Społeczno - gospodarcze problemy polskiej transformacji ustrojowej:
IIpoł.89r.hiperinflacja;ok.24% wydatków nie miało pokrycia w dochodach;niezbędne-ustabilizowanie gosp. (przywrócenie równowagi rynkowej,umocnienie pieniądza, zahamowanie inflacji)i zmiany w syst.jej funkcjonowania; po wyborach w 89r.-celem rządu-stworzenie syst.rynkowego zbliżonego do modelu istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych (plan Balcerowicza);program gospodarczy realizowany równocześnie z przebudową syst.gosp-społ.;2rodz.działań: 1)stabilizacja gosp;2)przebudowa syst.funkcjonowania gosp. (urynkowienie jej i prywatyzacja przeds.państwowych);
Ustabilizowanie gosp.wymagało zastos.:1)rygorystycznej polit.budżetowej;2)deflacyjnej polit.dochodowej opartej na opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń powyżej pewnej centralnie ustalonej normy; 3)zliberalizowania syst. kształtowania cen; 4)polit. urealnionych stóp procentowych i redukcji zakresu preferencji kredytowych;5)wewn.wymienialności złotego i stabilizacji kursu dolara.
Podjęte działania;1) zniesiono administracyjne rozdzielnictwo produktów;2)zmiana w stos.kredytowych między NBP a rządem;3)liberalizacja handlu zagr.;4)początek procesu demonopolizacji gosp.;5)początek prywatyzacji sektora państwowego;6)wprowadzenie elementów rynku kapitałowego; 7)przebudowa syst.podatkowego.
Plusy:1)stłumienie hiperinflacji na drodze terapii”szokowej”;2)zrównoważenie rynku dóbr konsumcyjnych, zaopatrzeniowych i inwestycyjnych;3)wprowadzenie wewn.wymienialności; 4)dynamiczny rozwój sektora prywatnego;5)wzrost obrotów handlu zagr.;6)poprawa efektywności gospodarowania czynnikami produkcji w przeds.
Minusy:1)obniżenie PKB i produkcji przemysłowej;2)masowe bezrobocie;3)spadek przeciętnej płacy realnej i wystąpienie znacznych obszarów ubóstwa; 4)załamanie się budownictwa mieszkalnego;5)zjaw.patologiczne:nielegalny import towarów, korupcja,itd.
Przemiany własnościowe-spontaniczne powst.nowych jednostek gospodarczych i podejmowane przez państwo działania zmierzjące do gruntownej przebudowy stos.i struktur własnościowych (prywatyzacja);
Prywatyzacja założycielska (oddolna)-powst. I rozwój nowych przeds.prywatnych;
Mała prywatyzacja-drobne obiekty usługowe i handlowe oddawane w dzierżawę;
Pryw.kapitałowa-przekształcanie przeds.w 1osobową spółkę skarbu państwa,następnie emisja i sprzedaż jej akcji os.fizycznym /prawnym(stosowana wobec duzych przeds.będących w dobrej kondycji finans.)
Pryw.likwidacyjna-główna metoda pryw.w P-sce;likwidacja przeds.w celu sprzedaży całości lub częsci jego mienia,wniesienia tego mienia do spółki lub przekazania go do odpłatnego korzystania os. fizycznym/prawnym(w praktyce dominuje”przekazywanie mienia do odpłatnego korzystania’);
od 97r.pryw.bezpośrednia-dotyczy przeds.o złej kondycji ekonom.;są faktycznie likwidowane,ich mienie wyprzedawane;dotychczasowe tempo pryw. przeds.państwowych-wolne! jeszcze wolniejsza reprywatyzacja-zwrot mienia byłym właścicielom;
Likwidacja monopolu ubezpieczeniowego państwa-prywatyzacja tego sektora;
Pryw.sektora bankowego-zwiększenie efektywności funkcjonowania całego syst. I wykształcenie się konkurencyjnej struktury podmiotów bankowych.
Ograniczenia procesu pryw.
1)niedostatek zasobów kapitałowych polskiego społ.i przeds.prywatnych;2)brak klarownej koncepcji i zdecydowania kolejnych rządów w kwestii prywatyzacji wielkich przeds.państwowych;3)czynniki natury prawnej:nieregulowanie reprywatyzacji majątku,brak jaśnosci w zakresie praw własności gruntów i nieruchomości,niepełne rozwiązania prawno-finansowe związane z finansowaniem zakupu akcji itd.;4)wpływ klimatu społecznego na przekształcenia własnościowe(niepełna akceptacja tego procesu)