęcić ba badania antropologiczne.
5)Kiedy kultura jest widzialna?
Badacz przed przystąpieniem do badania innej kultury, nigdy „nie widział” tej, w której wzrastał, gdyż przyjmowana ona była przez niego bezrefleksyjnie. W trakcie badań, poprzez doświadczenie kontrastu z inną kulturą, jego własna staje się dla badacza „widzialna”. W trakcie poznawania nowej kultury, badacz odkrywa swą własną na nowo, dzięki czemu od podstaw kreuje pojęcie kultury jako takiej.
6)Jakie treści mieszczą się w pojęciu szok kulturowy?
Badacz wkraczając w badaną kulturę miewa poczucie nieodpowiedności, niedopasowania, inności. Na tle nowego otoczenia to on jest tym, kto się wyróżnia. Szok kulturowy spowodowany jest także brakiem prawidłowych relacji pomiędzy badaczem a ludźmi danej kultury, która stara się on poznać. W tym przypadku szok kulturowy zaniknie, gdy badacz odnajdzie się w nowym otoczeniu, oraz gdy uzyska kontrolę nad sytuacją,
7)Czego uczy nas antropologia?
Antropologia uczy nas tego, iż w pierwszej kolejności powinniśmy przyjrzeć się i zrozumieć cele własnych działań oraz nasze możliwości. Antropolog w trakcie swoich badań powinien coraz lepiej rozumieć innych. Antropologia uczy nas tego, że aby zrozumieć innych, ich kulturę, powinniśmy najpierw dobrze poznać i zrozumieć własną, macierzystą kulturę.
8)Czym jest badanie kultury?
Badanie kultury jest elementem naszej kultury, dokonuje się poprzez formy charakterystyczne dla niej, tworzone jest poprzez używane w niej terminy.

ANALIZA FRAGMENTU Z WAGNERA
Antropolog staje się pomostem pomiędzy obiema kulturami, ponieważ jest obecny zarówno przy badaniu nowej kultury i jednocześnie jest świadomy własnej kultury. Pomiędzy kulturą, którą bada oraz jego własną, z której niejako się wywodzi istnieją różnice. Dzięki temu badacz jest w stanie w istotny sposób zrozumieć oraz wyjaśnić „nową”, badaną kulturę. Na bazie nowych doświadczeń badacz staje się cennym pomostem, jakby łącznikiem kultur, które jednak różnią się od siebie. Kultura, z której pochodzi jest dla niego źródłem odniesienia, umożliwiającym lepsze poznanie odkrywanej dopiero kultury. Oprócz osoby badającego, dużą rolę odgrywają grupy ludzkie, społeczności, do których on dociera. W połączeniu z poznawaną kulturą badacz ma możliwość połączenia siebie z przedmiotem swych badań. Podobnie rzecz ma się z badaną społecznością, która z racji zetknięcia się z kimś „obcym” (w tym przypadku z antropologiem) poznaje jego samego, oraz jego kulturę. W rezultacie czego powstaje ten „niewidoczny znak równości pomiędzy poznającym a poznawanymi”.