Antropomotoryka. Wychowanie fizyczne.

Antropomotoryka. Wychowanie fizyczne w WF i F Opole

T:Antropomot-etymolog=antrops(z grec.człow)modio(z łac.ruch) nauk o ruchach człow.Wg Szopy to dziedz wiedzy badając stan i rozw motory człow,prawidłow jej powstan i rozwoj w zależność od rozw nauki,kultur,a przedewszys KF #)Podstaw def zrywa z fenomenologiczny ujmowa nauk o rucha człow które badało” porusz się człow w przestrzen na skutek zmian położen całeg ciał, jego częś względ sieb”.#)nowa interpret ujmuje zjawis motory holistycz,w szerok kontekśc wielu dyscyplin nauk,uznają że człow kreator działan ruchow powinnie znaleź należn mu miejsc.#) u po- dstaw takieg ujmowan problemat motoryce legły osobowościowe kierun w psychol,akcentuj świadom i celow sterowan procesem pamięcio, kognitywnie- poznawczym,sensorycznym.Uznano też że wmotorycz człow nie możn pomija uwarunkow energetycz. Motorycznośc=>potencjal,efektywn(diagnosty,różn form ruchow) .#)współczes koncepc antropomot pociąg za sobą konieczn uwzględnien w charakterz motorycz biologicz podstaw efektów ruch #)przedmiotem naukow rozważ antropom jest interpreta ruchu na najwyższ poziom jego kompleksowoś,z uwzględnien takich determinant ludzkieg działan jak aspekt biolog, psychi,fizjol biomecha,neurolog,chemicz,fiz.T:Morfo struktur uwarunk motorycz człow 1.Dyscypl nauk zajmuj się morfologicz uwarunko motorycz człow jest kinantropometria-> zajmuj się relacjam pomiędz ludzk struktur i ruchem2.istnieją ścisł zależność pomiędz wielkośc ciała człow,a jego możliwo motoryczn.Zjawisk to ilustruj wzór na siłe względ-jest iloraz siły absolut do masy ciała.Siła mm jest proporcjo do kwadrat wymiar linio(przekr poprzecz mm)ciężar jest proporcjo do ciała,do sześcian jego wymiar liniow.3.Wyróżnia się 4grup czynnik decyduj o spadku s.względ u osobnik o dużej masie a)stosun tłuszcz do masy ciał szczupłe LBMjest zawsz wyżs u osó cięższyc.b)uwarunkow biomechan(charakter dźwign) i biochem(lepkoś tkan) powoduj to że znaczn częś sił zostaj zużyt na pokonan oporó zew i wew.c)moc i sił skocznościo jest proporcjon do kwadrat przekroj poprzecz mm.(W świec zwierzęc bardzie skoczn są mniejsz zwierzęt) d)reakc fizjolog(szybk utrat ciepł, zaopatryw tkan w tlen w dużym stopni koreluj z kwadrat przekroj poprzecz mm. 4.dla określ typu budow ciał jest wskaźnik Rohera- stosun ciężar ciał(g) do sześcia jego wysokości(cm) x 100. T:Znaczen poziom otłuszczenia ciał dla sprawn motorycz 1)do ocen zawart tk tłuszcz w ustroj stosuj się 3 algorytmy: a)LBM-mas ciał szczupłeg,wiąż się znim wskaź Rovera przy pomoc któr szacuj tk aktyw czyl mm,potrzeb jest aby wyliczy wiek metrykaln. LBM =Y-wsp RxX, Y-masa ciał(kg),wspR-wsp regres dla okreś wiek,X-sum 3fałdó skórn-tłuszczow, Wiek morfol =>w kalendarz,w LBM z tabel,w wzros= suma tych wiek podziel przez trzy(śred arytmet) daje w.morfolog. b)BMI-wskaźnik mas ciał BMI=msa(kg) dzielon prze kwadra wzrost(m2) x100% norm w odnieś doBMI: 10-40% poniż norm występ duż patolog anoreks, powyż otyłoś,normy te okreś granic patolog. Im większ wskaź BMI tym większ ryzyk zachorow na chorob,różn schorzen.Uważa się że BMI obniż sprawn ukł krąż i oddych,zmniejsz wydoln fiz orazinne parametr fizjolog. c)wsk Rohera -mas(g) x100 dzielon przez wzros(cm3). Z pkt widzen sport jest najważn. d)pomiar składu ciał w oparci o analizator impealiacyjn tk ciała.Urządz wykorzys progr komput próbkuj wart rezystencj Rx i wart reaktancji Xc wyznacz procentow wart tk aktywnej. 2)wyróz się 2 gru przycz nadmier ilość tk tłuszczo a)wew-genet,hormonal,nerwow b)zew- ilośc spożyw pokar,brak aktyw sport. 3)Z bada wynik że otyłoś dodatni koreluj z siła statycz,w inny parametrach sprawności motorycz przeważ dziec o szczupłe budow ciał.Parametr który nie różnicuj grupjest gibkość.4)spad tk tłuszcz poniż 10% jest niekorz zjawiskiem.Tłusz dostarcz znaczn ilośc energi jest materiał biorąc udział w syntez hormon,witami,i innych biologicznie czynnych związkó.Jest istotn czynnik metaboliz tlen i beztlen.#)z masą tłuszczu negatyw koreluj zdolność wytrzymał,co potwierdza współzależn VO2max z propor tk aktyw. T:Spraw motorycz a poziom rozwoj somatycz 1)Śiln powiąz niezależ od płci posiad pozio siły statyczne z wielkoś LBM komponentu ciała najlepiej wyrażającego masę mm.Związ zaznacz si u chłop w okres pokwit. Mniejsz korelat dotycz związk wysok i masy ciał.2)w zakres energret typu beztleno (test skokw dalz miejs okaza się ze najlepsz rezultat były udział osobnik wysokich o relatywni dużym udziale LBM, wysocy a o typie leptosomatycz odnotowal rezult słabsze. 3)Zdolno wytrzymałoś (bieg na 100m) negatywn korelu z masa tłuszcz co potwierdz współzależ VO2max z proporcj tk aktywn w składzi ciał.Nieznaczni dodatni tendenc zaobserw w korelacj ze wzrost.4)Widocz są zwiaz gibkośc(głębok skło wprzód)ze wzrost i poziom tk tłuszcz.Znaczące korelacje dotyczą związków LBM a więc krępą budową ciał co łącz się z aktywnością ruchow badan uczni. 5)Odmienn prezentuj się zależn międz cecham somaty a testa koordy ruch(szybk ruch,czas reakc koordy wzrok-ruchow , równowa) .Wniosek cechy morfolog nie wpływ na KZM w rozw osobn.Spraw motorycz jako funkc zaawan rozw.-#) wiek morfol znacząc różnicuj sie w poszczegól rocznik kalendarz #) wie morfol w kształt efektó motorycz zaznacz sie wyraź w energet typu beztle wiec w różny parametrach siłowyc i jest charakter dla populac chłopc #)czynnik ten ma mało znaczące korelac z energ typ tlenow i gibkoś jako właściwością aparatu ruchowego.#)dane te dotycz progres rozw zdoln motorycz,wynika z badań że wśród czołow zawod są zawodnic później dojrzewaj,może to oznacz że dłuższy okre dojrzew biolog sprzyj w pełn rozwoj całeg spektrum zdolność motorycz.

T:Gibkość właści aparat ruch gibkość-właściwość aparatu ruchu do wykonywa ruchów z duż amplitud.#)zwiększony zakres ruchó szczególni równowaga gibkościow i gibkościowo-siłowa mm antagonist sprzyja płynności i dynamic ruchów w sportach .#)ćw.gibkość obniżaj tarcie śródmięśn,zwiększaj szybkoś skrac się mm.Znaczen gibkoś: a)wysoki jej poziom sprzyj rozwojo techn i sprawności specjal w zespoł grach sport.w sytuacj niekonwencjonaln b)duża elasty ścięgien i mm, opóźni proces zmęczen w dyscyp wytrzymało-siło,wytrzym-szybk odsuwając w czasie zaburzenia koordynacj. c)ćw gibko w końcow część trening sprzyjaj obniżen napięci mięsńiow,dotlenien kom mm przyśpieszając procesy restytucyjne d)podkreśla sie wzajemn relacje pomiędzy napięciem psych i mm sugeruj relaksacyjne,tonizujące i przyśpieszaj proce odnowy działanie ćw gibkościowy.e)wiele wad i zmian posturalnych wymagających interwenci fizjoterapeut jest efektem braku odpowied gibkoś określ grup mm,ich dysproporc i asymetrii rozwojowych.Wyróz gibkość: a)czynną-umiejętn uzyskiwan znacznych amplitud ruchó w dowol staw przy pomoc aktywnościgrup mm. b)bierną-działan sił zew np.przyrządów,współpartn, stosuj się 2 rodz pomiarów gibkości:miara kątow,liniow.T:Metod kształto gibkość 1)M.dynamicz-stosuj się krótkotrw bodźc rozciągaj powtarzan od kilku do kilkunast x na daną cz ciała. Określo zakres ruchu osiąg się dzięki sile grawitac.Współcześ ten rodz ćw jest rzadk stosow w sporc wyczyn ze względ na ogranicz efektywn oraz urazowość.Krótkotrwałym dynamicznym bodźco rozciągaj towarzysz odruch neurofizjologiczny polegaj na: włókn czucio przekaz impuls do neuron ruchowego powodując skurcz rozciąganego m. 2)M.statyczn-lepsz efektywn,poniewa niewywołuj odruch na rozciąga.Polegaj na powoln,stopniow zwiększan zakres ruchu z wytrzymani pozyc końcow od kilk do kilkunast sekund.Towarzysz temu rozkurcz czyl odwrócon odruch na rozciąg.Mechaniz neurofizjologicz jest następuj:receptorem jest narząd ścięgnisty Golgiego,położon wśród wiązek ścięgna posiad szybko przewodząc włókn czuciow typu Ib. Pobudzan ich doprowadz do powstan postsynaptycz potencjałó hamujących w neuronach ruchowych.Pozwal to na pełn kontrol zakres ruchu,wspomaga koncentrat,może służyć łączeniu ćw gibko z treningiem mentalnym (odruchy inhibicyjne obniżaja napięcie rozciąg grup mm) 3)M.PNF-określaj proprioceptywne torowanie nerwowo-mięśnio,polegaj na wzajemnych kinestatycznych napięciach mm agonistycz i antagonist. Celem jest wywołanie odruchów inhibicyjn które pozwalaj na zmiejszen napięci mm. 4)HR hold relax-po zajęciu pozyc przy współdz partner napinam izometr mm dwugłow uda przez 10s po czym zwiększ zakres ruchwytrzymuj 10s.Czynno ta stanow jedn pełn powtórzpo której następ 20-30s przerw na rozluź,procedur powtarz 3-4x. 5)AC-agonist-contract-stosuj przykł jw. rozciąg podleg grup mm antagonistycz(m dwugłow) natomiast grup agonistycz(m czworogł ud)poddana jest napięc izometrycz. Wykorzyst się tu zjawisk wzajemn unerwien zwrotn.Skurcz mm agonist wywołuj hamowani postsynaptyczneuron ruchow mm antagonistycz,dzięki czem dochodz do obniżen napięci.Czas trwan poszczeg faz jw.6)HR-Ac-to kombinacja dwóch omówin meto, należ pamięt że intensyw napięć winna się waha w granic 70-90% T:Wytrzymałoś a wydolnoś Wydolność- współcze określ pełny zakres wysiłkowy, jest pojęciem nadrzęd,#)Wytrzymałość-to zdolność motorycz, stanowi niezbęd element każdej aktywn ruch.Pozwal na wykonywanie wysiłk fiz w różnych warunkach środowiskowych i klimatycznych oraz w stanach napięć psychicz człow,współdecyd o wartośc bilogicznej człow. Biologiczny podłożem wytrzymał jest wydolność .#)wydoln-to zdoln do wykonywania wysiłk przy rozwinięc najbardziej ekonomicznych i efektywn reakcji ustroj #)Wydoln określa potencja ustroj, wytrzymałoś charakteryzuj stopień jego wykorzystania (w związk z innym zdolności motorycz, umiejętn technicz,predyspozyc psychicz) #)fizjolog podłoż wydolności są: metaboliczne zabezpieczenie pracy fiz,zdolność transpor tlen i substanci energet,zdol usuwa produkt przem mater, termoregulacyjna wydolność org, funkcj nerwow mięś,gospod wodn elektrolit. #)zatem wytrzym jest pojęc szersz od wydol #)wytrzymałoś jest uważ za zdoln średnio uwarunkow genetycz,odziedziczalnoś jej skład jes różna. Wytrz i wydol uważan są za pojęcia imanentnie związane z podłoż pracy długotrwałej. Wydol w przedłużonym sprincie uwarunkowana jes pojemn glikolityczną tolerancją kwasomlekow. T:MMA-metod ocen sił, wytrzym siłow 1)miarą sił badan jest wielk obciążen(cięża sztan) z jaki ćwiczą jest w stan wykonać jedn ćw (1-RM) 2)moc jest produkt prac= sił(kg) x drog(m) podzielon przez czas.3)wytzrym siłow jest to maks liczb powtórz z ciężar 75%(1-RM)np. dla zawod o 1-RM=100kg będzi to ciężar o masie 75kg 4)moc generowana- przez mm szkielet człowie jest efektem siły mm (Po) i szybkości skracan m(Vmax) siła izometrycz-zależ od ilośc sakrameró ułożon równoleg do siebi tzn do przekro poprzecz mm. Wielkoś maks sił izomet to 80N/cm2 przekr poprzecz m. Włókn typu IIa IIb osiągają znaczni wyższe wartośc siły izometrycznej od włókie typ I. szybk skrac mięśni- (Vmax) wykazuje siln zróżnicowani we włóknach IIb w efekci one osiągaj 10krotnie większą moc od włókin typ I Trenin siłow wywołuje zmian ilościowe niż jakościowe. Wzrost liczb sarkomeró wywołuje wzrost długości mięśnia i przyrost V max. W wyniku treningu siłoweg nie następuje transformacja włókien typ I we włóknach typu IIb. Trening sprinterski nieznacznie zwiększ możliwość produkcji ATP.

T:Diagnostyka wysiłk długieg czasu-test Astrand ………………………………………………………………..
T:Metodologicz uwarunkow diagnostyk sprawność fiz. Diagnosty w większość dyscyplin sportow wiąże się z ocen 1)całościowe struktury potencjału (włączaja motywacje,proces psychiczn,wymiary osobowości i temperament,możliwości motoryczn) 2)struktur zdolności motoryczn współzależnośc między nimi,ustalenia okresów sensytywnych rozwoj tych zdolność na różny etapach ontogenezy. 3)struktur tylko jednej z grup zdolności np. KZM. 4)komponentó (predyspozycj)np. sensomotoryczn,intelektualn,wnoszących optymaln zasób informacji o wyniku sportowy w danej dyscyplin sportowe. ………………………………………………………………………………??
Struktur zdolnośc koordynacyj wykazuj pewne zróżnicowan międzypłóc. W większości stosowan testó wykazan że uwydatniaj one zadawalająca trafność.Ani wiek,ani zróżnicowane umiejetnos ruchow nie zaburzaj naturaln,wrodzon powiązan między poszczególnym predyspozycjam. Dostrzec można też istot koordynacyj zdolnos dla praktyk WF i spotru.Ich rola rośn w miarę wzrastając wymagan postep cywilizacyjne. T:Rodz,pojeci,zasady i fazy uczeni się motorycznego. *aspekt poznawcz= akcentuj znaczeni przyrostu indywidualne wiedzy,uczenie nastawion jest na proces mentaln. *uczeni afektywne= emocj,uczuci, podkreśl rolę postawy zrozumien znaczenia i wartości. *psychomotorycz uczen jest skoncentrowan na samym rozwoj i poprawie motorycznych umiejętności. Rodz uczen motoryczn-a)u.kierunkow-imanentna cech tego proces jest relacj nauczając-uczący się. b)u.mimowoln przez nasladownictw- wzorowan na stylu ruchowy zachowa innych osób, głównie bohateró widowis sportowy. c)metod prób i błędów- rozbudza wyobraźnię motoryczn i kreatywnoś własnych rozwiązań,dotycza jej przybliżen i poprawki,porażki i sukces. Zasad i fazy uczeni się ruchu. Swoisty celem fizyczn kształcen jest wywołani zmian w zachowan ruchowym człowiek.Wg Meinela efekty nauczani motoryczneg polegaj na zdobywani,doskonaleni,utrwalaniu i stosowani noweg ruchu.Oprócz techniki ruchu uczeniu motoryczn podlegaj zdolności motoryczn:siła, wytrzymałoś,szybkoś,KZM.Kształtowan tych właściwość określ się miane trening.W proces trening stosuje się metod ciągłe,przerywan a w ich obrebie: jednostajn,zmienn,interwałow,powtórzeniow. W nauczaniu ruchów charakterystycznym są metody:analityczn,syntetyczn,mieszane. Optymalizacja proces nauczan wiąże się z aplikacjogólnodydaktyczn zasad indywidualizac,systematycznos,stopniowan trudnos,poglądow, świadomoś,trwałośc efektów. Wg psychologicz teori nauczan i uczen się Skinnera zachowan wzmacniane zostaj wyuczone,zachowan niewzmacnian ulegaj wygaszeni,a zachowani karan zostaj stłumion. 3 podstaw fazy uczeni i nauczan ruchu: 1)f.koordynac ogólne- zaczyn się od kształtowan wyobrażeni ruchu,a kończy na opanowan go w grubych zarysa.Kluczow tu jest pokaz,a niżeli instrukcj słown.Preferowa metoda tu jest m.syntetycz. 2)f.koordyn precyzyjnej- poleg na poprawianiu,doskonalen i różnicowan ruchu,aż do osiągnięc pożądane jego formy.Stosuj się metod syntetyce-analityczn (mieszana).Znaczen nabieraj metod informac natychmiastow,przeka werbaln,środk audiowizualn. 3)f.stabilizac i adaptacji-opanowan czynnoś staj się nawykie,który może wchodzic w skład różny przejawó zachowani motoryczneg.doskonal się skutecznos i precyzj ruchu,a znaczen nabier cel działani ruchoweg.Po zakończen tej fazy następuj wzbogacen umiejętnośc,a wiec proces uczeni trwa nadal. T:Dymorfizm płóciow a sprawność fiz. 1.Cykliczn obciąże treningow wina być zsynchronizowan z cykliczny funkcjonowan organiz kobiety 2.Gwarancja prawidłoweg rozwoj funkcjonalneg (zdoln motorycz) jest wykorzystan potencjał ruchoweg w okresi przedpokwitaniow.Wiek ten stwarz optymaln warunk biologiczn i psychologicz. 3.Intensywn trening u dziewcz powoduj wzrost stężeni hormonó i beta-endorfiny,melatonin, prolaktyny,któr opóźnia proces dojrzewan płóciow,sprzyja to rozwoj potencjał ruchoweg,główni rozwoj wytrzymałoś i KZM.Zjawiks to ogranicz nadmiern przyrost tk tłuszczow. 4.W trening sportowwinna występowa duza liczb ćw koordynacyj,techniczn,szybkościow,nie należ zaniedbywa trenin siłoweg z niskim obciążen (40-50% max).Liczb powtórz od 12-20korzyst wpływ na adaptacj wysiłkową stawó i wiązadeł. 5.Kształtowan wytrzymało w wiek 12-16 winno opiera się o pracę tlenow z intensyw 60-80% max.W niektór dyscyplin etap ten występu znaczn wcześni.Rewelacyj rezultat młodych pływacz potwierdzaj efektywnoś wczesneg kształtowan wytrzymałoś. 6.Gibkoś jako właściw aparat ruch u kobie rozwij się w wiekszy tempie niż u mężczyzn.Uzyskan plastyczn i elastyczność możn wykorzysta w modyfikacj techniki sportow w tzw kobiecy sportach. 7.Siła kończ górn wynosi 54% wartos notowan u mężczyzn,a kończy dolny odpowied 72%.U kobie na bodźce siłow reaguj lepie kończyn dolne. Zaleca się obciążen na poziom 70-80 % co wiąże się ze skłonnośc kobiet do urazów staw kolanow. 8.Trening siłow wywołuj u kobie stosunkow niewielk przyrosty masy mięśniowe,czego przeczyn jest niski poziom androgenów.Metodycznie korzystn jest u kobiet nasyceni trening (na bazie pracy tlenowe) wysiłkam o charakterz beztlenowym. Morfostruktural aspekt dymorfizmu. 1.Pod wpływ estrogen żeński dziewcząt kończ proce wzrastan 2-3 lata wcześni co daje mężczyznom większe wymiar ciał o 8-10%. 2.Znamienna dla kobie jest silni zaznaczon lordoz lędźwiow-krzyzow, także kąt pochylen miednicy oraz koślawoś staw kolanow i łokciow. 3.Serc kobiet stanow 80% wielkośc serc mężczyzny.Jego pojemn w przypad kobie nietrenuj =600cm3,a u mężczyzn=770cm3. 4.pojemn płuc jest u kobie niższ o 10% co nie ogranicz ich możliwość wysiłkowych. 5.Przecięt dorosł K posiad 20-25% tk tłuszczow, M-12-15%.Okoł 10-12% tłuszczu w org K związan jest z funkcj rozrodcz. 6.Najniższ wartoś tk tłuszcz 10-13% u kobie obserwuj się w bieg i skokach LA,kulturyst i siedmioboj.Wysoki jej wartości wystepuj u pływacz 25%.U M trenuj dyscyplin wytrzymałoś wartoś tk tłuszcz waha się w granic 3-10%, u kobie spade poniże 12% może zaburzy cykl menstruacyjn. 7.Różnic w składz wł mięśniow sa bardzie ewidentne miedzy sportowc uprawiający dyscyplin wytrzymałościow i szybkości. W populacji nietrenuj K i M posiadaj oni ok. 52% włókie typu ST. 8.Istotn różnic obserwujem w obrebie parametró hematologicznych.Kobiet posiad niższą koncentrat hemoglobin,hematokrytu,wieksza iloś gęstych lipoprotein HDL oraz wyższy poziom estrogenów,a niższy androgenów.