Historia Starożytnej Grecji
Historia starożytnej Grecji
Wczesne dzieje
Od około 1500 do 1000 r. pne. w Grecji, na kontynencie i na wyspach takich jak Kreta, istniały liczne małe, ale bogate królestwa. Po wielu latach potęgę mykeńskich i kreteńskich miast zniszczyli najeźdźcy, ogień i trzęsienia ziemi.
Miasta - państwa
Po okresie najazdów i wojen Grecja ponownie rozkwitła. Każde miasto wraz z otaczającym je obszarem tworzyło odrębne państwo, zwane polis. Mogło ono być duże, jak na przykład Ateny lub Sparta.
Ateny w okresie klasycznym
Ateny, miasto - państwo, stały się potężnym ośrodkiem kultury, nauki i sztuki. Pośrodku miasta znajduje się wielkie wzgórze z litej skały, które wtedy widoczne było z odległości wielu kilometrów. Jest to Akropol, co znaczy "wysokie miasto". Początkowo był to gród warowny. W V w. pne. Akropol został całkowicie przebudowany; wzniesiono na nim wspaniałe świątynie ku czci bogów. Za rządów przywódcy ludu Peryklesa postawiono bogini miasta Atenie świątynie (447 - 432 pne.), którą nazwano Partenonem. Tuż pod Akropolem znajdowała się agora, wielki ateński plac - rynek, będący ośrodkiem życia politycznego i handlowego, miejscem obrad zgromadzenia ludowego.
W okresie tak zwanego złotego wieku (V w. pne.) w Atenach żyło się wspaniale; były tam wielkie budowle publiczne, brukowane ulice i piękne domy. Istniały również szkoły (wyłącznie dla chłopców) oraz - powstała już w IV w. pne. - pierwsza na świecie szkoła wyższa (Akademia Platońska), w której wykładali sławni filozofowie, tacy jak Platon i Arystoteles.
Ateny i Sparta
Ateny nie były jedynym ważnym miastem - państwem Większą część południowej Grecji, czyli Peloponez, opanowała Sparta. Wszyscy mężczyźni obywatele Sparty przez cały czas służyli w wojsku; mieszkańcy nie mający praw obywatelskich byli niewolnikami państwa, czyli helotami. W 431 r. pne. owe dwa potężne państwa, Ateny i Sparta, rozpoczęły ze sobą wojnę, którą dziś nazywamy peloponeską. Ateny miały o wiele większą liczbę obywateli, ale Sparta dysponowała wyćwiczoną armią.
Grecja pod panowaniem Rzymian
W II w. pne. większą część Grecji była już podbita przez Rzymian, ale cywilizacja grecka nadal się rozwijała. Rzymianie podziwiali literaturę i sztukę grecką, chętnie też zapewniali swoim synom greckie wykształcenie.
Święta i igrzyska
Starożytni Grecy byli bardzo religijni. Uznawali wielu bogów, między innymi: Zeusa, Herę, Atenę, Afrodytę, Apollina. Czcili ich na różne sposoby: budowali świątynie, organizowali pochody i uroczyście obchodzili święta religijne.
Grecy wymyślili zawody sportowe, czyli igrzyska, które urządzano ku czci bogów. Przybywali na nie zawodnicy ze wszystkich miast - państw. Najsłynniejsze igrzyska odbywały się w Olimpii na cześć największego boga, Zeusa. Uprawiano między innymi biegi, rzut dyskiem i oszczepem, skoki, boks i zapasy.
Grecja jest ojczyzną teatru. Rozwinął się on z uroczystości ku czci boga Dionizosa. Śpiewane wówczas pieśni zapoczątkowały rozwój dramatu (tragedii i komedii). W sztukach, obok aktorów, zawsze występował chór, który śpiewał lub tańczył Ludzie chodzili do teatru często i licznie. Teatr w Atenach mógł pomieścić 10 000 widzów.